장음표시 사용
191쪽
18o De Ira Dei Seg. I 2. I 3. nis cultibus η , majestatem Dei singularis
ceri permittit, ut ipsi aeternum mereantur praemium, ct e emplis caeteros doceant viam regiam, qua itue ad patriam. Quum Elias se solum , Deo fidelem servum esse reservatum , crederet in persecuti seneae et abelis, septem millia, id est, plurimas iustorum chiliades , secundum Scripturarum phrasim , ostendit ei Dominus, quorum genua non sunt eurvata ante εBelial. III. Reg. cap. x I x. I 8. Quod autem propter bopos paucos, multos patiatur improbos Deus, Patet ex iis, quae leguntur Gen. xvi ia. a p. et q. ad yr. , in quorum postremo Abrahae Deus promi sit, se non deleturum Sodomam , Gomorrham , alia que duas civitates, regionesque finitimas , si decem iustos in omni populo illo invenisset: quemadmodum propter Loth Urbs Segor incolumis servata est rGen. XIT. e. ai. in illarum incendio .d Terrenis euitibus. Bon. cultoribus. Al. eulturis. Sic de Constantino Magno idem ipse Lactantius tradidit Lib. I. cap. I. seg. I . ex cuius conversione tam grande emolumentum Ecclesia Christi reportavit, ut Idololatria eidem omnino decedere sit coacta. '
Sed quum maxima , & utilissima sit Dei patientia , tamen quamvis sero, noxios punit , nec patitur longius procedere , quum
a Quamvis sero Noxios punit. Hoc autem factis demo nitrandum sibi reseravit in librum de Mortibus
192쪽
Lib. SAM. COP. XXI. 13a eos inemendabiles esse perviderit . .
b auum eos inemendabiles esse pervideris: Heum. Pronomen anteponendum iudicat zsed, ut solet, quare id faciendum omnino sit, non ostendit, quum tam ex Lactantio, quam ex probatis scriptoribus utroisque modo optime dici post.
dixerit sortasse quispiam : adeo non ira-γιι Deam , ως di in praeceptis β hominem irasci vater.
a . superes una , O extrema quaestio. Al. una , Maxima, O extrema . Heum. una, O mxIma . b Irasei Deum , ut O in praeceptis . Haec omnia in Codice Nostro Bon. desiderantur. Aldus ut etiam in praeceptis. Al. quum ipse in praeeptis. e Irasci metet. Primum verbum Al. omittunt. Vide Psal. xxxvi. 8. desine ab ira &e. σ ad
a Possem dicere. Bon. possem discere Betuleius
193쪽
38 et De Ira DeΙ Seg. 2.3. frenanda fuerit , quia injuste sepe irascitur , S praesentem habet motum , quia temporalis
heic t Hactenus , inquit , mihi magna contentio cum Lactantio fuit . dum humanis rationibus divinam
iram ex humana metiretur fragilitate . am autem
quia dieit, iram Dei, sicut ipsum etiam Deum , ater nam , nihil habeo , quod repugnem duci Sero quidem quum antequam scriptoris alicuius sententia damnetur , non una , aut alia propositio expendi debet , iis praetermissis , qua antecedunt, O consequuntur quod utinam aliquando intelligant librorum arbitrarii censores quidam , qui tamquam ii, qui nudi saltant in convivio, se de libris iudicant, quorum vel titulos, vel paginas quasdam perlustrarunt.
Itaque ne serent ea , quae Dei unt per iram 8c humiles , & mediocres , & magni reges , temperari debuit furor ejus, & comprimi, ne mentis impos in bile aliquod inexpiabile ε facinus admitteret . Deus autem
a Temperari debuit. Al. debuerat. Al. debueris . Al. debet.b Ne mentis impos in bile aliquod inexpiabile. Bon. Cod. ne postea aliquod &c. A l. ne mentis impost miser Unde dantis Gulielm. Quast. in Plaut. Menaech. cap. Iv. lectionem restituit, , quam pessime Librarii
194쪽
Lib. Mng. Cap. XXI. non ad praesens irascitur, quia aeternus estς , persectaeque virtutis,& numquam, nisi merito irascitur .
Corruperant, vel tres voces ad unam redigendo, vel duas omittendo postremas. C Deus autem non ad praesens irascitur, quia ater. nus esse. Al. Deus autem oe non &c. Et quia oec.
Sed tamen non ita res se habet . Nam si omnino prohiberet irasci , ipse quodammodo reprehensor opificii sui fuisset , quia a principio iram is jecori hominis . indidisset. Siquidem creditur caussam c hujus commotionis in humore fellis contineri .
a principio iram . Desunt ista Cod. Bon. Al. In principio . b In jecore hominis . Al. cum Bun. In felle , ne sibi contradixisse videatur Lactantius; vide notam sequentem , c In humore fellis eontiner;. De opis Dei. C. XIV.& L. v I. cap. xv. Iram L. mo. in felle, non in iecore posuerat ; hic tamen id co iecori inditam dixit, scuti docet Craanen in dig. Physico Medica de Homine C. cxxv I I. qui a m hepate bilis iecretio fit,ibique filiis vellicula , seu cistula , multas radices habet, S tubulos, per quos bilis ad eam perfluit, & ab ali Is umoribus separatur, ut suo loco , ubi supra jam indicato, videri poterit.
195쪽
Non igitur in totum prohibet irasti , quia is affectus necessario datus est : sed prohibet in ira permanere; ira enim mortalium debet esse mortalis - : nam si maneat , confirmantur inimicitiae ad perniciem sempiter
a In totum probibet irasci . Al. partieulam in omittunt. Bon. Cod, in tantum .h Ira enim mortalium debet esse morialis. Ideo ad Eph. tq. 26. Sol non occidat super iracundram fodiam.
Denique rursum quum irasci quidem - , sed tamen non peccare praecepit - : non utique evellit iram radicitus , sed tem paravit , ut in omni castigatione modum , ac justitiamtcneremus . a Denique rursum quum irasci quidem. Al. denique rursus quum dec. b Pracipit. Bon. praecipes. Vide eandem Epist. ad Ubes ubi supra , & Psalmi I v. s. ee quo Uer-ha illa desumpsit Apostolus t Irascimini, O nolite pectare a
Qui ergo nos irasci jubet: ipse utique
196쪽
LIb. sng. Cap. XXI. Se . . g. 9. I 8 Iirascitur ; qui placari celerius praecepit , est titique placabilis . Ea enim praecepit - , quae sint justa , & rebus utilia communibus .
a Qui ergo nos irasci iubet. Al. irasci nos iubet.b Ea enim praecipit. λl. siquidem pracipit.
sed quia dixeram non esse iram Dei temporalem , sicut hominis , qui praesentanea commotione servescit , nec facile regere se poteit propter fragilitatem: intelligere debemus , quia sit aeternus Deus, iram , quoque ejus in aeternum manere : sed rursum quia virtute sit maxima praeditus , in potestate habere iram suam , nec ab ea regi; sed ipsum illam , quemadmodum velit , moderari , quod utique non repugnat superiori .
a Intelligere debemus , quia sit &c. Al. non ideo intelligere debemua, quia sit Sc.
' Nam si prorsus imm6rtalis fuisset ira ejus , non esset satisfationi , aut gratiae post delictum lucus q: quum ipse homines ante so
197쪽
i86 De Ira De/ Seg. 9. IO. lis occasum jubeat reconciliari ε;sed ira divina in aeternum manet adversus eos , qui peccant in aeternum ς.b 'ubeat retontiliari. Al. reeonciliari jubet. Vide paullo supra , quae ex Epist. ad Ephes recitavimus; ubi ait Betuleius. Von christi et sed Pauli mox hae est . Ergo tantum authoritatis tribuit scriptis Pauli, ut oraculi loco habeat, O a Numine Disino dictata simi. Sed quid ais, hominum dementissime umquid aliud jadex nunciat; aliud praeco clamatre Sed ira divina in aeternum manet adversus eos . qui peceant in aeternum . origenis error, & recentio iarum quorundam hac ratione refellitur. Vide Diss.
Itaque Deus non thure , non hostia , non pretiosis muneribus - , quae omnia sunt
corruisa Itaque Deus non thure, non hostia, non pretiosis muneribus &c. Idem Betuleius heic notat. Si Lactantius haec hodie scriberet, pro Luiberano haberetur . Observa quod nullam Missa , aut ceremoniarum me tionem hic faciat, ubi Dei ira placanda est . usque adeo novam religionem ignorat antiquitas . Quasi inter catholicos , qui Luthera nos , caeterosque haereticos execrantur , aliquis sit, qui putet, Deum thure placari ; aut Missae Sagrificio sine paenitentia , & satisfactione . Potius Lutberant, aliique Acatholici monen-
198쪽
Lib. sng. Cop. XXL Seg. IO. I. 187 eorruptibilia , sed morum emendatione placatur : & qui peccare desinit, iram Dei mortalem facit: iccirco enim non ad praesens noxium quemque . punit , ut habeat homo resipiscendi , & corrigiendi sui facultatem .
di sunt, ut per veram , & salutiferam poenitentiam ἰquae unice in vera Christi Ecclesia est , Deo satisfaciant, quod ipsi negant necessarium esse, & Lactantius cum omni antiquitate saepissime,& hele etiam inis culcat.Incruentum autem Christi Domini sacrifieium, quod in missa peragitur, vere propitiatorium esse,docet Ecclesia, per ipsumque fieri, ut qui vere contritisnt,veniam consequantur, & gratiam, ut magis conte rantur , & ipsum verae poenitentiae donum recipiant&e. Vide Diff. xxxv. cap. II. I. v I. b Voxium quemque . Al. maximum quemque. Al. aliquem . Sic Aldus etiam, S Scholius. e Resipiscendi , O corrigendι sui . Al. omittunt. Et corrigendi.
Η Te habui , quae de Ira Dei dicerem ,
Donate charissime., ut scires quemad-
-a De Ira Deir Vox ultima in nostro Codice de-sderatur ab Donate eari imer Sic ad L. de M. P. c. I. se I. cap. X v I. seg. 3' cap. XXXV. seg. I. cap. LD. sc g. .
199쪽
188 De Ira De Seg. I. r. 3.moduin refellas , qui Deum faciunt immo hilem φ .c Quemadmodum refellas eos , qui Deum faciunt immobilem. Bon. qui eam faciunt lce. Al. refelleres qui Deum dcc.
nestat , ut more Ciceronis utamur epilogo ad perorandum ; ac sic ut . ille in Tusculanis de morte differens ς fecit , ita nos in hoc opere testimonia divina , quibus eredi possit , adhibere debemus , sit illorum persuasionem revincamus , qui sine ira Deurn esse credentes , dissolvunt omnem religio nem , sine qua ut ostendimus ) aut immanitate bellu is , aut stultitia pecudibus adaequamur : in sola enim religione , id esF , in Dei summi notione sapientia est .
a More Ciceronis utamur epilogo . Quem morem semper serva vit in suis libris Lactantius . b Ae sicut ille. Sic etiam Sehottus, & Aldus. AI. copulam omittunt. c De more digerens. Bon. dissens.d versuasionem re*incamus. Sic etiam Aldus. AL
e ut ostendimus. Scilicet cap.LI I.
Prophetae universi divino spiritu repleti
200쪽
LI,.sng. Cop. XXII.&Τ.3. . 189 et o nihil aliud , quam de gratia Dei erga justos,& de ira ejus adversus impios loquuntur, quorum testimonia nobis quidem satis sunt: vetrum iis quoniam non credunt isti , qui sapientiam capillis , & habitu jactant . , ratione quoque , & argumentis a nobis fuerant refellendi s .
a Propbeta dioino spiritu repleti . En aliud Teo simonium de Spiritu Sancto. Bon. quam Propheta. b capillis. O habitu jactant. Uide ad Lib. III.
cap. xxv. , & ad L. v. cap. II.
C A uobis fuerant refellendi. Al. fuerunt a nobis r.ellendi. Sie enim praepostere agitur , ut humana divinis tribuant authoritatem , quum potius humanis divina debuerint j. Quae nune sane omittamus , ne nihil apud istos agamus , Rin infinitum materia procedat.
a humana dioinis tribuant authoritatem ἔ quum potius humanis divina debuerint. Scilicet authoriιatem tribuere. Perperam Al. legunt humauam ....disinam . Al. debeant. Al. dederent. Nobiscum legunt Aldus, & Schoitus , quorum prior git et Fortasse erit expsuendum si legatur humana ... ἀ ivissa τindieando M . .