L. Cslii Lactantii Firmiani Diuinarum institutionum libri septem. De ira Dei, liber 1 De opificio Dei, liber 1 Epitome in libros suos liber acephalos. Phoenix. Carmen de dominica resurrectione

711쪽

annum. Q modo illis in tundi repugnantia rerum vano poterit milaret ut enm ante anuos centum mori qui' non possit,aliquid isti roboris,quod sit Imor

mle tribuendum est in o oonc F,ωrese est conditionem mortis excludi . I d autem ipsium cuiusmodi pote'

esse emod hominem contra morbos,et ictas extramos,

Ibba: n,ais expugnabilem saate Cum enm aD set ex ossibus,o neruis, uisceribus, sanPine, quid horum potest esse rem firmum,ut stantitatem repellat,ae mortem rutiytur homo idipῖlabitu sit ante illud tempus, quod illi purent oportuisse con tui, ex qua ei materia corpus attribuens e Frantia Ane omnia,quae uideri,ae reny possunt superesst, ut at quid ex coelo perent,quoniam in terra nihil est, quod non sit infirmum. Cum ergo homo sic 'rmandus esset Deo,ut mor&lueset aliquando,res ipse exivbat, ut terreno, stanti corpore snvretur Necesse epiptur, ut mortem recipiat quando libera uoriam corporalis est. Corpus enm quodlibet βlubile,ates morrete s.stulnsi, ergo sun est de morte immatura quer tur,quoniam notuinae conditro locum illi fat. Ire conseques erit,ut morbis quos subiectus sit.Nes enim patitur natura,ut abesse possit mr rus ab eocvrpore,quod iccirco non βlidum firmum s natu est,

ut aliquando μluendum sit. sed pulmus fera pse

quemadmodu uolunt, ut homo non ea oendidone nasmtur,qua morbo, morti ue siubieritiis sit, nisi perariis aeretis suae statio ad ultimam proasperit fene rem.Nolytur uidem,si ire sit constitutum, quid siquamr. H o Gm utis nisi certo tempore mori nullo mo

712쪽

iis posse edsi prohiberi ab altero MAH potest, mori eis

terit Res IImr exim,ut homini,q ante certum die tari non potest,aboram alimentiis, a siubtrahi poQsun opus musit si opus cibo non erit,iam non ho-

irv it te omnis queruntur,id potis uim et erum. tu Pod non m risire, sempiterni sint nati Nemo enm nisisenex mori debet. Nempe ideo mori debet, psta Deus uon est Atqui orantistra non potest mmmmoruli Ne innisu, si enim mor xlis est in Dene suae, mortalis ese in adolescentia non pote'. Nee est ab eo amditio mortir aliena, qui qumdoque moriturr est, nec ulla mmorrebres licui sit te iunus 'tutis Ια si πt re immortalitrer exclusam perpetu ' σώ tempus receptae mortulitur, hom trem in bruat mea conditione, ut sit in alibet aere

nwm Non uident, quia semel errauerunt in ipsa sim Exclusa enim de rebus humanis diuina nou dentia,necessario sequebaner inommassia 'onte sine tuom. H inc in eramus illas minuidirum simin m pla

pserant enm tubit feri mente disina, quod ipsium non aliter probare poterans,quamsi ostenderem esse ιιιιι' in quibus inderetur providentiae ratio claudimre.Reprehender utre ivtur ea, in quibus ues maxime

713쪽

ut illa,quae retulli,de r rbis, π i inritara morte, debuerint cuprere his ripumpns, quae nec serio sequen ur sequentur autem illa, quae dixi, si morbum Don reciperem, neq; rems,nes uesilibus mdivrent. Q Eid enmuennos, aut in bres,avit frivra m lucre qssor V uum eo est, ut morbos afferam Imrm enim acrepit sapientiam, ut aduersis nosentia stanti intem saam muniat equitur necessario,ut quoniam retinendae rationis musa morbos capit,etiam mortem semper accipia quia is,ad quem morbus non Aemt,firmus sit neces est Infirmitas rem habet in e mortis cunditionem. Firmitas uero ubi fuerit, nec si me Ebους locum potest habere,nec mors,quae sequitur sine clarem Praeterea, si mrs certae sontutum es et aetati , feret homo inflentigimur,m humanitrere OmmcureTet Nam ferὰ iura Omma humunitatis,quibus Antae uos cubaeremus, ex metu, conscientiastaglitatis ori tur. Denique imbecilliora, timidiora quaeq; animalia congrePntur, ut quoniam uiribG tueri se nequeuru,multitudine tueantur. Fortiora uero solitudines appetunt, quoniam robore,utribusq; confidunt Homo quoqMe, sit eodem modo haberet, ad propulis a pericula suppetens robur,nec ullius alterius auxilio indivret,quae societas es eis quae reuerenna inur sis qujs ordo quaeratio quae humanitas fauisd est destrius bo ne quid efractus equid immanius f Sed quotiis inbecillis est, nee per si potest sine homine uiuere, societatem apperit,ut uire cummuni; π ornatior fat,et tutior. VideςiItur omnem hominis rationem in eo maxime flare,p

714쪽

DE OPIFICIO DE Tnudus, fragiliue s nascitur,ql morbs afficitur,s numatura πψrte mireture si iam ni detrahantur,ratiottam quos,acfupientiam detrabι necesses.sed nimiue diu de rebus aperti; istum, cum sit liquiad ιη'nihil sine prouidentia necβλιm esse unquam, nec feri potuis.De cuius operibus u niuersis si nune libea0 disturere per ordine infinitu materia est sed Hy de uno corpore hominiue rentum institui dicere, ut in eo diuime Frouidentiae potestatem,quanta fuerit, stendam, bis dumtaxat in rebus,quae μιηι comprehesibiles, oe' apertae.Nam illa,quae βιns anima nec μbiici oculiue, nee comprehendi queunt. Nunc de is se hominis loquimur,quod videmus. De disterentia creationis animalium brutum 'est homini; secundum corpΜ - Caput V. N p apio,cum Deus sinuret an imalia , i nolust ea inrotundam 'rmae steriem conglobare,alsa iligere,ut et moueri ad am

sem,sed ex ipsa corporis Amma produxit arput. Ite produxit membra quaedam IonIus,quae uorantis pendes,ut alterniue motibus μlo fixa perduceret anima qlio mens tulisset,aut quo' petendi cibi Gorgidis prouomst Ex ipse autem vasculo corporis quatuor ficit ex rentia,bina posterius,quae sisne in Ommbus pedes Ite bina cupiti,re collo proxima,quae uiarios animantibus ψις praebent. I n pecudibus enim,aestris sens pedes posterioribus similes. In homine autem manus,

715쪽

LIBER 3rr aevini alambulandrum ,sed adficiendi 'perandi ipsistunatae Este terti m unus, quo priora ista nes pedes, nes manus furis, sed alae, in qsibus pennae pre ordinem fixae uolgdi exhibene u*m Iis unafὰio diuersars eaer,etusiis habet. Atq; ut ipsam

corporu erassitudinem firmiter cumprehenderent, ioribus,m brevibus ossibus inuicem colliotis, quasi riuum compent,quam nos dicimus stinam . Eamq; noluit ex uno perpetuo sospe firmare,ne gradiendi , feflandit; si 'culmum arumal non haberet .Ex eius

parte quasi media collas, idest transuersa, plana

ossa porrexit in diuersum,quibus clementer inrasatis, in si uelut in Era lim peia oondumς. intrina uiscera oontemtur,ut ea, qua mollia,σminus ualida

feri opus erat,illius solidae cratis amplexu possent essi mimidi In summa uero congrumonis eius,quam si

lemnauis arrinae diximur, caput collocreuit,in quo esset reImen totius animantis.Datums illi hoe nomeest,ut quidem Varro ad Ciceronem scribit, ql bine plane initium sensus,ae nerui Ea uero, quae dixi--ς de corpore uel ambulandi uel seriendi uel uolandi musa esse produm res nimium longis,propter ceIerem mobilimrem,neq; m um breuibus. propter ' retem sed pauar,re magnis ossibus molare uoluit. Aut enim bina sim ut is homine,aut quaterna,ve in quadrupede,quae remen non sirit solida ne in gradiendo pigritia, graui res vererdaret, sid cauare,oe' ad umrem corporu cvnsimandrum medullis intrinsecus pbena, eas rursus non aequaliter porreres

fluuit,sid summaι eoru partur crassioribus nodis

716쪽

tunus possetis'. v nde sum uertibula nominare. Eos n.

dos sirmiter seliditor leni quodam operculo texit, et dicitur chartilav,scilicet ut sitne attritu, re sine fensu doloris aliquo ste larentur, eosdem tamen uon in d- 'rmauit. Alios enm scit simplias, tin orbem rotundor, in iis inmtaxat articulis, in qgibus moueri membra in omnes partes oportebat,ut in savulis, qsomam manus utrolibet a ruri, cvntorqueri necessarium est. Alior autem Iamr, requales, in vinam partem rotundor in his utiq; Ioa; ubirentummodo cur rimebra oportebat ut inuribus, cubitis, in mambus ipsis. Nam sicut manuς ex lacn , unde ori tur a corpore,ubiq; uersus mouerri

s'eoosiim simu utile fuit sic pro β ,si hoc idem

etiam cubitis accederet, ῖperurimus est huius di motus,et turpis. Iam enim manus amissa dignitate,qui nunc habet, mobilitate nimia proboscidi simi Iu uideretur, es et shomo plani anPimanus. Q Sodunus in illa imanismis bellua mirabiliter effietam est, Deta enim,qui prouidentiam, potestatem με

Alrerum rerum mirabili uarietate uoluit ostendere, quovitam caput eius animalis non rem longe porrexerat, ut terram posset ore continvre,quod erat futurum horribile, atq; tetrum. Et quia os ipsum profusis dentibus sic armauerat,ut etiam si continvret,pascendi remin facultatem detes adimerent,produxit inter eos a silmina fronte molle, ac flexibile membru, quo prendere,quo tenere quodlibet possit, ut ratione uisias cupiendi uel dentium prominens magnitudo,

717쪽

3II LIBER vel arulas breuita; non impessiret . Contra Esimo cui ex aremis fortuito cuncurreribus oempa miιriaitum s bomnem distumuit. Caput VI . -on possum hoc lam teneri, quo minus Epin cura stultitiam rusim coarPam . IstiGenim sunt omnia,quae delirat Lucrensis.cavit ut Onder et aiamalia non artificio aliquo diuinae menris,sted ut μlci, fortuito esse nuru,dixit νη principio mundi alias qκasdam innumerabiles animanter mirandas eae,et magnitudine fuisse iratus,sed eas permanere non potuise,ql illas aut semendi cibi se culms,aut ovem ι,unerandi qs ratio defecisset.V idcuret ut atomis μου locum Iaaret per infinitum, o inane volitantibus diuinam prouidentiam uoluit ex. cludere. sed cum uideret in omnibus,quae stiratu,)rabilem prouidentiae ines rationem , quod malil uaritatis erat dicere fuisse animalia prodigosa, in quibus ratio regas ridioniam intur omnia, quae uidemus,cum ratione nare sunt. id enim ipsum Osis esticer nisi rario no potest,manivilest,mhil omnino rarioniue expers potuisse unerari. At enim prouisam est singulis quibusq=nundis, q tenus, et minishriomebroru ad neres, ria uitae uteretur,et ei tenus adiuPris corporibus elam Foboles,u niuersas uneratim cofruaret animantes Nam si peritus archite his, cum magnum aliquod aedificiu facere oonymit, primo o-

mmsi cogitat,quae Amma perfidis aedific3 Atura sit,

718쪽

ante e litur, quem locum leue pondus expost: ibi mivi operis Diura sit moles, quae colaevi ruo interualla,qui aut ubi aquarum credetium decursus, exitur, , recepsticula saec inquam prius praeui det ut quaecunq; sunt perleEla operi iam necrgaria,Om ipsis fundamentis pariter ordiatur, cur Deum quisqua putet machinandu animalibus non ante prouisse,quae ad uiuendis necessaria essens, quam ipsempitum daret utiq; consere non posset,nisi prius effictet esens quibur constat.Videbat intur Epicurus in corporibuς animaliura diuin e rationu solertiam,sed ut efficemet,quod ante imprudenter assumpserat,adiecit aliud deliramwntum superiori congruens. Dixit enim nes oculoς ad uidendum es natos, ne aurer ad audiendum,nes pedes ad ambulandu, quo mam membra haec prius nam sunt,quais esset usus uidendi, audiendi ambulandi ed horu- omnia officia ex natis ex se. Vereor ne huiusmodi por-m, ridicv Iare urere, non minus ineptum esse uideatur. sed libet ineptire,quonia cum inepto agmus, ne se ille nimis arn tum putet . id ais Epicuresum ad uidendum oculi nati. Cur irtur uident f Postea inquit, usi s eorum apparuit V idendi ergo musa nati sim .siquidem nihil possunt aliud quam uidere. I tem mem bra caerema cuius rei mus nam sium psisus ostendit in i utiq; nullo modo possit existere, nisi

essent Gmbra omnia rem ordinate,rem providenter

effecti ut usum posm habere. πιι id enim si distis

aues non ad uolandum se nares,nes feras ad saeuiendum,nes pisces ad nutundum,nes homines adsipiendum

719쪽

re appareat ei naturae HItaq; feruere .sumster,adql sutis ps ecpunerarerSed uideliores fimmam uerireris aliasiit, semper erret necesse est. si enim non prouidenria,sed forn itis amimmmcunmrsombus nos tur Omma, aer nunquam 'rtuito aecidit sic mire illa principia ut egirerent anti l eius mossi , quod naribus potius audiretiodoraret oculis, auribus cerneret e si enm primordia nullum renus positionis inexpertum retaquunt, oportuit inlimodi quotidie monstra generari,in quibus membrorum ordo praeposterus, o Iustonussissenus existeret.Cuκero uniησμunera,σuniuersiquos membra I μἀs, o ordines usus sibi attributos tueantur,

mammm est ubiFrtuito esse fidiam, quoniam di

simae runoniue distositio perpetua struatur. Verum a-haς resissemus Epicuram,nunc de prouidinrita ut cae

d dicuntur,nodare,et assim inuicem neruis alliruit,atφωnstrinxi qgibus menς siexmrreTe, tremm uelit, mnquam retinaculiς uteretur. quidem nullo labore,nulusq; curam,sed minimo nutu 'otius corporis molem temperaret,ac DGret. Hae autem uisceribus operuit, ut quem,

cunquocum decebat, ut βlida esse conclua regerent. Item uisceribus lyis uenas admiscuit quasi ri

720쪽

xit. Gam uelβla pulchritudine decorauit uel seris radoperuit,uel squam lue x niuit , vel plumis

bur adornauit. I llud uero onmmentum Dei mirabile, qι una distoDo,et unus habitus innumerabiles animantium perferat uarieretes. Nam in omnibus si re , quaestirant,eadem steries, ordo membrorum est. Prmam enm c ut, et huic annexa cerκjx. Idem cullo pectις adi Gm,m ex eo prominentes arm adlaerens peElari uenter. I rem uentri subnexa viumlia.

tenorem,ac stilum in omnibus seruant ,sed etiam partes Niembrorum.Nam in uno cupite inῖ certum sede postsident arares,cerrum oculi, res item, os qμοs, σ lin ore dentes, linPa - χια omnia,cum sint eadem in omnibus animantibus,tamen infinita, et multiplen diuersitas APraru est,quod ea,quae dixi,aut prosi Eliora, icvntrassiora lineamentis uarie disteretibus comprehensa μηw. Quid istudiNonne diuinum,quod in renis uiuentium multitudine unumquod animassis suo vnere,σsteae pulcherrimum est ut siquid

uicisim de altero in alterum transferatur,nihil mpe. ditius ad utilitutem nihil deformius ad astem in uideri nec psit Visi elephanto ceruicem prolixam tribu- las, aut sumeto breuem, uel si serpentibus pedes,aut pistos adda3,in quibus porreis aequaliter corporis londitudo rubii aliud exhibeat,ns ut maculis rei dis hη--