장음표시 사용
171쪽
Missuit e ui in possessionem missus ea.
Hic titulus tanquam generalis ad omnia possessoria, interdicta est.i. ad omnes,qui a .praetore in poss. ssionem Amissi sunt pertinet. Conuenit.n praetori. , Omnes quos in possessionem misit , tueri. Et datur haec actio non tantum contra eum,qui prohibuerit quem uenire in possessu uem : sed & in eu , i quo quis e possessione pulsus est
cum uenisset in possessionem.Nec exigitur utrum ui se- .cerit qui prohibuerit. Verba autem edicti haec sunt: Ait praetor. Si quis dolo malo fecerit, quo minus qui, per- ,
missu meo,eius ve cuius iurisdictio de ea re suerit, in possessione bonorum sit: in eum in factum iudicium, quanti ea res suit dabo. De tabidis exhibendis. Ei,qui utitur interdicto Quorum bonorum,& Quorum legatorum, expedit agere hoc interdicto. ut tabulae . testamenti exhibeatur,& sibi cognitae fiant. Et differuns actio ad exhibendum, & in factum, & hoc interdicium, R illud quemadmodum testamenta aperiantur: ut nO.s .ad exhib. I. 3. in s. Si quis igitur cofiteatur penes se eia se testamentum,iubendus est exhibere. Tepus ei danduest ut exhibeat, si non potest in praesentiarum exhibere, Sed si neget se exhi here posse,uel oportere, hoc interdi- ictum. copetit. Et pertinet non tantum ad testamenti ta- .hu. uerti ad olaq ad causam testamenti pertinet : utputa&ad codicillos. sue supremae tabulae sint,sive priores: siue csta metu ualeat,uel ruptu sit alio iniquo uitio.& ad Oem scriptura testamenti siue psecta, siue imperfecta sit. Verba interdicti haec sunt. Quas tabulas Lucius Titius , . ad cam testam et imi ptinetes reliquisse dicet, si uelis peneste sint,aut dolo malo tuo factu est, ut desinantee, ita eas illi exhibe das. Ite si libellus,aliud ve ud relictu e edi icet,decreto t. edicto isto coprehenda.Sed quandoqs cessat hoc interdictu ut I.eo. l. f.& in tabulis uint.beo. l. Pe.
In terposito tit ulo superiori, occasione illorum titulorum. s. Quorum bonorum,& Q. uorum legarorum,redit
ad propositam materiam, scilicet Ne uis fiat ei, &e. scilicell
172쪽
scilicet ad prohibitoria interdicta: & primo de dignioribus,est.n.hare ca diuini iuris. s. de interdict.l. 1 r. Sasareris cer aut locus est , qui rite per pontifices Deo consecra-cui. tus est: inst. de re. diui., nullius. Verba haec sent: in J co sacro facere,inve Eum immittere quid,ueto: Et pertinet ad ea quae in loco sacro fiunt dc sermitatis, uel inc modi ea: non si ornamenti ea, Extenditur et ad res sinctas,ut sunt muri, itemq; portae ciuitatis Ro.& in.aliis sacris locis, ut in muris municipiorum aliquid facere, quo damnum aut incommodum irrogetur, no Pmittit.
ataq; neq; muri, portaeve habitari sine permissu principis propter fortuita incendia possunt. I. l.s. De locis , ct itineribus publicis.
Cuilibet in publicum petere permittendum est id,qδ- ad usum hominum pertinetrueluti uias publicas, itine-- p rapublica.Et io quolibet postulante, de his interdictum ' ' redditur. Iter autem publicum,uia militaris dicitur: ui- I ' ' cinalis aut dicitur,ubi priuati conserunt ex agris sitis.De.' triplici genere uiarum habetur.J.rit.prox.l. 2.
Ne quid in loco publita,uel itinere flat. Superiori tit.spaliter, hic gnaliter in Oi publico loco
dicit:ut I.e.l 2.3. publici. uel superior iit.praeparatorius est, nec est ibi aliquod interdictum: hic aut quatuor proponit. Primum in l. 2.in prin. Secundum in s.ait praetor. &suut prohibitoria tantum. Tertium in s. praetor ait.&est restitutorium. Quartu in s. s.& est prohibitorium. In loco igitur publico praetor prohibet aedificare,& interdictum proponit.Verba interdicti haec sunt: Ne quid in loco publico facias,inve eum locum immittas,qua ex re illi qui damni detur,praeterquam op lege,senatusconsulto, edicto , decreto ve principum tibi concessum est: De eo,quod factum erit,interdictum non dabo,restiti tortu uidelicet.Ratio huius interdicti est, quia loca publica priuatorum usibus deseruiunt, iure. s.ciuitatis : noquasi ppria cuiusq; priuati litas.i.iure seruitutis. Et im. iuris habemus ad obtinendum usum publicum, quantuquilibet ex populo ad prohibendum habet. Et appetulatio publici loci continet areas,insulas,agroti uias pu- blicas.
173쪽
blicas itineraq; publica.Viarum quaedam publicae lunt, Piniem quaed .im priuatae,quaedam uicinales. P blicas uias dici- Acui. mu quas Graeci basilicas,nostri praetorias alii consul, Via mulres uias appellant. Privatae uiae sunt, quas agrarias qui- tiplex. . dam dicunt. Vicinales uiae sunt,quae in uicis sunt, uel quae in uicos ducum. Et pertinet hoc interdictum ad uias rusticas tantum: ad urbicas uero non: harum enim cura pertinet ad magistratus. De uis publico fimodo . Interdictum hoc publicae utilitatis causa proponi palam estituetur. n. praetor uectigalia publica, dum prohibetur quis uim facere ei, qui id fruendum conduxerit. Verba edicti haec sunt: Quo m: nus loco publico, quem is cui locandi ius fuerit,si uendum alicui locavit r.ei qui conduxerit,sociore eius, ex lege locationis frui liceat, Dim fiet i ueto.Vl tra legem autem,uel contra legem locationis, non debet audiri qui frui desiderat. Solet tamen concedi, ut imagines,& lia tuae, quae ornamento Reipu. sunt futurae, in publicum ponantur.
De mia publica, si quid in ea factum esse dieatur, o de ads-libus currutibus. Studeant aediles currules eas, quae secundum ciuita- Aediliates sunt uias, ut adaequentur,& effluxiones non noceant curruliadontibus,& potestatena faciat ubicunque oportet. Et ut cura . Parietes domorum eiciantur ne labiles sint. urent et, ut nullus effodiat uias, neque subruat,neque construat inius aliquid: uias reparent, aquae ductus purgent quae sub dio. i.coelo sunt. Studeant ut ante ergas ieria nihil prose-etum lit, uel propositum .praeterqua in si fullo uestimenta sicce aut tector trochos. i. rotas exterius ponat. Non permutant rixari in viis, neque stercora proiicere, neq.
morticina, neque coria lacere.
Da mia publicabo hinιre publico i scienti. Tit. iste non ad aliud pertinet, nisi or qui uiam publicam reficiebat, uidebatur aliquid faceret sed hoc facere . non est prohibitum. Dicit ergo de uia publica qualiter
reficiatur & amittatur . praeterea hic tri. de uia urbana &rustici,sed superior xitu. a.tantum de ructica, & io non
174쪽
sup quit hic titu. Verba edicti haec sunt: Quo minus illima uian publicam interve publicum aperire, reficere liceat Hre. dum ne ea uia idue iter deterius fiat,uim fieri ueto. Via Purgare. aperire, si ad ueterem altitudinem,latitudinemq; resti. tuere. Sed & purgare refectionis portio est, purgari autem propre dicitur ad libramentum proprium. i. modii, uel pulchritudinem redigere, sti blato quod i perest. Re- .cere. fictet autem,& qui aperit,& qui purgat,& omnes omnino qui in pristinum statum deductit. Et dabitur hoc interdictum perpetuo,& omnibus, & in omnes. Et habet condemnationem in id quod actoris intererit.
De sitiminibus 9 ne q uid influmine publico, ripavesio , qua
Flumen a Rivo magnitudine discernitur, aut aestimatione, uel opinione circula colentium Fluminum quaedam sunt perennia,quaedam torrentia. Peranne est, q psempe r fluit: Torrens est, quod tin hyeme fluit. Fluminum quaedam publica sunt, qu dam non. Publicum flumen. ut Cestius dis init, est quod perenne. i. perpetuum est,& li iam non omni ipe fluat, quia sorte aestate aliqua exaruit. Verba edicti haec sunt: Ne quid in fumine publico, ripave eius facias, ne quid in fiumine ripave eius immittas, quo statio , it ei ve nauigii deterius fiat. Ripa est id,quod flumen continet naturalem rigorem cur lus1ui tenens. Stationem dicimus a standoris igitur loeus demonstratur, ubicimq; naues tute stare possunt.I. deuer.sig l. portus. Nauigium sis lemus dicere et iplani navem. Iter ergo nauigii. I. iter nauis. Nauigii appellatione etiam rates continentur, & connexiones trabium:
quia plerunq; & ratium usus necessari iis est. Draut deterior statio, iterq; deterius fieri,si usus eius corrumpatur, uel dissicilior fiat.aut minor aut rarior, aut si in totiana auferatur. Ripa ea putatur esse , quae plenissimum
2 e quid in flumine publico, ripave eiurgat aliter aqua di suas quam in priori aeritate fluxerit.
Differt a luperiosi tit. quia illud pii nauigii utilitate, hoc agroru uer allia qua nau gu , prohibet quc
175쪽
in flumine fieri. Item ille de nauigabili, uel quasi: hic det
omni flumine: ut infra l. i.circa prin. ite dissere ab inseriori,quia hic prohibetur fieri in publico, ibi e cotra uetat fieri uim facienti,& utenti, Verba edicti iis e sunt:m flumine publico, in ve ripa eius facere,aut in id flumen,
ripamve eius immittere, quo aliter aqua fluat, et in prio xi aestate fluxerit,uero .Et est inductum hoc interdictune derivationibus minus concessis flumina arescant: uel mutatus alveus uicinis aliqua iniuriam faciat, uel afferat: pertinet autem ad flumina publica, siue nauiga--bilia .sunt , .siue non. Et gnaliter tunc interdicto hoc tenetur, si mutetur aquae cursus per hoc quod factu est,
dii de pssior,uel altior fiat aqua, ac P hoc rapidior sit ciuc Omodo accolentili: & si quid aliud viiij acco is ex factu
eius qui conuenitur sentient, interdicto locus erit.
Vt in flumina publico nauigare liceat. Hoc interdicio prospicitur, ne quis in flumine publico nauigare prohibeatur. Sicut. n. ei qui uia publica uti prohibetur interdictum supra positum eli ita hoc quo que proponendum praetor putauit.Sed si priuatum sieflumen, interdictum cessat. Verba aedicti haec sunt. Quo minus illi in flumine publico nauigare , rarem agere,
quove minus per ripa onerare, exoneras eve liceat,uim
fieri ueto. item ait: ut per lacum, soram , stagnum publicum nauigare liceat, interdicam. Est autem lacus,qui ppetuam habet aquam: Stagnum est, quod temporalem continet aquam ibi stagnantem: quae quidem aqua ple- Stagna.' runq; hyeme congelatur .Fossa , est receptaculum aquae Fossa.
manufactum. De ripa munienda .
Ripas sininum publicorum reficere& munire, utilissimum est. Sicuti igitur de uia reficienda interdictum positum est: ita et de pipa fluminis munienda propone- dum fuit. Verba edicti haec sunt:Quo minus illi in flumine publico ripave eius opus facere,riri,agriue,q ci ca ripam est, tuendi causa liceat dum ne ob id nauigatio deterior fiat) si tibi dant insecti in annos decem boni ut ri arbitratu uel cautum,.ues satisdatum est, aut per
176쪽
LIBER A L I I. illum non stat, quo minus boni uiri arbitratu eaueatur, uel sati scietur,uim heri ueto . Merito adiicit,dum ne ob id nauigatio deterior fiat. illa sola.n. resectio toleranda est,quae nauigat ioni impedimento non est. Et licet ripae, lacus, fossae, uel stagni muniendi causa praetor nihil hicca sit: idem tamen erit obseruandum , quod in ripa fi
minis munienda . De , o vi armata.
Primum vi, ponitur hic in genere , secundum in sp cie. Et idem est dicere, sicut in C.unde ui. De interdictis igitur quae sunt prohibitoria expedito, nunc de restitutorii, dicit ut inst. de interdict.3. i. Het aute locum hoc interdictum, cuna quis per uim posi. soli amisit: vim dico expulsivam,non compulsatiam. Si enim compulsus pocses. rerum tibi tradi dero, cessat hoc interdictum,& datur actio. ad mel cau. infra .e.l. si rerum . item uim dico, non Iegitime ad milL qui .n .expulsus est, si incontinenti uesi r recuperare postes suam, pol quidem incontinenti auroritate sua:non ex interuallo. infra e.l. 3 .F. cum igitur. Et accipe incontinenti l .antequam ad alia extranea dii ieriar negotia. insta de uer. obli . . conisnuus L r. Sed
Z i le , qui nondum est adhuc expulsus, sed quem quis
uult invisse ex pes ere, psit resistere uim inserenti,& propiti sare uim illatam,ad defendendam possessio tem: cum
moderamine in inculpatae tutelae. i. defensionis. Et eade. l. r .Quod aut de sensio dicatur in culpata, & cum moderatione facta attenditur circa tria: Primo , quod fiat cusim it,bus armis: secundd T in continenti: tertio , m ani mo propulsendi iniuriamo non irrogandi. Verba nutus
edicti haec sunt: Unde tu illum uideiecisti , aut familia tua deiecita de eo,quodque ille runc ibi habuit tantummodo intra annum: post annum uero do eo , quod ad eliqui vi deieci peruenerit, iudi cnim dabo. Et pertinet hoc interdictum ad solam atrc.cem uun: S ad eos tantum
qui de solo deiiciuntur: puta de sun do siue adificio. Ad
Post interdictum unde vi, quod possess. restituit. s
177쪽
quitur hoc,quod defendit.3. l. i. g.&consequenter. 8t ea interdictum retinendae possessionis. Habet autem loca hoc interdictum uti possidetis, in rebus immobilibus omnibus,& soli: dum tam ea talia sint,quae possunt pota deri.j.e.s. I. 3.pe. Non at possidentur sorum basilica, &res sacrae. s. de acq. pocl. I.,.ul. Ite het locum hoc interdictu in incorporalibus,ut in quasi possessione ususfructusnet usius.J .eO.l.ult. uel aliarum seruitutum supra de ser.Lquoties.Verba edicti haec sunt: uti eas aedes,de sibus agitur,nec ui, nec cla, nec precario alter ab altero possidetis: quo minus ita possideatis, uim fieri ueto. De cloacishoe interdictu no dabo: neq; pluris, Q quanti ea res erit. intra annu, quo primu experiundi potestas fuerit, agere Iermittam. Ca huius interdicti sui qδ separata esse de- eat possessito a Pprie tace.Fieri. n. pol, ut alter possessor sit,dns non sit: alter dns qui de fit,pos effor non sit. Fieri et pot,ut possessor ide, & diis sit. I. ea d.l.f. huius. Quoties ergo inter litigatores est proprietatis controuersiae aut couenit inter litigatores,uter possessor sit, uter petitor: aut no conuenit. Si couenit, absolutu est : ille possensoris commodo, quem conuenit possidere, alter petitoris onere fungetur. Sed si inter ipsos contendat: uter posfideat, quia alteruter se magis possidere affirmat: tunc si res soli sit, in cuius possessione contenditur, ad hoc interdictum remittent,quod vulgo uti possidetis, pellatur:& datur huius rei causa , ne uis fiat ei qui possidet. D. supersiciebus. Simile est superiori interdicto:ut J.G.l.f. proponitur. Hoc interdicto tuet pior eu,' superficie defendit. i. in teria aedificii sine solo. verba interdicti haec sunt . Vti enlege locationis , siue coductionis superficie, qua de agit, nec ui, nec cla, nec pcario alter ab altero fruimini: quominus ita fruamini, uim seri veto. Si qua alia actio do stipficie postulabit,ca eognita iudiciu dabo. Oia quae in Dei possidetis interdicto seruantur, hic quoque seruatur. Appellamus aut superficiaria aedes,quae in conducto so- Io positae sunt,quarum proprietas & ciuili, & naturali iure eius est,cuius & solum: & idem si emit fundum , noni M tamen
178쪽
LIBER X LII I. eamen ut soli dominium transeat: sed sola licentia habendi, Sc tenendi superliciem,instat. 1.3. qui superficie. Est ergo superficiarius dominus utiliter, non iure directo,& habet in rem, ut no infra l. I .g. si superficie . in sin.
Superiori titulo de possessione rerum corporalium retinenda,hic de possessione rerum incorporalium, Et est hoc interdictum prohibitorium pertinens ad rusticaseatum modo seruitutes: Verba interdicti hac sunt: quo itinere, actuq; priuato, de quo agit , uel uia,hoc anno,
nec ui, nec cla,nec precario ab illo usus es: quo minus
ita utaris,uim fieri ueto. Hoc interdicto praetor tantu in inquirit, an itinere, actuq; hoc anno usus sit, no vi, nocla,non precario,& in hoc tuetur eum, licet eo tempore, quo interdictum redditur, usus non sit. Sive igit ha-huerit tu, uiae, siue non habuerit. in ea conditione est, ut ad tuitionem pioris pertineat. Si mo hoc anno usus est, uel modico tepore. i. non minus quam triginta diebus. Neq; enim ad praesens tempus refertur usus: quia
plerunq; itineribus,uel uia non semper utimur, niti cui usus exegerit. itaq; anni teporis spatio conclusit usum. De aqua quotidiana' ae Hi . Vsus aquae ,sicut itineris, est quaedam quasi possessioloq; hanc, sicut illam, praetor tuetur interdicto reddito . Et est hoc interdictum prohibitorium,& interdum re- si tutorium, ptinet ad aqua quotidianam. Duo at sunt O a genera aquarum quotidiana, S aestiua : quotidiana ab aestiua differt usu, non iure. Quotidiana aqua ea est,quae dirutis . duci assidue selet, uel aestiuo tempore,uel hyberno , etias aliquando ducta non est , Non. n. ideo quotidiana, dria quam quia quotidie ducit: sed ea, qua sis quotidie possit uti
. si vellet:quanqua,quotidiana interdu hyeme ducere noexpediat,et si possit duci. Aestiua aut ea est,qua aestate so. Ia uti expedit: ficut dicimus uesti meta aestiua, saltus aestiuos,eastra estiua,quibus interdu et hyeme , plerunqs ac ' aestate utamur.Et generaliter ex proposito utentis,& eri . Natura locors,qua aestiua a quotidiana discernit: Na si
st talis aqua,quae perpetuo duci possit: ego in ea sola
179쪽
ae' 'te utar, ascendunt hac aqua esse aestitia .Rursus fit alis tit aqua, quae no nisi aestate sui natura duci posticiaelitu dicet. Et si ea sint loca,quae natura non emittaneaq ua nrti aestate, dicenduerit recte stiliam dici. VerbΨinterdicti hec simi: Vti hoc anno aquam, de qua agitur nec ur,nec clam,nec precario ab illo duxisti:quo minu ita ducas,uina fieri ueto. Hoc anno , ptor dicit,hoc est, no quotidie: sed hoc anno, uel una die, uel una nocte, Et loqtur praetor de ea sola aqua, quae perennis est:nu Ia. n.alia duci aqua pi,q qu ' est perentiis.7.l. i ., loquii
Parum prodesset ius aquae,de qua s. dixit,nisi liceret
purgare riuum: nec tam necessaria est resectio itinerum,' quam riuorum: qa no refectis rivis, ois usus aquae aufer tur & homines siti necarentur: & Lane aqua peruenire. ....
nisi refecto riuo, non pol. At no resecto itinere, dissicultas tin eundi,agendiq; fieret,quae teporibus aestiuis le- 'uior cfletu.fi. 3 e. Ideo hoc interdictum utilissimu est: nam nisi permittat alicui reficere,alia rone usus incommodabitur.Verba edicti h c sunt.muos, specus, septa reficere,purgare aquae ducendi caula,quo minus liceat Rh uri illi,du ne aliter aqua ducat,qua uti priori aestate: no iis, Demae. non cla non precario a te duxit, uim fieri ueto. Rivus, Sena est iocus per longitudine depressus,quo aqua decurrat. Specus,locus est ex quo desipicitur, inde Spectacula sunt dicta.Septa sunt ea,quae ad incile opponunt aque compellendae derivandaeve ex fumine causa: Sive ea lignea sint, siue lapidea, siue ex alia qualibet materia sint acie ι . tinendam,transiri illedamq; aquam excogitataequae ap-', 'pellamus Sclusa .incile autem est locus depressus ad latius fluminum,ex eo dictus, i incidatum inciditur enim uel lapis , uel terra, unde primum aqua ex flumine api possit.Sed & fossae,& putei hoc interdicto continentur. Rehcere,est quod corruptum est, in pristinu statum re-Itaurare. Et sunt uerba reficiendi,teger flabstruere, r- eire,aedificare:ite aduehere,apportareq; ea, quae ad ean-ς dem rem opus est continentur. Purgandi uerbum ad ea Duum pertinet.qui resectione indiget. I. lli. 3.purgadi. . M 1 -
180쪽
ἡ Da frue. Semittates no tin aquae ducendae esse solent,veru etiasauriedae:& sicut discretae sunt seruitutes ductus aquae, Et haustus aquae: ita interdicta separatim reddantur. Ecupponitur hoc interdictu ei qui fontana aqua uti phiahetur.Verba edicti hae sunt: Vei de eo fonte,quo de agitur,hoc anno aqua nec ui, nec cla,nec precario ab ilicitisus es:quominus ita utaris,uim fieri ueto. De lacu , piscina,puteo , ite interdica.Hoc interdictum locum het, fisis thibeatur uti aqua: hoc est siue haurire whibeas, siue et pecus ad aqua appellere.Hoc interdictu de cisterna non copetit: na cisterna non het perpetuam clausam nec uiua het aqua:ex ouo apparet,in his Oibus exige di ut uiua aqua sit:cister at imbribus conripiuntur. . Coercere aqua,est cotinere sic,ne desinat,uel dilabatur.
dummodo no ymittat alicui nouas uenas irere uel aperire.is.n.innovat aliqd praeter id, quo praecedentia mam. uisus est.Sed & de lacu, puteo,piscina reficiedis,purgaudis, interdictum copetit.Et oibus personis dabit,quibus permittit interdictum de aqua aestiua, infra eoda. I.f.λDe eloacis.
Cloace indiget purgatione,sicut rivi,ut sector cesset, di comoditas ueniat .Hoc interdictum δpositum est de' cloacis priuatis: publicae.n. cloacs publica cura merent. - Cloaca ae est locus concauus,p que colluuies qda fluat. Curauit ae prstor p haec interdicta,ut cloacae,& purgentur,&reficiant: quorum utriinq; & ad salubritate ciuitatum,& ad tutela pertinet.Na & coelum pestilens,&ruina minant immunditiae Huacarum.i.si non refician-xur. Verba interdicti hac sunt:quo minus illi cloacari ex edibus eius in tuas stinet udes,qua de agit,purgare, oscese licear,uim fieri ueto:damni insecti,qδ operis uatio factum sit, caueri iudebo. Duo sint interdicta subhoe titulo. unum .phibitoriu, quo thibet uicinus uim facere,quo minus cloaca purget & reficiat.Alterum restitutorium,ubi d qa in eloaca publica factum siue immissum habes, quo usus eius deterior sit,renituat.Ite naed sat immuteturveunterdiciain ex edib.eius in tuas pertineti