장음표시 사용
201쪽
rint,si criminaliter conueniantur etiam tanquam latro Arboris nes puniri debent.I.e.l. 3.Et appellatione arboris conti appeti nentur ui tis.hederae,harundines ,& salictum. Caedere, rio. est non solu succidere,sed et serire caedendi ci.Cingere, Cedere. deglabrare: Sub secar est subsecuisse. Huius actionis Cingere. eadem causa eri quae est legis Aquilia .infra es. caedere. Sκυσα Ee dicuntur arbores furtim caesar, quae ignorante domi re. no,celandiq; eius cause caeduntur.
Issa est secunda obligatio ex malefieto,uel delicto priuato.Qui enim res alienas rapit, tenetur quide etia su ti et quis. n. magis alionam rem inuito domino contrectat,quam qui ui rapit' ideo recte dictum est,eum improbum furem esse. Sed tamen propriam actionem eius d licti praetor introduxit,quae appellatur ut bonorum raptorunt.Et est intra annu quadrupli, post annum uero Et licet in plurali loquatur,tamen etiam qui unam rem licet minimam rapuit,ea tenetur.inssi.eo.in prin. & 7.La rubi ponuntur uerba huius edicti. Differt aute raptora fure solo animo: ut si erat animus ei palam S per uim Dpto'. auferendi,licet ibi neminem inueniat, tamen est raptor. 13. infra de ui priu.sed fur est,qui habet animum, ut faciat clam,licet interdum deprehendatur,ex qua deprehensione efficitur manifestus: arg.ex etymologia uoca buthi pra de furt.I. i .ibi seruo,id est,nigro.
De incendio uina,naufragio,naue expugnata. ,
Huius edicti utilitas euidens est, ct iustissima seueritas Siquidem publice interest , όihil rapi ex huiusmodi casibus. Et quanu sine de his facinoribus etiam crimina
executiones:artame recte pior seceri qui sereses quoq; .
actiones criminibus istis proposuit. Verba edicti haec sunt:in eum qui ex incendio,ruina, naufragio,ratrina neque expugnata quid rapuisse,recepisse dolo malo,dam nive,quid in his rebus dedisse dicetur: in quadrupluin anno , quo primum de ea re experiundi potestas serit: ipost annu in fimptu iudicium dabo. Item in seruum , & Rapera familia noxale iudiciu dabo. Ex incendio rapi dicetur, exi in
202쪽
t ia. dit,uel propter trepidationem incendii rapitur: quemadmodum solemus dicere in bello amissum, qδ propter causiam, belli amittitur.Ruins appellatio refertur ad id
tempus,quo ruina fit e non tantu si ex his quae ruerune
tulerit quis, sed etiam si ex adiacentibus .l. i.f. itemi- - ra. nq. Ex naufragio rapere dr non solum , si quis eo tye turio . . terit quo naufragium fit: sed etia si alio tempore tulerit, hoc est,et post naufragiu . Naq; res ex naufragio etiam opugna har esse dicuntur,quq m litore post naufragium iacent. ri nava. Ex pugilare naue vr, qui in ipso quasi praelio, di pugna aduersus nauem,& ratem aliquid rapit: siue ipse expugnet,sive praedonibus expugnantibus rapiat. Expugnatur nauis,cum spoliatur, aut mergitur, aut dissoluitur, aut pertunditur,id est,perforatur,aut funes eius pr scinduntur,aut uela consciduntur, aut anchor inuolua tur,id est,subtrahuntur de mari. ἐDe iniuriis, ctfamosis libellis. Iniuria ex eo dicta, q, non iure fiat.oe.n.ql non iumst,generaliter iniuria neri dicitur. Specialiter at iniuria dicitur contumelia,& sic accipitur hoc ti.Interdum autem iniuriς appellatione damnum culpa datum caturuit in lege Aquila dicere solemus. f.ad te. Aqui. sed& si qu*cunq;. f. i.Interdum iniquitatem ininriam dicimus .' nam cum qs inique, ues iniuste sententiam dixi rinitime ex eo iniuriam facete dicitur:quod iure,& iustitia caree
M. quasi non iniuriam. Contumeliam autem a contemnendo dicimus. Iniuria aut re,aut uerbis fr.Re,quoties manus inferuntur,uerbis autem, quoties non inferuntur, I bellus ut crim conuitium fit .e.l .item apud labeonem.f. conuitis a. tium.Dicitur.n. iniuria fetiliteris,ut per libellum, uel carmen famosum.Nam si qs librum ad infamia alicuius minentem scripserit,composuerit,ediderit,dolove malo fecerit quo quid eorum fieret, etiam si alterius nomine ediderit,uel fine nomine: uoluit Senatus, uti de ea re agere liceret illi,ad cuius iniuriam factus est . Et si condemnarus si q id fecit,intestabilis ex lege esse iubetur. Idem Corns.si quis librsi.).e.Pot et talis criminaliter ac
., impossitur poena capitali Cae sam
203쪽
De extraordinariis eriminibus.
Supra de priuatis & nominatis , nunc de in nominatis sim AZo. Uel sic secundo Roge. de priuatis delictis,ex quibus etiam ciuiles nascuntur actiones, posuimus. s. dictiari. I.de his eriminibus, ex quibus sol criminales oriuntur actiones,& publiet , ordinariamq; poenam i rogantes praemittimus de his criminibus, ex ebus sunt caiana executrones crimiuales, & extraordinariq.Sollicitato- extrao res itaq; alienarum nuptiarum: itemqs matrimonium di is interpellatores, etsi effectu stes eris potiri non possunt, Propter uoluntatem tamen perniciost libidinis extra ordinem puniuntur.Item si quis contra bonos mores i in riani faciat,ut si fimo corrupto aliquem psuderit, Nno, luto oblinierit:aqu as pureaverit fistulas, lacus, aut quid aliud ad iniuriam publicam contaminauerit, in quos grauiter animaduerti solet.l. I. in prin.I.e. Sunt &alii multi casus,quibus iudex ob commistim crime poenana extraordinariam,id es, pro qualitate criminis,luxta motum animi sui imponit .Et dirit extra ordinem imponere poenam: quia non est ordinaria , & statu
a poena in iure this: sed iudex bono & squo arbitrabit ud facto opus sit. insta l.saccularii. 3. sunt qdamo De sepulcro molato. sepulcri violati actio infamia irrogat facta ex ea conidenatione. Si igitur sepulcra quis diruat fine iudicis au D Iactori ta te,cessat Aquilia:erit in agendii, qd ui aut ita,& vivita. sic ad opus restituendii. Et ide de statua q de monumento evulsa est. Verba edicti hεc sunt: Cuius dolo malo se Muru'pulcru uiolatu esse dicetur: in eu in iactu iudicium da-Do ut ei ad que plineat,quati ob ea re squu esse uidebi
tur conde tur. Si nemo erit ad quem p ineat,sive asin re nollet,quieunq; agere uolet, ei centu aureoru acti 'nem dabo.Si plures agere uolet, cuius iustissima ea esse videbitur, ei agenti potestatem faciam.Si quis insepulcro uiolato dolo malo habitauerit aedificii ve aliud, qua, quod sepulcri ea factum sit, habuerit. in eu si quis agere eo nomine uolet, ducentorsi aureoru iudicium dabo.Sepulari appellatione omnis locus sepulturae c tinetur.
204쪽
l. 3 .f. prima uerba.Et fit condemnatio in hac actione quatenus interest, sex iniuria q facta est. Item ex lucro eius qui uiolaui, uel ex dano,quod contigerit: uel ex temeritate eius,q secit. Nuq in minoris debet codenari,qua silet extraneo agente: qd est centu aureoru contra uiolantenrem 2 oo.contralhabitante. l. 3. S. qui de sepulcri.
Concussionis iudicia, publicu non est regulariter. Siaa aut quis pecunia acceperit,i crimen minatus sit, potest publicum iudicium esse ex Senatusconsultis,quibus pc na legis Corneliae teneri iubentur, qui in accusationem innocentium coierint:uel qui ob accuuindum, uel non' accusandum,denuntiandum uel non denuntiandum t stimoniti, pecunia acceperint.l.1.infra.e. Est ergo priuac evssio tu cri inen,ut tm ille,qui passus est concussionem, possiepiscrime et criminalitet accusare. Et dicitur Concussionis crimecii alicui terror incutit alicuius mali suturi: puta si miniser psidis dixit , s praesidis iussu debebat alique capere:& no dixit veru, sed Ppriunc timore aliqdfuit ei datur ut faciut nunc ministri ciuitate saepe,fm gl.in l. i .infra e. m. concuso Gles tenent hoc crimine,ut hic. ite crimine salsi , ut i
Dispana. frae .l. 2.&infra dent .l. I.3. I. & lege Iuba repe. infra ad te. Iul. repe.l. eadem.Item lege Rhemia, si accepit ut non accusare infra ad Turp. l. i .in prin. Ite edicto de calum: maioribus.ῖ.de calumn .l. I. 3. I. ita dicit glos. f. instat.a. De abigeis.
Abigei eum durissime puniuntur,ad gladiu danari solent.Puniuntur autem durissime non ubiq;, sed ubi fi quelius est id genus maleficij.Aliosin,& in opus nonnunquam temporarium dantur. Abigei aute proprie hi h hentur, qui peco ra ex pascuis,uel armentis subtrahunt,
di quodam mo depraedantur, & abigendi studium quasi
artem eΥercen equos de armentis,uel oues degredibus
abducentes. Et dicuntur Abigei,ab abigendo: abigunt. enim, & abducunt pecora. Sed si minus quam decem. oues,aut quatuor, uel quinque porci abducti, & abacti sunt,non Abigeatus,sed furtum est.l.fi.infra eod.nisi, ueartem hanc exerceant puta saepe unum. uel alterum pG
205쪽
cus surripuerint, infra .l. fi . f. qui saepius.
Praevaricator est,quasi uaricato qui diuersam partε adiuuat adita casua: quod nomen Labeo auaria certati one t ract si ait.Na 2 puaricatur ex utraq; parte cosistit quiuimo ex altera potius,quia pualet animus. Is autem quaricator proprie dicitur,et publico iudicio accusauerit fictitie admitte do falas defensiones, & bonas probationes dilii mulando.I.ad Turp.l. I .F. praeuaricationem. Caeterum aduocatus RO Sprie praeuaricator dicitur,& ideo extra oldinem λlet puniri siue publico, siue priuato iudicio praeuaricatus si aut cam prodiderit.C. de aduo. rdiue r. iudi .l. I .S I. l. I. in fi. Hodie autem his,qui praeuaricati sitiat propria,uel abutiva praeuaricatione pioena iniungitur extraordinaria, infra.l. 2.&infamia: ut j. l. siis.
Receptatorum pessimum genus est,sine quibus latere
nemo diu posset. Ideo praecipitur, ut perinde puniantur sicut latrones. Imo dece annis a sua terra debet exulare, dicet receptus aliter erat pumedus. s. de abig. l. si . in fi. Iupari et ca habendi simi, qui cum apprehendere latronex possent, pecunia accepta, uel parte surreptorum, dimiserint. l. I. in fi.J. eo. Rone aut sanguinis,& cognationis mitius agitur cu receptatoribus, 2 neq; absoluendi neq; sieuere ad modis punie di sunt: oo. n.par est eoru delictu , &eorii qui nihil ad se atmentes latrones recipi ut, infra.l.fi. De buribui balnear,r. Fures balnearij dicuntur,qui in balneis furantur: tales extra ordine audiendi sunt, & ea cognita puniendi dii modo sciamus in poenam eorum operis publici temporarii modum non egrediendum. Idem est in nocturnis furibus. Sed si telo se fures de senil ut . uel effractores, uel caeteri hi similes,nec quenqua percusserunt, metalli poena, uel honestiores relegationis poena efficiendi erunt,a .l. I . in fi.Sedisi interdiu, id est, diurno tempore furtum fecerint, ad ius ordinarium remittendi sunt:ut civiliter contra eos agat in duplum,uel quadruplo,ut s. de poena delicta fin.quia mitius talis punitur, qua nocturnus. Si e α
206쪽
.naec Au . Et regulariter populares diei rimpnes , quae no siunt rei familiaris Oseeutoriae sed ex aerario
207쪽
dicitur,quae cuius ex populo datur. Cu uero priuatu taerimen quod obiicitur,ei duntaxat intedere licet, euius interest: non propter pecunia exigendam: sed Pp poena corporalem infligendam:pecuniaria vero petitio si competat, cuilibet de populo datur. inspecta persona q ad agendum admittitur dicuius opinionis, & an sit idoneiora uel cuius intersit principaliter quae ipsa fieri desiderat. ita dicit gl.hic seper rubro. Semper enim is cuius in te est praefertur in popularibus actionibus.infra. l. I. in fin. Omnes quoq; populares actiones neq; in haeredes duis
tur,neq; supra annum extenduntur, infra.l.ὶ
Dε publieis iudiciis. T,Eaccusationibusqpecuniariter mouent. s. dictum est. Ite qd de priuatis criminibus, ut furto, iniuria, rapina. Verum quia qfiq; fiunt de criminibus accusati nes , & inscriptiones, ponit primo de criminibus publiacis,& quae sint. Et exponitur publicis iudiciis.i.legibus
publicorsi iudiciorum, uel accusationibus publicoru iu- . diciorum: quorum accusatio est terribilis ad uindictam, Spublica.i.populica, siue.popularis:utini .eod. in prino mquamuis quandoq; idoneior admittatur, ut dixinaus. S. ti.prox. Et est lisc liber terribilis, ut dicit tex.C.de ueau. ' 'enu.l. 2.f. septi naus. Non at oia iudicia, in quibus crimen uertitur,publica sunt:sed ea tan tum, quae ex legibus i dictoriam publicorum ueniunt: ut Iulia male. Hiade ad ul.Cornelia de sica.& uenefici .Popeia de parrici. -- .
lia peculatus,Corne de testis, Iul la de ui publi. I ulla de ui priu, stilia ambitus,tulia tepecu.lulia de annona. Es i. ux tribus modis publicut uno mo largissime, ut oe iudi ciu,qJ fit ad uindicta ,siue ad utilitatem publica, dicitur publicum:ita accipitur in l. interdictu nisa eo.l. & lia citatio.F.qd illiine. s.de pub. & uere. Alio modo dicitur ιδ rge,qn qlibet de populo potest accusare. Ita accipituri uitu.de Iuspecituto.F.consequesu. Circa hoc dat Ba O tol.in
208쪽
Eol. in I. I.infra eo .unam regulam, P oe iudicio m , quod non respicit offensam certae personae principaliter, de il- , Io pol accusare quilibet de populo. Exemplum: dicit statutum Basiliense, summa rone , ac singularis religionis . . intuitu hoc anno factum , una duraturum. 'si quis iu- tauerit p corpus Christi,aut eius membra , soluat quinque solidos.lsud non respirito flensam certae personae principaliter, sed malos mores, io quilibet pol accusare. Ita loquitur lex , Senatus,supra de in iv. Tertio accipitur publicum iudicium stricte:& ita accipitur in toto isto titulo infra. l. I. Et ista sunt iudicia, ex quibus danatus sta/ tim esticitur infamis.l. i. supra de his qui no. in D. Vnde non sequit,quilibet accusare pol ergo est publicum iudicium prout accipit hic, ut fiat infamis:&sic stricte pu hii cum iudicium, & ita sentit Ara. in summ .huius tit. publicorum iudiciorum quaedam capitalia sunt, quae dino capitalia. Capitalia sunt ex quibus poena mors , aut
exiliuiti est: hoc est ,aquae, & ignis interdictio:per has Gnim poenas eximitur caput de ciuitate Nam caetera noexilia, sed relegationes proprie dicuntur: tunc enim ,&ciuitas rctinetui. Non capitalia sunt ex quibus pecunia
La . Da,aut in corpus aliqua coercitio poena est.
Da accusationibus, ct inscriptionibus. Dictu est de his, qui ad accusatione admittunt:nunc Acmμ- de accusationibus . Est at accusatio nihil aliud. qreu criii. . minis per libellu deferre, uel sacere ad uindicta: ut colligitur. C. eo. l.cu ronibus.& l. qui ignorat. l. si quis ex fa ceus - mi I. sc ι nisaeo.l.libello ru.& de priuat. delic. sa. ut .Et est sari accusator neeessarius ubic siq; criminis, uel delicti accu- satio est admissa in publico, uel priuato crimine.C.eo.l. vi.& infra eo.l.s cui.& ubicunq; de honore adimendo tractatur,insta de mune.& hono.l rescripto. f.si ilia Tribus enim modis proceditur sup crimine, per accusati nem , sin quisitionem,& denuntiationem:& sicut isti modi sunt inter se diuersi,& ad diuersum finem tedunt:
itati diuersino de instituuntur,& eatercentur. ut extra-DHordeo uast .ad reprimendum, uomodo cotra crimine laesae mare. teu.proc. I. I I. dein eis traditur talis regula: Sicut accusationem
209쪽
DIGESTI IN Ova. Iosaccusationem pcedere debet inscriptio ita & inquisitio lne in fama, & denuntiationem fraterna monitio, ut in capite qualiter,& quando tit. de accu.& in ca .licet Heli. de sim. Qui ergo ad accusendum alique de crimine a cedit,det se inscribere. i. adscribere sole liter, ad poenam rationis. q talis est, ut si ille in accusatione defecerit, quod eande poena susserat, & sustineat, qua sustinere debuis- 'set, isque accusare uolebat,& puniit.l. E. C. e. ti. Et debet accusis aione tua tradere in scriptis cum inscriptione nominis accusantis, & accusati , & crimine & mensequo comissiam est crimen, S loco admissi criminis, & consilibus sub quibus est admissum. 3.eu.libellorum. in prin. &in authen. de exhi. reis.f. scepto. Oblato at libello, dabitur dilatio ad deliberadu ro. die ru. Deliberatione facta eo parcre det accusator,& accusatus, & lis cotestari,atq; opponi exceptiones accusanti: si q reo copetant. Quod
si no fiat:& ex interuallo , post lite contra cas opponat: non pot: quia lite conte. recipitur nomen accusati iliter reos, uel statim,uel postea ilicontinenti. C.adi. Iulia. de adiit. l.adultera Sc in l. si maritus.f. praescriptione. eod. ti. ff. postmodu probatione aperta , debet accusator in ca L producere, ut non emendicatis suffragiis decreto ru, uel relationum credat iudex. C. de prob.l .lcita. C.e. sin. De cistodia, exhibitione reorum. De eustodia reoru iudex ςstimare solet,utruna in ca cere sit recipienda persona accusata,vel non r & cum tali distinctione: aut accusatus confitetur de crimine: &tunc ponendus est in carcere.I. l. si consessus, S ex tuc cito conden etur, ut tamen iterum, & iterum confiteatur. C. e. l. si in ea.& l. Aut differtur,& tunc aut est graue scelus:& ponsi in carcere .i .e. diuus. &ituerim custodit stri formam,q habetur.C e. l. r .quoniam . Si uero non adeo
graue est crimeu,comittitur alias custodiendus: & maxime si fideius res dat: quia non est in uincula coniiciendus is,qui fideiussores dare paratus sit, nisi ualde graue scelus admiserit: ut in I. diuus Pius. i. eo. potest igitur iudex pro criminis quod obiicitur accusatio qualuate. uel propter honorem quem habet accusatus,vel .pplet am
210쪽
plissimas facultates,uel pro innocentia personae,ua talis est persona, quae prima facie uidetur , & praesuuntur iris' nocens,uel pro dignitate eius qui accusatur, facere tale
exhibitione,quando scelus non est graue uuando autegraue est, tunc mittitur semper in carcerem. Masculi a tem tantum recipiuntur' in carcere,& recepti diligenter custodiendi sunt a stratoribus,qui eis sternunt lectos, α ministris eorum: & a comentat ensibus, qui comta ratiar captiuos,& eorst habent custodia,& obseruationem. Et cum humanitate quada isti oes debent tractare in carceratos, nec dcb nt accusatoribus credulitate suam uendere pretio: uel gratia assigendi in carcer tos sanae,uel angustia,uel siti, uel loga tabe, subtrahendo eos audientiar: quia nemine audiunt, & a nemine audiuntur clamates.
Si nautem cotra haec fecerint . iudex det ei infligere capitale poena: alio qn infamatur iudex,& periculum subibit
pro motu superioris iudicis. Si at incarceratus euasit de custodia, patitur custos eande rina, qua paceretur carceratus. C. eo.l .ad commentat iςnsis, nisi custos probauerit, incarceratum euasisse casu fortuito,infra eod. l. ulti. Ad g.m Iuliam mater latis
ciba ta Proximum sacrili gio crimen est,qa maiestatis dr.Est
G m-- at crimen laesae maiestatis ubicunque quis aduersus p nsii. pulum Romanum. i.aduersus principe, & eius secutit tem committit: ubi contra urbesm aliquid molitur, uel vi profugit ad hostes, uel l hostesqualitercunq; iuuat, uel armis, uel pecunia,uel consilio, uelis subiectas prouincias nititur sacere rebelles, uel l seditionem mouet in ciuitate, uel q, magistratus Occidantur , uel princeps, uel qui circa latus eius militant,uel ui arma sumit,uel ocra et Iul. cupat loca contra Rempub. Et dr lex Iulia, quia alu- Mai lio inuenta: Maiestatis aute, quia summa maiestas, & am nati perium,uel pqtestas laeditur: p naat comittentium hoc crimen est, ut lir in i .eorum. iuncta gI. infra e . Et appellatur hoc crimen ydullionis, quia aedatio huius criminis, Preduel- ut quida dicunt,p duellum admittebat,& no in alio ca-tisma es m. Alii dicunt,& melius, quia pduelles dicuntur holies. min. Ea n A mphi. Perduelici se in se a penetranidic infra