장음표시 사용
141쪽
Atque illum tales jactantem Pectore rura Tristior, et lacrymis oculos suffusa nitentes, Alloquitur Venus : O qui res hominumque deum quo Aeternis regis tauperiis, et fulmine torrcs,un id meus Aeneas in te Committere tantum , Quid Troes potucre, quibus tot funera passis Canulus ob Italiam terrarum clauditur orbis pCerte hinc Romanos olim volventibus antiis uinc fore ductores, revocato a sanguine Teucri, Qui mare, qui terras omni ditione tener ut, Pollicitus : quae te, genitor, sententia vcviit pHoc equidem occasum Troiae tristesque ruinas Solabar, satis contraria sata rependens. Nunc eadem fortuna viros tot casibus actos Insequitur: quom das sinem, rex magne, Iahorum pAntenor potuit, mediis elapsus Achivis, Illyricos penetrare sinus atque intima tutus Regna Liburnorum, et fontem superare Timavi,
Unde Per ora novem Vasto Crim murmure montis
It mare proruptum, et Pelago Premit arva sonanti. Hic tamen ille urbem Patavi sedesque locavit Teucrorum , et genti nomen dedit, armaque fixit Troia; nunc placida comPostus Pace quiescit. Nos, tua progenies , coeli quibus annuis arcem,
Navibus f infandum 'missis, unius ob iram
Prodimur, atquo Italis longe disjungimur oris. Hic pietatis honos p sic nos iu sceptra reponis polli subridens hominum sator atque deorum , Vultu quo coelum tempestatesque Serenat, oscula libavit natae; dehinc talia fatur: Parce metu, Cytherea: manent immota tuorrim Fata tibi; cernes urbem et promissa Lavini Moenia, sublimemque feres ad sidera coeli Magnanimum Aenean; neque me sententia Vertit. Hic tibi labor enim, quando haec te cura remorde, Longius et volveus fatorum arcana movebo a
142쪽
v. Ret. LIBER I. ii Bellum ingens geret Ita Ita, populosque sero es
Contundet, moreSque viris et Inoeuia ponet, Tertia dum Latio regnantem Viderit aestas, Ternaque transierint Rutulis hiberna subactis At puer Ascanius, cui nunc cognomen Iulo
Additur Ilus erat, dum res stetit Ilia regno ),
Triginta magnos Volvendis mensibus orbes Imperio explebit, regnumque ab sede Lavini Transferet, et longam multa vi muniet Albam. Hic jam ter centum tolos regnabitur annos Geme sub Hectorea, donec regina Sacerdos
Iarta gravis geminam partu dabit Ilia prolem. Iude lupae fulvo nutricis tegmi ab loeius Romulus excipiet gentem , et Mavoula condet
Moenia , Romanosque Suci de nomine dicet. Ilis ego nec metas rerum nec tempora sono tImperium siue sine dedi. Qui u aspera' auUD, Quae mare nune terrasque metu coelumque satigal, Consilia in melius reseret, mecumque fovebit Romanos rerum dominos gentemque togatam.
Sic placitum. Veniet lustris labentibus aetas, Quum domus Assaraci Phthiam clarasque Mycenas Servitio premet, ac victis dominabitur Argis. Nascetur pulchra Trojanus origine Caesar, Imperium oceano, famam qui terminet astris, Iulius, a magno demissum nomen Iulo. Hunc tu olim coelo, spoliis orientis onustum , Accipies secura: vocabitur hic quoque Voti S. Aspera tum positis mitescent specula hellis. Cana Fides, et Vesta, Remo cum fratre QuiriΠus, aura dabutit: dirae seri O et compagibus arctis Claudentur belli portae: Furor impius intus,
SaeVa Sedeus Super arma, et centum Vinctus alienis Post tergum nodis, fremet horridus ore Cruento.
Haec ait; et Μaia genitum demittit ab nilo,
Ut terrae, utque novae pateant Carthaginis arce A
143쪽
Hospitio Τeucris; ne sati nescia Dido
Finibus arceret. Volat ille per aera magnum Remigio alarum, ac Libyae citos adstitit oris.
Et iam jussa facit: potiuntque serocia Poeni
Corda, volente deo: in primis regina quietum Accipit in Teucros animum mentemque benignam. At pius Aeneas, per noctem plurima VOlVens, Ut primum lux alma data est, exire, locosque
Explorare novos, quas Vento accesserit oras, Qui teneant, nam Inculta videt, hominesne, feraene, Quaerere constituit, sociisque exacta roferre. Classem In Convexo nemorum, Sub rupe Ca ata,
Arboribus clausam circum atque horrentihus umbris. occulit: ipse uno graditur comitatus Achate, Bina manu lato crispans hastilia ferro. Cui mater media sese tulit obvia silva, Virginis os habitumque gerens, et Virginis arma Spartanae; vel qualis equos Threissa satigat IsarpaIFce, Volucremque fuga praevertitur Eurum. Namque humeris de more habilem suspenderat arcum Venatrix, dederatque comam diffundere ventis; Nuda genu, nod aque sinus collecta fluentes. Ac prior: Heris, inquit, juvenes, monstrate mearum Vidistis si quam hic errantem sorte Sororum, Succinctam pharetra et maculosae tegmine IFncis, Aut sprimantis apri cursum clamore prementem. Sic Venus; et Veneris contra sic filius orsus: Nulla tuarnm audita mihi neque visa Sororum, o, quam te memorem p virgo; namque haud tibi vuItua Mortalis, nec vox hominem sonat; o dea certe; An Phoebi soror, an Nympharum sanguinis una pSis felix, nostrumque leves, quaecumque, laborem; Et quo sub coelo tandem, quibus orbis in oris Iactemur, doceas: ignari hominumque locorumquis Erramus, ventu huc et vastis fluctibus acti. Multa tibi ante aras nostra cadet hostia dextrR.
144쪽
334. LIBER I. 113Tum Venus: Haud equidem tali me dignor honore Virginibus Tyriis mos est gestare pharetram,
Purpureoque alte suras vincire cothurno.
Punica regna vides, Tyrios, et Agenoris urbem; Sed fines Libyci, genus intractabile bello. Imperium Dido Tyria regit urbe prosecta, Germanum fugiens: longa est injuria, longae Ambages; sed summa sequar fastigia rerum. Huic conjux Sychaeus erat, ditissimus agri Phoenicum, et magno miserae dilectus amore: Cui pater intactam dederat, primisque jugarat ominibus. Sed regna Tyri germanus habebat Pygmalion, scelere anis alios immanior omnes. Quos inter medius venit furor: ille Sychaeum
Impius ante aras, atque auri caecus amore, Clam serro incautum superat, securuS amorum Germanae; factumque dira cellavit; et aegram, Multa malus simulans, vana spe lusit amantom.
Ipsa sed in somnis inhumati venit imago Conjugis, ora inodis attollens Pallida miris: Crudeles aras trajectaque pectora ferro Nudavit, caecumque domus scelus omne retexit. Tum celerare fugam patriaque excedere suadet: Auxiliumque viae veteres tellure recludit Thesauros, ignotum argenti pondus et auri. His commota, fugam Dido sociosque parabat. Conveniunt quibus aut odium crudele tFrami Aut metus acer erat; naves quae forte Paratae Corripiunt, onerantque auro; portantur avari 'gmalionis opes pelago: dux semina facti. Devenere locos ubi nunc ingentia cernes Μoenia, surgentemque novae Carthaginis arcem ἔΜercatique solum, facti de nomine BFrsam, Taurino quantum possent circumdare tergo.
Sed vos qui tandem p quibus aut Nuisiis ab oris quove tenetis iter 8 Quaerenti talthus ille
145쪽
Suspirans, imoque trahens a pectore Vocem: O dea, si prima repetens ab origine Pergam, Et vacet annales nostrorum audire laborum, Ante diem clauso componet Vesper Olympo. Nos Troja antiqua, si vestras sorte per aures Trojae nomen iit, diVersa per aequora Vectos Forte sua Libγcis temΡestas appulit Oris. Sum pius Aeneas, raptos qui ex hoste Penates Classe veho mecum, fama super aethera notus. Italiam quaero patriam, genus ab Iove summo: Bisistenis Phrygium conscendi navibus aequor, Μatre dea monstrante viam, data fata secutus; Vix septem convulsae undis Euroquμ supersunt. Ipse ignotus, egens, Uriae deserta Peragro, Europa atque Asia pulsus. Nec plura querentem Passa Venus, medio sic interfata dolore est: Quisquis es, haud, credo, invisus coelestibus aura a Vitales carpis, Irriam qui adveneris urbem. Perge modo, atque hinc te reginae ad limina perser. Namque tibi reduces socios classemque relatam Nuntio , et in tutum versis AquiloLibus actam ;Ni frustra augurium *ani do uere parentes. Adspice bis senos laetantes agmiue cycnos, Aetheria quos lapsa plaga Iovis ales aperto Turbabat coelo: nunc terras ordine longo Aut capere, aut captas jam despectare videntur Ut reduces illi ludunt stridentibus alis, Et coetu cinxere polum, cantusque dedere; Ilaud aliter puppesque tuae, pubesque tuorum, Aut portum tenet, aut pleno subit ostia veIO. Perge modo, et qua te ducit via dirige gressum. Dixit, et avertens rosea cemice refuliat, Ambrosiaeque comae divinum vertice odore an kPiravere; pedes vestis. defluxit ad imos; Et vera incessu patitit dea. Ille, ubi matrem Agnovit, tali fugientem est voce S utua
146쪽
v. 4o6. LIBER Ι. xx. Quid Datam toties, crudelis tu quoque, salsis Ludis imaginibus p eur dextrae jungere dextram
Non datur, ac Veras audire et reddere Voces Talibus incusat, gressumquo ad moenia tendit. At Venus obscuro gradientes aere Sa PSit, Et multo nebulae circiuo dea fudit amictu, Cernere ne quiS eoS, neu qui S contingere POSSet, Molirive moram , aut Veniendi POScere CauSaS.
Ipsa Ρaphum sublimis abit, sedesque revisit Laeta suas, ubi templum illi, centumque Sabaeo
Ture calent arae, sortisque recentibus halant. Corripuere Viam interea, qtia semita monstrat.
Iamque ascendebant collem qai plurimus urbiImminet, adversasque adspectat deSuper arces. Miratur molem Aeneas, magalia quoudam; Miratur portas, strepitumque, et Strata Viarum. Instant ardentes Tyrii: pars ducere muros, Molirique arcem, et manibus Rubvolvere Saxa; Pars Optare locum tecto, et coueludere Sulco. Iura, magistratusque legunt, sauciumque senatum
Hic portus alii effodiunt; hic alia theatris
Fundametata locant alii; immanesque columnas Rupibus excidunt, scenis decora alta futuris. Qualis apes aestate nova per florea rura Exercet sub sole labor, quum gentis adulto Educunt fetus; aut quum liquentia mella Stipant, et dulci distendunt nectare cellas; Λut Onera accipiunt venientum; aut, agmine secto. Ignavum sucos pecus a praesepibus arcent. Fervet opus, redolentque thymo fragrantia mella. O sortunati, quorum jam moenia surgunt Aeneas ait; et fastigia suspicit urbis. Inseri se saeptus nebula, mirabile dictu, Per medios, miscetque Viris; neque cernitur ulli Luctis in nrbe fuit media, laetissimus umbra:
Quo primum jactati undis et turbine Poeni
147쪽
Effodire loco signum, quod regia Iuno
ΜonStruIat, eaput acris equi; sic nam fore bello regiam et facilem Victu per Aaecula gentem.
Hic templum Iunoni ingens sidonia Dido
Condebat, donis opulentum et numine divae Aerea cui gradibus surgebant limina', nexaeque Aere trabes, soribus cardo stridebat ahenis. Hoc primum in luco nova res oblata timorem Lentit: hic primitin Aeneas sperare salutem Ausus, et afflictis melius considere rebus. Namque, sub ingenti lustrat diam singula templo, Reginam opperiens, dum, quae fortuna sit urbi, Artificumque manus inter se, onerumque laborem , Niratur, videt Iliacas ex ordine pugnas, BeIlaque jam fama totum Vulgata per orbem ἔAtridas, Priamumque, et saevum amhohus Achillem.
Constitit; et lacr3maris , Quis jam locus , inquit,
Achates Quae regio in terris nostri non plana laboris p En Priamus: sunt hic etiam sua praemia laudi,
Sunt lacrymae rarum, et mentem mortalia tangunt.
Solve metus; seret haec aliquam tibi fama salutem. Sic ait, atque animum pictura pascit inani, Μulta gemens, largoque humectat flumine vestum. Namque videbat uti bellantes Pergama circum Bac fugerent Graii, premeret Trojana juventus; Hac Phryges, instaret eurru eristatus Achillea. Nec procul hinc Rhesi niveis tentoria velis Agnoscit lacrymans, primo quae prodita Somno Tydides multa vastabat caede cruentus; dentesque avertit equos in eastra, Prius quam Pabula gustassent Trojae, Xanthumque hiiassent. Parte alia fugiens amissis Troilus armifi, InfeliX Puer, atque impar congressus Achilli, Fertur squis, curruque haeret resupinus inani,
148쪽
Lora tenens tamen: huic cervi Xqne comaeqNe tra hutitur Per terram, et versa pulvis inscribitue hasta.
Interea ad templum non aequas Palladis ibant Crinibus Iliades pas,is, peplumque serebant Soppliciter tristes, et tunsae pectora palmis.
Diva nolo fixos oculos aversa tenebat. Ter ciroram Iliacos raptaverat Hectora muros, Exanimumque araro corpus vendebat Achilles. Tum vero ingentem gemitum dat pectore ab imo, Ut spolia, ut currus, utque ipsum corPux amici, Tendentemque manus Priamum conspexit inermes.
Se quoque principibus permixtum agnovit Achivis, Eoasque acies, et nigri Memnonis arma. Ducit Amagonidum lunatis agmina peltis Penthesilea surens, mediisque in millibus ardet,AΠrea subneeteos insertae cingula mammae Bellatrix, andetque viris concurrere Virgo.
Haec dum Dardanio Aeneae miranda videntur, Dum stupet, obtutuque haeret defixus in uno, Regina ad templum, forma pulcherrima, Dido Incessit, magna in enum stipante eaterva.
Qualis in Eurotae ripis aut per iuga CFnthi
Exercet Diana choros; quam mille Meutae Hinc atque itine glomerantur oreades; illa pharetram Fert humero, gradiensque deas supereminet omnes: Latonae tacitum pertentant gaudia pertus. Talis erat Dido, talem se laeta serebat Per medios, instans operi regnisque futuris. Tum sollibus divae, media testudine templi, Saepta armis solioque alte εubnixa, resedit. Jura dabat legesque viris, operumque laborem Partibuη aequabat justis, aut sorte trahehst: Quum subito Aeneas concursu accedere magno
Anthea, Sergestumque videt, sortemque Cloanthum,
149쪽
Teucrorumque alios, ater quos aequore turbo Dispulerat, Penitusque alias a exerat oras. Obstupuit simul ipse, simul percussus Acbate Laetitiaque metuque: avidi coniungere dexuas Ardebant; sed res animos incognita lurbat. Dissimulant; et uulte cava speculantur amicti, Quae fortuna viris, elassem quo littore linquaut, Quid veniant; ounctis nam lecti navibus ibant orantes veniam, et templum clamore petebant. Postquam introgressi, et coratu data copia fandi. Μaximus Ilioneus placido sic pectore eo ii: O regina, movam cui condere Iuppiter urbem . Iustitiaque dedit gentes frenare superbas, Troes te miseri, Ventis maria omnia Vecti, Oramus: prohibe infandos a navibus ignes, Parce pio generi, et Propius res adspice nostras. Non nos aut ferro Libycos populare Penates Venimus, aut raptas ad littora Vertere praedas: Non sa vis animo, nec tanta superbia victis. Est locus, Hesperiam Graii cognomine dicunt, Terra antiqua, potens armis atque ubere glebae; Oenotri coluere viri: nunc fama minores Italiam dixisse, ducis de nomine, gentem. Huc cursus fuit: Quum subito assurgens fluctu nimbosus Orion In vada caeca tulit, penitusque procacibus Austris Perque undaS, Superante Salo, Perque invia saxa, Dispulit: hue pauci vestris adnavimus OriS.
Quod genus hoc hominum, quaeve hunc tam barbara
Permittit patria P hospitio prohibemur arenae:
Bella cient. Primaque Vetant Consistere terra.
. Si genus humanum et mortalia temnitis arma, At sperate deos memores fandi atque nefandi. Rex erat Aeneas nobis, quo justior alter
Nec pietate fuit, nec bello major et armis:
150쪽
v. 545. LIBERI. et IsQuem si sata virum servant, si vescitur aura Aetheria, neque adhuc erudelibus occubat umbris, Non metus ossicio ne te certasse priorem Poeniteat. Sunt et Siculis regionibus urbes, Arvaque, Trojanoque a sanguine clarus Acestes. Quassatam ventis liceat Subducere classem, Et silvis aptare reabes, et stringere remos; Si datur Italiam, sociis et rege recepto, Tendere, ut Italiam laeti Latiumque petamus; Sin absumpta salus, et te, Pater Optime Teucrum, Pontus habet Libyae, nec spes iam restat Iuli, At freta Sicaniae saltem, sedesque ParataS, Unde huc advecti, regemque petamus Acesten. Talibus Ilioneus: cuncti simul ore fremebant
Tum breviter Dido, vultum demissa, profatur: Solvite corde metum, Teucri; secIudite curas. Res dura et regni novitas me talia cogunt Μoliri, et late fines custode tueri. Quis genus Aeneadum, quis Trojae nesciat urbem, ViItutesque, Virosque, aut tanti incendia belli pNon obtusa adeo gestamus pectora Poeni; Nec tam aversus equos Tyria sol iungit ab urbe. Seu vos Hesperiam magnam Saturniaque arva , Sive Erycis fines regemque optatis Acesten ,
Auxilio tutos dimittam, opibusque juvabo. Vultis et his mecum pariter considere regnis pUrbem quam statuo Vestra est: subducite naVes:
Tros Tyriusque mihi nullo discrimine agetur. Atque utinam rex ipse Noto compulsus eodem Asforet Aeneast Equidem per littora certos Dimittam, et Libyae Iustrare extrema jubebo, Si quibus ejectus silvis aut urbibus errat. His animum arrecti dictis, et sortis Achates Et pater Aeneas jamdudum erumpere nubem Ardebaut. Prior Aenean compellat Achates: