장음표시 사용
351쪽
Intorto figit telo, discrimina costis Per medium qua spina dedit, hastamque receptat Ossibus haerentem. Quem non Super occupat Ηἰsbo, Ille quidem hoc sperans; nam Pallas ante ruentem, Dum furit, incautum crudeli morte sodalis Excipit, atque ensem tumido tu Pesmone recondit. Hinc Sthenelum petit, et Rhoeti de gente vetusta
Auchemolum, thalamos ausum inceStare novercae.
Vos etiam gemini Rutulis cecidistis in arvis, Daucia, Laride Thymberque, simillima proles, Indiscreta suis, gratusque parentibus error: At nunc dura dedit vobis discrimina Pallas: Nam tibi, Thymbre, caput Evandrius abstulit ensis; Te deelsa suum, Laride, dextera quaerit,
Semianimesque micant digiti, ferrumque retractant. Arcadas accensos monitu, et praeclara tuentes Facta viri, mixtus dolor et Pudor armat in hostes.
Tum Pallas biiugis fugientem Rhoetea praeter Traiicit: hoc spatium, tantumque in orae fuit Ilo: Ilo namque procul validam direxerat hastam, Quam medius Rhoeteus intercipit, optime Teuthra, Te fugiens fratremque Tyron; curruque Volutus
Caedit semianimis Rutulorum calcibus arva. A velut optato ventis aestate coortis Dispersa immittit silvis incendia pa5ior; Correptis subito mediis, extenditur Uua iHorrida per latos acies vulcania Campos: Ille sedens victor flammas desPectat OVantes. Nou aliter sosum virins coit omriis in unum,
Teque invat, Palla. Sed bellis acer Halesus Tendit in adversos, seque in sua colligit arma. Hic mactat Ladona, Pheretaque, Demodocumque: Strymotito dextram fulgenti deripit ense Elatum in jugulum; saxo ferit ora Thoantis, Ossaque dispersit cerebro permixta cruento. Fata cauens silvis genitor cclarat Halesum:
352쪽
Ut senior leto canentia lumina solvit, Iniecere manum Parcae, telisque Sacrarunt
Evandri; quem sic Pallas petit, ante precatus: 'Da nunc, ΤΜbri pater, ferro, quod missile libro, Fortunam atque viam duri per pectus Halest:
Haec arma exuviasque viri tua quercus habebit. Audiit illa deus: dum texit Imaona Halesus, Arcadio infelix telo dat pectus inermum. At non caede Viri tanta perterrita Lausus, Pars ingens belli, sinit agmina. Ρrimus Abantem oppositum interimit, pugnae nodumque moramque. Sternitur Arcadiae proles; ster untur Etrusci; Et vos, o Graiis imperdita corpora, Teucri. Agmina concurrunt ducibusque et viriuris aequis Extremi addensent acies; nec turba moveri Tela monusque sinit. Hinc Pallas instat et urget, Hinc contra Lausus, nec multum discrepat aetas, Egregii forma; sed queis fortuna negarat
In patriam ruditua. Ipsos Concurrere Passus Haud tamen inter se magni regnator olFmpi: Mox illos sua fata manent majore sub hoste. Iuterea soror alma monet succurrere Lauso Turnum, qui volucri curru medium secat agmen.
Ut vidit socios: Tempus desistere pugnae :Solus ego in Pallanta feror; soli mihi Pallas Debetur: cuperem ipse parens spectator adesset. Haec ait; et socii cesserunt aequore jusso. At Rutulom abscessu juvenis, tum jus e superba Miratus, stupet in Turno, eorpusque per ingenS Lumina volvit , bitque truci procul omnia visu ;Talibus et dictis it contra dicta tyranni: Aut spoliis ego jam raptis laudabor opimis, Aut Ieto insignir sorti pater aequus utrique est: Tolle minas. Fatus medium procedit in aequor. Frigidus Arcadibus coit in praecordia sanguis.
Desiluit Turnus buugis; pedes apparat ire
353쪽
Comminus. Utquo leo, specula quum vidit ab alta Stare procul campis meditantem in proelia taurum, Advolat: haud alia est Turni venientis imago. Hunc ubi contigsum missae fore credidit hastae, Ire prior Pallas , Si qua sors adiuvet ausum Viribus imparibus; maguumque ita ad aethera fatur: Per patris hospitium, et mensas quas advena adisti, Te precor, Alcide, coeptis ingentibus adsis;
Cernat semineci sibi me rapere arma Cruenta,
Victoremqne ferant morientia lumina Turni. Audiit Alcides juvenem, magnumque sub imo Corde premit gemitum, lac masque effudit inanes. Tum genitor natum dictis affatur amicis: Stat sua cuique dies, breve Et irreparabile tempus
omnibus est vitae; sed lambin extendere factis, Hoc Virtutis opus. Trojae sub moenibus altis Tot nati cecidere deum; quin occidit una Sarpedori, mea progenies: etiam sua Turnum Fata Vocant, metasque dati pervenit ad aevi. Sic ait, atque oculos Rutulorum reiicit arvis.
At Pallas magnis emittit Viraeus hastam, Vaginaque cava fulgentem deripi ensem. Illa volans, humeri surgunt quὲ tegmina Summa, Incidit; atque, viam cinei molite per oras.
Tandem etiam magno strinxit de corpore Turni. Hic Turnus ferro praefixum robur acuto
In Ρallanta diu librans iacit, atque ita fatur :Adspice num mage sit nostrum penetrabile telum. Dixerat: at clypeum, tot ferri terga, tot aeris, Quum pellis toties obeat circumdata tauri, Vibranti medium cuspis transverberat ictu, Loricaeque moras et pectus Perforat ingens. Ille rapit calidum frustra de vulnere teIum ;Una eademqne via sanguis animusque SequUD 'IP. Corruit in vulnus; sonitum super arma dedero; Et terram hostilem moriens Petit Ore cruento.
354쪽
Quem Turnus super assistens: Arcades, haec, inquit, memores mea dicta referte Evandro: qualem meruit Pallanta remitto.
Quisquis honos tumuli , quidquid solamen humandi
Largior: haud illi stabunt Aeneia parvo Hospitia. Et laevo pressit pede, talia satus,
Exanimem, rapiens immania pondera baltei, Impressumque nefas: una suti nocte iugali Caesa manus juvenum foede, thalamique cruenti; Quae Clonus EurFtides multo caelaverat auro: Quo nunc Turnus ovat spolio gaudetque potitus: Nescia mens hominum sati sortisque futurae, Et servare modum, rebus sublata secundis Turno tempus erit, magno quum optaverit emptum.
Intactum Pallanta, et quum spolia ista diemque oderit. At socii multo gemuri Iac misque Impositum scuto referunt Pallanta frequentes. O dolor atque decus magnum rediture parentii Haec te prima dies bello dedit, haec eadem aufert, Quum tamen ingentes Rutulorum linquis acervos Nec jam fama mali tanti, sed certior auctor Advolat Aeneae, tenui discrimine leti
ESSe Suos, tempus Versis succurrere Teucris.
Proxima quaeque metit gladio , latumque per agmen Ardens limitem agit ferro; te, Turne, SuPectum Caede nova quaerens. Pallas, Evander, in ipsis omnia sunt oculis; mensae, quas adVena primas Tunc adiit, dextraeque datae. Sulmone creatos Quatuor hic juvenes, totidem, quos educat Ufens, Viventes rapit, inferias quos immolet umbris, Captivoque xogi persundat sanguine flammas. Iride Μago procul insensam contenderat hastam; Ille astu subit, ac tremebunda supervolat hasta: Et genua amplectens es tur talia supplex: Per Patrios manes, per sues surgentis Iuli,
355쪽
Te precor, hane animam serves natoque Patrique. Est domus alta: jacent penitus defossa talenta Caalati argenti: sunt auri pondera facti Infectique mihi: non hic victoria Teucrum Vertitur, aut anima Una dabit discrimina tauta. Dixerat. Aeneas contrὲ cui talia reddit: Λrgenti atque auri memoras quae multa talenta, Gnatis parce tuis: belli commercia Turnus Sustulit ista prior, jam tum Ρallante perempto. Hoc patris Auchisce inanes, hoc sentit Iulus. Sic fatus, galeam laeva tenet, atque reflexa
Cervice orantis capulo tenus applicat ensem.
Nec procul Haemonides, Phoebi Triviaeque sacerdos
Infula cui sacra redimibat tempora Vitta, Totus collucens veste atque insignibus armis; Quem congressus agit campo, lapsumque suPerstana Iamriolat, ingentique umbra tegit: arma Serestus Lecta refert humeris ψlibi, rex Gradive, tropaeum. Instaurant acies, Vulcani stirpe creatus Caeculus, et veniens Μarsorum montibus Umbro. Dardanides contra furit. Anxuris ense SiniStram,
Et totum clypei ferro dejecerat orbcm. Dixerat ille aliquid magnum, vimque assore Verbo Crediderat, coeloque animum fortasse ferebat,
Canitiemque sibi et longos promiserat annos. Tarquitus exsultans contra fulgentibus armis,
Silvicolae Fauno Dryope quem ΝΣmpha crearat, obvius ardenti sese obtulit: ille reducta I.oricam cineique ingens onus impedit hasta.
Tum caput Orantis nequidquam, et multa parantis Dicere, deturbat terrae; truncumque tepentem Provolvens, super haec inimico pectore fatur :Istic nunc, metuende, jace: non te optima mater Condet humi, patriove onerabit membra sepulcro:
Alitibus linquἡre feris; aut gurgite mersum Unda foret, piscesquo impasti vulnera lambent.
356쪽
Protenus Antaeum et Lucam, prima agmina Turni, Persequitur, sortemque Numam, sulvumque Camem
Μagnanimo Volseente satum, ditissimus agri Qui fuit Ausonidum, et tacitis regnavit Amyclia. Aegeon qualis, centum cui brachia dicunt Centenusque manus, quinquaginta oribus ignem Pectoribusque arsisse, Iovis quum fulmina contra Tot paribus streperet clueis, tot stringeret enses et Sic toto Aeneas desaevit ita sequore vi tor, Ut semel intepuit mucro. Quia ecce Niphaei Quadriiuges in equos adversaque pectore tendit: Atque illi longo gradientem et dira frementem
Ut videre, metu versi, retroque ruentes,
Effunduntque ducem, rapiuntque ad littora currris. Interea biiugis infert se Lucagus albis In medios, fraterque Liger: sed frater habenis Uectit equos; strietum rotat acer Lucagus E em. Haud tulit Aeneas tanto servore furentes: Irruit, adversaque ingens apparuit hasta. Cui Liger: Non Diomedis equoq, nec currus cernis Achilli, Aut Phrygiae campos: nunc belli finis et aevi His dabitur 'erris. Vesano talia tale Dicta volant Ligeri: sed non et Troius heros Dicta para contra; jaculum nam torquet in hostem. Lucagus, ut Pronus pendens in verbera telo Admonuit biiugos, projecto dum pede laevo Aptat se pugnae; subit oras hasta per imas Fescentis clypei, tum laevum perforat inguen.
Exeu Sus curru moribuutius volvitur uois. Quem pias Aeneas dictis affatur amaris et Lucage, nulla trios cnrrus fuga Regni, eqnorum Prodidit, aut vanae vertpro ex hostibus umbrae:
Ipse rotis saliens justa deseris. Haec ita satus, Arripuit bilugos. Frater tendebat inerme,
357쪽
Infelix pilmas, curru delapsus eodem: Per te, per qui te talem genuere Parentes, Vir Trojane, sine hanc animam, et miserere pregantis. Pluribus oranti AeneM: Haud talia dudnm
Dicta dabas: morere, et fratrem ne desere frater. Tum latebras animae, Pectus, mucrone recludit. Talia per campos edebat funera ductor Dardanius, torrentis aquae vel turbinis atri More surens. Tandem erumpunt et eastra relinquunt Ascanius puer et nequidquam Obsessa iuventus. Iunonem interea compellat Iuppiter ultro :o germana mihi atqrie eadem gratissima conjux, Ut rebare, Venus, nec te sententia sallit, Troianas sustentat opes: non vivida bello Dextra viris, animusque ferox, patiensque pericli. Cui Iuno submissa: Quid, o pulcherrime coniux, Sollicitas aegram et tua tristia dicta timentem pSi mihi, quae quondam fuerat, quamque esse decebat Vis in amore foret; non hoc mihi namque negares, Omnipotens, quin et pugnae subdueere Turnum,
Et Dauno possem incolumem servare Parenti.
Nune pereat, Teucrisque pio det Sanguiue Pinuas. Ille tameta nostra deducit origine nomen, Pilumnusque illi quartus pater, et tua larga Saepe manu multisque ornavit limina douis. Cui rex aetherii breviter sic fatur olympi: Si mora praesentis leti tempusque caduco oratur juveni, meque hoe ita ponere sentis; Tolle fuga Turnum, atque instantibus eripe satis: Hactenus indulsisse vacat. Sin altior latis Sub precibus venia ulla latet, totumque moveri Mutarive putas bellum; spes paseis inanes. Et Iuno adIac inaus: Quid si, quod Voce gravaris,
Mente dares; atque haeci Turno rata vita maneret pNunc manet insontem gravis exitus, aut ego vuri
Vana seror: quod ut o potius formidine salsa
358쪽
Ludar; et in melius tua, qui potes, orsa reflectas Haec tibi dicta dedit, coelo se protenus alto Alisit, agens hiemem, nimbo succincta per amas: Iliacainque aciem et Laurentia castra petivit. Tum dea nube cava te uuem sine viribus umbram
In faciem Aeneae visu mirabile moustrum Dardaniis ornat teli, clypeumque jubasque Divini assimulat capitis; dat inania verba;
Dat sine mente sonum, gressusque euingit euntis :Μorte obita quales fama est volitare figuras, Aut quae sopitos deludunt somnia senSus. At primas laeta aute acies exsultat imago , Irritatque virum telis, et voce lacessit. Instat cui Turuus, stridentemque Emiuus hastam Conjicit; illa dato vertit vestigia tergo. Tum vero Aenean aversum ut cedere Turnus Credidit, atque auimo spem turbidus hausit inauem :Quo fugis, Aenea 'thalamos ne desere pactos: Hac dabitur dextra tellus quaesita Per undaS. Talia vociferans sequitur, strictumque coruscat Mucronem, nec ferre videt sua gaudia Ventos. Forte ratis , celsi coriunota crepidine saxi , Expositis stabat scalis et ponte parato , Qua rex Clusinis advectus Osinius Oris. Huc sese trepida Aeneae fugientis imago Conjicit in latebras; nec Turnus segnior in Stat, Exsuperatque moras, et pontes transiIit altos. Vix proram attigerat, rumpit Saturnia suriem , Avulsamque rapit revoluta per aequora naVem. Illum antem Aeneas absentem in proelia poscit: obvia multa virum demittit corpora morti.
Tum levis haud ultra latebras jam quaerit imago ,
Sed sublime volans nubi se immiscuit atrae :Quum Turnum medio interea fert aequore turbo.' Respicit ignarus rerum, ingratusque salutis ;Et dupli es oum voce manus ad sidera tendit:
359쪽
omnipoteus genitor, tanton' me crimine dignum Duxisti P et tales voluisti expendere poenas PQuo feror P unde abii P quae me fuga quemve reducit pLaurentesne iterum muros aut castra videbo PQuid manus illa virum qui me meaque araua secuti pQuosne nefas omnes infanda in morte reliquipEt nunc palauces video, gemitumque cadentum
Accipio. Quid agop aut qnae jam satis ima deliticat
Terra miliap Vos O potius miserescite, Venti: In rues, in saxa, Volens vos TurnuS adoro, Ferte ratem, saevisque vadis immittite syrtis, Quo neque me Rutuli, nec conseia fama seqUatur. HaeC memorans, animo nunc huc nunc fluctuat illae: An sese mucrone ob tantum dedecus amens Induat, et crudum per costas exigat ensem ;FInctibus an iaciat mediis, et Iittora nando Curva petat, Teucrumque iterum se reddat in arma. Ter Conatus utramque Viam: ter maxima Iuno Continuit, juvenemque animi miserata repressit. Labitur alta secans, fiuctuque aestuque secundo:
Et patris antiquam Dauni defertur ad urbem. γΑt Iovis interea monitis Μezentius aerdens Succedit pugnae, Teuerosque invadit ovantes. Concurrunt Tyrrhenae acies; atque omnibus uni, Uni odiisque Viro telisque frequentibus instant. Ide, velut rupes vastum quae prodit in aequor, obvia ventorum furiis, expostaque ponto, Vim cunctam atque minas perfert co lique marisque, Ipsa immota manens; prolem Dolichaonis Hebrum Sternit humi, cam quo Latagum , Palmumque fuga.
Sed Latagum saxo atque ingenti fragmine montis Oecupat os faciemque adversam; poplite Palmum succiso volvi segnem sinit, armaque Lauso Donat habere humeris, et vertice figere cristas.
Nec non Evanthen Phrygium, Paridisque Mimanta
360쪽
Aequalem comitemque, una quem nocte Theano In Iticem genitori Amyco dedit, et sace praegnans Cisseis regina Ρarin: Paris urbe paterna occubat; ignarum Laurens habet ora Mimanta. Ac velut ille canum morsu de montibus altis Actus aper multos Vesulus quem pinifer annos Defendit, inultosve palus Laurentia , silva Pastus aruudinea: postquam inter retia Ventum est, Substitit, infremuitque ferox, et inhorruit armos; Nec cuiquam irasci propiusve accedere virtus, Sed jaculis tutisque procul clamoribus instant :Ille autem impaviduo partes cunctatur in omnes, Dentibus tu endens, et tergo decolit hastas. Naud aliter, iustae quibus est Mezentius irae, Non ulli est animus stricto concurrere ferro; Missilibus longe et vasto clamore lacessunt. venerat antiquis Corythi de finibus Apron, Graius homo, infectos linquens Profugus hFmenaeos. Hunc ubi miscentem longe media agmina vidit, Purpureum pennis et paetae conjugis ostro; Impastus stabula alta leo ceu saePe Peragrans suadet enim vesana fames si forte fugacem Conspexit saPream, aut Surgentem in cornua cervum, Gaudet hians immane, comasque arrexit, et haeret Visceribns super incumbens; lavit improha teter
sic ruit in densos alacer ΜeEentios hostes. Sternitur infelix Acron, et ealcibus atram Tundit humum exspirans, infractaque tela Cruentat Atque idem fugientem haud est dignatus Oroden Sternere, nec jacta incum dare cuspide vulnus; obvius, adversoque occurrit, seque Viro vir Contulit, haud furto melior, sed sortibus armis. Tum super abjectum posito pede nixus et hahia: Pars belli haud temnenda, Viri, jacet altus orossies. Couelamant foeti, laetum Paeana secuti.