장음표시 사용
171쪽
ID. I RITI SI IENII SUPPLEM. V. Seil Taurus a Tarento Scylacium , Obversum Tauromenitanae regioni promontorium , petiit, itineri simul proelioque paratus : nam et mari speculato-xia navigia praemittebat, et litora curabat exploranda per equites. Ideoque Caesar a Vibone transgressus, probata Τauri diligentia securior, eodem rediit. Pompeius adversum haec iisdem locis praesidia constituit, quibus per eamdem aestatem habuerat. Interim quatuor Lepidanae legiones, deceptae specie Oecu ventium navium, nam a Lepido missas existimaverant, in Papiam, Pompeii ducem, inciderunt; malequo mulctatae, ne Lepidi quidem navibus, quae postea
Venerant obviam, ausae considere, Vario et miseru-hili errore multas onerarias amiserunt. Sed et duactserme legiones desideratae; plerisaue in mari varia peste consumptis, et si qui enare potuerant, EXC ptis a Tisieno Gallo, Pompeianarum partium duce: ceteri statim aut postea Pervenerunt ad Lepidum , quum ad Sextum Papias abnavigasset. VI. Sed cum universa classe Caesar explorato Prosectus ad Strongylon, quae septem Aeolidum una ESt, quum ex magna Specie Copiarum, quas circa Pelorum et Mylas et Tyndaridem agere videbat , ipsum adesse Pompeium coniectaret , relicto cum imperio Agrippa, Vibonem repetiit, pedestres copias adducturus. Inde ad castra Tauri citatis itineribus transgressus, cum tribus legionibus et M. Messalla sietum transire statuit, ut per abSentiam Pompeii Tauromenio capto, duabus ex partibus illum angeret. Interim et Agrippa e Strongyle transiecit II ieram, eaque capta Se paravit, ut postridie Mylas transvectus Democharem adoriretur, qui stationem
172쪽
ibi cum quadraginta navibus habebat. Sed ubi cum dimidia parte classis Iliera prosectus, non exire Democharem vidit, contempta hostis ignavia rediit, sequenti die classem universam adducturus. Vicissim Demochares non alias Agrippae naves ESSe ratus, et has ipsas tardas et graves, noctu evocavit Pompeium eo proposito, ut coniuncti Agrippam aggrederentur.
VII. Igitur postridie sub idem serme tempus ut Pinque classibus eductis, quuin Agrippa et Apollophanem cum quinque et quinquaginta navibus adesse, et cum aliis septuaginta Pompeium Sequi cognosset. nuntio celeriter ad Caesarem misso, in magnis animi suctibus suit; idemque et Demochari similibus causis acciderat; et, nisi laga praeter turpitudinem haud minus periculi, quam Proelium. habuisset, non dubitabatur utrobique , quin praesta Dei, recedere. Sed quia digredienti sequuturus hostis timebatur, pari aliquandiu inacte concursum est. Pro Pompeio celexitus navium , artesque gubernatorum et remigum erant; Agrippa plures et firmiores habebat : et robuPCaesariani militis adaequabat Pompeianori in desperatio ; sugitivi enim plerique erant, quibus . si Cape- Tentur , ne simplex quidem sperari mors poterat. VIII. Memorabilis in hoc proelio casus unius navis fuit, quam Agrippa prae ceteris petebat, quod ea Pupium invehi cognoverat; incurritque impetu tam
violento. ut, prora discussa, carinam n periret, et qui in turribus eius Constiterant, in mare excuterentur. Igitur et naVem , aqua copiosa admissa,
celeriter mersit, cum thalainitis sic appellavivo
173쪽
ordinis imi remiges ) ; ceteri, tabulato perfracto,
enatarunt. Et Papias in Proximam navem receptus, pugnam repetiit: Pompeianorum enim scaphae passim oberrabant, quibus EXciperentur nantes, fractis aut amissis navibus. Nam et integrae relinquebantur, quoties serreis manibus comprehensae defendi adversus tanto validiores non poterunt.
IX. Idcirco Pompeius , ex edito loco Conspicatus , quae fierent, signum receptui dedit, iam advesperascente die : redieruntque, Servatis ordinibus, ad litora non aspera aut saxosa , sed quae multo coeno limosa erant , applicantes; Agrippa quum cuperet, insequi non Potuit, ne cum magnis suis navibus in brevia delaberetur: idcirco, iactis in alto uncoris, Substitit, tanquam iterum invasurus vel pecnoctein; Sed monentibus amicis, ne militem nimiis vigiliis et labo cibus debilitaret, neve nimium erederet infido mari, Vix tandem se recepit. Sunt, qui dicant, Caesaris invidiam Veritum , absolvere victorium noluisse. Sed et dicere solitum inter familiarissimos , secundum locum tenentibus magna Prudentia opus esse ἰ uelle enim Pra olentes liaboribus et Periculis eorum maxima consequi , sed hoc sciri cre-Gqtie ab hominibus nolle; dandam igitur esse Veram,uι persciendis ingentibus Ueribus strenue desudent, Perfectorum titulo cuρide solerterque cedunt. X. Hoc proelio Pompeius quum naves amisisset triginta, hostiles quinque corrupisset, laudavit tamen suos, donavitque, Pro pictoribus sili esse praetatus,
qui cum tantis naoctua aequo marte dianicassent; nora
enim proelium istud, sed hostilium murorum γρα-
174쪽
ΙΝ . I. 3C. I. II. CXXIX LivlAΝΙ Ι 7 ignationem rideri: subiecit, se quoque naDium Suarum aDiludini nonnihil adstructurum esse. Interim Caesar, ubi Messana digressum Pompeium, laetumque sine idonea custodia relictum sensit, cum Antonianis navibus Tauromenium petere constituit. Ceterum
Pompeius id ipsam coniectans, parte navium Mylis relicta, quae praesentis imperatoris speciem Agrippae saceroni, quum post proelium leviter Coenasset, continuo Messanam redierat. Agrippu vero, Pro prae senti copia milite resecto, Tyndaridem, quae dedebatur, advectus, Oppidum volentibus incolis recepit; sed mox a praesidiariis strenue pugnantibus eiectus est. XI. Aliis tamen oppidis recepta sunt eius praesidia ; quibus rebus consumpta die , sub tenebrasPPidianam stationem repetiit. Iain Caesar, e Scylacio provectus,Leucopetram attigerui, ubi certioribus nuntiis, Pompeium ad MyIas Agrippae concurrisse, doctus, statuit noctu transire fretum, et in Agro Tauromenitano copias exponere ; sed cognito proelii eventu , haud satis decorum Victori putans , per
tenebras subrepere, exspectata luce, quantum Capero militum naves potuerant, vacuo mari transiecit, celeris cum Messalla relictis, quos remissis mox navibus arcesseret. Ceterum Tauromenii non receptus,
praeternavigato amnis Onobatae ostio Cantarum hodie vocari autumant et sano Veneris, ad Archegetam appulit. Id loco nomen erat a parvo simulacro
Apollinis. quod ibi posuisse Chalcidenses serebantur,
Theocle duce ad condendam coloniam ex Euboea prosecti; quum Naxum, quae postea Tauromenium
175쪽
XII. II ic exscensione iacta, simul terram Caesar attigit, lapsante vestigio procubuit : Dec exterritus sacra fecit deo, castrisque ibi collocatis , oppidanorum tentare animos decrevit. Nondum absolutum allum erat, quum Pompeii magna classis cum ipso imperatore adsuit, indefessorum locum integris repositis remigibus: simul et equitatus eius Conspectus est, pari celeritate per litora transcurrens; et alio loco Pedestres copiae apparuerunt. Ea repente res obiecta magnopere Caesarianos exterruit, qui victum proelio Pompeium, nusquam discedere posse per Agrippam Putaverant. Neque absurde creditum est, si undique simul factus impetus esset, doleri Caesaris exercitum potuisse: tres omnino legiones erant, cum equitibus quingentis , quorum nondum advecti equi erant, velites mille, voluntarii ex novis coloniis duo millia, cum classiariis. XIII. Sed equitatus, tantum impetu in munientes facto, interturbavit opus nequidquam ; navibus , ne sero diei proelium inirent, sub Coccyno capientibus stationem, peditatu in oppidum Phoenicen abducto. Caesar, hac opportunitate usus, non intermisso pecnoctem labore, castra permuniit; deinde traditis L.
Cornificio copiis, ante lucem cum Classe protectus est, Occupaturus tranSitum, antequam praecluderetur, et minus timens Pompeii naves, ut paucas numero et recens victas. Igitur dextra acie Titinnio commissa, sinistra Carcio, si modo recte traditum nomen est, vectus liburnica Classem circumiit, sol-
Iicitus hortator; quo tempore, ne sorte agnitus ab hostibus in periculo esset, imperatoria insignia dei'
176쪽
IN LOC. Ll R. CXXIX LIVIA Ni Gasuit. In eo cursu. quum obviam se Pompeius tulisset, bis congressi, ad noctem Usque depugnarunt. XIV. Tum vero Caesaris haud dubie inserior sortuna fuit, multisque captis aut mersis navibus, pars Ceterarum , ipso frustra hortante, versus Italiam fugit, quas Pompeiani neutiquam longe insequuti, ad reliquas oppugnandas redierunt: et harum pleraeque tum mersae sunt, aut in hostium devenerunt manus; et si quis enatare ex his potuit, ab equitatu Pompeii litus obeunte capti , aut interempti sunt. Pauci ad Cornificii castra penetrarunt, a velitibus
eius deducti; nam gravem armaturam educere adverSus legiones, victoria suorum alacres, minime tempestivum iudicabat. Ipse Caesar, in multam noctem iactatris, et animi pendens, utrumne Cornificium, an vero Messallam peti oporteret, bona quadam fortuna sub Portum Abalam, cum uno tantum satollite delatus est: quem a montibus decurrentes quidam exceptum, et in acatium ex acatio translatum, quominus deprehendi ab hostibus posset, animo et Corpore aegrum, ad Messallae castra deportarNnt. XV. Nec quidquam hubuit antiquius, quam missa ad Cornificium liburnica, significare salutem Suam , et maturum auxilium polliceri; misit etiam circum vicinos montes, Cornificio iubens Vitulari. quotquot Possent. Curato deinde corpore, post modicam quietem , ad Columnam Rheginam prosectus est, deducente Messalla, ubi Carinas cum tribus legionibus constiterat . iussu Caesaris in Siciliam traiecturus. At tum Liparam praemissus est a Caesare mOX Sct-quuturo. Sed hanc animi agitationem consolata est res Parva dictu, nisi superstitione inflaretur : piscis u
177쪽
Ο. FREIASHEMII SUPPLEM. mari exsiliens ad pedes ambulantis se obiecit. Hoc argumento spoponderunt vates , sub ρedibus caesaris futuros, qui tum tenerent maria. Idcirco iam tranquillior animo scripsit ad Agrippam , ut, ad eximendum periculo Cornificium , ex editas coPius duce Laronio mitteret. Maecenatem i terum ablegavit Romam ; atque
is cooreptos aliquot novarum rerum auctores supplicio assecit publice. XVI. Messalla Puteolos navigavit, ut legionem Primam a Vibone adduceret, praeclarae fidei specimine
edito; nec enim omni ope humana destitutum interficere arduum fuisset, si proscriptorem Suum Potius, quam imperatorem , cogitare maluisset. Interim in magno Periculo cum expositis militibus Cornificius versabatur. Armis castrisque tUtum fames oppugnabat: nec ignarus eius rei Pompeius, provocante Cornificio, detrectavit certamen. Idcirco navibus incensis, quae sorte delatae ad Castra eius e proelio fuerant, Mylas instituit petere, lacessentibus undique Pompeianis: nam sive Pec campestria loca Pergebatur equites assultabant , sive per Inoniana et aSpera, Maurus iaculator molestias erat: nec itineris sucultas Iacc Pugnae dabatur; quum levis et expeditus hostis subsistentos refugeret, abeuntes inSequeretur. XVII. Et erant defendendis inermibus occupati , quos ex naufragiis servatos in medium agmen rcce Perant: maximus erat in fluminibus transeundis metus, quum divulsi invicem, et cum aqua aut luto Iuctariles multi vulnerarentur. Triduum inter haoc pericula consumptum est : quarta deindes dies corii interitus metum attulit. Deventum in ea locu erat, quae proiiu-
178쪽
IN I DC. I IB. CXXIX LIVIANI i 75vio quondam Aetnaeortim ignium exusta fuerant, isque in mure decurrentibus rivis. Rhynca vocabant accolae, non nisi noctu transire ea soliti, vitandi aestus gratia. Sed Cornificiam nec inter tenebras suscipere iter propter ignorantiam Iocorum aude-hant ; neque sustinere interdiu poterant vim pulveris, quo sussocabantur, et servorem plantas , nudis pra sertim pedibus incedentium , perurentem : et tamen morari vetabat sitis , et hostilium copiarum sorinidabilis conspectus , ad angustias, quae regionem illaniambustum siniunt, ab ipso interim Pompeio addu
XVIII. Magnus edat in agmine nUmerus Sauciorum,
qui ad progrediendum invalidi commilitonum humeris
portabantur; sed tum extrema desperatio coegit, his depositis oneribus , ne sui quidem ulla iam parcimonia in hostes irrumpere. Hoc impetu repulsi Pompeiani priinos aditus reliquerunt; nec ideo minus aliae fauces haud procul inde custodiebantur. Idcirco non laboro tantum vulneribusque et siti ni sectos, sed etiam frustra niti autumantes , vix excitavit Cornifi- Cius , ostenso sentct propinquo , ut semel collectis
viribus unicum salutis spem pugnando Capesserent. Sed dum multa suorum iactura manum cum Prae
sentibus consertini. sontem ab alio praesidio hostium occupari viderunt. Tum vero penitus omnis defluxit corporibus animisque vigor; torpentosque satigatione et taedio, quod in ipsis erat, perierant; quum eminus Conspecta signa legionum . dubia primum , mox , ubi Cognosci potuere . certa spe deficientes erexerunt. XIX. Laronius erat . ab Agrippa missus cum tribus
179쪽
IO. FREINSNE IIII SUPPLEM. Iegionibus et frumento . cuius egere Cornificianos sciebat : nam Agrippa, Democharem alio prosectum sentiens, Tyndaridem ceperat. resertam Copiis, Et opportuno ad mare situ. Idcirco Pompeius ipsum adesse Agrippam existimans, tanta celeritate discessit, ut etiam Pars impedimentorum in castris relinqueretur. At Cornificiam milites, sente potiti, quamquam monentibus de periculo ducibus, adeo biberunt
intemperanter . Ut multi praecluso spiritu inter hau-viendum exanimarentur. Ceteros ad Agrippae castra perductos superveniens paulo post Caesar laudavit, donavitque ex merito; vim enim maximam, non hostium modo , sed . quae sunt hominibus intolerabilia . saniem , sitim . aestum sustinuerant. Cornifici rasquidem tantum sibi, servatis hisce copiis, tribuit, ut postea Romae, quoties a Coena rediret domum, ele-Ρhanto vectare tu C.
XX. Interea Caesar ingentem exorcitum in Siciliam transduxerat, legiones unum et viginti, leviter armatorum Plures quinque milibus, equitum viginti. Ceterum totum serme litus Pompeiania practsidia tenebant, continuos ignos utentia, ut me in incendii naves AgriΡ-Pae , quem maxime timebant, det Prerent. Tauromenitanas quoque fauces, et quae ad Mylas sunt, Pompeius
o Cuparat; montanosque calles muris eductis praecluserat. Sed et prosectum Τyndaride Caesarem, oppositis apud Dianium castris , levibus equitiam proeliis distinuit, pugnae se nolentem committere; donec sania adventantis Agrippae excitus, ad Pelorum transcucurrit. Sic relictas hosti iam discessu Mylensi uinsauces Caesar Occupavit, recepto etiam Dianio, Parvo
180쪽
oppidulo, sed magnae in subulis famae, propter Solis
armenta, quae socii Vlyssis ibi mactasSe serebantur. . XXI. IIis rebus cognitis, Et comperto, adventum Agrippae salso iactatuin suisse, Tisionum Gallum Pompeius accivit: ei Caesar Obviam iturus , aberravita via circa MV conium; et quia cum expeditis copiis , ut ad proelium processerat, noctem tempestatibus Itorridam sine tabernaculo exegit, Scuto tantum gallico, sustinentibus per vices militibus tectus. Emic bant inter praecipitatos imbros ex Aetna prorumpontes flammae, Cum terribili mugitu, adeo quidem, ut Germani, locorum imperiti, Ρrae Consternutione cubilibus exsilirent; nec amplius sabulosa crederentur, quae de montis eius incendiis igniumque torrentibus antiquitas tradiderat. Inde progressus ad vastandum agrum Pulaestanum,.Lepido sorte Per ea loca frumentanti occurrit.
XXII. Namque is, tempestatibus et insultu Democharis amissa parte navium , non ad Caesarem continuo, sed Lil hacum contendit, necessitate incertum, an Consilio, eoque ipso ancipiti, sive ut Cuo-sarem luctari solum cum Pompeio sineret, Sive ut
ab illo virium hostilium partem abstraheret in sese :Τisienum certe hactenus detinuerat. Igitur coniunctis ambo copiis Messanam obsidione clauserunt. Sed cito exortae sunt suspiciones et discordiae, quum Lepidus pari cum Caesare potestate ageret; Caesar eum legati potius loco habere destinasset. Ea causa sestinationis Caesari suit, ne Lepido spatium daret cum hosto transigendi: absque hoc enim si suisset, spes erat