장음표시 사용
201쪽
M nolim, neque Commisisse quemquam, ut sim ei B nsperior, quam Consuetudo mea patiatur. Sed quein-n admodum ingenio meo lenitas congruit, ita disci a plinae, quae tutelam imperii et exercituum Continet,
m necassaria est severitas : nam haec exempla si impum nita patiaris, quid erit deinceps flagitii, quod
is animadversione dignum esse quisquam existi in t 2D spe Corrupta celeriter expugnandi PraasPa, uti- . in litatem publicam, et armorum nostrorum Dinam,
γγ et populi romani formidatum prius his gentibus D nomen prodidistis. Quantum nobis asserre potuerit
M Dorae sterilis arborum regio, et propterea multora labore ac tempore vix effectus agger, magno dolore M nostro sensimus; nunc ad eadem reficienda operara unde otium nobis, unde materia erit 7 Vestruma, hoc facinus erit, quicumque huic culpae assinos γγ estis, Per vos irrisi contemptique aut munitae urbi sine machinis et operibus assidebimus, aut M insecto negotio discedemus. X. D Hoc ego nisi tarn in au lores vindicavero xx non recuso, quin nullius usus imperator habear. M Erit tamen apud me non innocentiae tantum Is securitas , sed etiam levioribus delictis venia rn quos autem constabit gravius peccavisse, quam os ut condonari iis debeat, causam non dicent, a Dominus, quam exemplo suo Iabesecerunt disci a plinam, eam supplicio suo Sanciant. D Mox legioni, cuius eo tempor statio fuerat, pro tritico hordeum admensus est, legato cum ignominia dimisso, punitisque duaru in cohortium centurionibus omnibus, et manipillis decimatis. Inter eas calamitates, quum
et cruptionibus Medorum, et proeliis Parthorum Antonius satigaretur, multique milites scumentandi causa progressi paulo longius interciperentur, susti-
202쪽
IN LOC. I IR. CXXX I. IANI I nebatur tamen; donec praeterito iam. aequinoctio, subvereri Parthus coepit, ut suos, omnia potius, quam hiemem sub pellibus Iuturos , continere in
castris posset: suberat, etiam metus. ne vel indignatione robur augente, vel accitis alicunde auxiliis, Romanus oppidum vi subigeret. XI. Subornatis igitur notissimis quibusque Parthorum , parcius inceSsi romanos frumentatores , et nonnulla citra pugnam concedi, iubebat; praeserriquo benevolum animum in milites, in Antonium convicia iaci, qui tot egregios Firos contumacia Sua perderet: mittendis enim ad regem legatis, pacem haud dubiam
impetrari Posse. Nunc illum ervectare in aliena regione famem ac hiemem duos atrocissimos hostes, etiamsi praeterea nulli essent: quod si tum retrocedere conentur, quomodo tandem emensuros iter, salis dissicile
tuturum Dei amicis et deducentibus Parthis P Haec ubi per multos et saepe ad Antonium relata sunt, i ussit a Barbari , si sorte eadem haec itera ront, exquiri, utrumne illa sciente ac probante Phraate dictitarent ' Tum demum ex arnicisrerendam misit, qui ad togendam turpitudinem, ne contentus tuta laga videretur, captivos et signa Crassi repeteret. XII. Legationem hanc Phraates superbo excepit'
opparatra, aurea Sella Sedens, ac nervum arcus PUl-sais. Nee oratione quam adspectu minus terribilis, longo sermone increpavit Romanos, Antoniumque I ussit satis habere . quod suos milites , suaque signa relineret; ac si cordi foedus esset, Primo quoque tem pore Parthorum finibus excederet: sic tutum ei disces
dum , Pacemque fdam fore. Dura conditio erat, sed
203쪽
duriora timebantur: idcirco paucis inde diebus vasa colligens, prae pudore milites alloqui non potuit, vir alioquin praestans facundia , et civilibus militaribusque concionibus exercitatissimus; vicemque suam hortandi milites Domitio Ahenobarbo demandavit. Ea res multis displicuisse dicitur , contemni se putantibus, post tot toleratas aerumnas: plerique Tem, ut erat, coniicientes, aequioribus animis imp rium sequuti sunt. Quum recessisset a P aspis
Antonius, Medi relicta ab eo opera, aggere disiecto,
XIII. Tum vero maxima exceperunt Antonium Pericula, insanique labores; et erat actum de universo exercitu, ni e mediis hostibus auctor salutis exstitisset. Parthos in proeliis opera Servorum uti Consuevisse, supra etiam indicavimus; et inter eqMitum millia quinquaginta, quae occurrerunt Antonio, solos quadringentos liberos suisse, relatum est. Igitur et milites Crassiani hoc in numero quum essent inventi; quidam eorum , natione Marsus , noctu accessit ad vallum , monuitque , ne itinere,
quo venerant, 'verterentur; quippe per campestria et plana redituros inevitabilis manebat a parmis equitibus pernicies; montanis et silvestribus locis tutior Romanis receptus erat. hostibus impeditioDPersecutio : neque vero simulatae paci sidendum , idem Marsus admonuit; simul viarum 6sserens ducem, et, quum fides postularetur. Vinciendum se praebens, donec Armeniam attigissent.
XIV. Ita vix itinere bidui Progressum est per pacata in speciem omnia; die tertio, quum , iuxta
204쪽
haud procul abesse hostem monuit: vixque spatium Antonio suit diducendi oedines, ut procurrere levis ut matura Posset, quum Parthi se intulerunt; et a velitibus atque sunditoribus, post multa utrinque Vulnera, repulsi, dentio secerunt impressionem. Tram vero gallus eques Emissus est. disiecitque atquc dissipavit parthicas alas, ut eo die quidquam, Praeterea tontarc desinerent.
XV. IIoc documento admonitus imperator, qχiadrato deinceps agmine semper incessit. non a tergo tantum , sed etiam in lateribus levi collocata arma tura ; equitibus iniunctuin, ut, hostes repulisse Contenti longius ne Persequerentur. Quum eundia PH-gnandoque proximum quatriduum ita praetcrisset. Ut Parthos, non minoribus acceptis. quam illa iis detrimentis, laederet incepti, simul instans hiems desiderium repetendi domos saceret, rem propo vestitutam Fabii Galli temeritas afflixit. Vir erat sortis Et strenuus; ideo facile persuasit Antonio. ut sibi
ad tutelam postremi agminis maiorem numerram Ievis armaturae, simul aliquot equitum alas concederet; cum his se sperare operae pretium iacturum.
XVI. Incumbentibus deinde Parthis , quum stili- movisset hostem, non ex priorum dierum institulo rccepit se ad suos . sed cupidius institit pugnae. Igitur qui in ea parte curabant, a se divelli Galliam videntes, revocabant hominem; et Τitius quaestor. manu signis iniecta . Convertere iubebat, increpans Gallum, cuius stoliditate tot viri sortes in discrimen
205쪽
ID. I RElXSII TMII SVPPI TH. adducerentur. Ille , sua curare quaestorem iubens , perstitit in sententia, donec ab hostibus circumventus, auxilium postulavit. Ibi vero magna tum ceterorum ducum imprudentia , tum P. Canidii, qui apud Antonium plurimi fiebat, paucae cohortes alaequo subsidio missae; deinde, dum illac vincuntur, aliae
aliaeque: ita factum , Ut priorum quorumque Consternatione Eliam recens advenientes auferrentur ;nec sisti potuit, donec sulsere signa legionum , quas a prima acie raptim Antonius adduxerat. In primis tertiae legionis virtus per medium sugientem agmenenisa, Barbaros ab insequendo deterruit. XVII. Ea pugna non pauciores tribus millibus amissi ; sauciorum ad quinque millia recepta, in quibus auctor cladis Gallus, quatuor tPansfixus sagittis , haud
diu superfuit: ceteros Antonius obiens, multa commiseratione, nec sine lacrumis consolatus est. NeC
deerant Antonio artes, quibus militari vulgo proba retur: nobilitas, facundia , simplicitas, et quod in
donando crat largissimus, in colloquendo coniis, mirificum ei conciliabat favorem. Tum vero se Cura videntes esse imperatori, sic aiseeit penitus, ut obliti vulnerum, eum sui φstas curam agere iuberent; eo sal O , saluos milites , saluum Omnem exercitum Dro. Mox cum pulla veste proditurus in concionem, Ve- tantibus propter omen amicis , imperatoriam Purpuram sum pSit; verbisque factis, quum victores laudasset, pulsos incusaret; adeo commoti sunt, 'ini arguebantur, ut, causis sugae indicatis, tamen se vel decimandos , vel apbitratu eius puniendos osserrent, modo tristari imperator, et aegro esse animo desineret.
206쪽
IN LOC. IIII. CXXX MVII XI 2οῖ, λXVIII. Tum ille vicissim tactus lioe animo obsequioque militum, sublatis in caelum palmis, D Vosn vero, inquit. dii deaeque Omnes. precor, ut si quido isthinc praeterea impendit calamitatis, id omnem umis in caput vertat; ut vos tam bonis, tamque amantibus is mei militibus parcite M. Sed haec mutua inteP imperatorem et exorcitum benevolentia sic confirmavit animos , ut hostes, qui post .hanc victoriam nihil non sibi pollicebantur, spe sua iudicioque magnopero sallerentur. Illi contra suam constaetudinem propoCastra vomana Pernoctaverant: ot affluentibus in licii asotiis nam et ex perpetuo comitatu Suo, tanquam ad paratam praedam, multos rex mittebat ad numerum quadraginta millium equitum aucti, Romanosi te cientes invaserunt. Sed nivcriteP ab his Popugnatum est, donee Per declivia euntihias rursum acervi me institerunt Parthi, tanta multitudine sagittarum immissa, ut paene obmerentur. XIX. Ibi iussu Antonii legionarius miles, rcceptis in medium militibus et o luitatu, testudinem fecit. in quam cadentibus sagittis, hostium pharetrae sine noxa militis exhaurirentur. Inusitatiam id spectaculum non uno errore dccepit Parthos: primo enim, quum in sinistrum genu omnes procubuiSSent . Essetque idem ab equis ad hoc exercilis iactum, Iani bari vulneribus et sutigatione deficere Romanos simili Omnes rati, omissis arcubus arri Puerunt contos. si interfectust iacentes. Sed ubi cominus v nilim . consurgens subito miles pilis coniectis complures interemit:
reliquos miraculo Dei et suorum casu attonitos. Coniecit in fugam, eo terrore, ut deinceps nggredi legiones non auderent. Igitu P denuo p.cis in speciem
207쪽
IO. FREINSHEMII SUPPLEM. frumentum aut pabulum petentibus occurrebant, De missos ostendentes arcuum nervos , neque se ulterius insistos fore abeuntibus: Paucos Medorum sequuturos
unius aheriurae diei itinere; nec inferendi periculi causa , sed tutandis Dicis suis Paulo longius d7stantsius. XX. Sed suberat ingens dolus, et exitiosus omnibus, si declinassent in campos; quod spe parthicae pucis, et Ob commoditatem aquandi iactum esset, nisi nobilis Parthus in castra Domatia venisset, Monaesis Se propinquum esse dicens, et eius in gratiam salubDe consilium alterre. Collibus deinde eminus ostensis , ta Subis his . inquit, universae Parthorum copiae latent, is excePturae vos , si quidem in campos signa demiso a vitis. Altera, qua instituistis pergere, Via, molestiasu habet, quibus assuevistis: hunc vero si praetulePiis iis, scitote, vos M. Crassi fato perituros n. Quum eadem dux viae Marsus diceret , nequo magnopere aliud timendum superesse, Praeter iter unius dici, per loca arida; sequutus Consilium Antonius, aquam portari iussit in utribus et galeis, quod omnia vasa de covant. Sed Parthi , animadverso suas insidias
non succedere, praete P morem Suum noctu sequuti agmen, sub ortum Solis extremis incubuerant, vigilando et eundo defatigatis; quippe eadem nocte Circitec triginta millia passuum conse erant. XXI. Huic labori periculum additum, priusquam exspectabatur longius enim abesse hostem putaverant , ad haec sitis non aquarum modo Penuria , Sed etiam calore certaminis accensa pugnandum enim simul et incedendum erat , paene ad desperationem impulit universos; donec, siti inen esse in proximo,
208쪽
coque iam primos pervenisse ordines auditum est. Sed ne sic quidem miseriarum sinis, accessio quin i ininosuit: salinacidas enim aquas amnis vehebat, quae Potae stomachum exulcerabant dolore , sitimque ultro adaugebant. Nec ignorabat haec Marsus, nut monere omittebat: sed impatientia sitis vicit; neque Proesens molestia sinebat curare, aut metuere futuram; donec Antonius rogando docendoque , non longe Dimen abesse salubrius, atque ultra uiam averam , ubi necessario finem insequendiscere Parthos oponeret; ne lotur ob tantillam Ooluptatem tam in Propinquo sitamvem incolumitiis corrumperent; PermoVit EOS, ut, coercita potandi lubidine , castra Ponerentur. XXII. Iam et Parthi ex more receSSerant, quum iterum Mithridates adsuit, post modicam quietem properari iubens ad proximum traiiciendum amnem; nec longius Parthos sequuturos. Contra Antonius aurea illi vasa quamplurima dono misit; ex quibus ille, quotquot occultare veste poterat. SeCum abStU-lit. Ceterum iter eius diei quietum suit; sed nox in- Sequens terrorem habuit maximum, ipsis militibus auctoribus, qui passim occidebant spoliabantque eos, Penes quos aurum et argentum esse sciebant, diripiebantque pecunias Antonii, et argentum eius sactum concidebant dolabris. Tum vero Correptus ultima desperatione, qui hostium eam irruptionem esse crediderat, Rhamnum Iibertum suum, qui fuerat gladiator, iurare coegit, consestim mortem illaturum, ubi iussus esset, ablaturumque caput, ne aut i Vu Sperveniret in potestatem hostium, aut mortuus fgnu'
209쪽
XXIII. Intoc ha I amicis complorantibus, dux itineris, suaviorem et humidiorein auram sentiens, li aucti'mcul abesso miseriarum sinem docuit , flumine vicino ; simul allatum est, tumultum e militavi licentia natum esse. Igitur ad hune cohibendum casti a metitationis dari signum iussit. Dum tentoria figuntur, simul cum oriento die Parthi adsuerunt: idcirco sicut fuerat superioribus diebus factum, itorum testudi nose Romanus texit, donec vis maior praeterisset. Tum itur et Pugnam continuando priinum agmen fluvium attigit; obiectisque ud arcendum hostem equitibus, quod vulneribus aut morbo debile erat in exercitu
traiectum est. Ibi demum, PomisSis arcuum nervis, quieverunt Parthi, acclamante quodam ex ducibus :M Ite , et bene valete , Romani: merito virtutem ve-n strain in caelum esserι suma, qui Par horum telaia incolumes sustinuisiis M.
XXlV. Sed illi, pPomissis hostium minime fidentes,
otio lueti, transmiserunt universi. curatisque iam ex Commodo Corporibus, reliquum ad Araxem itePdie sexto peregerunt. Eo loco postremum timuerunt, Sparso rumore, Parthos insidiari vorticosum et protandum amnem transituris. Sed vanus ille timor fuit: transgreSSique sino noxa, quum tandem in pacatiora venisse intelligePent, Ρrae gaudio procidentes Oseulabantur amicum Armenias solum, Et in mutuos Complexus ruebant cum lacrymis , tanquam erepti ex inserorum nucibus, vitaeque redditi: num pro Cto miserrimus hic et patientissimus exercitus longo tem rore aerumnas incredibiles pertulerat; per ignotas regiones , et hostilia omnia. viginti et uno diebus recenta circite P millia passuum fugiendo emensu S.
210쪽
XXV. Inter haec sames etiam incubuerat, crebris proeliis impedientibus frumentationem, et inopia iumentorum, quorum pleraque Variis modis interierant, reliqua sauciorum COPPOribus et sarcinis onerabantur. Reperio, choenicem frumenti venisse denariis quinquaginta; panes hordeaceos pari pondere argenti suis- Se permutatos. Et per se satis grande malum sames erat, et aliorum causa ; quippe plerosque ad nefandos cibos adigente necessitate, radices herbaeque vel- Iebantur, nullo salubrium noxiorumque discrimine. Sed eminebat una pestis, quae in cibo sumpta mirum insaniae genus, et ex eo mortem inserebat. Inde qui gustassent, Omnium aliorum immemores , vertendis lapidibus tanquam re maxime seria Occupabantur ;donec transmisso veneno ad vitalia, bilem evomentes conciderent. Et didicerant quidem adversus hanc aegritudinem vinum esse remedium; sed illud quoque iam defecerat. XXVI. Super haec instabant vi ac dolis Barbavi Praeoccupantes angustos transitus, fossis et operibus Obstruentes viam . aqua Pabuloque prohibentes :quod si sorte peo commodiorem aliquem locum pro- COSSurum agmen videbatur, spargebant Parthi famam, ibi maximum esse Poviculum ab insidiis: subornatis , qui per speciem benevolenticio monerent loca peti, veris periculis minime Caritura. Iam et perfugero quidam tot incommodo rue taedio tentaverant; et nisi Parthorum sagittis in conspectu ceterorum coopertisuissent, periculum erat, ne plerique Sequerentur. XXVII. Idcirco saepius exclamasse Antonium sc-vunt, G decem millius Graecos assignificantem, qui,