장음표시 사용
61쪽
Liber Primus. Omagisque asiligebatur a praecipuis illis Melopoeiae magistris Melanippide, Cinesia,Phrynide, Timotheo, Philoxeno . Nunc u
ro eo redacta res est, Vt nec quisquam reperiatur, qui effeminarium quemdam ac leuiusculum, qui iam passim inualuit, canendi modum , seuera lege cohibeat; nec affectata illa prolixaque actape hiulca melismata, ad certam normam redigenda existimete aut dies solennes, aedes s. sacras suam celebritatem ac frequentiam habituras putet, nisi mollioribus ac saepe parum decoris catatibus, magnaq.vocum at g. instrumentoru cofusione certatim omnia personent. Quam musicoruin licentiam cum reprimere ac re 'secare iuxta Sac. Trid. Concilij sententia Marcellus Secundus sapientissimus Pontifex statuisset, nescio quomodo unius musici astutia imponi sibi passus est; tantique facinoris gloriam de in
nibus eripi. Nunc, si vobis videtur,rationu nostrarum summammtequam dies elabatur colligamus. omises nutu Anisi cas sent peroranai iam temPus esse ; ium Charidorus recollecto
per se iritu, o quasi de integro ordiens , Ex dictis satis
constare arbitror, quamplurima egregiaque huius facultatis commentaria ab antiquis philosophis, harmonicis, grammaticis comscripta funditus perijste : pauca illa quae supersunt, recentiorunia, scriptis non uno genere laudis praestare: ex eorum praestantia Me Iopoeiae quoque ac totius praxis excellentiam, certa persuasione colligi posse : nec minus e poeticis quae supersunt operibus. Praecipuam harmonicae partem quq circa tria genera melodiarum, ac Modos seu Tonos versatur, non satis hodie perceptam fuisse . Credibile non esse hanc disciplinam quae mille ferine annis apud
Graecos adoleuit; atq. adsum num peruenit; centum vel ducentorum annorum spatio, quibus reuiuiscere cepit, ad eumdem per
fectionis gradum ascendisse : praesertim cum paucissimi hodie elegantem doctamque musicam in pretio habeant: actam multa sint quae liberalium artium progressus, atque ingeniorum cursum retardent: quae omnia priscis seculis proniora fueritit: quod allatis aliquot exemplis comprobauimus: indicata etiam disparitate adoIescentis olim, ac nuper repuerascentis muscae . Demonstratum
etiam est multo honestiorem olim habitam fuisse Musicam faciabG tatem;
62쪽
so De Praestantia Musae Veteris
tatem; ac maioris in Republica ponderis. Crebrior quoque eius usum, ac nihilominus legibus astrictiorem, ordinatioremq;suisse apud singulos Graeciae populos; immo apud antiquiores Romanos ac Tuscos; caeterasque politiores atque humaniores gemtes . Antiquos musicos plerosque eximios Uctitisse poetas : r centiores cum poeticae,tum alia um disciplina. um fere ignaros: Corumque non paucas fuisse sectas, multues inuicem discrepan tes: satis certo indicio in hac facultate diligentissime ac subtilissime eosdem consueuisse versari. Multum quoque ad eius per fectionem, contulisse claritudinem generis ac splendorem illorum, qui tunc illam exercebant: quod exemplis etiam firmauimuS. PO-- tissimum vero praemia: que longe tunc uberiora huius professoribus tribuebantur: nec non Cominissiones festorum, ludorum I. in quibus certatim inter maximos plausus exercebantur: nec minus Comicorum poetarum libertatem, qui in muscae corruptor est, acriter inuehebantur. Nunc vero vix aliquem reperiri, qui cavstigandae musurgorurn licentiae curam ullam intendat. Quae cum
ita sint, quid ex ij sessiciatur, non obscure videtis . nobilissimam videlicet hanc facultatem, non modo non ad summum hodie venisse perfectionis fastigium; ut eius professores arroganti quadamphilautia subinde iactant; alij que etiam extra hunc numertim shlanda eius suauitate pellecti, nimis facile sibi persuadent et verum a veteri illa que Graecis Romanisque temporibus floruit,lo go interuallo superari. albus dictis cum omnes pariter consurrexissenti Philoponus videris (inquit ) mihi Charidore veterum Oratorum usus artificio , exemisse dicendo diem; ne quid aduersus sententiam tuam pro Neotericis respondere post et n. Verum non sic abibit. sumam mihi aliud tempus, quo, ut potero ,
antiquos impugnem; & nostros, quos tu egregie contemni S, defendam. postulare videtur Philo-Ponus. quare cum&Charidorus siluerit; &causae grauitas et sit ut unica actione disceptari nequeat; comperendinem VS eam,ri Vobis placet . Cum i iem,mnibus placuisset , Non modo (subdit cloncriori sermone diem consulto non extraxi, ut tu Philo-Pone, cre iocandi causa, dicebas; verum de industria multa resecui; ne volt dio,ine labore conficerem et Perendie autem
63쪽
Liber Primus . s rtis perbelle dijudicabitur, postquam & tu defensiqne tua persu eiu ueris:&egba liqua a Bluero, Su' su sita ea mihi disi a suae adsimul, Mumae partes mos , inetant: potior
videlicet ac puderosiora toni meae pars: quam ut voletis prius vel posterius e equar. Satius erit (- - , re premes ut Phialloponum prius audiamus. etenim cum gratior huiusmodi alter . natio futura est: tum reminisci facilius poterimus, quibus,quoue ordine a te propositis rationibus ex aduerso ipse repugnet, ii notatam multa simul coaceruentur. His ad hunc modum transactis, Philoponus cum Eumolpo post officiose impertitas redditasque salutationes, reuersus est domum. Polyaenus vero consectis alia
quot cum Charidoro spatijs;frustraque ab eo inuitatus ad coenam' paulo post dc ipse discessit.
64쪽
D VENERAT absolirendo certamani de vel
ris musicae praestantia condictus dies et cum remi tente iam aestu Polyaenus Philopono atque Eumolpo comitatus , redhi ad Charidorum, nescio quid secum in hortulo tunc tacite meditantem: qui cum amicos ingrantes laetus at s. alacer excepisset; atq.
Cificiose , ut solebat, amplexus esset; una cum ijs allatis subsellijs in atriolo consedit. Mox cum paululum requievissent, i, En (inquit campus, en stadium in quo institutum nudiustertius de pulcherrima hypothesi certamen, fauentibus superis , cd- summandum est. Quod bene vertat i gitur cum philomusis omni-hus et tum reipublicae litterariae uniuersae: agite fortissimi antagonistae munus vcstrum strenue adimplete: &tu prior Philopone, si quid habes aduersiis ea rationum tela, quibus nuper Charido-Tus pro antiquis in neotericos acriter, copiose l. pugnauit; tuis a mis instructus congredere. I xxn phil/penns Duo, mihi via
deo esse proposit a, & ut defectus ac vitia antiquae musicae detega, di hodiernae praestantiam demonstrem et quorum alterum haud Procliue factu est; nullis iam superstitibus, ut vos cruditi affrmatiS , cantionibus veterum, quae librari atque cxigi possint; ab eo praesertim; qui non ita multum,ut nostis , in politioribus eiusmodi scriptis versatus sit et alterum vero pene superta acaneum Vid tur: elegantiam hodiernorum cantuum, summi q. artificium osten
65쪽
Uiser Secundus. dere. Quod si in tam manifesta eorum claritate & puIchritudine
facere conabor, mero meridie, quod dicitur, lucernam accend(re videbor. Exequar nihilominns partes meas, ut potero; ne seram hanc meam nutriculam, quae me alit; quae me sustentat;
quae mihi nonnihil sam: e conciliat, indicta causa me priuent condemnari videam. Inficiari nemo potest opinor, ubi praecipua alicuius facultatis pars marica mutilaq. est , quin tota ea facultas
imperfecta ac minus elaborata censeri debeat.Quam tu vero Symphoniurgiam Charidore vocas , nos Contrapunctum, ptaecipuam ac potiorem fere Musicae facultatis partem esse, omnes credo consentient ; nisi supino prorsus, aut nullo iudicio sint. Quid enino
quaeso aliud homines cogitant, cum musicae mentionem fieri audiunt, quam duarum pluriumue vocum suavem copulationem quam fiue concentum siue consonantiam , siue symphoniam, siue harmoniam vocemus, haud multum sane interest. Atqui longe imperfectissimam fuisse apud antiquoS concetuum componendorum rationem, quis eat inficias e cum nullnm diloni, ac trihemito- nij consoni, quod recentiores semiditonum vocant;&, quod exinde sequitur, nec utriusque senariae, maioris videlicet ac minoriS, usum aut notitiam habuerint : in quibus tamen tota pene musicae varietas, atque elegantia sita est . Hoc ita esse ut dixi, palam
e euincunt autores veteres, quotquot extant omnes;atque in his
etiam Aristoxenus vester: qui uno consensu, ut audio, ubi consonantiaS recensent, omnium minimam Diatessaron agnoscunt. Ehcludunt igitur duas illas quas dixi ternarias,siue ditonum ac trihemitonium ; quae minora sunt quam diatessaron interualla : atque ab omnibus recentioribus inter consonantias sine controuersia recipiuntur . Deinde cum veteres v si sint, ut a peritissimis theo-riuis audiui , ea diatonici specie quam ditonioeam vocant: cuiuStetrachorda duobus mai ribus tonis ac liminate constant ( ubi nec ternariae senariae l. consonantes locum habere possunt) quid inde sequatur nemo non videt; antiquos videlicet ijs omnino chruisse. Quae si vobis fortasse interioris altiorisque doctrinae vide-- buntur,qua vi ab homine imperito, qualem ego me agnosco,pro- sicisci potuerint ; pleraq; accepisse me sciatis a viro, cum in vir
que muscae parte eximie docto; tum eius probitatis ac famae, ut nulla
66쪽
3 De Praestantia Musicae Veteris
nulla suspicio esse possit, nugas ab eo mihi esse diuenditas . De Petro Heredia me loqui intelligitis : qui primus Donij nostri suasu,
specimen edidit veterum ac genuinorum Tonorum misturae. Sed ut ad priscorum hominum concentus redeamus; si quidem ambabus ternarijs ac senarijs caruerunt, i recesse est eos plane Emplices atque uniformes fuisse; ac propterea omnis prope suauitatis ac leporis expertes . Quam simplicitatem non modo Lartinus noster in verarum canticis a Tuit; ubi. si quando duo cantores induc bantur, non simul eos concinuisse ; sed alternatim docet a verum etiam Gallileius vester: ubi veteres disserte contendit consona rer canere non consueuisse: hoc est ad morem nostrum variatis subinde symphoniarum specie btis. Licet enim succinente exempli gratia tibia, cantor aliquis, canticum suum quodpiam acutius
incineret, eodem tamen perpetuo tenore at s. interuallo, utrumque melOS, tam vocale, quam organicum, ad finem usque decu rebat: immo unum at l. idem erat ( neq. enim acumine tantunia,
aut grauitate variantur nicte , ut scitis) quamquam ex duabus vocibus consalutari quippe quae inuicem perpetuo distarent aut Diapason, aut Diapente, aut aIio quovis simili consono inte uallo . QVapropter mirum alicui videri non debet, nullam ut diactitant, a priscis autoribus fieri m ntionem concentuum polym lorum, siue ut vulgo dicunt, multarum Partium: qualia fere sunt recentiorum artificum omnia : cum perinde ignoti ijs fuerint, ut ea quae apud Antipodas geruntur Il ud etiam magnopere arguit antiquorum concentuum egestatem; ac rudem quamdam simplicitatem; quod maiori apud eos in pretio fuerit Chromaticum g nuS;itcrri l. En armonium, quam Diatonicum: quod contra apud nos fit: cum tamen chromaticum consonantiarum sit valde egenum: multoque magis Enarmonium. Itaque in hoc vix bicinia confici possunt: in illo vero non sane admodum multipliceS co centiones hucusque exauditae sunt: quantumuis quis quadriciniaum illud chromaticum Cypriani Rorij Caram, soniam erentes ; aut alterum Herculis Butri garsj Ica tar nuoso . obtrudat. Vndraconij ccre licet parum studuisse veteres multiplicibus huiusmodi ac polymelis concentibus, quorum suauitatem nemo non admiaratur ; cum ea potissimum Genera Mama rint, quae vix illis apt
67쪽
DIex Secundus. s stari queunt. Tertio si verum est,quod Gallileius scriptum reliquiti
priscos illos musicos trium Generum misturas minime adhibuisse; sed perpetuo usos ijs fuisse puris atq. impermistis, necesse est eorum melodias multo insuauiores, at q. ad commouendos affectus minus essicaces, quam permultas fuisse recentiorum: in quibus chromatici saltem admistionem Generis usurpata videmus : qua Ies exempli causa sunt, quas Venulinus Princeps,& Thomas Peccius condiderunt. duarto cu veteres illi musici: siue ignoratione, siue nimia quada seueritate, a condimentiS vel ornamentis cantuu(que vos eruditi ac mili mos vocatiS opinor abstinuerint potueruiat quidem eius aetatis cantica vim,& phthos, ac sonoritatem habere; nequaquam vero eam elegantiam, atq. leporem, quem in hodiernis passim audimus; quae cum mirifico aurium lenocinio astates demulcent; ac pene extra se rapiunt: modo apte, ac scienter fiant; nec suauitate vocum destituantur. Quinto minime usquam legimus vittatas apud antiquos fuisse a itificiosissimas illas, at i. ingeniosissimas concentuum compone
dorum leges, quas nOS vulgo Fugas Imitaemnes, Cacones . Cog Ira in
puncta dist ita a vocitamuS; voS elegantius, ut nuper Charidor dicebas, repm im fes, es motophonesis. Homos Aphonias circulares dimu iformes concentus: in quibus nemo sane negauerit non eximiam tantum artem, at s. industriam ; verum etiam summam iucunditatem, ac loporem reperiri. Sexto hodiernae musicae praestantia vclex ea ni trumcntorum copia, varietate, atq. eXcet en
tia, quam passim videmus, colligi recte meo iudicio potest; atq. adeo ex ipsa multiplicitate fidium, quae nonnullis aptantur. Cusbus in rebus qtias adeo sit amens, ut nobiscum veteres conferre audeat quos certe ferunt, paucissimis neu uis suam Lyram, ac Ciatharam instructas habui sic : quae tamen praecipua tunc fuisse misicorum organa, te at s. alios Charidore narrantes laudiui: atqu egomet Obiter adnotaui in marmoribus, ac nummis antiquis ob uiam, ac manifestam i ius modi simplicitatein . Iarn vero non novides quo varietatis, ac perfectionis processerint ut reliqua
nuga laciam) Phylaulica organa, & taui multae polyplectrorum species, quae quotidie ab ingeniosis artificibus procuduntur Anulla instrumeta veterum aspirare pollunt ad Physaulo hodiernos;
68쪽
De Praestantia Musicae Veteris
qui tota pene Europa, at s. omnibus prope in templis conspicium tur quorum multi sic excellunt, pulchritudine , suauitate, amplitudine, magnificentia ornamentorum, varietate copia s. systematum, ac fistularum numero, ut miraculo propior res videri possit;& giganteum quodammodo opus; si cum veterum tibijs, ac fistulis comparentur. Septimo si huius facultatis perfectio pensanda
etiam est, vi consentaneum videtur, ex amplitudine communis systematis, quam Gammam vulgo, vel Scatam vocant; necnon EX
compendio, ac facilitate discendi hanc disciplinam; multo hic
etiam antiquos supergressi sumus. Cum enim, ut audio, illorum Systema XV. voces, quae Disdiapason spatium conficiunt, non excesserit; nostrum ( quo hodie utimur, a Guidone Arretino solerti consilio adauctum vicenis constat vocibus; hoc est integro senariae maioris interuallo amplius. Quid quod idem Guido sex illis syllabis Vi Sol, La repertis, & ad usum praecinendi adaptatis, effecit, ut quod olim nonnisi longissimo tempor
eueniebat, ut pueri ecphonesin, seu Intonsisti oram interuallorum perdiscerent; paucis nunc mensibus; ac modico labore consequatur Postremo negare non possumus multo faciliorem, commodiorem s. rationem notandi perscribendi q. cuius cum I. generis cantiones excogitatam esse a recentioribus, quam quae tunc Vigebat; cum ipsismet litteris , siue Graecis, siue Latinis, supersis gulas syllabas positis, proprias systematis chordas voces . desi- gnabant, quibus unaquaeq. dictio incinenda esset. Primum enim vel notis temporum, Rhythmorum l. carebant; quibus scilicet easdem syllabas magis minu . producerent; vel si aliquot eiussmodi signa a chordarum notis discreta, adhibebant, minus apto, atqne expedite id facere poterant; quam huius aetatis artifices ;qui linearum quinque,&quatuor insterstitiorum auxilio, ijsdem notulis pro ratione harmonicorum interuallorum, plus minusue sublatis, vel depressis , omnem Melicam Rhythmicamque varietatem nullo negotio exprimunt, exhibentque. At l. haec fere sunt quae circa veteris illius, ac tantopere decantatae musicae defectus, at l. imperfectiones, ut ab homine non satis ad id parato, breuiter
ac limpliciter colligi potuerunt. Reliqua doetiores, at s. in hoc litterarum genere consummati, studiosius, ac solertius indagabui;
69쪽
di ei, mei tua scriptis persequentur. Neque enim deierar
ausiin, non multo plura conquiri machbme quaedam ac firmissima tela. in arcem ipsam ac munitionis a liquariorum ( quorum tu Charidore antesignanus es) dirigerentur .i Quod amem hodiernae praestantiam musicae siectat ; res ipsapra se clamat,quem ad gradum persectionis nobilis haecdiscis plina processerit. Nam,ut omittam gregales huius ariis script res, quos tu paulo acerbius visus es inlaetari ,&paucos illos, quos laudare frequenter talis, ut Salinam, rartinum, Gallia letum; & de conditoribus cantionum, tum sacrarum, tum profamnaruin loquar, quisquam ne credet in priori quidem jecie comcessuros antiquis filisse vel Hadrianum Villatrium, vel Aloia fium Praenestinum, vel Christophorum Morales, reliquos iura eiusdem classis Melopoei in posteriori autem specie profan rum cantuum,Lucam Marentium, Pomponium Nennium, Thomam Peccium; aut ipsum sane Venusinum Principem aut quendi cumque voles ex his qui pari gloria utrobique excellureunt ut Cyprianum Rotium, ut Felicem Anerium , ut Nanninos duos, ut Philippum de Monte, ut Ortandum Lassum, ut alios innum ros od si stylumquem vocant Recitatiuum, ac Monodicum
potius vocandum centes, ad examen reuocemus, quid quaeso in
Iulio Caccinio,in Iacobo Perio, in Claudio de Monteuiridi quosa politissima illa Florentiae schola prodisse constas tibi displicet
Si artificiosas magnaq. solertia adii. ingenio elaboratas conce tiones requiris, obseciae, Genium tuum Charidore, ut ingenue drum cas, an quemquam veterum ad Suriani , vel Theophili nostri consummatissimam artem aspirasse putes. Sin autem ad cane di peritiam ac suauitatem gradum faciamus, quem tu veterum iblorum, istis qui nunc Romae vel maxime florent ( ne de prioribus loquar) aequaueris Loreto, Malal gio, Nic linio, Mario 2
Et si forte mulieres etiam in hanc contentionem Vocas , quaenam
inuidia erit, vel Hadrianam vel ipsius filiam Leonoram cum pria sca illa Sappho conferre e vel si praeter bene canendi laudem, instagnem musicae peritiam ad rem quoq. pertinere putas, Franciscam paulo ante a me laudati Caccini j filiam e Atenim in pulsando, rum organorum disciplina antiquis cedimus: immo hac in
70쪽
sum ti actauit , quam Fereari ensis Freseobaldus noster equis psal - terium siue Harpam, quam Horatius Neapolitanus e quis panduririum tetrachordum, quam Michael Angelus Russius 8,Aut, n illa quae spiritu animantur iiistrumentsirum fgenera silentio transemissa succenseas, quem tu priscorum hominum suauius itissceraulum siue corniculum putas, quam Missiluum nostrum aut qui nunc in Aula Caesaris eximie florere dicitur, Samsonium :quem dam e Et ne Italis dumtaxat homo Italus impensius fauere videar , quis antiquorum tam scite concinneque testudinem pulsauit, qua Gualterius senior apud Gallos aut chelonidem Gallicam seu Nandoram, ut Fauarolius quidam aut panduram hexachordam , ut is quem nuper vidimus atq. admirati sumus, Maugarius domin Aquitanus Iani vero, nisi aurium nostrarum sensum piorsus ne gligimus: nisi populi iudicium omnino repudiamus: nisi tot proricerum ac splendidorum hominum. sustragium penitus asperia mur; fatendum nobis ultro est, tam vocales quam organicOS co centus huiusce aetatis,summam obtinere suauitatis ac praestantiar laudem. Quid enim dulcius aut iucundius auribus accidere potest quam aliquis seu Scollasma, vi Charidoro placet ;aut rhematrum, seu Moteriunn quinis senisque vocibus modulatum, apteque dispostume Quid delectabilius quam uno eodemque tempore dispariles sonitus, harmonica vi rationeq. sic imuicem temperatos atque connexos audire, ut nec plenitudo grauiorum acutis; nec acutiorum penetrabilitas grauibus; ne g. amborum sonoritas medijs officiat cum& illorum tinnitus, & horum bonibus; & aequabilis mediarum vocum tenor, admirabili artificio permisceantur, ut nillil discrepans, nihil dissonum, nihil inconcinnum resultet . Partim enim antiphoniarum, quam Diapa - son obtinet,lcnitas, blande permulcet: partim paraphoniarum, quam Diapente possidet plenitudo, incredibili dulcedine pe fundit auditum: partim symphoniarum varieras diuersitate quasi sustuum, excitat, vellicat, ac titillat, non tam aures, quam inte ros audientium sensus . An ullum quaeso ferculum: ex varijS sam vidis . edulijs a peritissimo coco paratum, tantum asoti alicuius palato. sapit ; quantum. eruditis ac delicatis auribus, eiuscem