장음표시 사용
231쪽
δi caulae partiales aequivalent totalibus: nam litet singua l. non possint ponere e flectum , & damnum, possunt ta inen illud impedire subtrahendo cooperationem , sine quae flectus non fiet. Ita idem De LMAO, V quee. uando vero plures sic damnum inferunt, ut singuli solum faciant par em damni, independenter a se mutuo,
ita ut unus non moveat, nec incitet, nec adiuvet alii D .
ut eum plmes per se separatim , sine communi consensu oonspiratione R opera damnum inferunt: tunc singuII non tenentur in solidum, sed solum pro sua parte , ti inde pendenter a se invicem. Quia tune unusquisque non est causa totius damni, sed solum partis damni, quod per se intulit. Re p. a. Causae negativae damni, se ii non impediente
flamnum alterius, scilicet, mutus, non obstanS, non m a nifestans, cum ex iustitia tenemur impedire, ex emiam uiani obligantur in defectum aliorum ad restitutionem in soalidum uitia sunt causa injusta totius damni post alios: nam causa permissiva damni contra debitum justitim, est vera illius causa injusta, cum potui flet R debuisset ex iustitia impedire , Nec tamen impedivit : unde violavit aus quod alter habebat . ut ejus damnum impediret, quod
proinde ei merito imputatur. Quaest. IV. 2uo ordine cooperantes tenentur ad reseiιt sionem p
, , Nora a. CCnstat omnes ad grave damnum iniustum quovis
modo cooperantes peccare mortaliter: nam Rom. I. Dιgni sti
έ, morte non solum qui faciunt peccatum grave , Iea ee iam σαιε, consenstitiust faeierari/us. NOTA x. Is dicitur primo loco teneri ad restitutionem , qui sie ad eam tenetur , ut ipso resiluente caueri nihil debeant ; &,. alteri testituemi , ipse , quod soluit, totum rependere teneatur. , , secundo loco teneri dicitur , qui si restituerit , caeteri nihil de . is bent excepto primo, qui totum solutum tenetur ei rependete et
ReIp. Inter obligatos in solidum hic ordo ex eommun.
Dcctorum sententia servandus est. Primo Ioco, & ante omnes tenetur is, apud quem resciena extat in se . Nam qui rem alienam in individuo habet, tenetur eam restituere ratione rei acceptae, ideo. aeue primario: res enim aliena, quamdiu extat in se, per se ciebetur domino . R semper clamat pro eo.
Quod si res aliena jam non extat in se, & is, ad quem
pervenit, consumpsit aut alienavit eam mala fide, sciens , aut saltem dubitans esse alienam: tunc adhuc ante omnes
tenetur eius pretium restituere: qvis pro posse Me habetur , qui dolo desiit possidere, regu l. iur. 36. in 6. & quia
nova . n iuris , quam 1ecit alienando vel consu naendo , non libinat eum a rectitutione primo loco facienda , perinde ac si rem haberet; alioquin ex iniquitate sua commodum reportaret. Praeterea cum ex re aliena scien ac volens Prae caeteris commodum perceperit; aequum st prae Meteris restituere teneatur. 1 Usi
232쪽
Si vero rem alienam habens, eam consumpsit, alienavit ve bona fide, ignoraus esse furtivam . is non tenetur restituere, nisi quantum ex ea re factus est ditior, eum fuerit possessor bonae fidei. Ad hoc tamen primo loco tenetur , quia quoad hoc habet rem alienam in aequivalenti, & ex ea prae caeteris commodum percepit. Quare sint et damnum compenset, is ad quem res furtiva pervenit, tenetur huic restiauere rem, si adhuc extet , uel eius oretium , si mala fide consumpsit , vel quantum ex
ea ditior factus est , si consumpsit bona fide : nam ius dominii translatum est in eum, Sui damnum compensavit . secundo loco, mandans seu iubens; quia est causa maiagis principalis ; exeeutor vero se habet ut ejus instrumentum. Nam damnum son solum iubentis motione , sed etiam nomine & auctoritate executoris necessitatem
suandam moraliter imprimente , fit. Item qui fraude Induxit , vat metu aut vi toegit , L cui alter non est ausus contradicere ; nam injuste conieeit executorem in obligationem restituendi , eique R damnifieato iniuriam intulit ; ti se debet executorem indemnem servare ,rdeoque prius resarcire totum damnum inde secutum . Quare si is restituerit , nihil tenetur executor ei repenis
Eodem etiam quo iubens loeo, tenetur is, qui suo nomine damnum fieri rogavit, aut suasit suo nomine fieri pcensetur in se totum onus restituendi suscepisse, & se habet instar mandantis. Praeterea is, cujus nomine fit damnum, est eausa principalis, quae instar finis, ti essicie nistis moralis movet caeteras et ergo ante emeras tenetur .
L pus. . Tertio loco tenetur executor , quia est causa principalis post mandantem , eaeteri vero sunt causae secundariae ἰnam magis suo nomine inquit in damnum , & illud immediatius attingit, quam illae alim ea uis. Deinde quod hae causae faciunt, id faeiunt, ut quodam modo servientes executori. Si tamen plures inter se inito consilio communem inimicum impetant , & unus ex eis illum occidat , vel ejus domum incendat; omnes aequaliter restituere tenentur e quia omnium nomine damnum factum est , R omnes sunt participantes. Quarto loco , & priorum defectu, exterae causae positi-vre, nempe tonsissens, consentiens, laudans , re epiRns , ad uvans , tenentur singulae ad suam partem secundum proportionem suae eooperationis , R quidem aequae Primo ratione suae cooperationis , sine ordine inter se . com--nis sententia. uia una non est cooperata 2d damnum mediante altera, ti ut instrumentum alterius . vel alte
rius nomine ; sed unaquaeque per se in suo ordine e unde una non est magis, vel minus principalis musa respectu
alterius. Ergo si mandans, vel executor non restituat , omnes istae causae secundariae tenentur pro rata restituero, ma/orem quidem portionem , sitis magis , minorem
233쪽
vero, quae minus, cooperata est. Tenetur tamen curuliho
totum restitue te in defectum alia sum. 8 V tSi tamen executor nomine omnium damnum intulit omnes sinu tenentur primo loco ; quia illorum exust se elum est L con tiendo ut sic fieret , tacite in se, receperunt obligationem testituendi. Executor vero ut exerutor tenetur Iunc. secundo loco, nisi sit etiam unu illo
,. rum s. uia tim tenetur finiui Ulaimo loco, post omnes causas istas positivas. & in
earum defectum , tenentur causae negativae, seu non impedientes damnum contra debitum justitiae. Tum ouia causa negati Ua minuS, ac r otius ad damnum conrur rit , quam positiva Nam causa positiva respita creat positive, physice , Vel moraliter damnum .' negativa vero solum non impedat influSum positive. Tum quia negatiya non tenetur ad restitutionem , nisi qua alius damnum intulit, nec resarcit: unse damnum palsus non potest uel re restitutionem a noni impedienὲe nisi prius probaverat lini damnum illatum esse, nec compensatum . Et oprius est , alios non restituisse, quam causam negativam teneri ad restitutionem. Ergo haec tenetur solum in dese tum politivae. Si tamen contingeret, damnificato rena ex consideratione praeteratae negligentiae superiodis vel cuia nouas .incitari ad damnificandum , tunc superior vel custos non impediens non se haberet ut caula mere negativa, sed simul ut positiva ; ideoque teneretur simul conferre in resi Itutionem AEum causis po fili vis. A non vos iI-las, ut notat De Lugo. V .
Porro inter causas negativas non datur ordo, quia neu tria eit Instrumentum alterius, aut magis praecipua : nisi tamen una teneretur magis immediate impedire damnum . Quaest. v. Zιaado plures sunt cati ae aequa princiρales . et et aeque fecundaria , υτ υν dentur aeotialiteν eonttili ead tortim damncim , ad quid sing tilae tenentur 3 Res . Tenentur aequas portiones conferre ad damni compensationem ; nam quum aeque princapaliter coouoraiatae sint ad totum damnum, aequaliter, & aequis par tibus tenentur ad illius rectitutionem . in defectum reliquorum quisque tenetur in solidum . quia quisque concurrit ad totum damnum. , quum sit causa totius actionis damnosae et ergo in defee una sociorum. tenetur totum damnum rein
caeterae omnes liberantur ab onere restitutionis. ω eommunis sententia. Quia causae minus principales tenentur 'lim restituere in defectiim causae mastis principalis. &primario obligatae: ergo hac restituente , aliae sunt libς-rae, nec tenentur ei quidquam rePendere. Si vero cauis
sa secundaria restituerit, causa magis principalis, di prima-
234쪽
rio oblitata tenetur ei totum rependere. Ita eommunia ... oui a causa minus principalis solvendo acquisivit ius . quod creditor habebat, exigendi solutionem a causa principaliori , quae primario tenebatur ; nec par est , ut sieptoris conditionis, ex eo quod solverit id , quod altera primario tenebatur solvere , R qua solvente nihil deberes sieque eius negotium utiliter gesserit , ex I. M. 9.da -go est. Praeterea alioqui debitor principalis melio iaris eonditionis esset ob suam ini uitatem , qua restituere
noluit id, quod immediate debebat, & non in defectum Hine . si mandans restituerit, aliae omnes causae sunt
liberae: nam sunt minus principales. Executori uero restituenti solus mandans tenetur ei totum rependere . a. SI a- Ita eausa secundaria restituerit, rubens , & in eius detectum exequens tenetur et totum reddere; quum executorsit causa magis prinεipalis post iubentem. 3. Si causa po stiva restituerit, libera est causa negativa; quum haec t neatur solum in defectum illius. E. contra fi causa ne is Eativa tenuerit, tenentur causae positivae secundum suum ordinem ei totum solutum restituere. 4. Si creditor remittat causae magis principali, ut iubenti, vel executo iari aliae sunt liberae. Quia quum remissio extinguat debitum . debitor principalis liber est : ergo ai, qui kolum in eius defectum tenebantur , suat liberi proinde ac raeausa principalis restituisset. Si vero ereditor condonet uni causae minus principali tenetur adhuc restituere caulamastis principalis : quia solum remittitur obligatio causae se eundariae , non causae principalis , quae per se tenetur inde pendenter a minus principali. Neque etiam liberantur. aliae , quae in eodem gradu eum ipsa debent . quia solum portio alterius, non harum, condonatur. aliae tamen iam non tenebuntur solvere portionem illius , sa
remissio facta est . . . . . Reis. 1. Si una ex causis aequaliter obligatis totum restituerit'; aliae in defectum causae priori loco obligatae ,
tenentur singulae Pro sua portione ei rependere. Ita com munirer. Quia alia non Lervaretur aequalitas Inter so
perantes ilios, quum singuli aequaliter teneantur pro raista se quia ius, quod habebat dominus exigendi a linguis Iis partem, translatum est in eum, qui prius totum solis vit c neque enim pro sociis solvit . ut ellent liberi a restitutione ; sed quia illis nolentibus , vel non valentibus restituere, tenebatur domino restitutionem integram Procurare: di sie habet ius repetendi ab illis, quod pro illis dos ino solvit , A quod ipsi dare debuissent. Neque enim alii sunt melioris conditionis , quia no' fecerunt id , ad quod tenebantur ; nec ille debet esse peroris, qu Rprior soIvit id, ad euod Hii tenebantur, di sic ne sotium
3psorum utiliter gessit. Quod verum est, quamvis alios induxerit: nam non fecit eis injuriam, quia scientes, ocvolentes induxit sine vi, vel raude , neque mandavit , ant. Theol. Mor. Tona. II. N aut
235쪽
diis ' Υνamius de Iustiis, er Iura. aut cogit, neque suasi, ut in sui gratiam agerent , sed
ob communem utilitatem , vel propriam cujusque : unde non tensetur totum onus restitutionis in se suscepisse. Quod si unus ex ' aequaliter obligatis nollet , aut non ponet suam portionem restituere . caeteri tenentur hanc partem ferre, & aequaliter inter se dividere, v. gr. si tres teneantur aequaliter ad restituendum triginta aureos , iatinus illos persolvat , eo quod alii duo nolint , aut. n queant suas portiones restituere ; postea vero alter eorum suorum velit resiluere , hic tenetur priori ultra decem restituere quinque , tamquam dimidium portionis , ad uam tenetur tertius, qui non vult . veI non potest reia ituere : nam tenetur aequaliter eum eo, qui prius totum solvit, subire onus pro eodem tertio, quum sit aeque conis causa damni. 'Quaest. UlI. 2 andonam in paνeleti Iari singulae eausa' eooperantes ad damnum, penem υτ ad resiturionem
Reis. Ad singuIa seorsim totidem para graphis.f. I. D. Mandante.
I. I S. euius mandato sive expresso . sve tacito , A alter motus fuit ad damnum inferendum, ex communi sententia tenetur primario ad restitutione ita, save praecipiendi aut horitate polleat , sive non, quia talis est causa praecipua damni; nam ejus nomine , M autho- ritate fit damnum; & mandans, seu iubens necessitatem
quamdam moralem executori imprimit, qui censetur esse solum ejus instrumentum , quum is committat vere, euisitis adit horitate . veι mandato delictum committi probastir , e. 6. de fontent. exeommtin. Imo tenetur rei arcire
non solum damnum , quod praecepit, sed etiam quod ex mandato inde praeter eius intentionem secutum est , sives praecepta fuerit perieulosa. Quia tunc mandans cenissetur causa culpabilis talis damni, aut saltem dedisse sua Culpa occasionem tali damno , ex cap. ult.. do hom cid. an 6. ibi: Is, qtii mandat aliquem verberari , ιifex expresse inhibeat ne ottidatti ν tillarentis , τ ι merabro aliquo mutiletur, irregulaνis inelitir , si mantiararivs f-
Dixi eae te, ut si quis famulo, vel filio , aut altera , qui ipsius imperio moveatur, dicat et Vindietam ex talaopto, aut vellem ut tali inferretur tale damnum , t. X.
Reyp a. Ex eo muni sententia , si iubens ante clamnum illatum mandatum revocet, idque mandatario m- notestat, non tenetur resiluere damnum possea illatum .
Cuia i m non censetur causa damni , quum illud non
236쪽
proveniat ex mandato , tunc enim alter non agit ex νἱ mandati, nec mandantis nomine , sed suo nomine, di mo tu . Seeus si revocatio mandati ante damnum non inno testat. Quia tune ex vi mandati damnum infertur. Teianetur etiam mandans ad restitutionem , licet mandatum revocaverit , si non impedierit subditum a damno in se aendo: tunc enim tenetur ut non obstans. Re p. 3. Si scias alterum paratum esse nomine tuo damnum inferre, Nec impedias , quum possis , cohibendo , vel significando, te nullatenus id velle, teneris restituere . Quia censeris , manda e saltem tacite , aut certe in iaciturnitas tua censetur consensus , di approbatio . Deinde
uuisque tenetur ex iustitia impedire , ne nomine ipsius ,δ tamquam aliquid sibi gratum, damnum proximo iniuste inferatur. Sed diu qui rartim habet damnum suo nomine factum ,
eo. Neg. si neque expreste , neque tacite mandaeeiarit. EB eommunis sententia. Ruia talis nullatenus est causa damni: nam id , quod pollerius est tempore, non
votest esse effetens causa effectus Praecedentis. Haec autem reg. Io. jur. in 6. Ratthabitionem retror rabi, er mandato non es dubium eomparari , intelligi debet praesertim de contractibus , qui alterius nescientis nomine celebrati, sta consensu eius pendentes, subsequenti ratione confirmaniatur. Rati habitio eomparatur etiam mandato quod eulis Pam, A poenas in iure expressas, non autem quoad obli- sationem restituendi, nisi ea sit causa emcax cur damnum inferatur , vel illatum non resarciatur.
De Consulente. χείρ. x. onsulens dicitur is, qui consilio, vel preci-
bus, promissis, fuggestione motivi, ve F siensione viae nocendi induxit alium ad damnum inferendum. Ex communi sententia tenetur vestituere , quia ei causa mora Iis , Ec injusta damni .. Hinc innocentius XI. . damnavit hanc propolitionem et aut alium movet, aut in isticit ad inferendtim graυo uamniam tertio , non tenet re ad res it titionem ilItas damni IIati. Quod si sint plures non talentes, singuli tenentur ex aequo: nam omnes in da mnum aeque influunt , quum omnium consilio alter motus sit ad damnum creandum . Idem die de pluribus iubentibus. Reis. 1. Si consulens ante damnum illatum revocet consilium , ex communi sententia tenetur adhuc resarcire damnum postea secutum, si eonsilium consistebat in ostenis Itone utilitatis , vel delectationis inde percipiendae , vel Naodi exequendi. Quia tunc adhuc merito censetur causa damni , quum si culpabilis causa motionis impressae , ex qua damnum oritur , ti quae non tollitur revoca K 1 tione ἐ
237쪽
11o Tractatus de Iinitia, o Iure.
tione; nam hae non obstante eonsilium semper remanet in motivo suggesto . vel via noeendi ostensa : quemadmodum si ignem inieceris in res alienas, quae postea incen in
dio consumantur , teneris restituere , quantum cum uepostea eoneris extinguere ignem. Ex quo patet disparitas Inter revocationem talis consilii , ti mandati: nam revocatio talis consilii non tollit omnem rationem agendi a consulente propositam , nec proinde motionem inde oris iam. At revocatio mandati tollit omnem rationem a genis di a mandante propositam, ac proinde omnem motionem ab ipso proeedentem et quum mari datarius non agat ni nomine mandantis , nec impellatur ad agendum , m si in ei obsequatur. Hi ne si mandans mandato suasionem addiderit, tenetur ratione consilii eum mandato conjuncti restituere damnum post revocationem illatum . .
ouod si eonsilium consistebat in falsa doctrina , '. gr.
quod talis contractus esset licitus qui tamen illicit est , A consulens ante executionem illud revocaverit , aperiendo illius falsitatem , ex communi sententia non te. metus renituere. Quia tune efficaciter tollit causam ca-mni inferendi , ti motionem a se pressam . Item Sulprecibus, blanditiis, vel promissis ad damnificandum in duxit . ia ante damnificationem ostendit sibi dii piacere ,
propositum mutasse , ti promissa revocare non tenetur restituere. Quia non est causa moralis damni pollea IIIari: nam tollit penitus omne in rationem agendi a te Pr
positam. di motionem a se impressam . Re p. 3. Qui minus malum consulit ad ma aus avertendum . non tenetur ad restitutionem , si tonsulit , ut m
nus damnum eidem inferatur, eum inferendum erat mainius . Quia hoc consilium. nullum damnum alteri Inleri , imo majus impediendo , utiliter rem ejus gerit; di tun GProprie non consulit damnum, sed potius imminutionem damni seu evitationem ma roris damni. At tenetur , uva rato majus damnum inferre. Paulo, e nsulat ut minus
cmnum potius inferat Petro, cui non statuerat riserre.
Quia constio suo est causa maussa damn I Petro illati, ee iniuriam infert Petro : nam quinis innocens habet ius nes in iniuratur damnum , etiam ad avertendum marus aliat eius. Et vero Petrus tam habet ius , ut servetur tuae
su: a minori ulo damno . quam Paulus ut ertair. illa
sus a maiori . Excipe nisi ciamnum Petri sit tam leve .m teneat M ex charitate illud pati ad impediendum majus dammim Pauli; quia tuas non est rationabiliter uis
238쪽
De Consentient . Resp. onsentiens, quo nomine intelli itur etiam apis probans, favens, suffragium ferens, teneturas restitutionem . quando per consensum approbati nam , favorem , suffragium , aut horitatem influit in etionem damnosam : nam qui in hanc influit est causa damni ex ea secuti. Influere autem censetur quando ab eius consensu , favore , approbatione , vel sumragio ori
Hine, qui suffragium iniussum tulit ad damnificandum. ad sententiam , aut legem iniustam , ad eligendum indignum in aliquod munus , ei beneficium tenetur de da. q. I. si suffragium dedit antequam essent sumetentia ad id suffragia, ni hal obstante quod tametsi non suffraga tus fui met , idem damnum ab aliis factum fuisset. Ita eommuniteν. Quia revera fuit sum aliis causa inicia damni e nam sine illo . aut alia simili causa superventura non fieret damnum . a. Si ignoret esse sufficientem numerum suffragiorum , nam voluit esse eausa damni per in-3uriam. 3. Quamvis non dederie, nisi per suffraeia sufficientia, si poterat adducere priores suffragatores ad revocanda sua suffragia iniusta. Nam tune ex ineio ad id
obligatur, admonendo, quae sua erat ossicia, R reeusando sinitu suffragium : λ ει --- - a γε
di . - Iuno tenetur de damno feeuto
altem tamquam mutus , vel non obstans. Imo tenetur etiam ut eausa positiva, si suffragia sint revorabilia . ut Γ Π.puiuiso ferum ur in consili O . Q uia tunc damum non est emeaei ter illatum ante ultimum suffragium ' nam pendet non 'lum ex prima prolatione suffragiorum iussicientium, sed etiam ex perseverantia in illis . quatenus postea non revocantur. Quare quamdiu suffragium revocari potest , nondum est emcaciter positum acl ereandum camnum ἔ ac proinde , qui dat ultimum sumaeium . simul positive cum alias concurrit ad damnum . perinde ac i omnes simul suffragia irrevocabilia dediment. Ita da
si majPr pars iniquum suffragium ante te irrevo
ut ut nequeas impedire damnum dis lentiendo, & resistendo, peceas contra Iustitiam suffraEan-
tari ; - - ό stl Iuxta multos non rediitςde amnum , hancque esse communem senis
Layman , quia non fuisti causa illius em cax, quum iam antea irrevocabiliter illatum fuerit. Iux. . . . quia etiam Postremoruin suffragatorum v I conleὼtient Ium nomine damnum executioni mandatur.
239쪽
via exprobrandci ignaviam ob omissionem vindictae , UeIcei minis, tenitur ad restitutionem , ni alter ex tali Ia de . vel exprobratione motus sit ad damnum inferendum. Quia est causa moralis damni et nam se habat instar eo sulentis , proponendo laudem, vel . ignominiae vitationem ea facinore secuturam, velut motivum agenti.
Rego. Λ D restitutionem tenetur, qui recursum , secu-I ritatem, & fidueiam altera praebet ad damnum
inferendum, vel ad non rediretendum illatum . Ut si r cipiat domi damnifieatorem . di non aIios passim ἰ u rem furtivam custodiat, ut furi servet fi νpsum. larem . VeI ejus instrumecta oecvitet L ita. ut hine incitentur ad O mnificaudum Item eauro , vel alius emiplens aliquem consumentem hona aliena, ut fili familias. impendentem bona parentum. Nam talest rever coopera intut d uino
quippe fine illis, aut alia. fimili eausa noc damnum muneret, ex l. 1. 3. de incendio e Non tantum θυι υρονε ιvdrum H quoque , qui recepit, ex eausis furadiαιs tene ur g uia receptores non minitis seιinquiant, quum aggressorex ἀQui vero furem dum a lictoribus quaeritur , occultat solum . ut eius vitam conservet, non 'ensetur σι toopera ri. quamvis fur forte e periculo elapsus, aliquando ast mnum aliis sit ill turus. Nam damnum illust est meroeasuale respectu occultantis . st prataedia us interuionem killa enim actio per se Ium orditiatur ad eripiendum m strum hominem ex praesenti periculo vise , vel P n corporalis: secus , si furem ita occultaret, ut
xii ein posterum daret, qua sur fidens, furtα continuaret F. VI. D. Participantea. Reis. r Upliciter quis participans dicitur. I. Qui se I l lum partiseps est praedae ; λ hic tenetur restri
uere tantum partem . quae ei obvenit: nam quoad illam dumtaxat fecit iniuriam domino , rem eius in uste acclinpiendo . a. Qui particeps est actionis damnosae . Praeben
do auxilium, operam , instrumentum, adiuvando ad eme
240쪽
πε exolorando et ti hic tenetur resarcire damnum ora rata imo totum , si alii non restituant suas palles: Vam est causa iniusta actionis damnosae , ideoquutotius damni ex ea oni. L. 2I. ff. de furtis, di cap. . de bomieid. Sic tenetur. qui scalas appoait, ve, eas nisti net fure ascendente , qua eκcubias agit, qui furem comi latur defendendi caissa, qui ad confringendum , A aspo tandum adiuvat, dic. Nec refert, quod te non iuvante , damnum nihilominus factum fuisset; nam eo 1pὶ , quos adiuvisti Q fuisti concausa damni, quod revera sine te non effet factum . Quare participans non solum peccat mortaliter . iuxta Pros. 29. Qui cum μνε parircvat, Odιν an=mam suam. Sed etiam tenetu ν ad restitutionem.
Reis. t. T X eommuni sententiata negative cooperantes v. ad damnum sunt ii qai non impediunt da mnum, quum impedire ration biliter Possunt, di teneatur ex iustitia. Tenentur autem ex νustitia, qui, tenentur uel contractus , ut superior , princeps i dux belli , magistratus, bonorum adminiura it r. Pater. tutor . curator. famuιi . sust*des 8ecorum . ratione offeti, muneris ,
agrorum, &o. ω alii stipendio conducti. Non impeditur autem damnum tripliciter. I. Tacendo, Id en non repreis hendendo. non dissuadendo. non prohibendo , non clamando , M. xi Noo obstanao . id est omittendo subsidium , .ustoliam, opem , vel operam ad impediendum damnum . 3. Non minifestando damni fieatorem domino , fi ve ante ne fiat, sive post damnum factum. ut relarciatur , aut etiam non monendo ipsum damnificatorem de obligatione restituendi. ' . Itaque ex communi sententia, qui tenentur ex Omcio, vel contractu, aut quasi contractu, impedire damnum alterius, fi negligant impedire, peccant contra iussΙtiam , R tenentur illud resarei re. Quia censentus causa mora lis , R iniusta damni r . nam 'oe ipso quod tenentur ex ossicio, vel contractu impedire damnum alterius, hic habet ius, ut damnum eius impediant et ac proinde si ne is gligant impedire, faciunt ei injuriam clamnosam . Et Vero alter damnum patitur ob omissionem operae ex iusticia debitae ad impediendum , ideoque ob injustitiam illorum et nam si dii fecerint id , ad quod ex iustitia tenebantur . ltor non pateretur damnum , quod Proinde illis merito
Hinc ad restitutionem tenentur Princeps, Magistratus , ti belli Duces , si non impediant latrocinia ,. k iniurias subditorum. Nam ex iustitia tenentur conservare tura . R bona sit bditorum reditus enim , quos habent , fune