장음표시 사용
421쪽
aci Tractatur de constractibus. εReis. 2. Mutuatarius , ut patet ex natura mutuῖ , tenetur l. Reddere mutuum tempore statuto : quod si non sit constitutus terminus . quando mutuans rationabilitet repetet: L. si ex culpa sua non reddat tempore debito . tenetur compensare mutuanti damnum inde secutum , tirutrum cessans, quum sit it Iius causa injusta , nisi ex eo suod mutuans tune non repetierit mutuum , prudenter iudicet terminum prorogasse. 3. Tenetur de omni casu fortuito, ita ut non liberetur, nisi quum mutuator mutuum re ipsa aeceperit, vel per se ipsum . vel per alium a se designatum ; quia tunc res semper manet mutuata xii R sc ei perit 4. Tenetuν reddere rem ejusdem speciεi , & bonitatis r nec sume it si solvat eius pretium , nisi ad ita alter sponte eonsentiat e mutuum ensita eadem bonitate, qua datum est, eodemque genere reddi debet, I. 3. s. do reb. eredit. neque enim mutuum est venditio .
Quaest. III. In qua Deris , oe bonitate res mutuata νeddi debai Reis. Seelusa speetali conventione iusta, non potest ex iis gi pecunia eadem in speete physica , sed solum eadem in
valore , quem habuis tempore mutui . sive interim valor monetae auctus fuerit, sive imminutus, saltem si tempora mutui haec mutati. non fuit praeuisa , nee spectata . Ita communiter Theologi teste De-Lugo. Nam quum in pecunia per se spectetur solum ualor extrinsecus , non entitas physica, di ex usu constet speciem monetae potitas mum de sumi ex valore, non ex mxteria, reddendo Ua-Iorem , quem habuit tempore mutui , tantum reddis , quantum aecepisti. In aliis Vero rebus , in quibus per se spectatur. re intenditur rei entiras , restitui debet iaeadem specie physic , v. R. triticum pro tritico, & qui dem in eadem mensura, siπe pretium eius erestat , sive deerescat . quando tempore mutui , haee mutatio non praevidetur , nec ad eam attenditur. Ovia quum in iis rebus entitas , & bonitas intrinsera spectetur reddendo eamdem mensuram ejusdem speeiei physieae, R bonitatis intrinsecae, tantum redditur . quantum acceptum est, dise servatur aequalitas. Aliud est de moneta dum eius valor accrevit ; quia in ea aequalitas valoris , non subissantiae spectatur.
Rei p. a. Si sit dubium , utrum res tempore restitu troianis valitura sit pluris, aut minoris, licet paeisci ut redis datur par mensura rei aeyue in se bonae , R eam suo tempore accipere , quamvis interim pretium eius valde Creverit , ex c. ult d. Mur. Quia tune par est eontrahentium eonditio , A servatur aequalitas ; nam erga uintrumque est aequalis sees lucri , R aequale perieulum damni. Ideirco licet etiam exigere tot in specie phγsica
422쪽
nummos, quot dati sunt, sive valoe mutetur, sue non, suando utrumque est aeque probabile. Re p. a Si certum , vel probabilius fit , rem tempore
solutionis plus valituram, quam modo, Vel Ualorem netae augendum, non licet exigere parem mensuram, vesparem numerum nummorum, sed solum eam mensuram, quae tunc exaequabit valorem Praesentem rei mutuatae . vel pretium aequale monetae mutuatae. Ita .Lediu , Deia
Lugo , Salas , ω alii multi. Quia alioqui existeretur
ultra id , quod aequivalet rei mutuatae , quod est usura et Tes enim tempore solutionis pluris valebit , quam eo , ruo traditur. Hinc si lex modii tritici tune ualeant duo ecim aureis, non licet totidem exigere, si tempore so-1utionis valituri sint quindeeim. Excipe, nisi statu i sies rem , vel monetam tuam usque ad illud tempus , servare e nam tunc licet pacisci . ut moneta in eadem specie physica , vel mutuata eum eo incremento reddatur, deducta aestimatione laboris , periis suli, R sumptus in ea re usque ad illud tempus fersaniada. nam tunc id exigitur Tatione lucri cessantis
Quaest. V. An si is amilias etiam major, qui sub ρ
niam sine eonfensu patris , teneat in eam vestitiare post mortem patris r . Resis. Iuxta multos, imo communem sententiam. teste Les io, non tenetur. etiam in conscientia, nequidem post mortem patris, si eam in ludis , compotationibus , aut aliis rebus inutilibus consumpsit , Et non putabatur esse sui iuris . . Quia iure civili nempe senati sconsulto Macedoniano in milia . Ex in Lotharingia vigente , tollitur
omnis oblitatio etiam daturalis ex tali mutuo : nam hoc in odium , ac poenam sic mutuantium , R ,h bonum commune . nempe ad tolleniam occasionem multorum malorum. ac scelerum fuit statutum a republ. , seu principe habente dominium altum in bona subditorum relate albonum commune, k alioqui lex non assequeretur finem suum , nec satis provisum esset securitati parentum , &aliis incommodis , at criminibus ex illis mutuis sequinatis, Unde huic privilegio finu sfamilias renuntiare t potest . quia non in eius favorem praeeise , sed praecipue Parentum , A ad avertenda gravia mala concessum est . Et quia ius publieum priυσι orum pactis mutari non potes . . i. 38. da pact. Nee hoc mutuum eonfirmari potest iuramento . . quum sit in detrimeorum tertii. ti boni publici. Et iurans potest saltem petere reIaxationem iuramqnsi , qua obtenda . ad nihil tene, tur. Idem die si filio familias merces fuerunt venditae eredito vel aliae res mutuo datae in fraudem legis ut stitieet ex illis venditis Pecuniam compararet. i. 3. ad sanae eonfuit. Maced.
423쪽
d . . . p .i ς X re vendita. Ecorura quidquid pretio arcti aruabile ultra sortem reddendam, sive ante sive post mua 'um, hi tu , vel accipitur tamquam ex mύ-
ες yberaliter offeratur , id mutuans licite ρ 's ex/genF , nec quasi ex aliqua obliga - t , Vet expr-ssa , sed seus gratuitum donum e
ι exIOI antcq Nam pecuniam mutti Let , licite poteratari quod donum gratis accipere ; nec pejoris condition senicitur per hoc, quod muttiaυit, ait S. Th. 2. 2 q. 78. art. a ted an praxi non licet aliquid. accipere a pauperi-i tr. r. rQb Rliis licet: quia raro donant sponte , ac liberaliter ; sed plerumque dant solum, vel ad ulteriorem
dilationem solutionis outinendam , vel ex metu . ne alias mutuum deinceps recusetur. CR ιρ- : Usui a multiplex est, se ilicet realis, mentalis .iai Realis est ea, quae vi mutuo deducitur an pactum sive expressum . sive implieitum et ut quum mutuans expresse , vel implieite declarat se velle , aut expectare ais quid supra sortem. Mentalis est, 'uum quis multiat ex intenti ne aliquod Iucrum ex mutuo periscipiendi, talem intentionem non significans et , cui in tuat , licet eam exterius exequatur, sed occulte, & pro cise mutuando. Unde usura alio semii dicitur mentalis quam alia peccata dicuntur mentalia ς haec enim sic vocantur. quamdiu actu externo non consummanti ir: at uis iura dicitur mentalis , in quantum nullum pactum supponit, quam Vi S datione mutui , se receptione lucri exterius impleatur ; χῶa enim voluntas percipiendi lucrum ex mutuo , si mutuum non detur , est usura pure menis Usura aperta est ea , quae perci, itur ex mutuo explici-Lo cum pacto e X presso lucri. Palliata , seu implieita est ea, quae provenit ex mutuo implicito , ac virtuali . latente sub atro contra lu, v. g. vendationis, de politi Ss, Qui
424쪽
. Trostitus ile cortr. AH, r . qui tamen sit . vel includat virtualiter mi tuum . Un cest vera usura, sed velata aliquo praetextu : ut si deponas .apud Titium aliquid in pondere, numero , vel mens ira consistens. data ei facultate utendi, & ad libitum disponendi, cum pacto ut pro usu aliquid ultra capitale lol-
vat: nam tunc est re ipsa mutuum , t. q. I. de rebas credi . ti sic luerum inde pro Meniens est usura . .
Quaest VII. An , or ouo iure uosa sit prohibita Reis. Quaelibet usura omni iure prohibita est. Et i. qui dem iure diuino positi.o, Ezech. I 8 ubi usura strae illimis
criminibus annumeratur Uxorem Aroximi fui poIltientem , egenum, o pauperem contras an rem , vapientem rapina ν , pignus.non reddentem. oe a, idola levantem oculos suos :ad usuram danιem . oe amplius aces ientem, nunquid vi-υ et 3 Non υidet, quum uniυersa haec de te β.m da fecerit , morte morietiar. Et Psal. s. Quis habitabit in tabernaculo tuo . . . . qui pecuniam isam non dedit ad usuram . Quem locum de praecepto explicat Concit. Nicae n. l. e. 17.' λ Luc. 6 Muttium date ni bii inde is erantes . Equidem c ut notat S. Tho. mutuum dare potest esse interdum consilium ; sed lucrum ex mutuo non quaerere semper est praeceptum : sicut in illo Rial m. 73. μου et e . .
-νeddite vota Domino Deo vesro prius verbum contineteonsilium, posterius vero praeceptum . uare Conc. gene Tal. Lateran. II. Canon. I 3. ait usuram diuinis legibus inveter j, L novo Testamento prohibitam esse. Idem docet Concit. generat. Lateranens III. c. 23. Et Concilι gener.
Viennen. c. Ex gravi, sic definit : Si quis io. Ilum er-rcrem inciderit , ut pertinaciter allirmare ρrronnat, exercere t fur 7s non asse ρ cccatum , decernimur ecim ve: γα haereticum puniendiam. His adde Patrum consensum Pro
omnibus sint S. Basil. in Ps. 14. S Gregor. Ny sen. liam. 4. in Ecclesiasten. S. Ambr lib. de Tobia e I a. s Chrysost. homi I. I. in Matth. S. Hieronym. in c. I 8. EZech. S. August. in Psalm. 34. ser. 3. S. Leo serm. 6. de jejunio dccimi mensis. . '2. Iure divino naturali , ut doeet eoo munis sententi Doctorum . Nam recta ratio dictat esse illicitum, A co tra iustitiam commutativam, in contractu, ubi seruand est aequalitas, plus exigere, vel accipere vi illius, quam valeat res, quae datur: nam in hoc est inaequalitas , id e que iniustitia. Sed al: quid supra sortem, seu rem mutuo datam accipere ratione' mutui , est plus accipere . qu3M valeat res data , ut patet nam sors reddenda iam est aequalis valoris cum re mutuata. Unde ipsi Ethni ei solo lumine naturali norunt usurae malitiam . ut Plato lib. I. de legibus , Aristoteles lib. I. Psit eis. c. 7. Cato, Cicero, seneca, Plutarchus, Re . Adde quos ex s. Tho. I. a. q.
ari I. ia a. ex consensu Theologorum omnia praece
pia divinae legis evangelicae sutat iuris naturalis , praeter Praecepta de sacramentis , & de fide. 3. Iure Canonico, ut patet cx toto titulo de usuris, RQ a .
425쪽
- omnis contra usurarios statutis. Hine usurarii comper lendi sunt, tum ad omnes eo tractux usurarim utpote rnius cis refrandendos, antequam absolvantur. tum ad reni tuendum usuras , R compensandum omne aucrum gellam, di damnum emergens eκ utaris solusis . Ob. I. Deus permisit ludaeis , ait usuro aes Perent ad extranei R. Deuter. II. Noo f. riseris vintra tuo ad
Eois. Deus aca perinfit usuram prope e Metam, nem- se icrum ratione mutui pravameas: sed sta summum , MC
upremus bonorum omnium Dominus memone MI
udaeis concessit dominium rei additae sorti, Iacui tradunt Silis vasa AEgyptiorum. Unde Iudaei auctarium non vllmutui . sea vi donatio in diuinae aecipiebant. Porro hanc concessionem multi restrineum ad Alos Hienigenas, quihuscum Iudaei iustum bel1um gerebant. Ita S. Ambr. Irm de Tobia c. as. ubi ait: sttiis e ae tune ati ursena , πν Ama ecb , ni se amorν vis . nisi fiors Ga . ram exiga. Cui Itire anseruntuν arma , huoi inducuntur αδενσ... M 4qo uissem exies, scrimen oceidare. Ibidem dicit et gina diario maιedactus ,
a docet, id non fuisse eis eo essum ut licitum, sed dumtaxat toleratum ad maius malum vitandum , - uil ceta Isidaeis Deum colentibus issuras aceiqerent propter auxtitiam . eu, dediti era rα . . Nec obstat illud Deut Finneraberis gentibus , DIe a nullo faenus aecipsas. Nam feenerare ibi fism avmutuum date , & foenus accipi xur pro mutuo . Ibi virve promittitur divitiarum abundantia. c M. x. Montes Pietatis, qui sunt aumulus pecuuiarum. uubliea aut horitate, institutus ad mutuandum approb tu sunt a Cone. Lateran. U. a tamea in alias alimquid exigitur supra sartam . . GR
RE'. uiuo auctarium nin exigitur ratione damni emex ge is, fel proe eorum impensis a st aeuan
rate dumtaxat . ut exoresse declarat Concil. MMer. V.
T ri: sitare adeundi issurarios eum mamre suo damno, mouum est ut pro ea aliquid conferant et nain qua
426쪽
privatione is a. Ouia sicut potestas illa non habet aestiis inabilitatem distinctam ab aestina abilitate illius rei et ita privatio tu iust pcte estMis non habet aestimabilitatem c istinia Mam ab aestimabilitate rivationis ipsi ux rei. Privatio .autem rei suffcienter eompensatur redditione eiusdem , ctearentia perieuli illius, quamdiu non redditur, quum mutuanti . ut supponitur , ex privatione ut nullum luia erum cesset, nec damnum sequatur. Nee dicas posse aliquid exigi propter usum rei mutu tor ; nam per se iniustum est uendere alteri usum rei non suae, isu uiam alterius: per mutuum enim tranfertur immutuata pium rei m uatae dominium et ac proinde usus oes pertinet ad illum, Praesertim quum usus rerum, quae mutuamue , non fit aestimandus seorsim ab illis , sitque iIlarum eo mumptio , vel alienatio. Igitur nihil est, pro quo lucrum ex mutuo aceipi iure pollit: ac ero inde l crum ex mutuo est omnino is iustum, quum iusso titulo
οω - Ius civile prohat retaeas, digestia, & aodice de
Resp. a. Cum S. Thom. usurae non probantur . sed tolerantu ν, seu non puniuntur ast impedienda maiora maia a. sicut tolerantur meretrices. a. Ius ciuile potest intelia ligi de usuris late sumptis, nempe de Pecunia , quae ultra sortem accipitur ob aliquod interesse, scilicet vel ob lucrum cassans , vel damnum emergens . 3. si quaedam leges sic explicari non pofferit , nec supponerent Iitulum instum, correctae sum per ius Canonicum , k sunt per se injustae, ideoque nullae
O . s. Ex S. Tuom. potest aliquid accipi pro usu pecuniae.
Reis. Loquitur da usu pecuniae Iocatae, n- autem mutuuae: sic enim λ. a. q. 78. art. I. ad 6. ait: Usus prin-ςi tu pactia a 4s ἀων-io pectinia in eammtitationes et unda no a Iiaet Husi um . a.dora. Famen potes effa liquis feeianda ius uos peetinia argentea ; pura si quisgone daret pecuniam uanatam ad inaneationem , veι as Onenium Ioeo pign-is ς ει eatim iam paetiniae licita stomo vandare potes. Quia scilicet vendens noti mutuat , sed locat: unde pecuniae dominium, ti periculum retinet. O M. O. Mutaum dare et beneficium praestare. Resip. Noa idcirco eropter hoe beneficium licet aliquiae .gerer inaci vero quia mutuum est beaeficium, ideo estinentialiter gratuitum δε nam beneficium est bonum graistis datum ; ideoque essentia litet gratuitum. Benedici , liberat istae fumus , non tis exigamur gratiam, υρυε ομnim beneficium foeneram αν , ait Cicero. l. de amicitia . Igitur mutuum est contractus effectialiter gratuitus , Rinstitutus in solius mutuatarii commodum.
427쪽
- . vemb. Iy4s. dedit ad omnes Italiae Episeopos, quaeque ineipit e. . , ix pervenist. Sed quae hue spectant . clarius . & luculenter e . , ponit in insigni . ae universae Eecie fidi per utili opere . de Syti no Diaeee sana , in quo , ea innuens : Quae de Muris . oe conν --, ctibus a9 Epio epis in Duodis decerni possinν, plura de usuris, Ac mutuo explicat , atque declarat , quae quum stitu necessaria
videantur, omnia transeripsinuas . ,. Omne luerum ex mutuo, praecise ratione mutui, uti loqnun--.tur Theologi , hoc est lueti cessantis . damni emergentis , ali - ,, ve extrinseco titulo remoto . usuramum . atque Omni itire . natu-
rali set Iicet. Divino, Ac Ecclesiasti eo illicitum esse . perpetua fuit. & est Catholicae Ecclesiae doctrina . omnium Conciliorum . ., Patrum . N Theologorum unanimi- consensione firmata. Huic . . contradidiere Graeci schismati et . qui , teste Guidone Carmel ita in casalogo Haere kον- , quod eumque lucrum ex mutua per- , mittunt : Graecis ex arte consensit Calvinus, qui ad e. rg. Ε-eteebiel. licere docuit aliquod moderatum Inerum . hon quidem , a paupere . sed a divite . praeei se ratione mutui exigere . Erro- , rem a Calvino obiter insanatum, ex professo propugnavit C ,, rvius Μolinaeus in δεο ν act. νe υμνis , ubi n. IO. au acter at , s frmat, usuram non esse prohihitam . nis in etiantiam ess confra , cΘari=atem distinguit deinde isti. s s. tres hominum gradus ζ Primus enmplectitur pauperes e mendicata stipe viventes , qui . , , nus non mutuo. sed eleemosyna lac eurrendum . ali et Alter nodi gentes , qui pro tempore indigent , quamvis pares sint , mutuo PDRea restituendo ; atque his quoque mutuum gratuito dandiam, ., afferit: Tertius gradus complectit ne divites, 3e Mercatores , qu , . nihil indigent; sed rem lanni neeotiatione amplificare sudent. Zc ab his usuram moderatam , ratione mutui . iuste , ac f.ancte est zi posse , tradit Molinaeus. Eamdem pr.ivasi Opinionem Mnple, Natus, alia ratione defendit Claudius Salma sus . in dup Ici tra--, ctatu, altero inscripto De Muνis, altero De νrapea at uo foenere , , quibus in locis usuram , nisi Charitatem laedat, ab omni eulpa , absolvit . eo quod si merces Iocatae pecuniae. Uerum quamquam
. plurimi Heterodoxi, Calvini , molinaei, Ac Salmasi systemati sta-
, , hi Iiendo allaboraverint, inter quos Petrus Hein gius ti . a. e. 1. Gerardus Noodi de faenore . ω reris ιiδ. r. Gronovius , in Bar-heyrac in notis Hugonem Grostitim lis. t. cap. G. B ehme rus rur. Ecri. P re β. stomo s. ώβ. s. eis. ry. rationem tamen ., qua eam Salmasius tutatus est , fere omnes reseli sunt. Feciz- , arbitrantes, mutuatae pecuniae dominium transferri in mutua-- rarium, ac propterea, non posse mutuum Ioeationi ullo paeto M Computari , se ut testatur Gothidus Mascovius 3n moris as νυ
,, 3. Impiae Calvini . de Molinxi opinioni non veriti sunt. B- , . scribere pauci quidam doctore1 Catholiei. Distinguunt α 'i duis,, PlQη Retu2 mutui . Unum quo peeun a. aliave res datur ad con ,, sumptiotem . quod plerumque fit cum indigent bm . pecuniam mutuam accipientibus. ut se , suamque familiam sustentent. de --, bita solvant. filiam nuptui tradant , &c. : alterum , quo da ur. ad negotiationem , ut eum inreatoribus fieri solet . qui acce-
,. Ptam mutao Peeuniam negotiatione augent , ingemque ex ea incrum reportant : in primo ea is usuram esse fatentur , quid ut dr exigitur ultra .fortem; At a foenor: s labe excusent lucrum ,
quod in secundo easu ex mutuo percip:tur. dummodo sit moue - ,. t tum , modumque servet , a patriae legibus definitum. 4. Nouam hane distinctionem ah Haereti eas prinrum ex cogata
428쪽
Tractatus de Contractibus . 36n
, indesin te laenerat ilium proauntiaverunt, quidquid ex mutu u:- , ira sortem exigitur: Tertullianus ι . a. contra Marcionem Ορ. 1ν. ita explicat Ezechielis locum : Pecuniam . inquit, fNam I - , , nori non dederit , oe quos abundauerist, o re fumer . faenoris μι- licet redundautiam ἰ quod G Mura . a. Basillus ira 'MIm. 34-c stom. 1. per. ρag. ior. allegato pariter Laedhielis locu . ,, ait: Ezechis νη in maximis malis recenIest. β sinatis , ω ρυis. is piam ultra Ior: em aeeipiarur. S. Ambrosius iiθ. ianie. do Toθia
,, inura ea , tiri amplius νe Miritur, stiam datur , ver. Ira. sar- , , deris solidos detem, . amplius qti exis. Ex qu bas Graiis nug,, ibidem conclulit e Ecce e Didenter oβrnuitor . qMod quidquid υἰ- , , νra fori m exigitur .. usura ess . Patr ba ὀ ad diaetere veteres Thestori , qui, duce D. Tlio ma x. a. e. γ S. ara. a. adera di :iricte O- , , mne lucrum ex maran. tute naturali . R Divino vetitum ame- , , ruzre, ut ne munus q Maena ab objequio, aiat a ιio tua , qu Dd. i cc te quid minimum est, nullique Onerosum, a u inuatario, iU- , lius mutui ea uia . exigi potis docuerint. s. N que vero Calvini. & Molinari Alla lis suff. agaditur aut ., loeae sacrae Scripturae speciatim probibentia . ne pauperes usa riv, Opprimantur. vii Exodi υers. as. Letatici 1 t. vers. I. aut sententiae Patrum , usuras dumtaxat red .Eguen tua, immodera , , las . aut Canone S conciliorum, puta ra. ex Apo,tolicis . ret. - Nicaeuus, & set. Concilii Arelatensis prinii , solos Clericos t e
, , ratores severis paenis subiitientes: Etetiim antiqui Testamenti,, pagina . in ipsis et i a con: rarium a filuctit loc s . & adi: ue cla- .
, , gatur, discrimine . prohibet, & det statur; Pauperes autem a- , , I cubi expresse nontinat . uel tantum,exempli causa , quia Ple , , ruinque contingit, ut illi magis egeant op:s alienae, & nee em -- tate adacti mutuum acci Wiani . etiam sub obligatione immodera- ., tum foenus solvendi . quemadmodum ad pr. edictum Exoda capitri adnotavit etiam Uu o Grotius ; vel qaia usarae , quae a pauμ ribus extorquentur , praeter propriam pravitatem . quamdam re , , dolent saevitiam . & immanitatem . speerali nota . & νeprenso - , , ne dignam, scuti ratiocinatur Gibalinus, ue vireris ιib. i. e/ῖ.
ε 6. In novo autem Iestamento Lutie 6. illis chrisi Domini, , verbis: Μtit Mura saee . oi-iI tode speraster, prae eptum tradi . , , seu Verius naturalem legem iterum ineolea. i . nihil prors's lu- , eri ex mutuo , ab ullo, sive Paupere, sive divite exir a i , ni ari sulum docet D Thomax a. h. quam νη. axe. a. as a. sed con- ., eQrs fuit Conciliorum. Pntrum . sumnio iumque Pontificum sen-
., tentia , praeci pae Urbaal III. in capit consuluis , de W-ir ,