장음표시 사용
441쪽
358 T ictatus de Contractibus.
- ms: dedit ad om nes Italiae Episcopos, quaeque incipit: - . I is pervenis. Sed quae hue spectant . ciarius, & luculenter e . , Ponit in insigni , ae universae Ecclesiae perutili opere . de Syn no Diaeee sana , in quo , ea innuens : abrae de Guν is , ει eo ν - , eribus aθ Episcopis in onodis decemi pusust, plura de usuris.
- . mutuo e plicat, atque declarat, quae quum stitu necessaria, . Videantur, Omnia transeripsimus.s, omne luerum ex mutuo, praecise ratione mutuI, uti loquun-.-.tur Theologi , hoe est lucri cessantis . damni emergentis , aliori Ue eXtrinseca litulo remoto , usurariam . atque omni iure . natu
vali scilicet, Divino, Ac Foeteliastico illicitum esse . perpetu fuit . R est Catholicae Ecclesiae doctrina . omnium Conciliorum ... Patrum . & Theologorum unanimi consensione firmata. Huic contradixere Graeei schismatici . qui , teste Guidone Carmel itaim Caaalogo Naresticoνtim , quod eum. que luerum ex mutuo per , , mittunt : Graecis edi arte consensit Calvinus, qui ad e. t . Ε-A, RecbieL licere Ocuit aliquod moderatum I uerum . hon quidem . a paupere . sed a divite , praeei se ratione mutui ext yere . Err - , rem a Calvino Obiter inlinuatum, ex professo propugnavit Ca- , , rvius molinaeus in Do ννact. 6 υμνis , ubi is. Io. audacter arufi, frmat , usuram non esse prohibitam , nisi in etian tim ess constra , cθaristatem ἔ distinguit deinde isti. sq. eres hominum gradus,
Primus complectitur pauperes e mendicata stipe viventes , qui . Α, nus non mutuo. sed eleemosyna lac eurrendum . ait r Alter in--, distentes , Qui Pro tempore indigent , quamvis pares sint , mutuo ., postea restituendo ἔ atque his quoque mutuum gratuito dandum, se a Ierit: Tertius gradus complecti me divites, & Mercatores , qui , . nihil indigent; sed rem suam neeotiatione amplineare sudent . ,. Zc ab his usuram moderatam , ratione mutui , iuste , ac sancte est i poste , tradit Molinaeus. Eamdem pr ivam opinionem P mpIeriatus , alia ratione defendit Claudius Salmasus. in cup ici tra- , ctatu, altero inscripto De usuris, altero De strapetitico scenore, , quibus in locia usuram , nisi Charitatem laedat, ab omni eulpa , absolvit . eo quod sit merces Iocatae peetinis. Verum quamquam . plurimi Heter Oxi, Calvini . moli mei . N Salmasti systemati stam hi Iiendo allaboraverint, inter quos Petrus Ηein gius Iist. 2. e. r. ,, Gerardu1 NOOdi de scaeacre . ω υνis tiδ. r. Gronovius , & Bar-
., qua eam Salmassus tutatus est , fero omnes rela II eisunt . rectc-, arbitrῆntes, mutuatae pecunia dominium transferri in mutua--, rarium , ac Proptet ea . non posse mutuum loeationi ullo pacto, computari , sicut testatur Golfridus Mast Ovius in no is as Ptiis se fensore. Lib. 3. Opι . I. g. v.
,. I. IInpiae Caluini . ct Μolinaei opinioni non udiriti sunt Rhia , scribere pauci quidam doctores Catholi ei. Distinguunt & isti duos, Ple X Retua mutui . Unum quo Pecunia. aliave es datur ad con , . sumptiotem . quod plerumque fit cum indigentibns . pecuniam mutuam accipientibus. ut se , suamque familiam sustentent. de- , , hila solvant. fiI iam nuptui tradant , Se . r alterum , qu . datur ad negotiationem, ut eum inreatoribus fieri solet . qui acce- ,. ptam mutuo Pecuniam negotiatione auxent , ingensque ex ea incrum reportant : in primo casu usuram esse fatentur . quid uid , exigitur ultra .fortem ἔ At a laenoris labe excusent 'lucrum , is quod in secundo casu ex mutuo pereipitur, dummodo sit mode- tum , modumque servet , a patriae legibus definitum... 4. Novam hanc distinctionem ab Haereticis primum excogita. is iani praeverterant Mias sin Patres, qgi uno ore ab .Olcte, atqueo insicis
442쪽
, indefin te foenerat ilium proauntiaverunt, quidquid ex mutuu u:-- ira sortem exigitur: Tertullianus ι M. a. contra Marcionem ορ. ,, tr. ita explicat EZechielis locu ra: Pecun Iam . inquit , mam 1 -- neri non deserit. quos abundauer e, nais I umer , faenoris μι-- liset redundauriam ς quod es Dora . a. Basilius 14 Ptrum. 3 - tom. a. oper. ρ . Ior. allegato pariter Ezechielis loco .is ait: Ezechie in maximis malis rece est. δε Deotis , ω quiso piam ultra Iortem aeripia1ur. S. Ambrosius liri ianic. da Tobia ,, cap. 14. Num. s. ct m. l. Ner. e l. 3oγ. Est esca usura ej, si s vesis usura es , , qtio cumque 19rri acceste rasti is ιβ. N. ., Η eronymus in cap. I'. Ezechielis c stum. s. o r. co . I d. I,, Alii pro pecunia foenera νa solent munweuia aceipere siverse ge- ., ncris, er nora intelίiquor uim ram appellari , in superabia o n- tiam , quisquis iiiva es', δε ab eo, quos dederinν, plus accepe-M rint. S. Augustin. in .na m. 36. Ieνm. a. numeri l. c om. sper. colum. 18 s. a Li Deuelaveris bomini , id. β muptiam pecti- , , ni.Im d. I ris , a quo alisti id pi etiam deo isti expectes areipere . nos pecuniam folam , Ies ali Ma plυι quam dedisti, βυe illisa triticum set ,' si υτ vintim. δε te oleum , βυe quou. Mer aitur: , , si plusquam cedissi expιHas ascipere , faeneraνον es . Concilium Agathen se relarum a Rarcitardo ιιθ. a. cap. ix6. IvO- , net par . o. cap. to . de a Gratiano caM. 34. e Moess. p. causu. 4.M Usura e β , tibi amplius ν equiritur , etiam datur , ver. 3ra. βη , , deris solidos deaeem . . amplitis quo is . Ex qu bas Grai anu ., ibidem conclulit r Ecce evidenrer o im ultor . qMod quidquid υἰ- , , tra fortem exigitur . usiara est . Patribus albae iere veteres Theolo i , qui, duce D. Tl ma x. a. q. 7 Sis ara. a. adeo di: tricte O- , , mne lucrum ex marao . tui e naturali , & Divino vetitum AJe- ruere, ut ne munus quidem ab objeQuio , aut a ii uiua , quod, i cc te quid minimum est, nullique onerosum , a ua uuatario , lG- , lius mutui ea ula . exigi potu docuerint . . s. Ncque vero Calvia r . de Molinaei Afferiis sa F. agantur aut loca sacrae Scripturae speciatim prohibentia . ne pausteres usuris, , opprimantur, uti Exodi M. Ners. as. Levitici M. vers. 3I. aiae sententiae Patru .n ,.u iras dumtaxat reda guenti uiri ntri JderA- , , ta s. aut Canones coociliorum, puta 3 s. eae Apostolicis. r'. ,. Nicaeuus, & i'. Cynci. ii Arelatensis primi , solos Clericos tine,, ratores severis poenis sibiletientes: Etenim antiqui Testamenti,, Pagina . in ipsismet in contrarium a iducti x loc: s , & adhuc cla-- rius Deuteronomii et s. ver . as. Erechielis i8. & Naim. 1ι. Os . mnem omnino usuram , absque esto personaria .ri, a quibus ex- ,, qatur , discrimine . prohibet, & det ei alui; Ρause res autem a-ι. bi expressc nominat . uel tantum exem ii causa , quia Ple- ,, rusuque contingit , ut illi magis egeant op s alienae, & nee em -- tate adacti mutuum accipiant . etiam sub obiiqatione immodera- ., tum inelaus solvendi . quemadmodum ad pr.edictum Exodi capat, , adnotavit etiam Uu o Grotius ; vel qaia. usarae , quae a p.mμ sh ribus extorquentur , praeter propriam pravitatem , quamdam re ,, dolent saeuitiam . & immanitatem . spe tali nota & νeprensio,, ue dignam, sicuti ratiocinatur Gibalinus, ue usuris illi. s. c ιp.
. 6. In nouo autem Testamento Lia ae 6. illis Chri ili Domini, , Uerbis: Μtitutim saee . nihil lode spera ορer, praeceptum tradi , , , isti verius naturalem legem iterum incoleari. nihil proris I lu- l ς mutuo , ab ullo . sive paupere , sic e divite exircinat , nitri . , solum docet D Thcimas a. Σ. quasst. 14. aνν. a. as a. sed coti-- c. II. fuit Conciliorum. Fntrum. lum motumque Pontificum sen- . , reptia , praeci pae Ur ii III. in capit consuluis , ae Suris .
445쪽
. recipere . Alia praeterea ediximus . atque in contrapibus serranis, , da commendauimus c quae in Episeopales synodos uriliter inserit , poterunt λ ne usurae macula inflciantur . leuti videre est su pνriaris nos νis ιiιισνis in pyegis lam. r. nc rar. consta. conste.
, a 43. quas nesperrime Theologico commentario illustra vat Daniel Coneina Ordin. Fradicator Theologus . . . . .
ar. Quamch cena si iam pridem.aliquot Tyaseopi . inter hians se Cardinalis de Camus Episto pus Gratianopolitanus , Cardinalis de .. Bis v tunc Episcopus Tullensis . Iacobus Benignus Bossuet Episeo pus Meldensis . & Bragadisus Episcopus Veronensis in suis edi ctis. & Pastoralibus instructionibus, praxiatam prose pserant et- 4, icti eam opinionem, utpote quam noverant iam a conciliis , fasti- morumque pontificum Constitutionibus praedan natam , muit main . Eis integrum nunc erit Episcopis illam , postquam iter δεχ nomina. tim. & expresse est ab Apodolica Sede reprobata , novis , si opus
. . fuerit. Constitutionibus e sua Dioecesi exturbare . eamque te me eo disseminantes. aut usu ipso approbantes severis Poenis coercere . . Post e minatum Haereticorum errorem , qua paucorum.. fraudulentia, etiam in Catholicam Rempub. irrepere coeperat ,: hς re non erit obiter detegere falsam doctrinam . qua sunt ita. buti Iudaei inter Christianos degentes . Ex illis Deuter n. verbIS, , capit. M. Non fori craberis rarri tuo ad inuram . pereunνam . nec . fantem . nec quamcumque aliam rora , sed alieno , inserunt Hebraei sibi licere sce aerari Christi an Is , quos , licet inter eos ver ., leatur , Pro alienis habent, L extraneis . Facile quidem et et ' hanc Iudaeorum saltae iam retundere, aut dicendo cum Ambrolio . . cip. lib. de ToΘia cap. I s. in allegam Iextu. permissum dumtaxat fui me Iudaeas , usuras exigere ab Amorrhaeis . Amaleel IIS . V aliisque vicinioribus populi , a quihus Deus dominium abstule-V. rat rerum mn:um, quas possidebant , & Iudaeis contulerat. aut dicendo cum D. Thoma a. a. e est. νε. ara. t. ad a. non fuisse permi Fum Hebrae is usuras exigere ab extraneis . lea . Interatum , tanquam minu S malum , eo pacto . quo propter auritiam cordis eorum . fait in illis toleratum uxorum repudium euad etiam ante Divum Thomam senserat Alexander de Hales
- ρι falsae illius opinionis usum . qui in detria Lutum cecit . m. DPPressionem pauperum Christianorum pG vir uus my , neque alter id praeitati nor est . quam Op pG urris Coa st tutionibus , Episcoporum, di Christianorum Principiam edictis , quibus sme re prohibeantur Iullai cntimauinum loca incolentes , ne ratio- ne mutui quidquam a christianas extorqueant . di certa fimui' ora feribatur quantitas lucri , ultra quam, ni biI Impune exigete. possint ex aliis e tractibus ν cum Christianis initIs . ' p imum statutum fuit in Concilio Albiensi anni Ixs4. e. Luca Dae herio νom. a. Dicilesii, in cuius cap. 29. ea V ... habe inre sparuimcis . oe manetamus in his, quae dermen
'' puri iuramento , an qua qu*m usurarium It in era, m
446쪽
neeessarium ad finem mu 'R ue mutuum . subsidium utile P T v repetendi sortem tibe bene fietum. Igitur obli ς' Ἐς ζ qui e mutuo in .nte hoe tempus praefinitum e t myrm uite; ria; .iduo; ti si terminu μ λ δ' hi inseca mutuo,
447쪽
cunis praesens est stilior possidenxi ttiosa ici arca. Et alioqui usura non esset illo cita, B: Lux- ibet liceret exigere auctarium vi mutua, quod Mel repugnat L nam in omni mutuo essentialiter datur pecuniapta sens. non nisi in futurum redde a. .
Quidquid enim rependi debet ex benevolentia tudine, omnino spontanης, λ lbς - .a .ii est. nec exiti potest. Et gratitudo non obligat ad ara- quid certum , ae definitum , sed Potea se
dis. Praeterea imponitur nova obligatio o PaLao paestimabilis , quae est contra naturam remuneratiOMS gratuitae, ac liberalis, quum i metinat neceist tem Paetis
pauperis , R divitis prohibe u mi mutuat
ac iniusta. Quamvis enim non Iene ris 4 v xi ... .
erum eR ea pereeptum. Quod autem tti pipsis tam utilis futura , hos Prou 'Ira ,si a ne, curae, R industria, non a te, nec ipsa Pr φ Upteunia, quae de se sterilis est . S R-k itidustila
448쪽
valor peν te pus non crescat: nec peeunia praesens est utilior possidenti, si mansura sit otiosa in arca.
Quaest. X. An tueat Tutoribus auctarium exigere propeetinio pupiliorum multiatis, eo quod νιν ιeges eoga fur eorum bona integra reddere , oe simu I ex eis Iverum Dσere in commodum eorumdem sub poena compensationis Res . Neg. Quia quum usura sit intrinseee mala , tia Deo absolute . ac indistincte prohibita, sullam ob causam potest esse licita. Ita Concit. Meliol. I. Et Clerus Gallican. Meloduni congremi an. I 379. tit. 34. ibi: curandum ne cuid ex mutus , υει dapo istis apud Iudaeu sfactis. aliouid prater sartam a quoυιι Θomine percipi euconventu , υει principaliter Derari posG tamet β ρεςM-nsae simi pupillorum , aut νiduarum . Omnes enim tene fur atidire iIIud Christi : Mutuum date, ni iI inde sperantes. Constat etiam ex cap. q. de usuri ubi Alexander III. ait: auum usurarium erimen titνiusque resamenti pagina detinetur, super hoc dispensationem iii quam posaea fieri nan υidemus e quia quum scriptura Socra prohibeat pro alterius vita mentiri, multo magis prohibendus es quis , ne etiam pro radimenda visa eaptiva usurarum
Porro Tutores nihil perieti tantur, si ex consilio con sanguineorum pupilli, & iudicis authoritate has pecunias impendant aut fundi frugiferi emptione , aut in contractu census , vel societatis. Quaest. XI. an sit urar um kmponera ratione mutui aliquod onus , seu obligationem novam , ω Irra sortis Io-ιtitionem e
R D: Affirm. ω communis sententia. Quia qualibet
obligatio ultra sortem reddendam imposita ex pacto , est onus Pretio aestimabile, quum privet libertate, 'uam alter alias haberet, & aliquod incommodum per se pariat, ideoque est iniustu in : nam per sortem reddendam com- leniatur ad aequali ratem id totum, quod mutuansd
r it . Ergo id , quod amplius exigitur, seu imponitur, iniuste exigitur, & imponitur ratione mutui , quod est
essentialiter gratuitum . Enimvero, ut ait Leaem, exv praecise non lieet obligare nisi ad aequalet sed redditio sortis est aequalis actui mutuationis, di rei mutuatae. Ergo ex vi huius contractus non licet obligare ad quRm ad redditionem sortis Quare u rura est, fi ea lege mutuum des, ut alter e tam aliquid iusto pretio lihi vendat, vel a te emat: ut tib mPosterum re mutuet, in tuo molendino molax, domum tugm ducat, vel suam Ioeet: ut partem mutuit' mφrςibus, quibus non indi et, recipiat; ut redi iam rem diversae speet et , R frumentum pro pecunia ut tibi
. ut agrum tuum etiam iusto pretio eolat ;alus Benencarem Ecclesiasticum . vel Ossicium conferat, ut sommendet te alteri; ut praestet aliquod munus vel a lingua.
449쪽
Tractatus de conrν. Aisbur, uti vel a manu , vel ab obsequio ;. ut non solvat ante temnus. nisi alias damnum timeretur ex mutuo: nam onerosum est, non posse se debito liberare pro ubi risis et id ad quod tenetur ex charitate , Ouia tunc et 'imponitur nova obligatio. nempe Iustitiae, i lius tenetur de damno secuto. Item ut plus e- ima: ex benevolentia. . vel grati iudae: nam obligatio
Dacto repugnat gratuitae re mu'erationi, quum ratIO-
ne pacti' quis eompelli possit, & haec obligatio est quid
y Liee tamen mutuum dare ea lege, ut alter tibi solvat immam aliunde tibi ex iustitia certo debitam, vel ut desistat a vexatione injusta; quia hcc non esi lucrum . sed debitum iam ex justitia , uec imponitur ei obligatio noua .ed quam antea non ἰeneretur: lucrum enim dicitur quum quis acquirit id, quod Mibas ad 'extultii. non' pertinebat. Item licet eηigere pignus, vel hypotbe-cam IIo securitate mutui; nam haec affecuratio debi-''Quaest. XII. Numquam e I et in mutuo auctarium ex ν-
probabiliter factivus fuisset ex peς--i μ μ' . r. merces, fundum, censum 1 ' nisi entia. Prob. ὐel aliter negotiando s, sed ratione mutui, Quia i . tune nihil eX:gitur iup ti mpe ob coni
sed ratione iusti tituli . M., ω. . t quae juste
cap. a. de ma 3. ' ' --- , Lilia ea oturae piscium ex
450쪽
non Ium probabiliter futurum, sed etiam actu alea nam quum spes tueri probabilis habeatur actu & sit pretio instima hi lis illius iactura est quoddam darimnum ae uale emergens, utpote iactura boni actu habiti. Brevius cel satio tueri est in aestimatione prudenti damnum quoddam pretio compensabile: nam per illam fit, ut quis minus habeat, quam habiturus esset ti Et ideo iuxta omnes. Qui
furatur , tenetur restituere lucrum cessans . 3. Pecunia intsubest industriae, & tali destinationi quaestuosae, pins valet possidenti , quam in se considerata. Ex cap. 6. He usu . ubi dieitur, posse ratione lucri cessantis τendere merces ultra currens pretium, si venditor voluisset illas reservare in illud tempus, quo plus esse valituras verisimile eia
Porro S. Th. 2. a. q 78. art. I. ad I. vult solum nihil a pone ex Igi in compensationem lucri mere possibilis, ia remoti ; vel non posse tantum exigi in compensationem lucri probabiliter sperati, quantum est ipsum lucrum. quod speratur. Neque enim negat jacturam lucri proba biliter sperati esse causam iustam exigendi compensationem I nam q. 62. art. 4. ait; Ss quis damniscat aliquem νmpearenaeo , ne ad Ueatur sttiod erat in via habendi;
state damnum non oportet reeompensars ex aeqω quia minus es habere aliquρου in virtuto, Ptiam .abere actu. .. Te et ur tamen aliquam recompensationem facere secundun. cond1tionem persona rum, Or negoriorum . Idem docet in η. dist. IS. q. I. art. I.
Req. a. Ex communi sententia, ut possit iuste aliquid
ultra fortem exiti ob damn tim emergens, quinque requiruntur. I. Ut mutuum sit vera ea uia damni, alioqni rictus en et titulus, & vera usura. 1. Ut clamnum pro . Onatur mutuario; nam libere consentire debet in iliam compensationem mutuo exit in feeam I alioqui admonitus pollet forte alibi sibi proὐidere sine hoe onere . Quare si
admonitus non fuit, non tenetur damnum eompensare . et 3 amii postea eveniat, modo non fuerit per moram. culpabilem cauth illius o nam tunc non tenetur ratione cui Pae, neque rei acceptae, neque pacti additi mutuo, ne 'e et Y contractus mutui; mutuum enim est contra ia,LI 'se Iuris, ex naturκ sua oblistans solum ad redia enclam sortem . 3. Ut auctarium non fit maius damno orto ex mutuo r alioqui excessus esset usurarius; nam exigeretur ratione mutui, & sine iusto titulo. 4. Ut eo m- non 'Nigatur ante tempus, qua damnum eve