장음표시 사용
51쪽
. dem capitalis poena manet cos , qui sacrisicia impla fecerunt; item magos et divinatores ; quamquam hi non tantum gladio, sed et igne, et pes tu ferali , absumi possunt. L. 3. 5. G. C. do male fel mathem. Libri
5 etiam eorum , sicut omnes improbatae lectionis, stant Cons. Colei. mis exuruntur , Paul. d. til. 22. S. Pen. , L. 4. S. I. D.
dηφi )o, famercis. An autem et illi capite puniendi, qui divinatore in consuluerunt, videndum. Constantius in L. 3. C. de mathem. deportari iubet eum , bonis consi Scatis, qui aruspicem Suasionibus, vel praemiis advocavcrit . Constantinus in L. 5. eod velut etiam mathc-maticos, et ariolos consuli, capitis poetia transgressoribus denunciata. Vella minianus quoque in L.8.eo l. rescripsit, Culpam similem esse, prohibita discere et docere . Discit autem , qui consulit. Postremo divinae quoque leges capite hoc sancire videtur. Anι-niam , inquit Deus, quae convertit se ad PFthones, et ad ariolos , ut scortando SCOctur cos , excindam omedio populi , E d. IO. M. 6. Et Deut. I 8. V. IO. , Actins enitor in te utens diMinationibus Planctariis , aut coniector, aut Praestigator. Item tilens incantatione , aut requirens Pythonem , aut ariolum, aut nccroniantis. Fiani abominationi est Ichoνω, quisquis facit istia; et Pruter abominationes istas , Deus tuus expellit istas gentes a scio tua. Ex his, puto, satis adparet, etiam consulentes capital Committero; utique qui dolo id iaciunt; nam si nimia simplicitate et imperitia id secerint, dum putant diversa esse, ariolum Cou Su-6 Iere , et Deos alienos invocare , mitius castigandi videntur. Milius etiam puniuntur , qui non malo animo, malo tamen eXemplo venenum potionemve dederint. Nam ex SC. relegari iussa est, quae medi Camem' i.At i. i ,' tum ad concept 0nem dederit, si ea quan accepit, uititit. de descesserit, L. 3. S. adiectio D. h. tit. Si tamen poculum. 637. amoris, vel abortionis datum suerit, coque mulier . aut homo perierit, quia res pessimi exempli est, ultimum quoque supplicium irrogari poterit, L. J8, qui abortionis D. de Poen. Hyllus qui dein Deianiram
52쪽
- g s r c L R I a. 33titur, iquod vestem venenatam non occidendi selamoris instaurandi caussa misisset. Testatur intiam Aristoteles, Areopagitarum iudicio absolutam fuisse mulierem, quae phrltro occiderat virum. Nos tamen, quoniam res pessimi e empli est, rectius iure civili Cautum putabimus. Praeterea Constantinus in L. C. de maleff. et mathem. Omnis poenae metu liberai 7 eos, qui remedia quaesierint eiusmodi, quibus non cuiusquam salus , aut aestimatio laederetur, sed quorum proficerent actus ad valetudinem recuperandam, aut ne divina munera, et labores hominum sternerentur imbre, vento, grandine . Verum haec constitutio nequaquam laudanda est, quoniam magiae spe- cics habetur, amuleta, aut carmina contra grandines,
et morbos adhibere velle. Nec tantum Christianis, scd et paganis nonnullis displicuit. Apud Spartianum enim legimus, iam olim sub Alexando Severo damnatos suisse, qui remedia tertianis quartanisve collo annexa gestarent. Idem de Costantino tradit Λm.Mameellinus Lib. xix. Christianis vero damnantur gener liter amuleta, et Philacteria omnia, ut Synodi La dicenae cap. 36., Leonis NOMelle Ixv., et Caroli 31ugni
7. Quin etiam, cum in L. ult. D. do Extr. crim. scribitur, circulatores extra ordinem puniri, non d sunt, qui putant verbo circulatoris et hos superstitiosos contineri, de iisdem qui senserit Ulpianus, colligimus ex L. I. I. medicos D.de Extr.cogit., ubi exorcistas,et incantatores negat medicos esse . Ut necessario adgno- ε nd. iit s. Seendum Sit constantini vhalma : nec audiendi qui β' 'Imperatorem ita excusant, tumquam constitutio emissa ab eo fuerit, antequam converteretur. Constitutio 'enim praesert annum Salvatoris nostri cccxxi.Constanis itinus autem Christiana sacra professus est Victo Maxen- si eis. Vtio, anno circiter Accxia. , tametSi Secondum Eusebium, oeeid.imp-. et Graecos baptismo serius tinctus sit, anno nimirum ii,. a. ducoxxxvii. Illud interim satemur, si quis nimia simplicitate, et. imperitia huismodi remediis usus fuerit, euin nou capitali. sed minori poena Ploctendum; ut '
53쪽
M Liv. x II. BI V et T. v. prorsus a poena immunis sit, concedere non posεu
exortum siti 5. Non refert , eusea in commitendo, an Omittendo sit .
Incendiarius est, cuius dolo malo incendium notum 3 suerit, sive ipse sua manu stupam taedasve intulerit, sive per alium id fieri curaverit, sive adeo mandatum alterius exsequutus suerit. Quod si coetu, Concursu, turba, seditione incendium secerit, etiam Legi Ialiae de vi publica subi icitur, L. I. L. I o. D. ad L. COGr. de aiciar. , L II. C. Qui accus. non Pos. , L. 5. D. ad
5ὶ In xii. Tabulis poena statuta erat in eos, qui malis carmini-χus prohibere credebautur quominus excrescerent et ea maturita tem perdurerentur fruges; attrahendo imbres intempestivos, aut mi pestivos lepellendor Oui fruges . . . . exeantassit Hunc huius legis interpretationem suppeditat Seneea. simul et irridet. tid Nos iια Natura I. Quaest. lib. 4. C'. 7. . in xii. Tabulis ca--tur ne quis alleuot fructus cxeantasait. Rudis adhue antiquitas eradebat et attrahi imbres cantibus et remilii quorum nihil posse fieri tam palam est, ut huius rei ea sci nuIlius Philos'hi Sehota ineranda su . Ad Constantini constitutionem quod attinet, eam doctiores Interpretes ita tuentur, ut cum Constantini temporibus tiridique magicae artes penetraverint, eumque huiusmodi artis opemorbos clepelli tu animis hominum, ut maxime vilis plebeculae ulte insedisset opinio ab antiquis temporibus. satius duxerit chri- tianus Priueeps artem magicam vexare, uuae saluti hominum esse, et termittere, quaa prodesse eredebatur. Si autem hae animadverato alicui non arrideat, poterit, ut quidam faciunt, Constitutiouem a Constantino abiudieare, ac, eius quaeatori acriniorum tribuere, quod vel ipse Iacob Gothois. auhodoratus est iu Coment. ἄd e .L. Ceterum si ullam Constantinua ob memoratam constitutionem Censuram meretur, maiori equidem reprehensione notandus videtur
Lustinianus, qui eam prohavit, et tu ipsius codicem retulit. Vellum tute merito posthea abrogata fuit a Leona imp. πιν. 65., et .mia a etiam in Basilieis, ut ex lib. so. eis. 39 ut uolatia inibi M P. A. με. s. Rhunda lique .
54쪽
L. Iul. de Mi yubl. Poena haec est. Si qui contra ορο Pidum incendium fecerint praedae aut incenderint, atrii micitiarum caussa, plerumque vivi esuruntur. Oui ' 'r,
vero casam aut villam aliquo levius puniuntur l . In
Affrica tamen messium incensores, in MJsia vitium gravius coercentur. Et qui acervum frumenti justa aedes Positum combusserint, vincti verberatique igne necam tuo ), L. qui Dedes 9. D. incend. ruin.ua c., L. Gue Farin. et 3 o. fractra I 66. n.Laevitalιum 286άncendiarii Dis e poen n. 567. E.L. IO.Disti L. Corn. de sicar. Ac quoniam hoc crimen agravissimum est, ignisque latius evagando tota saepe oppida depascitur, stragem pecorum simul et hominum trahens, idcirco multi existimant, etiam conatum criminis effectu non Sequuis, capite puniendum esse. Verum cum non omnia incendia aeque gravia sint, idcirco nec conatus omnis aeque gravis videri Potest, totumque hoc relinquendum censeo iudicia Prudentiae , ut is pensitatis circumstantiis, vel eapi ta Iem, vel leviorem penam reos irroget. Nam et ComneIia Lex incendiarium a sicario hae parte secrevi se videtur, dum ad poenam incendiarii requirit, ut dolo eius malo ineendium factum sit; ad poenam si- earii, ut vel hominem occiderit, vel hominis occidendi caussa cum telo ambulaverit, L. I .D.ad L. m.
1 Paulus libro sinculari ri poenis paganorum sub titulo de ais bimis dieit. Incendiarii, qui in oppMo p aedas caussa id admisserint , cra ita Auniuntur e qui ea ta insutam aut Miliam , non inim eis α neenderinφ, Imius . Fortuita enim incendia ad forum remis tenda sunt, ut damnum ricini saretatur. Vid. Collat. Mosaie. e notnan. Leg. Tit. XH. S. 6. 2 Haeo poena in ipsis xii. Tabulis atatuta fuerat. Otii ae sacemumνei menti ad aedes 'ritum dola sciens incensit; Dineetis; νsrberatus igni necator . A se si casu , noxiam ea cito : si nee Monetis essis, leolus eastigator. Quod autem Iex ueg et impune assa vult, qui per imprudentiam dedit caussam incendio, ex eo satis eommendatur, quod plerumque incendium aine eulpa fieri non possit saltem levis ima, euiua clamnum sarciri aequum est ah eo qui nocendi caussam praebuit. Vid. L. 3. D. M ore. Praef. olol. et L. x3. D. de Wric. ει comm. rei pend. Unde et idipsum sanxerat Moy-aea apud Hebracos in Exod. CV. 22. v. 6. Si egressus ignis λω nerit minas a et eo rebenderis acer os frugum , si nontes secete in afris, reddet damninae qui ignem incconderistis . c
55쪽
de sicar. Sane si ad actu In , ut loquuntur, proximum devenium fuerit, arserintque iam RedeS meae, quas inimicus dolo malo incenderat, tametsi vicinorum vigilantia cxti riserit incendium, non invitus superio-4 rem sententiam amplecterer . Quod si non dolus, sed B uob d l citi pa incendio, caussam dederit, CESSantu accusati ne , civiliter agitur; incensarum ae dum, Logisve A quiliae actione instituta; nisi forte lata culpa fuerit luxuriae, aut dolo proxima, quo casu etiam Corporis
Gomoa.I. re Poenum reuS Su Stinebit. item si reus minus idoneusaol. 3. n. q6. Sit, ut damnum Sarcire non possit, levius castigatur ruri r- i R non soluin vorbis, sed verberibus, seu corporali uni
et seq. natist. d. L. I S. S. incendiarii D. de Pocn. , L. u. C. ata L. Aquil. , L. m. S. si iliaciscar. I 3. D. des Pact. Paul. 5.sonat 3. f. uti. Unde adparet, nota recte nonnullos generaliter tradidisse, ob culpam noti infligi poenam Corporis , cum distinguere debuisset ita: ob culpa inlatum corporis pocua infligitur; Ob levom, vel levissimam non infligitur, d. L. Pen. 'deinc. ruin niau V., L.3. S. I. U. lo Osprael. Migil. , L. 2. iu sin D. dc term mu)t. , L. I 5.D ad L.Corn. defati. , L.3.S. adiecto Daad L.Corn., de Sicar. L. I. S. ult. , L. 38. S. qui abortionis D. Poen. Civiliter tamen ob levem et levissimam culpnm agitur; venit enim in lege Aquilia omnis culpa, L. in lege 44. D. ad Aquit. Nec interest committendo, an omittendo negligens quis fuerit: tametsi multi secus tradiderint existimantes, civiliter ob levissimam culpam tum agi posse, cum Committendo, non Omittendo peccatum est; quasi omittere, quam committere 5 lcvius sit. Quibus satis erit Opposuisse illud vulgatum: tu, Erubuscimus sine lege loqui . ICtus simpliciter dicit, M.tioeli. Aquili AE culpam levissimam venire, nec distin deat h. iuil guit, CommisSum aliquid, an Omissum sit. Alioqui 3ε. 29Q. M 1acere quod diligens non saceret, non sacere quod diligens saceret, leges iusta acstimare videntur, L. I. D. ttitet. et rcit. distr. , L. I., L. 4. , L. quidquid 7-
L. tutor. 7. S. I. et seqq. D. de admin. tui. . L. si Plvi
56쪽
L 6. S. ult. D. de neg. gest. L. si servus 25. s. si fornica. rius , L. qui Occidit 3O. S. Pen. , L. si putator 3I . D. ad L. Aquit.
De Moribus ad Statui. Traieci.
s. Quae caussae transaelianis lEι quae olim in iudieio eaedis Obseroanda p . Cum quibus eransigendum p
Diximus initio capitis tertii, gravius animadversi in famosos latrones , surcaque figi in illis locis , in
quibuS grassati sunt, ut et conspectu deterreantur alii ab iisdem lacinoribus , et solatio sit cognatis interemptorum eodem loco poena reddita , L. cvitalium 28. D.de poen. Similis severitas nostris placuit, cae- e- α de ex insidiis et proditori' facta , quam MOUrde RPPeu Seol. rex. Iat statutum urbis Rubr. xim. , verbo veteribus quo- mai. 4. e. .. quo eadem significatione usurpato : ut in legibus Ba tuariorum Tit. xv I H. L. a. 5. Si quis liberum occiderit furtivo modo , et in flumine eiecerit, vel in talem l cum ciecerit, ut cadaver reddere non quiverit, quod Baiuarii Murdirdo dieunt, cum xl. solidis componant: Et in legibus Ripuariorum Tit. xv. Si quis ingenuus ingenuum Ripuarium interfecerit, et eum eum ramo cooperuerit , vel in puteo seu in quocumque loco celara
voluerit, quod dicitur Mordirdo ais. Frisiorum Tuax.
57쪽
Buream. L. a. Si quis hominem occiderit et absconderit, quod rῖ ζ' ἡ Mord itum vocant , novem IV e regild OS componant.
5. Color. dti Haec nutEm Caedos vel flammis ultricibus vindicatur, eis. 485. vel gladio resecta cervice cadaver rotae exempli caussa imponitur, d. tit. 4 L art. a. Caussa severitatis haud dubie indoli Gcrmanorum adscribenda, qui cum Candore et fide anto omnes mortalium essent, caedem quoquc perside et per insidias factam gravius vindicare voluerunt. Quamobrem ut olim caedes ex insidiis facta apud maiores nostros gradioribus multis pecu niariis; ita liodie, postquam in multarum locum mors successit, graviore mortis genere luitur; adeo ut nonnulli horrendo supplicio membra reorum Perinde , ac latronum rota lignea , aut suste aereo frangi, atque comminui iubeant. Ait Statutum: I merstaen mOOrt, MerhOlen MOG
cteur et erradelychendoet Under roven Ut waerschoia. wen. His verbis intelligimus, non omnem caeddim, quae proposito et praevia deliberatione facta est, ad Praesens caput Pertinere; sed eam quae ex insidiis et proditorie sacta est, de qua sola etiam vicinorum statuta loquuntur , cum aiunt; Die mel τOOrsate lumendae Man achior en Os Moren, manat Manden leaeen tote Modi brachie , sa sonder geniade als een mOOrdonuergehstras .erden: Itaque si caedes deliberato quidem sat, nullis lamen iactis insidiis, ut si in inimicum
incidens, quem tam olim Oec dere destinaveras, eumdem praemonitum et provocatum Occidas , sussiciet gladii poena, nec cadaver sententiam passi rotae imponetur. Gravior quidem est caedes omnis , quae prO-
posito sit, quam quae impetu, L. Parspiciendum II. i. delinquitur D. de Poen. , quippe cum illius odium,
huius vero caussa sit ira et eXcandescentia ; attamen
ex illis ipsis caedibus, quae proposito fiunt, negari non potest longe gravissimam esse, qua ex insidiis opprimitur Securus, et non praemonitus. Ac licet constitutio criminalis Caroli V. Omne homicidium deliberatum latrocinii poena adfici velit, eam tamem sequi reclamantibus statuti verbis nequaquam Possu
58쪽
mus. Eo amplius etsi veneni praehitio non sine ins diis procedat, tamen quoniam vis abest , non propriamOOrde est, nec ad praesentem titulum pertinere via detur. Quamquam fatendum ait, et hanc caodrim imo Probiorem esse , eoque gravius vindicandam, L. I. C. de malo. et math m. Ait praeterea statutum Gedaen: quo verbo cum operiactum crimen denotetur , consequens Videbaturi ΛIεnoeli. s.conatum solum non puniri capite; imprimis cum dinar, eas 5 .ctores tradiderint, etiamsi simpliciter loquatur statutum do delicto vindicando , puta, Furtum Punitor la- ὰ ti, queo: Caedes gladio; si tamen nominatim non adii- . Gail. I deuicti eamdem conatus poenam fore, non posse conatum p Pub 34.
eadem poena Pun Iri. nat Ionem ad iaciunt, quod statuta sint stricte accipienda, nec recedendum a verbo
rum proprietate ; ut autem Ollatum attentatum pro Consummato habeatur, id non verborum vi et propri toto, sed fictione fieri. Hanc doctrinam non omnino Probare possum. Etenim quis nescit deficientibus statutis recurri ad ius commune P quis autem neget desiCere statuta, eum quaestionem de eotia tu nominatim non decidunt Igitur statutum huius civitatis, cum
caedem puniens de conuin caedis siluit, ex iure comm ni interpretationem recepit. Ius autem commune hoe loco, non Romanum vocamus , quo certum est etiam 'conatum caedis gladio puniri; sed generalem consumtudinem et usum per quam iuri Romano derogatum est ita , ut conatus criminis non puniatur QRPite, ut i in id. ... atrocissimis. Itaque illud solum inquirondum nobis infiti. fit. erit, sitne hoc atrocissimum crimen P quo constituis, '.Q. qu. iura de poena conatus nulla supererit dubitatio. Mihi quidem valde atrox hoc crimen videtur, non solum exi- stimationem maiorum nostrorum, verum eti- nat
ram insidiarum respicienti. Existimatio maioxum n atrorum quae fuerit, iam ante diximus. Quod autem ad naturam insidiarum attinet, nemo nescit, longe improbriores esse insidias vi aperta . Etenim vim vi Pr pellere possumus ; insidias autem nisi praemoniti N. tare non possumus. Et ut maxime praemoniti simus semper inimicus insidiari Potesti noa non semper ca
59쪽
vere . Ne miles quidem tam continenter tegere latus
s. h., is c 'ςVI' P0 πιβι, quin id aliquando hauriendum praebeat
. - ' in ., hosti ex improviso irruenti. Quapropter cum et In iores nostri graviorem iudicaverint caedem, quae ex insidiis sit, et valde deformes atque degeneres insidiae sint, dissiculterque caveri possint, idcirco nota Immerito quis dixerit , etiam conatum capite puniendum esse. Quod tamen ita temperabimus, ut non ali-1er si at, Disi deventum sit ad actum caedi proximum Ex. gr. Insidiatus es , insedisti latera viae latronis more , sed non incidit in insidias , cuius caput petebas , hoc Casu extraordinariae poenae locus erit. At praecipitavit ille in insidias , tu a tergo adortus incautum vulnerasti , reliquisti seminecem, ille Praeter spem atque opinionem convaluit; hoc casu Ordinariae poenae locus erit. Ad haec tribuimus aliquid in hac quaestione prudentiae et arbitrio iudicis , ut is ex genere
ansidiarum, ex personis , ex caussa Statuat, utrum Osedinariae, an extraordinariae poenae locus esse debeat. Sunt enim quaedam ita improbae , ita exemplo perni-Vid. Μεεhi. φλ0β e , ut etiam municipales leges expressim capitis it. 2 art. ai. P0enam eventu non sequuto infligant; veluti si arcu , , R. 4 S 'el Selopeio excusso petitus homo , nec tamen occisus,fo humani βλι ν imo ne Vulneratus quidem . Et si insidiae per con-S iiti. de ho- ductum sicarium, quem assasinum vocant, suctae micid. in 6. sint, capite luuntur ; sola enim condictio crimen capitale videtur. Quare quamquam periculosum sit, Poenas reorum in arbitrio i udicantium esse, tamen cum ci Cumstantiae crimen aut aggravent, aut elevetit, nec Possint omnes articuli legibus comprehcndi, neceSSaxio aliquid arbitrio eorum, qui iurisdictioni Praesunt,
relinquendum CSt. 5 Tantum ad utramque statutorum rubricam; reliqua enim , quae ibidem habuntur , quoniam cum iure Communi consentiunt, nova interpretatione non indigent. Dicamus nunc de transactione, quae moribus D tUr Caedentem, et proximas personas caesi sieri s lent. Eam Sunium et Sonium et Sonam maioreS DO-Σtri vocantur; a Sonen , vel Suonen, quod est tran-migere, rediru in gratiam. Significat et iudicare, ut
60쪽
in Symbolo apostolico apud Marquardum Freberum Thana chiuinistic ist sonen queeke enti tote. Inde dira extremus Monatre dictus Marnero, cuius verba idem Frehorus adducit ista : Es nahet gmen der Suonora go , thas Got wil suonen alia klage . Mos autem illa
transigundi apud nos antiquissimus est, ne C eum exi uroi Romano expressimus, sed a maioribus traditum Peri manus accepimus. Ad eum enim iam olim , aliis tequam legibus Romanis uteremur, Tacitus respexit, cum de moribus Germauorum ait: Suscmere tam inimicitias seu Patris seu Propinqui , quam amicitias necesse est. Nec implacabiles durant, luitur enim etiam homicidium certo armentorum ac pecorum riu mero, nec itque satisfactionem unimersa domus,
utituor in Rublicum, quia Aericulosiores sunt inimia citiae iuxta libertatem. Eodem respicit lex Frisiorum I. tit. de Forresni: Si homicida non fugerit, nihil sol t, sed tantum inimicitias propinquorum hominis
occisi Patiatur, donec quomodo Potuerit, eOriam amia citiam admiscatur. Lex Saxovum v I. tit. de occisioniatius : Si mord iam totum quis fecerit, multae Pars tertia a proximis eius componenda est; duas Partes ab illo, et in super octies ab eo componatur. Et illa aclilii eius soli sint DF si Ad haec inter transacti onem, quae iuxta leges Romanas sit, et hanc quam moribus maiorum acceptam serimus, plurimum interest. Etenim transactio iure Romano iacta, neque inquisitori obest, neque aliis aceu6are Voleutibu 3 col. a.d nec crimen abolet, sed ac usationem , L. 5. S. An D, i50. Maov. 4 ad L. Iul. de Mi Publ. , L. si maritus I 5. S.si negaυerit tit. . I a. n. D. ad L. Iul. de adult. , L. 2. C. de abolit., L. 9. S. sed quod illicite D. de public. At quae moribus n- Zulph. tit.u. stris sit, ipsa quidem crimen non abolet, facit tameri, ari. 18. 2 .
ut Prio ceps iacilius poenae gratiam indulgeat. Illa
prodest reo, seu proposito, seu impetu caedeε saet. .iti cari. i. et ignoscendum enim censuerunὶ Romani est, qui criminem Scan. 5.L P tali admisso, sanguinem suum quoquo modo vo- ς' s' luisset redemptum, L. transigere I 8.C. de transact., L.