Gulielmi Budaei consiliarii regii, libellorumque magistri in Praetorio, Altera editio annotationum in Pandectas

31쪽

ια GVL. BV D. ANNO T. R E LI Q . petitur: ignorantia utique eorum qui sanctiones Iustiniani in Latinum sermonem uertere conati sunt. sic φευγων δεθλtiar,qui stilus controuersiam patitur. Liuius lib. ix. secvndi belli Punici, Sentetiam de is aeque trutam orationi asiecit: Pleminium legatum uinctum Romam deportari plori umeus eua ccre,Cr in uinculta causam dicere ac si uera foret quae Lo dicere. creta es quereretur in carcere necari oportere. id est, intorim dum quaestio criminis peragitur, in curacre vinctu es se.Flinius lib. v ii . Inque siti propritin catonis quati r iquadragies causam dixisse, nec quequam saepia stulatu lier semper absolutu. causam dixisbe uocauit inter reos re- liceptum esse,id quod ad uerba Graeci dicut απολελογῆ .. Quare Lucae XX i. clarius ucru sic potuisset, solvite igi- tur in cordibus uestris no praemeditari causam uobis dicen-

dixit,quod destndere signfcut hoc est iudicio adesse. cic i

stestωλre. ro in Verrem,act. iii. citatus accusator Narem Pacilius i

nescio quo casu no rcstondit: non afuit. id est κ απαν-- li κεμ m τί- κυοίαν. hoc φ,dscille eum pronunciatu est,ut inunc loquimur. R espondere etia accusationi dicuntur po iitronicasse destit ores. Apud Thucγdidem ἡπολονι α' ieiνHου δίκει est capitis causam dicere. cicero in Verrem iacti. ult. Quod postea qνam iste cognouitautione hac coe- ipit habere: causam sibi dicendum csse; Uuerat. Id est,sos, iqua testes in se paratos Ube cognouit: cogitare coepit se postulatum iri repetundarum se ad id coparare. Et in Vat, lniu, Quaero ex te Vatinissu quis in hac ciuitate post Vrbe condi in Tribunos lcb.appellauit,ne cdu um diceret Albqua do causa dicere,cst d sendi uel per se, uti per patronu,

ea απελογῶτρ. tum Pullius porrem manu destrisionein . exorsus

32쪽

ε τερ τα περυι εμ-τῆ ἀπολυγμα alacrita pro me ipsocru am dico. curtius libr. v i. Am ntas uinculis exemptus

ut defensione ordiretur, ita inquit, Sine praeiudicio causam dicimus: id est, liberati tanti er uinculis restontimus criminibus obiectis. Vnde causae dictio Latine, est apologia Graece .cae ur Io. i. de bello Gad. Moribui suis Argcntor gen ex uinculis causam dicere coegerunt: damnatum poenam sequi oportebat, ut igni cremaretur se coctilum causae dicitionis, Argetorix omnem suam 1antilia hominum mi lia decem undique coegit: per eos ne causam diceret se eripuit. τῆ μη δωκν υποσχειν ἐαυτορ εἱειλετο. Utras signia ficatioe caesar usus est eo de in loco altera enim alteri propinqua est. Apud Valerium lib. im. ad causam dicendum

ut indicta causa dinari dicuntur,qui ad iudiciu vocati non Indicta eam fuerunt, Ventris sentcntii pusi fiunt: ut apud curtium damnari. lib. v m. lns nullius cietis maiore Alexacto excinuit inuidia, quam quod uirum optimis moribus artibusq; praedi-ium titum occiderit,sedetia torserit indicta quide causa. de calli bene loquens. Cici. de Leg. Vt dictator quiesset, que uellet ciuiu indicta causa impune posset occidere. Id cst

re p. in alioquin indicta causa dinari, sit ἰεκμαρ καταδι- σθίυγω,uti ἐΙ ἐρημους εαλωκένM.unde eremodiciu dictu. Interdum caul am dicere, est renuere,rccusare, repugnare. Plaut. in Milite, si prehendero te posthuc arcebo testibus.

P m. causam haud dico. Dicitur cr nihil cause est. sed β cosm haud quid modo fixis, nu quid causae est ilico quin te in pistrinu δ' dedas id est recusabis ne,aut renues nes cic. de lege Agra ria , Si doceo illla quae dixi, larum quid cause est Q irites,cc quin

33쪽

GUL. BV D. ANNO T. RELICUqqin illa criminatione qua in me absente ultus est, no solui tmea sed etia uestri diligentia prudentianis di hexerit ideli us insciari ille potests Dicitur etia quippii causari: ut ide ρ: o Roscio, si plani; acio te post hac stipulatione Ro- sci si, i. c c c. abstulisse: nu quid causare quin ab iudicio ab

παλλαγεὶς ἐκ V S A M. O. Dici et alijs modis pote st utroque liugudisi in i s quae parerga dicantur,plus si ipsi e se, qssim in opcre i o subcepto ui lcri uereremur.

1 N capite, Dium: Et ideo cu quis faceret iuberi opor tet uenire Irenarcha. Lego ex obseruatione antiqui exeni . plarit,er coiecturis dunius, Et idco cum quis Δάκοσιν ii ceret. Est autem anacrisis ueritatis indagatio, exploratis, percu latio.unde ictum ut etia quaestione iudicialem. coriis interrogation E signi icet,quae in causis iudicj co lita

tionem praecedit uot litta cotestatione. At in causis cupitali bres anacri is erat cum delato nomine rei recep obuccx tor interrogabatur a magiistratu,dii omnino coctituis ci cusatior te pro equi reus pcragore an tostes aut testimopi exhiberi pollularet,et alia eode pertinetia. ids Mare a percuticta fido dicebatur. Demosthenes κά e Mei

γpap μ inqμiuid est Nes enim ille caluinniator ad die ut suit percu ditiovis soletus,us rogaretur a mapistruis ρ ρ perinde pulet ac b diceret, accusationcm pro dercu q

34쪽

αλοῆας. cu lege sanxisset quoni modo de reis habenda fit quaestio,quilis animaduer oe in couictos vindicidii 4bet. Id uulgo processis rei delati aut coprehesi facere hocin

et et ex ore eius rei veritate exqrere. ανακρασις etia aliud φgnificat no absimile diuinutioni de accusatore costituedo. sed nihil nuc ad re pertinet. Quod avte hic ακρισιμ I gere debeamus,ex diui Lucae loco intelligi potest actorumis uigesbno quinto. ubi Festus praeses ait se ἀνακριαμ de Pau i Io facturum, eus demum ad caesarem Paulu missuru

i absurdum enim esset inquit, hominem causum ex uinculis dicturin mittere, Cr crimina contra eum testita praeteri

bis satis patet quid sint reoru elogia,cuias in hoc loco Iuli riscosui. meminit. Sequitur,λὸ προηγαγρο ιδ ν ἐφ υμων. ideo in mediu producendu coram uobis iusi, ut pala scit, cet de eo quaestio percuctatios haberetur. In summa ανα- cc α κρω

35쪽

I N cap. Nequissub eodetit. De cultodia reorum. Et Die re mulcta hi qui uintios solucrint mulctum dices. Dicere mulctum uerbum est antiqui iuris. Gellius lib. X. Otium autem Uuscr mos formon m n sit ut ita nos loquamur ut pleris ueterii locuti liunt mulct in dixit cr 1 illa diri est: non esse ab re puniti notare quod M. Cato aliter dixit, in qua to Originum. idem ex Varrone, Sed chin eis modi mulati pecoris armentiq; a magistratibus disti erat: adigebuntur ouesbo ιι sq; Hoc prisco more locutus est Alexander Imperator in principio De modo mulinrum, Codice Iust,niavi. Liuiuidib. v. becundi besti Punici, Tribun l. cum

aute libeter hactenus ieci ut cu ita tulisbet occasio, opermer ipse uirile impendere in interpolanda Latitve lingui

elega tis in huc quos ipsa functione tametsi desectoria

ipse βcere institui, cum eo quoque ut additumcnti libera Iloris nomine Graecorum non unqua locutiones subiunga, quandoquidcm memoriae nostrae instituto cr quod ad literarum quidem melioru prolictum pertinet, Illicit te mira crimincrca huius aetatis eskctum est, ut lingua Latina Graecaq; disim ς'ς- ρ t 'g' ter se peregrinae exterae,nec inter se nostrintcs,

Ο rem non modo a finiritem agnoscerent, sed etii cognatisqn :togera uti, nece itudinis auitie e monumentis erunshu carie squallentibus : socientem etiam studioru mu' tuo ut coiret denuo, come hq iura pulsem uis conti ξπη vij μ urparent. Fremant fendeant l: Iicet, voci ration rupatur homines aduersiti mulli nati, tumultuosis r u milent

36쪽

1M PANDECTAS. 37mitcnt: spero huius studi commentationi si paucis annis

euasurum eo contentione, antiqua plenaq- ut ratio colen-

de philosophiae perpoliendorum s ing mora uesutredia; viva generi humano uitis restituatur. Itaque quando ini mentione multae dicendae incidimus, hoc quos congrucui teriam dictis addere poterimus: hoc uerbum dicere alijsr etia uocabulis olim peculiari quodam iure attributum fuit se,quodam sconiugio deuictum. Dicere sacramento, or Di is scra

mo est antiquorunt. Liuius lib. v. secundi belli Punici, Sir qui roboris satis ad serenda arma habere uiderentur, etia si nond- n litari aetate client, mrlites ferent: Tribuni plebis, si eis uideretur ad populum terrent, ut qui minο- res decem eptem annis sacramento dixi be tit: ijs perin-n de stipendia procederent, ac si X X. annorum aut maiores milites isti ei lent. Plinius ad Traianu, de struis inter ο-

rones inuentu, Ipse enim dubito ob haec maxime: quod ut iam dixerant sacramento, ita nondu distributi in nume- ros erant. qui locus corrupte legitur in peruulgatis exemplaribus. Dicere hoc in loco pro destinare Cr dicare ac-

cipi potest. hoc enim etiam dicere significut , telle Nonio.

Idem Liuius lib. ii M. ab Urbe condita, Hoc decreto con- sul armatus cum paucis appellantibus tribxnu,collim to shbeti metu caeteri sacramento dixere. Dicere doti dicebat, Dieire doti. ' pro in dotem promittere. Terentiu3 in Heauton Sed ita di-

ctu opus est, si me uri fulvum esse,er rem Crfitu: me meudi bona omnia doti dixibe illi. Cicero pro Iluc. Doti in- quit Valeria omne bui pecunia dixerat. Idem,Sisit in tu- 1 tela Flacci quaecunq; sine hoc autore est dicta dos, nu ut est. Inde dicta puella. Nonius, Inter sterutam inquit i dicta pacti Cr sponsum hoc inters, quod virgo postqμῆ Dinuspoissi petitur, sterata dicituri.dchinc promissa, dicta μι I pacta. O pacta. cc 3 verg

37쪽

GVL. BV D. ANNO T. R E LIVergilius, Et coniunx quondam tua dicti relinquor. R Iiqua exempla fiunt apud Noniam. Dicere diem est constia tuere, ut in illo Terentiano: Placuit: destondit: hic nupti s dictus est dies. Inde fit ut dicere diem sit uadimonio capitali obstringere. Liuius lib. m. ab Urbe condita,Verginius ex collegio unus caesoni cupitis diem dicit. Traim quidus in Caesare,subornauit etii qui Caio Valerio pedi

dictatore dicebat pro creare. Liuius, Nam nes id uitiu no pi facile fuisse,cim conbul oriente nocte siletio diceret di, elatorem. Ident. Quod pubeius dictatorsit dictus, id uitiuauguribus uictam. Et dicere magistrum equitum. I N tractatu, Legis Iuliae maiestitis in principio: Masiestitis crimi est illud quod aduersus populum R omanam, uel aduersim securitate eius comittitur. Securitatis significationem non intellexisse Accusam hoc tempore ri u diagnum esse centieturrissia tamen uente uenia. dignum uideri

potuit.Sed in huiuscemodi quae multa sunt in libris hiruius studi Ioca, ignorantiae noxa longe lates grassari

solet. nam chorim ille Iuril eritora, qui docturae appellotione censientur,praeiudicium sire Accasune autoritatis sequuntur in interpretatione uoca. Quibus uero hodiei ridica tribunalia insidere coluit,aut sub ellia curiarum ibIiata implere ij si in corum autoritate esse omnino sibi pedi suaserunt quae multo maxima pars est homissi iuris perbita praeditorum Accusanae imperitiae condigione ut infeiantur necesse est. At seritetiae nu ero in iudicijsCr com tib ualent,unde decreta conficiuntur: stomachante inte dum paucorum intelligentia, quae etiam rictu, ne quid dicam indignia excipi solet. Ita quo tandem pertineat Mi

38쪽

1M PANDECτAs . t huius mali, animaduertentibus fatis cor picuum est. N ibi huiuscemodi indignitatem oculis auribus, arbitrari tionseviri contigit: ex quo in eos confisi s udo spis su ni in

urbe atque in comitatu principis, quἰbus res controuersas semel iudicare moribus nostrai comparatum cst. Aspui aliquando cxm hic locum citaretur, in bentemium, Accur ij haud dubie traheretur ad consimandum cen extium opinionem. Id quod ego rogalse sente item quasi aliud agens perstrinxi, nullius addictus iurare in uoba magi ri: sie enim ab illis doctores appellantur.scd cI tim ex alias attentionem magis , quam albensionem incrui: tametsi in fismiliariori confici a paucorum aequis saepe hominibus ubi s rem, ut uericitia ut vidctatur mula, quam autoritate mes aut existimatione ualcte. Securitas est quum Graeci αίραν

thymiam Democriti, iecuritate appellat in Finibus his ne bis, Democriti aute securitas,quae is animi tanquam tranquillit si quam appel ut eviba mium, eo separanda scit ab hac dilucilioc,quia Vti animi triqui itas est ea ipsa bc tu uiri. securitas curae Cp anxietati opponitur. Securκ se- aere. risis. orsum a curis est, αμήμνως : qt i scilicet uacat periturbationibus auimi: hoc est ἐ-ως- - ατ αθω . qualis est illa Dcmocriti. sed se caritas reip est ασφάλtiae: cum scilicet j latus Reip. ita copositus est,ut nulla ex parte pericula imminere uideatur, nec sit metus belli eaeterni aut intestiui. et in hoc loco becuritas ab Ulpiano Latine locutioni; libenter obser κate, ut twm j rre tempus er pro fio potuit, accepta est. Ab simili Latini bermonis ignoratione, nicti filior, corruptu est p*lchorrim apophthegina Supie*tis,cap. X V.Prouerbis v, Omnes dicta pauperis malifccu- istra mens:quasi litae cosiuit . ncs enim mali epithetum est μι inii, ec pa*p

39쪽

pauperis, ut scholiustae Cr glossularij intellexerunt: sed es

substititiuum nomen hoc sensu: Omnis uita pauperis animis costitutio securitate mali praedita. sic Luca. in v. Pharso' uitae tuta facultus Pauperis, angusti, lares: o munera nondum intellecta Deum. quibus hoc contingere templis, Aut potuit muris nullo trepidare tumultu caesareu pulsante manu s Securus enim genitivo iungitur, ut apud Quintil. in v ii i. qui de Tuutologia loquens,Haec enim inquit quanquam non magnopere summis autoribu3 vitata, int rivi ultim uideri potest: in quod saepe incidit etiam cic ro, becurus tam parvae obstruationis. Et apud Vergiliuem, securus amomm.sinalis est inscitia Accur ij in interpret, tione uocabuli imponura, in tractatu, De crimine stellio- nutus: Cr in alijs permultis, quae hodie notiora fiunt, quam ut adnotari inter animadversu a nobis mereaturi siquis uatem Latine dicere cupit,quod Accursius intellexit securitatis uocabulo significari.hoc modo dicendum eri contra ib.

dcm publica aliquid esse commissim. Liuius, Quos Philapam n depoposcerat, ipsi se ituros profisi sunt fide accepta a legati ,,uim abfutura donec causa dixissent. Suillustius, Pinubi fide publica accepta dicere iussus est omnia aperit. Fide Dave dile, comes eius qui Roma fide publica uenerat. cicero in irς- Pisione, Hunc Thegalonicam fide tua uenire iustisti. Nostris aludim coductum uocat. Securitas autem in hocsignificata vernaculu est locutio non Latina, tametsi a Graecia a pa'λμαμ δι νια dicatur cauere alicui, hoc est sati dato pro-vAttere: quod uicimini habct significationem superiori. α- Aleuxρ έκφλαδ dixit Andocides oratori Nebiscito potestite acere impunitate promisba. Pausanias a Amrν Mora i N capite sicquenti, Q ni ue e prouincia cu ei succes

40쪽

i N PANDECTAS.qui successor in bus es cedere. cicero ad Atti Non tetnos senatu3 ante oportere dccedere, quam nobis succcs umsit. Inde decesbor Vlpiano, in lege, Cocruarcin tract. De sic. proconsulιs, Recte autem inquit Cr ordine 'cretii

edictum dccessori suo milierit: signi siceis quo dic fines it

ingressum cum autem bucccstim eje alicui diccbat,abrogatum ci imperium esse signi cabant. Et succesporcin dare suerefremit uel n littere,eJl niugistratum abrogare quod nunc Olficium t Gauserre uulgo dicimus. Lampridius de Alexandro, Si uri qua alicui praesenti ucccsborem dedit, semper illud addidit gratias tibi agit re1 .ctonq; ita muneratus cst,ut priae nutim posset honnie uiuere. cupitolinus in Anto. Sueces.sorem uiuonti iudici nulli dedit: nili Orphito praedicto Vse

ro in Piso. cum tu non solum quod tibis ccederetur, sed

etia quod Gabinio noctuccederetur,pene exaguis Cr mortuus concidisti. Idem in eundem, Alicra ratio, quod ii quos in prouincia uberalitatu er uirtutis siuae te les habucrat, nondum decesserant. A' quo autore adnota dum est eos docedere dici,qui in Urbem redierat. ut pro Muraena, Mul- V ti obviam prodierut de prouincia decedenti. inde decesse, Cicero ad Q . Fratrem, Ego tibi stem maturae dec ionis hierebam. Est etiam decedere,idem quod cederes dem adequites Rom. Quas ob res inimicorum amentiae, cupiditatis paucorum, omnium saluti causa dccedam. Tu τερῶν μου αα ἐκχωράσω. Decedere aut e de officio cr di- Decia rede in gnicite sic dicitur, ut decedere de more suo: hoc est contra H 'σ R quam decet atque officio wm est, aliquid agere. Cicero in Vernosia laceres pro hortane innocete Cr propinquo cupropter hon nem perditifimum viqi aliensimum de olycla decesseris s Idem, Hi cum de tuus tu publice conque i .