Gulielmi Budaei consiliarii regii, libellorumque magistri in Praetorio, Altera editio annotationum in Pandectas

발행: 1546년

분량: 291페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

GVL. BV D. Au No T. RELI a. si causa caderet. Quare fideiussor intercedeba i inter ast re et rcu.quiqua id Demosthenes postulatione aduersurij

πιοι pri - - gundii βcultas datur patronis id ex more prisco est. quod vi πρ Bariolus perperam intellexit. er accusatores enim Cr ph ironi cr suos er aduersarii testes palam interrogabant: id quod tum ex Ciceronis orationibus multis in locis, tum

ex Qtiintiliano facile est intelligere: qui libro quinto flauit, Rciique interrogandi fiunt partes: qui in re primum est nosse testem. navi timidus terreri stultus decipi, iracundus concitari,ambitioses in uri potest. Prudes uero er con*ns, uti tanquam inimicus m pervicax dimittendus tim ues no interrogationesed breui interlocutione patroni refutandus est: aut aliquo si cotinget urbane dicto refrigerundus. Idem palilo post, Patronus quos altius Cr unde nihil liust celi sit, repetita percunctatione priora sequ&ιibus applicado eo saepe perducit homines, ut inuitis quod prosit extorqueat. Idem de interrogatione accusetoris, At si nescierit acitor quid propositi testis attulerit: paulatimer cut dicitur pedetentim interrogando experietur an, mum eius: er ad id reston in quod eliciendum erit, per gradus ducet. Cicero pro Flacco , Ubi est igitur illa Iussoratoris,quae uel in accusatore unica, uci in patrono st Elari solebat bene testem interrogauit, callide accesit, reprehedit,quo uoluit adduxit conuicit . eum elingum reuedidit. Ex hoc more emanauit id quod dicitur in lege, si quando, cod. De testibu3. quo in loco Accusus tanquam in Iulo addubitationis haesi'. i N cap. si adalteriam. In GaDres, Marcus σ Anm

62쪽

I NPANDEc TALtonings, Cr Commodus, filius. Accursius ignorantia bidoria nulli hodie non cognita hoc in loco pueriliter addubiis

tauit. Quare adnotandam duximM Marciam Antonium,

qui ab instituto uitae Philo ophus dictus est, succesisse An

tonitio Pio Augusta. Hadrianus enim princeps Rom. cum: idoneum sibi imperij successorem quaeareret, ea lege Antorinisum, qui postea Pius dictum est, adoptauit, ut ipse Anto- rinio Marcum Annium amitae buae silium adoptaret. quinaravi adoptionis iure Aurelius uocari coepit. hic Faustinum duxit uxorem, quae ab impudicitia in Smiam contraxit. ex qua Commodum filium suscepit,ut aliqui opina- tisunt adulterio quae*u.Verum M. Philosophus cius pater uir optimus, post mortem Antonini Pij, qui hoc ipso in loco dium Pius dicitur,ad imperium iubentelienatu ulf ptus est: id quod ψ e minime a te lauerat. AugustuKsβ-ctns nouo exemplo fratrem suum consortem imperi, sibi esse uoluit er iusit: Luciums Verum commotam eum appellandum censuit, Caesarem que dixit er Augustum. tums primum Roma. imperiam duos Augustos pari potestite coepit habere. Ipse etiam Marcus Antoninum sevocare capit, quasi diui pi filium: fratrems suum coma ' δ' modum praeter nomina supradicta, seueram etiam nominandrum censuit er Antoninrum: uidelicet eum intelligi furum suum uolans: qui tamen lange alienus ab eo moribus cr uitae instituto postha fuit. Hi cum uelut gemini ut, quandiu imperassent, Lucio Uero commodo morte smblato Marcus philosophus solus tu imperio Ait: filiores commodaem imperij successorem reliquit cum omni uiatae foedit te, trum uero gladiatura er crudolitate in se meri er probro . Gemini igitur Augusti saepe in libris huius studi , Diui fratres, intersi S erui Er Antoni' Diai m.

63쪽

ω GVL. BV D. ANNO T. RELI a. ntis, interdum Marcus Cr Antonings appellantur: ut boein loco. in quo ipso Commodαs pro flio Murci intellei tur: alibi pro Lucio Seuero. Diui autem dicuntur, quia inter diuos relati sunt: qui bonos apotheosis appellabaturi quae quo ritu fieret, Herodianus libro quarto historiae si e retulit, quam exorsus est a commodo. 1 N tra latu, De ui pMblica, cap. Qui coetu conuerso, turba seditione incedium licerit. Tames Accursius se I gat tamen legedum ceristo,Qui coetu cocasu turba. Sic in capi. Oui dolo malo I rem qui ccm telo dolo malo in continenti fuerit.lego in muctu: ut Accursius inest picatus est. orentus. Est aute conuentus concilia, ubi consiliui multis agitatur. Sallustius,Primo conentu que ab rinibus fetumsupri in

morauimus. Cicero is Vericoventu maxima conlato dixit in Verre. Alibi pro niuotiatora m muItitudine, qui negoti di causa aliquo couentut,tanqua in cociliabulum,non

ut illis sint incolla ut hodie Lugduni fit nundinandi gratia. Apud Plinium Iib. iii. conuentus legimus pro ijs quos dies

conuenire, magnos nostri uocant: Cr uerbi conuenire eodem pertinens. Carthaginem,inqui conueniunt populi L κ. id est iura carthagine petunt. quod nunc resortiri dicimus uera culo uocabulo non temere prolato est enim d con uetudine Graecorum, qui Alsicas dicunt. Romani o res iudiciorum dicebant. ut Vergilias in siexto,Cr Iuuenalis in satγra decimatertia ubi urne Praetoriae incininit. II- Iud uero ridiculu esse dicerem, quod Accursus in cap. L ge Iulia, oratorum nomine doctores artire intelligi uoluit, quia Graecis Rhetorici uocantur: nisi haec ignorantia aniam aduersione seria potius atque adnotatione quim rictu diagna esset: videlicet ut qui contatem aut assecla praeceptoris οὐ is i. pulselle dicetur,is de ui publica cotinuo teneaturisunt igiatur

64쪽

iuis oratores hoc in loco ijdem qui legati: ut apud Vergi- huismii in X i. Iumi, oratores aderunt ex urbe Latina V Iuli ramis oliae, ueniami, rogantes. Liuius, Thci, oratores cura in illis er uelamentis ad Romanos i erunt. quo uocabulo eos legatos proprie significari confico, qui deprocubundi ueniunt: tamcisi πρεσβsis apud Graecos, unde hoc Latiniam per imitationem dudum mihi uidetur, Iesaiι dicantur omnis generis, etiam Legati in exercitu. A n legem cornelia desicarijs,cap. i .Qνi ue cum magistratus esse publico ue iudicio praeesse operam dedisset, quo qui falsum iudicim profiteretur,ut quis innoco comveniretur. Sic Accursiim legisier omnia habent exemplariaque uidere mihi coligit. Sed nihilo secius legendum omnino cen eo indicium no iudicium,er circumueniretur. N alma

praeterquam quod absurdum est profiteri iudicium a tur scon ulto esse dictum,pro eo quod est sententiam pro rrre,

ut Accursim intellexit:tum uero sequentia verba no cob. rent,ut quis innoces coueniretur. Est autem pro heri indue Indi iam'

rium, ultro sest consioritas criminis destris, id quod ci cero indiciu sibi postulare dixit in Diuinatione, ut nos bu- pessim ostendimus. Sic idem Cicero operam profiteri, Cr Diti. .. potentum dixit in Verrem,Qui equestres aut interpretes corrumpendi iudic fiolent 4be: quis ad hunc rem potentiam suam, aut impudentium pro fi liunt.id est ultro obtularunt. πηγγειλωτο. Vt autem circumueniritur lege dum censeam, autoritate Ciceronis adducor,praeterquam etiam quod conueniretur hoc loco non congruit.Is igitur in oratione pro cluentio, Hunc ipsam legem inquit nequis iudicio publico circumueniretur, C. Gracchus tulit. I dem, Mulier Romam proficiscitur cu magno comitatu Cr pe μ' cμ---εnia: quo facilius circunuenire iudicio capitis, atque oppri-

65쪽

ό4 GVL. BV D. ANNO T. RELIQZmere filium posset sic ideniliam. Haec me lex Cora lia dictur quia a Lucio sγlla cornelio lata es pro manensempronia dicti a Caio Graccho, qui primus eum tulit, ut autor est idem Cicero. Et rursus in Bruto, Isocratem primo artem dic edi esse negauisse: scribere ante solitum or tiones , quibus in iudicijs uterentur. sed cum ex eo, quia quin committeret contra legcm, quo quis iudicio circun- uenireturJaepe ipse in iudicia in uocaretar: orationes aliis destitisse scribere. Q nibus uerbis intelligimus eundem logem Athenis suille ante leges sempronium cr cornelium. - umire. Est aurem circvuctur invidia confla Cr fctione opprimere. cicero in Verri Q nid te a centuripinu civitate, criteras ciuitatibus Siciliae circunueniri aD opprimi dicis tua te Messana circanuenit. hoc est enim quod Graeci κα-

nis sib capitulem causem pecuniam acceperit,ut publica I ge reus feret. His uerbis Praetor μrbanu3 significatur,nonis cui iurisdictio sorte obtigcrat, sed ulter: ut ex oratione Nak- m. cic ρηb pro Ni rgna intea inius,qui ita praeerat iudi-ἡis iaa chi publicis, ut praesides apud nos unus dat alter in curia

Diab. centenaria clusi praesident cupitali,quam criminutem tho- Ium uocant, tornellam lingua vernacula appellantes. Is etiam quaesitor dicebatur, ut autor eli Asconius in Praetu- ubnis. ram urbanam. Curitio enim 'tus er costitutio cause dicitur. Fabiuη libro iis . Qt aestio enim in iudiciali mat ria dupIiciter accipieda est. altero modo,quo dicimus multas quaestiones bubere cotrouersiam: quo esium minores o-dines complectimur. altero quo significamus summa illam

66쪽

. IN PANDEc TAL ιν in qua causa uertitur. ex qua nascitu rstitin anfctum sitis recte ictum sit. Propterea fictu est ut quaestio pro pu-

i blico iudicio accipiatur: er maestor is dicatur qui quae- α πολ pionem habet hoc est qui inquirendu curat de crimine, dest iudicium exercendu. Hic quaesitorsita ut pro tribu Mlι, I udices autem in subsillys:omnias fi me in pote test habebat. cicero in Bruto, Ilas intelligens dicendi ex Da maior uidet oscitante iudicem oquentem cum altero, nomir nunqua etia circudante, it te ad horas, Qhaesitorem ut

a dimittat rogante. intelligit oratore in ea causa non ab G qui posit animis iudicu oratione admouere, tanquamstdia bus trianu. Quaesitorem uocat Praetore, in cuim erat pol stite soluere conciliu caem libuerat, Cr dare venia abeun-

di eoactu iudicibus quod interdu iudices taedio docti po-

stulabant,horum no expectantes. Idem pro Muraena, Co-

gendi iudices inusti, retinendi contra uoluntatem. Et Phia lippica v. Quaero igitur si insiades citatus non resto derit,excusietur Areopagites ese, nec debere eodem tempore Romae Cr Athenis res iudicare s accipiet ne excusι- tionem re qui quaestioni praeerit Idcm in Vatinium, Q diri ex te Vatini,m quis in hac ciuitate post Vrbem coimii ditam Tribuno plebi, appellarit, ne causam diueret man, qua re M in tribunal ut Quaesitoris ascenderit, eamq; ui, deturbarit, subsellia disiparit, urnas deleverus Ad hane autem sin litudinἰem inquit Asconius Vergilius Μι- m 1 inoem iudicem apud instros , linquam Praetor sit rerumi capitalium , Quaesitorem appellat. dat ei μnitionem, ubi j vri iam nominat: dat ei electionem iudicum, cum dicit, , conciliores uocat. dat cognitionem facinorum, cum di-

cit, Vitaues Cr crimina dilicit. Verba Vergilij bri sunt,

, Nec uero hae sne sorte datae sine iudice sedes: Q iustor

67쪽

όs GVL. B V D. ANNO T. REM Q Niuos uritam mouet. Ne flentim concilium s hccut uitiisq, er crimina discit. Per f)ncopen etiam quaestor dicitur. Oicero in Catilina, Jum hoc nemini dubium est, qui reo custodiam, quaestori graislationem, indici praemii decreuit: quid de totare er causa iudicarit. Quibusue bis quaestorem coniurationis se e uocat ob decretam si icuaVereo conbulis senatu quaestioncm. QRrrere enim ex qu. Inu i tonim habere, quod ex inquirere dicitur,id est quod ii Amare uulgo a nostris appestatur. Unde rem requisitam irri di , c ad uindictam criminis aliquid stituo rurde reis, qui ut ad tormenta seruorum iretur pro crimine comperiendo, i ipse pro cluentio, Quid s Romae quae tum de illi; hominibus non erat s ita ne tandem mulier iam non morbose scelare *riosa: cum quaestionem habuit tRomae, citra de bonistinorum uirorum sententia constitutum isset, sutis quaesitum videri: eadem de re triennio post infl) caput quoionem habere conata est id est noli repetendos csse emos 4d quaestioncm. Plinius ad Arri

num lib. 11. Restondit Fronto Catius, deprecatusq; est, ne quid ultra repetundarum lcgem quaereretur: omnias actioius uae ulla uir mouendarum lacomartim perit N mri, quodum uelut uento milicrationis impleuit. magna contentio nagni utrinque clamores:alijs cognitionem S

natu3 Iege conclusam, alijs liberam solutatus dicentibus: quanturas adnasisset reus,rint csse uindicandi Qua rere hoc in loco pro iudicium exercere, Plini*3 4ccepit: er quod dicit conciri uni Senatus cognitioncm, hunc habet intellectum, strillam uno i*dicio repetanorum: qui ab initio Senatu cons. Actum ferat in eum sententiam, ut de Prisco reo lege repetundarum quaestio haberetur:

cum tamen PriscM munitate criminu maiorem poenam mcritici

68쪽

fritus es et. non licebat autem hominem delatrem plurιbus legibus reum scri apud Praetorem Cr iudices : sed S

nutus legibum erat solutus, ut autor est Ohintilianus. Puuius supra, De accusationibus, senatus censuit ne quis ob idem crimen pluribus legibus reus fieret. iuri ATD παρανομημα etro ως κρίνεσθαι. Ferre quaestione,est uin- Arre 1 sis. dicundum facinus iudicibus praebere oe mundare o uel νο- ην miius ad senatum restrae, ut de uindicando scelere extraordinctu senatusconsul. fui, ex in iudicium res deducotur. cicero pro nilone, Non fuit ea causa iudices, non

scit, cur sibi cen erit Pompeii 3 quaestionem ferendum. Idem, De hoc igitur latum est ut qua retur. id est ut iudi

stituere quaestioncm, est deccrnere ut uindicetur. Idem in ' φ eadem,Hunc vero quaestionem,etsi non est iniqua, nunquatame Senatus constituedam putauit. erunt enim leges,erunt quaestiones,uel de caede, uel de ui.nec tantum maerore senatui mors P. Clodij a trebat, ut noua quaestio constitu retur. Sic Demon hones pro Ctesiphonte, νυχοι περὶ ναντων κ τκ σγωνεῖ ' κριοπιδεπικρα h μεγάλα ἔχουσιαι τα Senatus inquit CDero censuerat ut de caede Clodij ordinario iudicio quaereretur, notit extra ordine quaestio decerneretur.Tum auicni quos,

set publicu iudiciu certam cr peculiarcni formulam habebat iudiciJ er quaestionis qui mos sublatus cst, ut autor est idem Paulus in capite, ordo, upra, De publicis iudicijs.

Olim etiam duae tantum tabulae dabantur a Praetore Iud, tauuribus,in quibus sententiam suum scriberent aut enim reum plane absolvere,aut plane damnare oportebat. Propterra ' . Tranquillus in Augusto ita inquit, cum de salso testamento ageretur, omnesque senatores lege cornelia tenec e 3 renti r

69쪽

ro G VL. BV D. ANNO T. RELI a. rentur: non tantum duas tabulas damnatoriam er ab ol io iam fimi cognoscentibus dedit: ed tertiam quos, qua ignosceretur ijs quos jaude adsignandum, aut errore imductos constitisset. Sic Graeci, τάντε σωμαρ dup* η τημ ω'duo θ ελα ανθ. Nes uero eadem lege omnes ordines tenebantur .ut Tranquillus hoc loco fignificat, Crex Licerone planam 't in oratione pro cluentio. Navi lege cornelia, sicariis,senatores tantum tenebantur,durmtaxat quod ad caput illud pertinet, quod superius enare uimus : si quis coisset, quo quis innocens iudicio circumueniritur. Verba Ciceronis haec sunt, Nelmessia oratioc5moueret,quod ait Accius indignum esse lacinus, si senator iudicio quenquam circinueniret,legibus eum teneresi eques Romanus ide lycerit, non teneri. er reliqua quae ille late probequitur in eandem sententium: ut illud, Atque ut omittam inquit leges alias omnes quibus nos ten mur , caeteri autem sunt ordines liberati : hane ipsami gem, ne quis iudicio circumveniretur, c. Gracchus tulit: eum legem pro plebe, non in plebem tulit. Iudicia autem publica er reorum accusationes institutae fuerant olini iuueuibus ad eloquentiae studium exercendis,Cr ad anim rum egregiam contentionem : ut quemadmodum gen rosi canes naturae instin tu uisas stras flatim adoriuntur: se etiam iuuenes nobiles Romae in ciues improbos impetum egregium conciperent, populos Romano st cimen bac ratione ingeniorum suorum praeberent. Amtor Plutarchus in Lucullo. Quaestionem habere a Graecis ἰἱεταχροπρῖγμα dicitur : quod ad uerbum rem Rem quis νε. quaerere cicero dixit in Verrem, Actione i O. Non d bitilat inquit Minutius, qui sopatram destria

bat, quin iste quoniam conflium dimisisset, illo die rem

70쪽

laam quaesitum non esset: cum repente iubetur dicere. Idem pro cecinna, Q vim ego uehementius contenderem, talem adimi non potuisse, Deccmuiri prima actione non iudicauerunt: postea re quota Cr liborari,sacrametum nonrunt iustum iudicauerunt an utroque loco rcin quaerore cicero pro cognostere dixi Cr expendere controuem Ilain.Decernere quastione est stituere,ut qua ratur de car, med is remine, ut in reos animaduertatur. Postulare quaectionem

eius est, qui iniuriam sibi ictam qua ritur,aut alteri, quum

vindicare ad ea in pertineat. Cicero pro Milone, Numquae rogasio lata nim quae noua quae tio decreta est idem, Decernebat senatus, ut ueteribus legibus tantummodo extra ordinem quaereretμri Lixius libri ii. ab Vrbe, Senatus tumultuose uocatus, tumultuosias consulitur: quaestionem postulantibus ijs quiplli uti fuerant: decernente se recisimo quoque non bententjs magis, quam clamore Crstrepitu. tandem cum irae resedissciit, ordine confiuli coepit. Sed quoniam in exercendis quaestionibus criminum, serui saepe tormentis subjciebantur, qui testes Cr arbitri rerum domi perpetratarum erant, ideo quaestio pro tormentis Murpatur, unde tractatas, De quaestionibus. caesar, Demorte patrissimilias, si res in resticione uenit,de uxore pervilem in modium quaestionem habent,ωνδραποίω ωρ riti, Θυακα βασ-ζουσι. Hodie a Iur peritu hoc uerbis ADter usurpatur, sicut er alia permulta. quorum loquendi consuetudo elegantiam nisici sermonis licentia aliquando Ostiganda foedauit atque corrupit. cuius indignitatis r putatio nos interdam longius prouebi quam suscepti oporis ratio exposcere uideaturi tametsi quid magis ad rei fi pertinet, quam lari consultorum uerba interpretari, quia bas verborum proprietatis cognitionem antiqui tribueruis

SEARCH

MENU NAVIGATION