Gulielmi Budaei consiliarii regii, libellorumque magistri in Praetorio, Altera editio annotationum in Pandectas

발행: 1546년

분량: 291페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

81쪽

Parricidarum

GVL. BVD ANNO T. RELI α.ctura, qgod non aliquando violaretur audacia , supplicii n punicidas fingulare excogitauerunt: ut quos natura ipso in olycio retinere non potuisseet, magnitudine poenae maleficio I ubmouerentur. Insui uoluerunt in cuicum,at sita in flumen de ci. In fumen,non in mare dixit. G fmgularem, inquit, sapientiam: non ne videtur hunc hominem ereram natura sustulissee er eripuisse,cui repente coelum o-lem,aquam, terrunis ademerunt: ut qui eum necasseet unde ψ, nutus eset, cureret ijs rebus omnibu3 ex quibus omnia nata esse dicuntur s Et in Oratore persecto: Quantis illa clamoribus adolescentuli diximus de supplicio parricidarum s quae nequaquam satis 'bui e post aliqudnto sentire coepimus. Quid enim tam commune, qu stiritus ubutis terra mortui s mare fluctuantibus s littus eiectus auuiuunt dum possunt,ut ducere animam de coelo non queant: ita moriuntur,ut eorum ossa terra non tangat. ita iactantur Auctibus, ut nunquam a uuntur. ita postremo e ciuntur,ut

ne ad saxa quidem mortui conquiescunt. quae verba b die leguntur, in Oratione supra dicta, quam clino primum egit,quasi in ιγ rocinio. Adnotitidum hic uidetur dquod Suetonius his uerbis ait in Augusto: Dixit autem ius non diligenter modo, sed etiam ct malenirite. siquidem mani'stiparricidij reum,ine culeo in ureetur quod non nisimn i asciciantur hac poena in frtur interrogati m.

cate patrem tu non occidistis

A n legem corneliam de salsis, in principio: Tectimonia ue salsa inspicienda dolo malo consecreti. id est curauerit : inquit Accursim. Ego ut non dubie lago coierit: ita insticienda , uerbi mendo um esse arbitror . sic slacrum restituendum: Teflimonia ue salsa inuicem discnda coierit. ut Vlpianus in cap. Lege cornelia, instrius: item

82쪽

cent dicendu dolo malo coierit. ex cum laci cum hoc collotione satis apparet fluxum esse fidem exemplarium pera gatorum. Utrobis tamen hanc particulum irrideo e affirmauerim uisit,Item qui infisas attestitiones.ut Plin. in epist. In lites coiri questus est, cr gloriae loco poni ex stolijs c,

vim magnos er stitutos reditus. Dicebant enim coire in rem uel de re. ut cicero pro Roscio Auaritium praefrs,qui , ' 'socixtatem coieris de municipijs cognatis fortunis cum alienissimo. coire clitem uerbum est crimnosum interdis ut ex qs exemplis patet quae superius citavinita, cum de uerbo Circunuenire iudicio diceremus. συγκροτεῖρ Graece dicitur,er σιωίσαοδ π ἐπι μεαὐλut diximus. I N cap. Impuberem. .Itemfferuo,Dicimus eum poena eximendum esse. legendum poenae n dativo. Eximere poenae ut exim e noxae dicebant. Tacitus,Marcellum preces cae saris poenae magis quum insemiae exemere: τδε τιμω ρμ λον ἰ τηρ ατιμιας εἱειλον. Livius lib. VI i I. Inde noxae eximitur Fabius, qui contra Imperatoris imperium pugnauit sed noxae damnatus, donatur populo Rom.donat

Tribunitis potestiti praecarium non iustiis aurilium strenti. illud prius noxae,dativus est: posteriu3,genitivus. Sie LLvius libro quarto: Notae iam destinata exemptus est a Cen- foribus. Eximere supplicio. Curtius: Sic exemptus reus dic, Himere inoratur cap. Si interueniente,intra, Ad Turpilianum. Cicero in Orsentioo-V rem,actione III. Quo tempore omnis illa mea natio fuit cura periculo cupitis, ob eam causum, ne tu ex reis imereres ego non affuissem ad diem. id est,ne tu nees, tue obstruandi iudicij publici absoluereris. ἱνα μου τηρ MK-

aeae eximere precibus, est poenam reo destinatam deprecari: frre.

83쪽

Inter reos r

in rebus cap aalibu . Inuitatum. Diplomata.

GVL. BV D. ANNO T. RELI , τορ νώ - πνῖα, F κοινοῦ ν*.In reos rest re opponitur ei quod dictim est, ex reta eximere. Cicero, Absentem credo in reos relatum, rem indicta causa iudica tam. Et in Verrem,actione ultima: Sthenij domum per hospitium exhausit: absentem in reos retulitaeausa indicta e pite damnauit. li inter reos recepti diccbantur. Rem autem feri,inquit Asconius,est apud Praetorem legibus interrogari. cum enim in ius ventu esk dicebat apud Praetore acco

sator reo, Aio te Siculos uerbi gratia stolisse. licuisset: tu ei aestimabatur ut uicto si negasset: petcbat a magistratu

inter Iuristeritos obsoleta sunt cr ignota pro res alia fodididioris notae substituta increbrsierunt,ut in omni strine parte iuris. adeo facilis est in deteriora delapsus.1 N cap. Quid sit fictum, Si quis chirographum alienum immutet.Legendum imiretur,id est, fingat.Tranquillus in Tito: E' pluribus compcri notis quos excipere velocistae solitum: er cum amanuensibus suis pcr Iudum iocini ceditamen imitari chirographa quaecunq; vidisset,ac prosuri se maximum salsarium esse potuisse.cicero de Natura Deorue chirographam sex primorum imitatus est. hoc est, adult ruvit. Unde imitatum potue,quod alibi asimulatum dixit in libro de uniuersitate: uidelicet quid Graeci dicunt απο

I N cap. Eos, Qui illicitis insignibus usus est, uel Also

diplomate vias commeauit. Et hic,Cr in capite,continuus, supra, De uerkoblig.Nemo,qui literarum bonarum elamenta attigerit, ignorat diploma legendum esse, non duplama. Diplomata sunt quas literas parentes nunc appellamus: iu u

84쪽

1M PANDEcTAS. . sI, euiusmodi fiunt edicta er numdata Principum regio signo, sancta: er quas buru Pontilicius uocant. Cicero in Episto- Iis: Diploma statim non est dato m. de literis Caesaris Io- quens, qgibus Balbus restituebatur. Verbum est Graecum,s quippiam duplicato compositora significans aut complicas tarni,ut linteum, quod riυγμα dicitur. Macrobius: Confu-ι Iunt hune Deum er absentes m is diplomatibus consigno tis: rescribiti ordine ad ea quae consulatione abdita conti: nentur. Diplomata appellat chartula complicatu, Iinoi traiectas obsignatos. quo in loco codicissos etiam Latine ciatas Oea uocat: ut Tranquillus in claudio: suppositos aut etiam pol palam immutatos datorum oscioruin codicillos. quod ueris μ' i bis legitur in Tractatu,De excusa. tutorum,capite Admibi, nistrantes. Unde codicillaris potestis Lampridio: id est, i quae a Principe confertur. Traianus ad Plinium: Diplom,

tu quorum praeteritus est dies, non debent esse in Gu. ideo i inter prima iniungo mihi , ut per omnes prouincis antei mittam noua diplomati,quam desiderari positit. sis ciceroi in Pisonem: Mitto diplomata tota in prouincia pasta du-

, ta: mitto numerum nautam inmmmq, praedae. id est,edimi quibus naues exigendu mandabas,cum prouinciae praeeles.

inde se, ut diplomati uocati sint codicilli qui dabuntur est

, soribus, ut liceret eis uti equis eruehiculis publicis. V i rum quoniam in ijs exigendis interrum fraus committis , turmideo lege cornelia constitutum eos teneri, qui adult rinis codicillis utuntur. Hodie apud nos interdum feri uii dimus, ut non aliter cuiquam liceret equis celeribus uti, , qui ob cursores armillatos mansionuum collocati fiunt,

i quam si chartulam haberet publico chirographo substria

c nisibinas eqssitum, ut scribit Herodotus in octavo. Vnde

85쪽

ss GVL. BV D. ANNO T. RELIGnomen Angariae π parangariae in libris Iuris lecticit manavit. eli enim nomen Persicum. nostrates postis, quo p itos collocatosq; certis in locis, er semper in procinctu

excubantes appellant. Antiqui non equis singulis er excursus uehicu- peditis ut hodie , sed uiniculta utebantur. unde cursius uehi- ris eularis erat qui publicus dicitur libro duodecimo codicis.

Id quod planum sit ex Plutarcho in Galba,his uerbis:NImphidius uero non mediocri indignatione allectus est, cum consules eruos pqblicos destillabent,quibus ferenda est ad Imperatorem senatu consulta praeberent: quibus scilicet ipsis ea quae diplomati appellantur, ideo dari solent, ut ijs

stitim agnitis, ciuitatum magistratus tabellariorum cursum accelerent, in commutatione uehiculorum datis deductoribus.Iuliamu Imperatoriis Epictesis: AI δεσε o δεμοσιω

uehiculo er purippo uno. Quid sit autem Parippus, uid bis tu lege quarta, De cursu publico er angarijs Cr para Parinio uel garijsaib. κ Ir. cossit Purphiptas pro pactippus legitur rarbiIM. ct interpretibus post Aecur1 Lem. Ibidem Paralleredus pro eodem dicitur: hoc est, qui ueredo uno super naemerum ut, tur diplomate comprehensum, uel super numerum solit :ut in superioribus exemplis Iuliani Principis. Veredi a u hendis redis dicti , uocabulo e Gallico Latinos composito, ut Epired-: cum reda sit Gallicum uocabulum, ut inquit Quintilianus: Diplomata igitur erant uel chartulethno principali obsignatae, vel tessere, quibus agnitis, qui

επαρχοι dicuntur, hoc est, Praestides Cruli j magistratus Praest 3, uehicula cum equis publici cursus accomm dabant. In tractatu, Decursu publico codice. ellectiones

ident

86쪽

1N PANDECTAS. 3 identidem diplomata dicuntur : pro quo uocauto Grece

μωλμαῖα legimus,id est, tegeras. ut in lege tertia tram. tus saepe disti. Euessiones, inquit, ab omnibus poctulantar: Eue mones. rim Iudices, quam custodes. π reliqua. πὰρ oraωρ

, oem,. Tres autem eos libros qui postrenti sunt codicis, De tribu p nec emendari posscsine Graecis exemplaribus cubi extant, . - - - regnitu facile est,nec enarrari. quibus in ipsis permulta voeabula barbara inueniAntar: ut auerta in lege,Quoniam,in eo ipso tractatu, Decgrsu publico: Seda,inqμi cum Iraenis, Brib a uisia sexaginta libras,totidem aucria non transleui. 9 Alli se, initi libris.

ὰπεςράφ . Asserta,inquit,uocatur ex eo quod auersasit. t enim h poma chalon,id est,tora latiora quae per terga equi iugulis excurrunt sub alis eius succlam. Ibidem: Hippo Gyn ' comi sunt homines equorum curae praefecti: quales scutaris . in comitatu Regis uocantuKquorm maximus Archippοω- π' ' mus dici potest. t N Iege, Si quis,eodem tramtu, De eursu publico. Mutationes sunt quae a Graecis αμα α dicuntur,m αμοι sua. Siquis,inquit,vel pro una mutatione veredin superducem messe credideri quadruplum. Cr reliqua. ἐάν me μίαμγ, παρελάση, uel παει παr,b . Si quis uel unicam mutationem praeteruebatur .id est,mansionem demutandis equis destinatam. quod nec Accursius, nee Bariolus in tellexisse uidenturi. nec id miram est.

i N cap. Si quιs obrepfierit Praesidi prouinciae.Quoniam hoe uerbum apud Iurisconsultos in usu est: er Acessus eius uim signiscationemq; purrum percepit, ut hoc in loco luculenter ostendit: ideo enarrandu'm nobis uim est. O,

87쪽

ss GVL. BV D. ANNO T. RELI in obro me. repere est latenter progredi σβdaciter a re: π on stri: ut serpentes humi repentes solent. Vnde fit ut quis . quid sensum fissat, id obrepere dicatur : ut, obrepit non intellem senectus.cicero in Catone: Qui enim estim ad testentiae senectus,quam pueritiae adolescentia obreptis Et libro sexto,dd Atticum: Obrepsit dies,ut uides: miri enim ad tertium calendas Sextiles decedendum est. si Κμέραύκι b. Alibi: Mihi dies decesionis λεληθo p obrepebat. Et eo jicut obrepere pro Assere, hoc est,incautis aggredi, accipiatur. Plinius libro trigesimosexto: Nee potest uideri Sedurus rudi ex huius mali improuidae ciuitati obrepsisse quodam uita rudimento: iam enim L.crassum Oratoremn.Brutus in iurgi' ob id Venerem palatinam appello

pian. de car.edimSed si cum esset pubes,quasi impubes o repit:dicendum est nihil eum egisse: Accursus obrepsit existimauit ab obripio esse:ut preces obreptilias resurreptilias, Nicolaus Perottus ab obripiendo cir surripiendo di lasese tradidit. De obrepo iam planum Actum est.de surrepo r itit ut doceamus. Quintilianus in quarto:Benevolentia erditentionis postulatio, quia esse in turpi genere eauferan re perri posit: insinuatio surrepat animo, maxime ubi frons eo aenon satis honesti est. E t itidei de exordio loquensim re sus de Partitione: In furrepetur animo Iudicis. Obrepere igitur magistratui quid sit, satis liquet. Me Graeci orat

res κλεάλιν dicunt.Cr κλέμμα obreptionem: licet er alia obrepm adbo significet. Obrepere autem ad magistratum dicitur,quinti ηρ sesteole uel probritu uel doctrinae ad magistratvi us i-ῆ fh inict ut loquimur,per tapocri .cicero in Pis nem:Obrepsini ad honores errore homiM ,commendati

ne fimo, imaginum:qgarum simile habes nihilpraeter

color

88쪽

ctiorem. id est,idististi populum Romanum commendati

Et pro Plancio:Qvidii doceo Gn Plancium non obrepsisse ad honores: sed eo uenisse cursu qui semper patuerit omniabus hoe nostro equestri locos id est,ut uulgus loquitur,per abusum. Dicitur er irrepo eodem firme signistratu. ut in tertio Ose. I tis si uir bonus habeat hanc uim,ut si digitis concrepuerit, posit in Iocupletam te timenta nomen eius in pere hac ut non utatur.Irrepere pro fati laci quodam comme- triet obtentu iniquo inter haeredes adscribi. Sic pro Archia: Qisi etiam post legem Pupiam in eorum municipiorum tabulas irrepserunt. παρενεγράφουσαν τοῖς πολίταs. er παρεγροραφρο πολίτηρ huiuscemodi dicitur. A D leg. Iul.Repetund. cap.In comites. In comites quos Iudicin hac lege iudicium datur. Bartolus, ut in Accudisti sententiam iuratus, comites duobus modis intelligi posse ait : id est, conscios er consortes criminis: uel oscij -- eios, id est, collegas. Vsqueadeo recensiores Iurisconsulti a pristorum doctrina Latinus loquendi consuetudine degenerarunt : non ingeniorum illi quidem tarditate,quaesumma ipsis extimas fuerunt: non rerum incliria,ud quas percipiendas summo studio incubuerunt: sed priscae bictoriae ignoratione, antiquarums rerum inscitia, quas infelicitate temporum satis nose non potuerunt: cum bona pars doctritis atq; elegans in tenebris esset condita, Crsitusqualores multorum seculorum obruta: tametsi permultis eorum persuasi fuerat, uerborum elegantium studio iuris incommodiorem quam utiliorem esse. Quae sententia rusticitatis plena, ita in rem praeiudicatam trans*t: ut uel hodie in literarum claritate propemodum in Rurata, putidissem eorum uolaminum barbaries in confiiijs publicis , --

89쪽

νο GP L. BV D. ANNO T. RELI mo assensu, atq; etiam plausu per epe excipiaturi scilicet

illa uis est naturae perpetua, ut temporis circumactu omnia Com. ιι Iud deteriora fantrarias in dies erroresque inualescunt. comi tes Iudicum,id est, Procon ul: ,Praetorum,Praesuli ,aliorum, magistratuum prouincias rcgentium: erunt Legati, Procti,Onaestores,scribae:qui cum magistratibus in prouincias mittebantur, ut hodie a Venetis mitti audimius cum Praetoribus designatu. Cicero in Verrem, Actione tertia: Non nego tibi ipsi nullum nrummum esse numeratam: sed Eim ob tua decreta, ob imperata, ob iudicata pecuniae dabuntur: non erat quaerendiam cuius manu numerarentur,

sed cuius iniuria cogerentur. comites illi tui dilecti, manus erant tuae: Procti, Scribae, Medici, Accensi, Arustices, Praecones,manus erant tus: ut quisl te maxime cognatione, affinitate, nec itudine aliqua attingebat, ita maxime manus tua putabatur. Est alioqui etiam comes non socius, sed qui alium comitatur tanquam maiorem: ut in cap. Item apud Labeonem, upra, De iniurijs.f. Siquis uirgines. licet Lucanius pro socio Uussit illo in loco: Scire Senatis duet miles te magne sequatur, an comes. cicero in Tusculanis:

Asclepiadem ferunt Philosophum, cum quidam quaereret quid ei caecites attulisset: restondilbe, ut puero uno e set cmmdisior. Cicero pro cornelio, de Pompeio loquens: cum etiam ipse casus euentusq; reru,non duces, fied comites com

Aliorum eius lucrint. Id est, cum interim ipse plus stet ac mduciae in consilio quam in fortuna poneret: in priores partes Prudentiae tribueret, Cr posteriores Fortunae. Duor tamen generium comites fuerant, id est, ακα, ι Iudicam, id est,magistratuum. Prioris generis sunt ij,de quibus cicero ad Quintum Fratrem ita scribit: His alitem in rebus iam

te usus ine prostais erudiuit, nequaquam satis ebe, ipsium

90쪽

ra ter, ut ia hac custodia prouinciae non te un- ,std omnesu iministros imperii tui sociis er ciuibus er Reipublicae pr. 1 a stare uideare: qualiquam legatos habes eos. Cr reliqua. 3 Idem instrius: Atq; inter hos,eos quos tibi comites er a o iutores negotiorum publicorum dedit ipsa Resbublica dun.:i taxat finibos his praestibis,quos ante praescripti.Qgos uero is aut ex domesticu conuictoribus, aut ex necessariis appar,s toribus tecum esse uoluisti: qui quasi ex cohorte Praetoriai appetituri solent: horum non modo βcta ,std etiam dictas omnia prolanda nobis sunt. Et instrius: Accensus inquit o sit eo numero, quo eum maiores nostri ese uoluerunt: sitis lictor non uae,sed tuae lenitatis apparitor. Hu uerbis appa-σ ret comites quosdam fuisse adiutores er minist os imperiiv publici er magist atus: alteros fuisse apparitores er do-ib mesticos Proconsuli, aut Praesida qui tamen ipsi etiam pauo blice ei dabantur: ut accensus,praeco, dicus,lictores,am- mices:qui quasi ex cohorte dicebantur. os Marcellus in comites qς , primo capite intellexit his uerbis: Vel elim ex cohorte cu--Pω ι ius eorrum est. Ubi legendum crasto et eum qui ex cohoro te. Quid autem fit alioqui cohors Praetoria, nos in ulteras editione diximus. unde praetoriani milites dicti. Idem ciceroci in Verre:cohors illa tua quae plus mali siciliae dedi quam rentum eohortes fugitiuorum fulsent: tua manus sine conis trouersia fuit. De domesticis eiu3 loquens,non de militibus:

ut in Frumentaria,eum Verre recuperatores, id est,Iudicesis prixatarum controuersiaru de cohorte sua dedisse dici fuse torum er rapinarum participes.Ηaec lax a Pisone primum is lata est eognomento stui, appellatas est lex socialis, ut O ipse inquit in tertia Verrina: est enim sociorum causa con- a stituta: civitas inquit iis in Diuinatione cum unt pecuniae

SEARCH

MENU NAVIGATION