Philosophia Christiana cum antiqua et nova comparata auctore Gaietano Sanseverino

341쪽

quue Don aliter, Dain Vi DOStime cogitationis subsistunt, uut eme

nou quidquam subiectivum,et relativum, quemadmodum V egocst, Sed quid pinni obi clivum, et vlisolutum, Dempe huiusmodi, iit subi cii. et obiecti principium sit. Prior sentcntia Fichim,uNwm Soliet litigio arrisit. Fichte enim eo usquo deliravit , ut a ut . sola sino conscientia, insinito, indivisibili ipsum r* ego NOH Purum suu cum conscientia sui ipsius, divisibile, t finitum,

tincri statuit. Schelling vero Deum docuit esse Absolutum, Seu PrinciPium ideralitatis absolutae , id nempe, in quo res , et iussu ', subicctum, et obiectum, το ego . ct τ* non ego, omni dis- surcutia ab Iala, unum idemque Sura L: uhsolutum lantum cXistem, turaque osse formas, sub quibus illud seipsum manifestat. Scilicet Montitas absoluta, quae Desus est, per continuam Sui i psius ovolutionem se sub formis vitifcriae, et Firitus, Obiectivi, ct subiectivi, reialis, set id ulis inutiis cstat, atque hac formae EX-tra Absolutiam Mentittit m Phaononιeni . sive a Parcnter ub Sedistinguuntur, sud in Montituto tibmmta, in qua vere existunt, unum idomque silui. 254. uo lius autem hic non subsi tit; numque non Solum rem cogitarat m, Ut rom Cogitatam confundit, soli utramque rem Cum posita licitie uiatim id in suo osse contendit, illud pronuntia

tum statuctis: Qui timid cxl codo, cit id te, et quidquid est A

lucit, ol simul materiam cognitionis ab obieelis extra inentem positis derivavit cs Ideat. , ibid. , p. 168, lsis . Quare tum obiectum coguitum, tum Subie

Clum Cognoscrtis unum, id imitio osse Sibi persuaserunt. En quomodo positiones istae secundum Fichiolim nant. Tomo purum primo i Er illicindam actum activiιalis, sive spontanei aιis si hi essentialis se i-Psum ponit, sive creaι absoluto, id est tamquam purum, sino ulla relatione ad subice luna, et ad obiectum. Deinde per resieinionem, quae ui quoque ementialis rei, se tu se ipsum retorquet, ae proinde so in stibioeium, atque obiectum vellexionis distinguit. II inc το ego per renoxii non limites sibi imponit, Sequo in eos suhiocluni, ol in ego obiectum dividit. Quoniam nutom si ibi clum renexionis obiccio opponitur, liquet ego Obiectum, comparatum e uiri esto Sutiecto, reipsa essu nοιι ego. Qua Propter ego purum per re nexionem ponit tum sely Sum non purum, lioc est, cum eonscientia sui ipsius, divisibile, ei linitum, tum non cys etiam sivitum. lain το ego tamquam purum, sine ulla relatione ad Suhi luin, et obiccium, Psi Deus; το ego non 'urum, id uit cum cousciei ilia Suiit',ius, usi spiritus humauuai το non cyo ubi mutidua.

342쪽

βM rugo Loci A NATURALI sinate, est male . Quam, ex eius sonteritia , illud , quod cot omnia complectitur, non est neque subiectum, neque Obiectum, Verum Cogitatio, seu Idea, vel Idea ns, quae quidem in M est absoluta, et indeterminata, sed cum Aeipsam secundum quasdam Irgra, quac ab Hegelio momenta appellantur, evolvit, ego, muri

dum et Deum producit . Z5c . Pantheismus opera Victoris Cousinii e Germania in GaDi iam transmigravit. Hic relecticorum Galliae dux se Mntheistam esse Praefracto inficiatur; sed quod verbo negat, re fatetur. R

Vcra ip se docet Deum esse unicum , et multiplicem , aeternit tem, Pt tempus, summum, et insimum gradum entis, sinitum, et infinitum, simul Deum, naturam, et humanitatem Deram, Cum mundum creat, noti quidem o nihilo , sed e seipso illum oduc re, ideoque orcationem aliud non esse, quam evolutionem, et a P pariti Onom Ddi in mundo: orentionem osse necessariam , qu lauquod . cum Deus Ait paussa absoluta, non potvst non cream, LOCMst, seipsu In manifestarct , ct cum sit caussa infinita , huiusmodi manifestatio serit constans, et ins nila ; Deum idcirco necessario,

Et semper cream A.

An τ. II. Prentheismus Wneratim impetitur 25iI. Ex hao totius dictis evidentor colligitur omnes Cirra pnn-lboismum opinionos in eo ponsentim, quini Omnia , quae sunt,olsi multa , ct contruria vidcantur, unum tamen , idemque ossu

Statuant, quod unum appellant Deum , sed tamen dissereo alius

3 Exindo inloIligitur. rer negoti iis unam os P rernm, Pt selentino rorum originPm. rt in scientia sormam, et id, quod forma continetur, unum, idem iurios ε drer v ril. Quamobrem ipse totam philosophiam intra logitast rancellos coegit; ' quo sequebatur rationem philosophandi esse ipsam philoqophiam, siquid om logica . ni ah initici diximus, non ret ni iud, quam communis ratio philosophandi, si v communis inodus sciendi. Cs carol. Euhn, De Dialecti

Platonis, Borolini I 843. in L ea in primo momonio sp ta se ponti. alqn t Idea in se, idest purre,

sive inueterminata; in Bllero, Oxtra se progrediens, ponit mundum, ri ost I. a a extra se: Pt in t rito in r dipns et conseientiam sui adquirens, ponit spiritum. Pi diritur Icles pro se . circa horum philosophorum systemata es Vilm,

in Danihel stami in rnsirn rommigrasso I ampnnai sitim imguisse s unephia mphie, Paris l84l 134ω, qui unicam admittit substantiam simul linitam, Pt infl-nitam, Horriquo ram nox ros singularos esse lolidom mi suxionrs, qua rosprnycipuas Eius proprio in los. Intemstentium, Sapientiam, et amorem limitibus circumscriptas clivorsa rations oxhiberi l.

343쪽

Tu EO LOGI A NAT vnx Lis 343 ab aliis 1 ox natura huius unius rei, sive uni e substantiae, E. f., MCundum aliquos 4 ipsa mi Absestitiam actu existens , quod Omnin, qua utraque eXiStunt, in se complectitur; secundum adios, est aliquid imPersonale, ct quasi in Potentia, quod Per suCC si vos , ut indosinitos motus seipsum constituit, et persicit. 2'EX Datum DCrum , quas unicae si Atatiliae modos vocant; alii enim ens iam quam i iam cisi a Divina substantia non distinctas, alii tamquam nem ma , Scia sormas apparentcs , Sub quibus Absolutum sol 'sum manifestat, admittunt. 5' Ex xatione , quRrcs Aiugularcs ox unica Substantia cinanant ἔ c. g. , ex Sententia Aliquorum . productio mundi est quaedam necessaria manatio ransions o Divina substantia; alii vero ram in perpetua , Et ne Cessaria rvom is in immian te illius unicas substantiae Consist re nutumutat. Iam nos primo P thoismi generatim inspecti a Dormi inlcm Ovino mus,deinde quac iam contra diversas eius lasemas adnotabitnus.

25T. P p. Punchrismus est ustomia. qI Od crura Periantia, ct cum νώ mne Pugnat, qtiodque ad Pessimos error ducit. Probcitur prima pars: 1' Ex interna experientia nihil certa xst, quam sso in nobis Subiectum Cogitaris, quod permi alitate, ct consciosilia adco si hi propria pollet, ut altori communicari nequeat. quin destruatur; siquidem si meae cogitatiOiam, et asi

C. tonos, quasi D ta consciolatino aliorum, admitiantur, mea Con- Fcient in uia scit. Atqui in panthoisino quae uinque unius sui

iocii ni, alio distinctio perimitur. Ergo. 2' Experimur in nobisnmoris, pirati animi , avorsionis, aliasque huiusmodi assectiones, 'inc nil subiectum a nobis distinorum roseruntur. Atqui lia momuin nihil in systomato Palatho istico signiscant. Ergo. I' Exporimur aliquid ex istore, quod nobis Don inhaeret, et in Ia git, nDnuumquam sino Dosis, et contra nos . Ergo alia existunt a nobis . ot a nostris ast otionibus distincta , eaque substantiae sunt, siquidi in illud, quod in alio est, sive non est substant in ,

nonnisi per illud, in quo ost, Dempe per substantiam, quidpidmogore Potest.253. Probatur altera pars: Secundum Panthoismi theoriam , omnos hominos sunt unus intolligetis ; ot quoniam voluntas in- Iollo inna consequitur , Omnes hominos sunt unum volens; hinciarium dumtaxat ost ens intollectu, ct voluntate praeditum, Om nosque intollectiones, et volitiones humanae ad hoc unum per-

344쪽

346 rugo Loc IA RATVBAL Istinent . Atqui intellectiones, et volitiones hominum sunt divom sue ; siquidem alter intelligit, quae non ego ; ego intelligo, quae non ipse; alter vult, quae non ego , ego Volo , quae alter non vult; quae milii grata, ipsi ingrata sunt; absurdum autem est nul- Iam esse inter homines disierentiam in iis, secundum quae homines diversi mnmr ad invicem . Ergo.

25s. Praeterea differentiae , quac diversas species rerum Con stituunt, oppositae intor se sunt. Puta extensio, et Cogitatio; quampter, Panuleistarum sententia admissa. in unico eodem subi

Cto Oppositi modi, vel oppositae manifestationes simul stare deinberent. Atqui nil hoc absurdius. Ergo

240. Denique Pantheistae, cum Deum in omnium rerum απConstituunt, eam Dei notionem sibi conficiunt, qua nulla absurdior stigi potest. Eteni in 1' c si Deus est esse omnium, non m a

gis dicetur vere, Livis est ens, quam Luis est μιs' v. 2'

Deus neque infinitus ossut, quia vel ox rerum sinitarum collecti ne exurgeret, vel PM t indefinitum, quoci sine fine se explicat; quorum utrumque verno Dolioni Infiniti repugnat; neque por&ctissimus, quippe omnes mutationes, desectu S, errores, nerum anc, quibus res obnoxiae sunt, Deo attribu 'nda forent; neque San-

Ctissimus, quia, ex Pantliuistarum principiis, innumera, quae in

Nos non latet Pan ille istas unitalem Emis eum varietate rerum, nobis Inhoe mundo oecurrentium, componere volentes, autumasse illud unteum Ens Egse indeterminatum, et illimitatum, atque se ipsum determinare, cum in qualibet sormarum, sub quibus apparet, se ipsum quodammodo negat, limitesqua sibi ponit. At eontra, unicum Kns Pantheislarum vel lamquam maxime abstra. rtum, Rive ideale, vel iamquam maxime concretum, nempe reatissimum ita telligitur. Si primo modo accipiatur. ad eius conceptum, vi in Onlologia diximus cap. I, art. I, p. T , omnos alii conceptus reducuntur; ex quo eonsequitur, ut in unaquaque sormarum, per quas unicum ens so ipsum determinaro Danihel-stae autumani, rolio eritis esse intelligatur. Atqui, si in illis formis ratio en iis eontinetur, repugnat unu inquamque ipsarum esse negationem entis. Ergo. Ae- redit his, quod in pnir, prout ens est, nulla nogatio, aut privatio ossi', Pt e citari potest, quia negatio, ei privalio sunt non ens, seu nihil In lib. II Sent. , Dist. XL, q. I, n. t ad 33. Sin uniciam Ens Pantlicisiarum altero modo accipiatur, certe intolligi nequit, quomodo illud, quod omne esse netu habet, in diversis formis, sub quibus se evolvit, sibi ipsi limiles ponat, seque ipsum quin dammodo nego . Nam , si in diversis formis, sub quihus apparet, sibi limites poneret, essPl illimi ivium, quia in se est omne esse, simulque limi lotum, quia formar, sub qui hiis se ovolvit, ipsum limitant. Atqui illimi talum, et limitatum in eoilom subi ori sp in vicom porimunt, quia illud, quod unum eorum ponit, allorum lollii. Ergo si unicum Ens iii diversis formis, sub quihus se nianifestat, vel Evolvit, se ipsum nrgami, in Singulis ipsis se perimeret. ὶ Conre. Genl , lib. I, c. 25.

345쪽

ΤΗΕOLOGIA 'Aet v n ALis 315 mundo observantur, flagitia Deo abscribenda essent; noque libo inte Polleret, num, secundum Panthristas, omnia, quae sunt, aut nec Mario u Dei natura determinantur,aut Dei necessaria, et lierpetua evolutio sunt; T denique, Deus ex pugnantissimis qualitatibus constaret; plurima pnim, quae in mundo sese invicem impellunt, in Deo simul consistere deberent. Ε. g. , esset Deus Si- nul ex rensus, et cogitans, proin loque corporeus, et simplex; et quoniam inter res corporeas aliae moventur, aliae quiescunt, at quo inter res cogitantcs id, quod una novit, altera sub eodem respectu ignorat, et id, quod una amat, aversatur alia, Deus Simul moveretur, et quiesceret, unum idemque sub eodem respoCtu cognosceret, et ignoraret, amaret, et nversaretur. Immo, Cum Deus omnia sint, Deus se Versus se ipsum moveret, seipsum C gnoweret, et ignoraret, amaret, Pt RVelinaretur.

241. Quoil si cum Patillieistis idocilisticis nostrum ego, Et

mundus exterior, ni tuo ea. 'lilae in nostro animo, Pt in mundo

sunt, inter phaenomona, saliacos De illusiones reiiciuntur, non minus absona Dot notio inde Oxurgit; siquidem, cum nullum in illa hypotiust, pi uotor Deum, sit subio tum cogitans, illusio avsillae non nisi in ipsum Deum cadere possent. Deus igitur, Ensnvmpe persectissimum, illusioni quae maxima impors retio est, obnoxius foret. Coierum contradictiones, quibus, secundum hoc Pantheismi gonus, notio Dot implicatur, in sequenti articulo manifestas faciemus. Probatur tertia pars: l. ' Pantheismus est piusmodi systema Philosophicum, ut ex eo rationalisnuis in Theologium sponis Voluti sua dori vctur. Revera, supernaturalismus duo genera VCr rum admittit, ncmpe unum intelligibilium, alterum superintelligibilium, quia duos rerum ordines agnoscit, unum rerum, ex

quibus natura componitur, ulteriam rerum . quae Supra naturam

Funt. At pantheismus nonnisi unicum genus verorum intelli hi-lium admittere potest, quia, cum omnia quae in hac rerum Uni-VUmitat ruuntur, voluti formas. vel modos, vel manifestationes unius Entis, sive Id ac consideret, unicum rerum ordiricin capse admittit. Ergo. si panthoisinus ita theologiam Christianam indui tui . huius Hopinata nonnisi voluti veritatos intelligibiles FP Clari possunt. Siqi hoc si nbsurdum systema theologino Chri-Flianae, quod Os mdismus thoologicus vocatur. Panthoismus

igitur nil rutionalistini in thuologicum ducit 3.3ὶ Quill sit rationalismus illeologicus explicavimus in Mealmia, C. I, Rrt. 8, p. 376 vol. l. certe quisquis Spinosae Traefatum theologies politieum, et Epistolos ad

346쪽

3R Tu EOLOGIA RATvli ALIAE. Quin immo palliticismus non visi larvntus nil, 'lamus on, - Proinde omnem religionem, Pliam iani urnJcm, dies ruit. Sitne idem ost Deu ui vosaro,nc Illum veluti quiddam c3 . oppo8itis qua- Ilicii ibus constans. aut quiddam obstructum, quod PA DOCEASi in is 5 volvit, Di quod in immitio se moximo monisestat, nil mille ro. reus aut m lauiusmodi certo nullum rore tiam, et militamiaInororia sit,i vindicatri Pati Ihcistac animarum immortali talom aut perto insit in a tur, a it Fermolao retinent, renuti m tollunt. Et Acinc otii animus ita ab ianira substantia alasorptum iri arbitrantur, ut person 3lam, ε'. individuam Oxistontiam prorsus ninil lant , Dii tirae cauterra SHielliusiani, et Hegotiant; ulii Lialom, ct numquain dositi rumin Tarius sormas transmutationum sori in singulis homi uibus assignarii, vii Sansimonioni, Krnusiani, et Fonni crisiae; miris dinni quo in eo conveniunc, quod omnis homines sive boni, sive mali et lotia fato subiiciantur 4.' Secundum panthoismi pinei: n, homo libortii te ex pollutur,

Siquidom Omnia ex necessitato Di itinc Daturae dotorminiari. fluv-T , manaro dicuntur. EX qu , Consoquitur etiam Iridian Asir In S- ω distinctionum inter virtut ira, et vitium; sui , lnia eni in lili tria-w, oin Do discrimen intor bonum, ot malum in Orato tollitur. . i. Deniquo, ne Cuncta pDrsequamur, paralli ismus sociolat UmCivilcm sis nullus ovortii. Etenim socioicis Νino legibus consist creau ri potest. In in logos in palatii ismo locum nullum habent, tum

quia qui log in suri ab iis distinguntur oportet, quibus lix indici-

ur, Paulli cibi ac voro entium pluralitatem, et personalitatum in

347쪽

THEOLOGIA NATun 1 Lis 347 sciantur; tum quia qui legem constituit nocosse est,ut illis pra sint, qui legi purum debent; id quod cum unicae substantia ,sive

unius Entis dogmato non convenit M. 242. Obiic. 1.' Si essent aliae sui stantiao,praetor substantiam insinitam, ipsae sane persectiones quasdam haberent, quibus sui stantia insinita pareret. Atqui substantiae infinitae notioni repugnat eam quibusdam persectionibus carere. Ergo repugnat mi re alias substantias praeter substantiam infinitam. 245. Resp., Sst. mai., ita ut illae persectiones non sint iumo eodem modo,quo in substantiis ab G distinctis, conc. i. ,

non sint in Deo modo eminentiori, neg. mai. nc. min. ἰ ΠN.

m. Distinctionis, quam nitulimus, ratio ex iis, quae alibi docuimus , evidenter perspicitur. 244. Obile. 2. Suhstantia insinita cum sulastantiis sinitis con iuncia ost quidquam maius union substant in institia. Atqui hoc est absurdum, siquidem illud. quo quidquam maius esse Potest. non est ius nitum. Ecgo absurdum est esse substantius sinitas prac ior infini am. 246. B p., dist. mai., quidquam maius quoad nil merum,

ns. Iis quac ad huius mi explicationem alibi tradidimus ),butio alium D. Thomae locum adiicimus: ε Finitum in sinito additum non facit maius, sed facit plus; quia infinitum, et sinitum sunt duo ' v. 246. Obiic. I. ' Deus dicitur esse omnium; et omnia dicuntur ne in Deo. atque emo participationes Divinae Essentiae. Atqui hae loquondi rationes significant res extra Deum ab ipso Deo reipsa non distingui. Ergo. 247. RPsp., n ς. min. Et sano, ' ε Deitas dicitur esse omnium essective. et exemplariter, noti autem per essentiam ρ v. 2' . Creaturno in Deo esse dicuntur, uno modo, in quantum mn linentur, Pt conservantur virtute Divina, sicut dicimus ea esse in nobis, qu ne sunt in nostra potosinto ... Et hoc modo intri-ligendum ost verbum Apostoli direntis: In Imo vivimus, mo-

348쪽

Nostrum moveri causatur a Deo. Alio modo res dicuntur osse in Deo sicut in cognoscente i ,. 5' . Creat rau non dicuntur Divinam Bonitatem participare, quasi partem essentiae suae, Sed quia similitudine Divinae Bonitatis in Psse Constituuntur, Si Cul dum quam non persccto Divinam Bonitatem imitantur, sed ex Pari v.

Em. Obile. 4' Notio essendi in se, sive sui sistendi, ut alibi

Iictum est , dumtaxat Deo plenissime convetiit. Ergo nulla sub- Stantia. praetor Deum, dari potest.249. RCsp., mg. coras. Sane aliquid, ut s. Thomas domi, potest diei proprium alicui, vel quia ipsi ita convenit, tit nulli alii sublucto convonire queat, et ut cum dicitur proprium hominis reso risibile, quia nulli extra Deo a natura hominis convenit ν,

ves quia illud, quoil de subiecto praedicatur, etsi aliis subiectis

quoqNe conveniat, tamen eo minio, quo ipsi convenit, nulli aliim hi to Conu Diro quont, ut . cum dicitur hoc proprio esse nurum, quia non habet admixtionem ait rius metallis x. II ac pia Stitulo, de substantia Dei idom, ac de osse rius, dicendum est; acn Pu quemadmodum csso Psi propi tum Dco non eo quod res Patm non sunt unita, sed co quod CSSe illo modo, quo conV nit Deo, Π mPe, prout reb purum, seu sitio admixtionc ullius privationis, aut potonitae, nulli Duturae orontac convenit itamus proprie substantia ost, non quia nulla ros creata substantia 'st. Add quia substantiit, prout porsectum actum subsistenili d notat nulli rei creatae, sed Deo dumtaxat convenit. Itaque mm, quod mus p prie substantia est, non sivit res creatas Nou so, nec dici possu Substantias, non secus ac in eo, qri Od euer riissime de Duo praudicatur, non sequitur ipsum Don POSMpraedicari de rebus creatis q.

Ct aliis, quae antea passim exposuimus, intolligis salisecro tandamentum Pan - homnii Krausit, eiusque discipuli Arhensit; siquidem eorum sententia in illa Vrrhornm noqui voemion o si porsi ruitur. qua omnia, et proinde etiam mundies enita in in Dot E sentia nAsrritur conlinori. In lib. II Sem. Disi. X vlI, q. l. n. 6 ad 1. Et alibi: e Essentia Divina non reuinImn se nugmen in bilis et multiplieabilis ost, sed solum mulli plieabilis est Meundum simili ludi nom,qua a mullis participatur 3; C Ir. Gent. , lih l,e. 75. P. 282. - In lih. I Fent, Dist. vlli, q. I, a. I ad . - ct p. 282, n. 2. Id luculonior s. Thomas doenil, siquidem, postquam monuit Deum dici obstantiam, quavltim ad id, quoil est perfleti is in sub tantia, adiecit: e Et ideo non sequitur. quod omno. quod pyt substantia. sit Doris: quia nihil ni iudab ipso rocipit pracdicationem substantiae sic adcopia v. socundum qDDd diri tur de ipso; et ita propter diversum itio lum praedicaudi non dicitur substantia

349쪽

Iu EOLOGIA NATURALIS.

ART. lII. Quaedam tidyersus Spinosam, aliosque Panthesistus

adnotantur 250. Totum , quantum est, spinoetiani systematis acdificium ambigua substantiae Dotione innititur , qua cxplicata , laticlitus illud corruit. Sane 1.' Spitiosa Deum unicam su Subsinuitatu ex O doduxit, quod cum dixerit substantiam esse id, quod Per se, sim in Se est, illud per se ita accepit, ut non Solum in liuirentiam in alio subiccto, sed Otiam causam esse tricem a sutis lautia distin tam ox lud ret, unde nonnisi unicam substantium Divianum mistere possa collegit. Λt hoc salsum est, quia in il lini si Ne SuhStantiae esse Per se, sive in se non denotat cam huiusmodi esse debere , ut Don recipiat esse suum ut, alio , sed denotat Cum non habere esse suum in alio, tamquam tu subiccto . Quam- Obrum S. Thomas scite advertit substantiam dici posse rum , iuno DOn liabet esse suum per aliud, si per to aliud intesti gutur causa formalis, quippe quod causa sol malis est intrinseca cuique rei , non vero , si per το nliud causa offectrix intestigatur , quia res

Cimulae esse Suum a Deo a ripiunt 2.' Spinosa substantiam ita definivit, ut in ea essentiam ab se V non distinguoret, quiu non dixit substantiam esse insentiam, Seu rem, cui Convenit osse tu se, Sed Eus, quod in Se est, Scia lySum eras in se; unde pronum ei fuit omnem causam ab ipsa sui Stantia. diversam excludere; siquidem si in substantia essentia ab se non distinguitur, necesso est, ut ipsa Per Essentiam suum i xistat. At vero, ut idem S. Thomus scitu advertit, et substantiae nomen non significat hoe solum, quod est per se esse, quia hoc, quod mi esse, non pol si per se esse genus . . ., Sed significat o Sentiam, cui competit sic esse, idest per Se rase, quod tamen esse Dori Est ipsa eius Ossentia v. Et sane, substantia, Cum sit quas dolia Caingoria, rem secundum aliqvcm modum essendi determinatam significare dotici; ac proinde intelligi non potest, nisi in ea Pt aliquid, quod quodam modo est, ct quidam modus , quo ipsum est, distinguantur '.

de Deo, et creaturis univoee, sed analogiee I; Giu., q. Iv, a. 2 ad I. cs p. 282, 283. - c toL, e. VII, ara. 2, p. 28. in et Esse ereatum non est per aliquid aliud, si ly per dieat causam forma lem intrins eam; immo ipso formaliter est creatura; si autem dicat eausa format in extra rem, vel eausam esseclivam, si e est per Divinum Esse, et non per se I; In lib. I Sent. , Dist. vIlI, q. I, a. 2 ad 2. cs Ferra rimi sem, In lib. IconIr. Gem. e. 52. - I, q. tu, a. 5 ad i. ci λια. , Gid. , art. I, p. 36. 'i lline, ut alibi adnotavimus p. 283 ὶ, subflatilia, prout categoria est, iaDeum cadere nequit, quia in Deo rarentia ab esse distingui liaud potest.

350쪽

350 Tu EOLOGIA NATURALIS. I.' Blud praetermissum nolumus , duo vitia quoquc lutcro in

demonstratione , qua Spinosa unicam substantiam Divinam exuatere statuit. Ρrimum est, quod huiusmodi demonstratio in s imam incurrit. Philosophus hchracus primo Suhstantium ita de finivit, ut nonnisi esse Dei re vera signiucaret, deinde ex notione substantiac, quam sua definitione tradidit, Deum dumtaxat esse substantiam deduxit. Alicrum est, quod Spinosa ex solo conceptu substantiae argu munium uil cxistentium cius petivit. Eniin vero , cum notio substantiae dicitur isse res , cui convenit non esse iii alio, vel, secundum Spinosum, cuS , quod Irr se est, et per se concipitur, procul dubio non allirmatur ose revera tu na lum rem, cui renucuit non ESse tu ulio , Sive ens , quod per Saest, sed illud tantummodo decernitur, si quid ost, cui convenit esse non in alio , h csse substantiam. Quocii Cu cx Dotione , quae definitione substantiae continetur, illud minime licet utri lute inserve, quod substantia re vera i istit, sed illud dumtaxat, quod re veru existit substitutia, si rus , cui convenit nou osse iuulio, Oxistat. 25 l. Ad Pantheistas transcendentulos quod attinet, 1'. iam domonstratum a nobis suit absurdam cssu tum illam methodum, qua ipsi cognitionem nostram a Priori invi ligure Ciatiuntur et Lum illum sentcntium, quu utiturum obiecta suae cognitionis sibi

2'. Λ vero longe abest pronuntiatum illud , quod ipsi a Mo-

plutonicis ' ucce runt, ideas nostro a rctus non distingui, at- quo subiectum cogitians, et Obicctum , Od collatiar . tinum , identiliae erae. Sane, quemadmodum S. Thomas contra Ni pluti Ilicos urgum ratatus Est ' , in primis lutcllectio non est cadum Cum ne intellecta, quia mens non solum intolligit rem , sed licrsacultatem in scipsam redeundi, qua pollet, intelligit intellectionem rei; quo sit, ut non solum scientiae rorum cxistant, sed etiam scientia cognitionis rerum cousici possit. Secundo, itit licetio distinguitur ab intellectu, Sive a subicCto cognos uto, quia si intellectus idem csset cum intellectione, ipsu numquam in P=Lontia , sed semper in actu foret , hi C est, semper Cognomiti Ut quidquid cognoscit, neque unquam novas cognition A adquir viri. Tertio, intellectus a re intollecta discriminatur. quippe quod res intellectu est principium, por quod unima cani intelligit .