장음표시 사용
181쪽
tentiam simpliciter & absolutὶ loquentiu probare non possum: ei tamen, addita sequenti animaduersione, libenter subscribam. Et ratio potissima quae ad id faciendum potuit impellere,
elicitur ex Galeno,qui expultricem facultatem l ι, Zorespectu concoctricis minori calore gaudere O- fmpl. cis. stendit, siccitate etiam minore, ad attracticem& retentricem facta comparatione . Cum ergo& medicamenti, & humoris ab eo tracti calor, i
qui in ventriculo die purgationis praeest praeser i '' tim si cum siccitate est: coniunctus) excadescit. . minus certe propellens facultas eo calore vies. lexcrementorum deiectioni erit apta: nam quo ipraedicta intemperie retentrix fortior euaserit, leo expultrix ad excernendum imbecillior si lcietur tempore quo eius actio magis a nobis optari poterat:transactis enim quatuor , aut sex horis post medicamenti hausturiij ipsius Opera- tionem subsequi erat necesse . Nam sicut dum Vnaquaeque naturalis facultas propriam ser Huat temperiem & robur', actiones inculpatae fiunt;sic nimia intemperie crescente,auferri, diminui ac tandem aboleri contingit. Igitur si eo tempore frigidae potum exbibeamus, cum cu-tratio cotrarib fieri debeat dealore & siccitatem inimiam remittemus , sitim sedabimus , hu imorum acrimoniam obtundemus,ipsos tadem. I S 1 ad
182쪽
tis: quae omnia perficiuntur ancul a te ipsa natu trali in pristinum statum reuersa: na quod prius et prae languore S imbecillitaret efficere noci poterat,iam robore comparato perfiditi&absoluit & prospere ac feliciter purgatio subsequitur. a Qualitas vero non est eadem omnibus perscribenda, sed fortioribus viribus existentibus,assuetis , & qui pharmacum calidius sumpserunt in febre maligna,maior: minor vero ijs qui leue admodum medicamentum subduistiuum hau serunt in pestilenti . Nam si cito,tuto,&iucudεν in his morbis,pestiletibuς praecipue mederi de- mus aegrotantibus 1 cum ab exustis humoribus,& pharmaci calore siti onditatur,& ven-Itriculus aestuat,nullo alio auxilio citius 8c iucundius id assequemur,quam frigidae potu.l Tandem si Hippocrates ac Galenus piissatia die purgationis ad ed commendabant; qua erit triculo est aduersat 'anto:secutilis simplicis a-.
quae haustum concedem Θ ἴ- sta
Quod si instes, medicamenta illa ab Hippocrate & Galeno aegris exhibita,potentissima &venenosa natura constasse . cuius violentiae re primendae gratia piissanae usum in Ueneruiit; alstra vero alijs castigata & emendata esse,ac pro in aquae potum non expostulare: id omnino
183쪽
negamus . Tum quia blanda & suauia medica menta Graecis cognita fuerunt. Tum quia cum ρι . timedicamentis magnis utebantur, alia illiS per- Morbis po- miscebant, quae venenosam illorum qualitatem pμυρορμ . emendare nata erant: ut cx eodem Galeno. 2. de ratione victus constat. Non tamen indiscrimi natim hoc remedio viedum cst, sed videndum iis ridi. quibus hoc praesidium possit esse aduersum, & purgatio minime propinandum: id enim restat discutiendum. Primo his, qui adeo medicamenti potum auersantur, ut purgationis die, quantura uis illorum molest ijs occurramus, innumeris premuntur accidentibus, quia licet morbus eo tempore hoc auxilium exposcere videatur,ab e o tame ab . stinendum est,ne indiuidualis naturae repugnatia ad medicamenta, propterquam praua illa e mergunt accidentia, aquae vitio adscribatur.' Similiter in quibus viarum adest obstructio& impedimentu, aut lacibus sunt intestina plena,aut expultrix sopita, qgerve debilis, & aquae frigidae insuetus, flatibus, aut morbis frigidis ve-triculi, aut aliarum partium obnoxius: aut cum medicamentum exhibitum ita exiguam habuerit vim respectu humoris, ut ipsum allicere non
possit: his certe & similibus casibus alijs praesi- dijs subuenire possumus. Languidis, & qui exiguo pollent ventriculi calore, ex usu elh galli-
184쪽
naceum ius,non quidem insulsum,sed sale susicieti permixto,du medicameli actio retardatur: ut calore,& leui irritatione salis ad expelledum sit facultas propesior. Suppositorijs vero,aut acricly stere utemur, dum facultatem ad excernen dum irritare in animo est:&sic de alijs. Reliquum est , cum ob intemperiem cali-- dam & siccam, & biliosoru humorum copiam, ventriculus & intestina arescunt, siti premut aegri die purgationis,uirtute existete valida, po tu frigidae esse ex usu,maxime, si in tempus inciti dat aestiuum,& dicta impedimenta absint. In alijs vero diebus posse etia tuto dari testari re tur Avicen. qui dupestilentiu febriu curam in- .. stituit,in haec verba ait: Et aquisfrigidasu est iuuatiua valde: pauca autem consequenter exhibita fortasse
In peste etiam quae Caesaraugustanam ciuitatem infestauit, hoc maximo & generoso auxilio innumeri liberi euaserui a pestiletibus mod
bis,quibus erant apprehesi: eo enim potu compescebatur oris ventriculi morsus,& anxietates,
& usta proueniebant, eamq; cum sitis erat inex hausta, libo alius porrigebant. I
185쪽
Traduntur medicamenta concoquetia oe altera a quibus pestilentibus morbis siuccurrimus. Cap. XXIII UM Medicus morbum cognoscit pe-
mentem ex signis & notis illius pro prijs, & uniuersalia auxilia aut feri nequeunt, aut non sufficiunt, opus erit considerare, nunquid venenosa & pestilens morbi qualitas in putredine,humorumve ustione Vigeat, ut
. an frigidis & humidis, an frigidis & siccis alte- .rare sit necesse:qd ex pulsibus,vrinis,linguaeque calore dignoscet: lingua enim sicca & nigra ex fuliginib' ustis talis reddit: humida & nigra, ex
humore, aut vaporibus a materia putrida ortis. Igitur pro varia uniuscuiusque temperie,&morbi conditione, ijs aut alijs utemur serapijs. Per- . 'peram praeterea faciunt nonnulli in omnibus i. 'malignis febribus acidis utendo, non conside- Taxanturrantes saepenumerὀ his medicamentis neruosas partes vehementissime molestari: maxime dum si is illς,aut cerebrum est assectum, vel sensu exqui . me isto pollet aegrotans: aut si in taminam incidat -morbui; quae uterinis affectibus est obnoxia: omnibus nanque istis infestissima sunt acida, ut quotidiana docet experimenta. Sic Hippo. 3. de ratione vi ctus: Mulim itus, ait longe magis mam siris aduersatur acetum :na uteru dolore affit. Et Galen. in ' Com. reddes ratione quare nervis sit aduersum, inquit,
186쪽
inquit, Quia cum frigidi oe exangues sol, factu a P
esumus : antecedente tamen textu melancho
licis similiter interdicit. Circa quatitatem vero, bilios; & sanguineis , aut quibus humores prὀνη q*μ i fundas corporis partes occupant apocem ara &potiones uberiores sunt concedenaae : secus fa- Ahiux, du eoiectura artificiosa cognouerimu humores primas venas occupare, natural cve calorem languidum esse, & humores, Otumaces. Ex sal. r. Iri calida intemperie ex usu erunt serapiae,m cibo. vhi non solum refrigerantia, sed quae vim habeant ' ''S ,resinciedi Oartem illam in qua prauum illud e X-ve quan ira. Crementum generaturinam dum pestiles febris sp cerebrum potius offecit, situ pus violarum,'aut
rosaru est ex usu: si aspera arteria & pulmoned, guur ex icapilli Veneris & liquirritae: du hepar, cupa - ''' rium & cichorea, aut succus citri, vel limon . sicut cu pituitosus infestat humor, ijs quς incin dedi, penetrandi, & exiccandi vi pollens, vel ut vj trunque Oximel, Oxalidisq; sirupus,cum saluis
An vero destillatilia: aquae alijs praeserendae sint, distinctione est opus : quaedam enim sunt
187쪽
simplicia inedicamenta, quorum virtutes & fa- lotes in parta aquea notius fundantur, alia ini
deJ,terreave, aus aerea; aut in terrea
sit nubilam si ex epli gratia) seorsum destille muς
rosas,violas,&similia, inueniemuς nonnullaa- ilia magis odorem, saporemque extraxisse resq- e quibus destillantur,omnibus accidentibuq eta 'U' '' se expoliatas. In alijs utraque odorem seruant: tandem alia reperiuntur , in quibus ob facile ies Litionem , neque ita aqua inique in eo quoil remanet,virtus relinquitur , prout hoc aut illud elementum,ut di xjmus,pra dominatur. Igitur aquis ς herbis elixis utemur, dum coiecturavi Oxpetientia assequemur pdestillaritia aquam odorern,aut saporem herbarum nὁiυ ex- traduxain: ut dum tam facile virtutem herba-rym,aut norum resolui videmus, vide stillationis moram sustinere non possint: secus dum cotUrium eontingere sciamus. ia vero Quae, quae in aer: auo plumbo - Ἀή miti trahuntur,ob permixtionem sulphuris,& arge- iata in piati Viui, qua omnia metalla tanquam ex materia si in επιν
de forma, componuntur, sul Rclone non caret; tis. aliqui-
quant uuis ad aliquos peculiares Medicinae usus sius usi uspBssint prodesse. ροθης es Hora autem propinandyserapia non semper eliderii futura est Taliquando enim diim ex pro-
188쪽
gressa febre remanet intus calor & aestu, , , ad partes inferioreS libitur; tunc opportune sera- pila & a ocemata praebentur: aut dum peculi tis alia adest indicatio Si vero nihil obstat in ruirora ςxhibeantur. Quod si sanguini missio ex-
Hii praelibatis, opportunum iam est ad remea VIR: medicinalia, quae his morbis prodessepou lunt deueniris. In quibus considerare debemus . LV m pra cautione diximuς quae frigida,ealida' avd utraque qualitate praedita sunt i i ter omnia meo ua: in morbiς pestilentibus frequentiu olent nonnulli admiqi strate , sunt quas si clorem allicere positati praesertii ne im exc -'ragiosis siemmanispostilens morbiis fit . Sed an iid genus remedij sit reliquis p serendum, non te Citra examen transige in . Quod ve me id, λ in1 δR I gδ in , u zi capite discux-du pro-
An seudorem prouocare liceat in stellentium morborum curatione. Cap. XXV., in I VO D Magis ab his quae sudorem mo pere pollunt, abstinere nos poterat, est anti quorum ρομ'c remedio silentium
189쪽
in his morbis:nam cum diuersa auxilia, tam maiuersalia, quam particularia describant, huius solum remedij parum aut fere nihil dixerunt. Ex quo nonnulli adeo ipsius usum pertimescunt, Vt libentius sanguine mittant, expurganti by per al
dorificis i Quod timoris genus ab eo emanasse existimand timi est,quia viderunt & obseruarunt in multis constitutionibus pestilentibus sudore
copiosobexol titis viribus ςgros ob ijssem aquari. to fortius calidum innatum exiiserit,iato minus D;bel;ι M. sudori praebetur materia. Ob quam causam Dio dici oppicies clarissimust Medicus,siadores omnes, virε- η 4ς μ fert Gale. in Aphor. praeter naturam esse existia 'mabat, Quoniam omnibus quae adcorpus estimant rem administratis,oe alimento a natur subacto,numqua ensiἶilis Omorper cutem excerneretur. Valida enim extistete natura, superuacanea excrementa aut per
alias vias sensibilite ut peri insensibilemitranspirationem excernit. Igitur cum sudor significet caloris naturalis debilitatem,pr ter naturam aduepire corpori autumanti: sicque arte nullo modo esse prouocandunt. Febres preterea peissiletes sudatur, uti pluri niti, in materia inaequali,
intile scillae e vst acu pii Uii'ze, aUt mixtione sui vij ere est in his qui carbunculosi, luminibus.gladulisq; testjletibus uti correptis T i at quae
190쪽
in quae sudorem prouocant,solum eiaacuarit se- rosam humiditatem sanguinis, non vero crassam & lentam cui pestilens qualitas inhaeret. Igitur cum de causa morbum faciente nihil educat, non mirum si ab eorum usu recedant. Confirmatur id, quia quae sudorem alliciunt, ex Omnium autorum consensu calida & sicca sunt, tenuiumque partium , &ob id febribus omnibus,maximeque pestilentibus infestissimam amab eorum intemperie febre aucta, necessum est veneni vires ingrauescere. Praesertim quia in pestilentibus tumoribus, ibi in culcata materia, I-dore non est educeda , sed alia longe diuersam
curatione desiderat; fouetur enim materia tumoru m ab humore qui in penitioribus corporis partibus continetur, qu ς cum ab externis disii ta admodum sit,praeter rem erit sudore illam ex
. Pro huius tamen dubij decisione notandum est, sepenumero in morbis pestilentibus, nullo
existcnte antrace,aut tumore, sudorem conue
nire, praesertim prius sanguine misso,vel corpore leuiter purgato,si expediat:nam sudore oborto, solenta morbi malitia aegri immunes euadere: imo sine artis adminiculuo in pestilentibus febribus citra tumore natura per hanc corporis regione salubriter aegros iudicare solet: & si