장음표시 사용
201쪽
in his morbis mam cum diuersia auxilia, tam uniuersalia,quam particularia describant, huius solum remedij parum aut fere nihil dixerunt. Ex quo nonnulli adeo ipsius usum pertimescunt, Vt libentius sanguine mittant, expurganti b' per aluum de urinam svomitorijsque utatur,quam sudorificisti Quod timoris genus ab eo emanasse existimandurii esst,quia viderunt & obseruarunt in multis constitutionibus pestilentibus sudore copioso uxol utis viribus ςgros obiferna qua nisto fortius ualidum innatum eralteri ato minuβ D;beti, M. sudori praseetur materia. Ob quam cauam Dio dici ορρicles clarissimus Medicus,siudores omnes, vires. ἔφε δε μ' fert Gale. in Aphor. praeter naturam ese existia 'mabat, Quoniam omnibus puae adcorpus alamni rem administratis,oe alimento a natura subacto iunquamsen stilis orper cutem excerneretur. Valida enim extinflete natura, superuacanea excrementa,aut per
alias vias sensibili et ut peri insensibilemitranspirationem excernit. Igitur cum sudor significet caloris naturalis debilit)tem,pr ter naturam aduenire corpori autumanti: sicque arte nunio in oesse prouocandunt. Febres prςterea pesbietes sudatur,vi, plurii sit,in materia inaequali,
intile sciliceti usu cu piae audi, aut melicho stm ionc sut xii ere est in his qui carbunculosis luminibus.gladulisi testjletibus suti correptis
202쪽
iat quae sudorem prouocant, tum euacuarit se- rosam humiditatem sanguinis, non vero Cransam & lentam cui pestilens qualitas inhaeret. Igitur cum de causa morbum faciente nihil educat,non mirum si ab eorum usu recedant. Confirmatur id, quia quae sudorem alliciunt, ex Omnium autorum consensu calida 8c sicca sunt, tenuiumque partium , & ob id febribus omnibus,maximeque pestilentibus infestissimam amab eorum intemperie febre aucta, necessum est veneni vires ingrauescere. Praesertim quia in se silentibus tumoribus, ibi inculcata materia,sudore non est educeda , sed alia longe diuersam curatione desiderat; fouetur enim materia tumoru m ab humore qui in penitioribus corporis partibuS continetur,quς cum ab externis disii , ta admodum sit,praeter rem erit sudore illam ex
- Pro huius tamen dubij decisione notandum est, saepenumero in morbis pestilentibus, nullo
existente antrace,aut tumore, sudorem conuenire, praesertim prius sanguine misso,vel corpore leuiter purgato, si expediat: nam sudore oboeto, solenta morbi malitia aegri immunes euadere: imo sine artis adminiculuo in pestilentibus febribus citra tumore natura per hanc corporis regione salubri ter aegrγ iudicare solet: & si
203쪽
prae debilitate id facere nequeat, fulianda certὶ erit:sicuti in alijsaeuacuationi bus, qui subito in
melius fiunt.Neque enim Dioclis ratio adducta in contrarium vera est , qu bd sudor praeternaturam sit,quia caloris arguat imbecillitatem cu potulenta materia , aut serum in extremis vasorii contetu, cutis raritate exire possit, optime se ha .i Pre Ibente calore nativo,quantunui; insensibili tras' piratione non potuerit materiam illam resoluere,quia raritas fuit impedimento. Igitur Dioclis ratio non conuincit. Imo quia serosa haec suba
stantia humoribPermixta, potest multis modis assici,& naturae affectiones impertiri: si febris ar 'dor vigeat,non calidis & siccis praesidijs, ut probant rationes oppositae, sed frigidis potius: ut a- - , qua bugiosae,chondrillae, cum lapide Begoar, & nonnunquam frigida solum aqua id assequi so- ilemus:quod enim haec frigida praesidia per sudore tuto pestiletes febres mederi possint, praesertim du sitis vehemes aegros premit, & morbus in summo vigore est, docet Celsus, qui in haru i , sobrium pestilentium curatione, Von,itu &sti ''in' ' 'gidae potu utitur;sic enim ait: fum vero in summo
incremento mortus , utique non ante diem quartum ma .gna siti antecedente, frigida aqua eo se praestanda est, u bibat etiam ultra satietatem: σ cum iam venter πρυ- eor ilia ultra modum repleta ,sensi, refrigerata sevi, vo
204쪽
observemus,an febris remissa sit 'Mut intelis alit sudor mο- citra febre adsit at pestiles morb', aut tumor: I 2PK:q aut tande si frigid'&crassus sit hui hoc in tenuis, ' 'At Minmὲ calidus:ac deniq; si iuuenis, aut senex sit aeger, ut potentioribus, aut remissio tibus sudorificis utamur. Ex his igitus liquet, que obiectionib'initio capitis postis possim' respodere Superest ianon ullas formulas perscribere, ut hoc auxilio securius uti possimus: nunc simplitia, nunc vero composita administrando. Inter simplicia aristolochiautraq;,cham dris, hyperic5,bistorta,tormentilla,imperato Aa, ah-
etoar,ram cta monocerotis,terra Lemnia, & alia
quae his dotib' sui praedita, ex Orietatib' &Occires, aut decocta parari poterui, duidrsς morsis
in hepatis upa id ricii sicut tu cordi magis subuenire cupimus, iuuat lapis beZoar.Inter coposita theriaca Si m imitatu sieqiietitissim g dil ministrari solent: a non ullis vero cymendatur alia potentissima exesiphorsio de elleboro, carpobal ib Ttano.&xilobalsamo parata. quib' certe assentiri
205쪽
' & cum maiori cosideratione in his morbis,magis quam alijs incedendum est. Matthiolus la . dat dragmam unam theriacae, cum decoct cudui sancti,aut tormentillς: sed clementiora sint quae sequuntur. lR. summitatum cardui benedicto scabiosti&pentaphylli,an .man.j. corticum citri drag. se hqua fluuiali incoquatur ad tertias:& huius decocti calidi sex,aut octo unciasiaccipiati quod si febris aestuosa sit, & sitis vehemens,permiseeret licebit sirueum ex succo borraginis, aut citri a
In qujhus tamen pituitosilapsaeualet humor, conficitur ex decocto cardui sancti gentianae,& mellisset Hylli: aut sic. R. visci quercini unc.j.direta mi albi via c. sem. seminis.& sso tu cardui sancti an .drag.j. Fiat pulveres,quorum detur drag. i. cum decocto cardui sancti,ahit diluti vini, si subris non adest. D Z Praestantissimum vero est quod sequitur Nium;quod recipit tormentillae dictami albi, sanidalorum rubeorum,cornu cerui v sti boli Orienitalis an .drag.j. margaritarum, coralli albi de rii bei,gentianae,&aristolo chiae rotundae,& cinnamomi an .drag. sem. Fiat puluiλ '
Dosis est a semidrag. usque ad drag a. in deco
206쪽
cto scordei, cardui benedicti, vino, aut aquascuresonetae, prout tempus fuerit, calidum, aut frigidum. Interim vero ac sudat, non est somnus aegro confiiaris tantibus permittendus:sed si vires labuntur, re- tio cu agri paretur 6c recreetur: sin minus,naturet totu relin f 't 4 quamus Op': nisi cutis adeo densa sit, ut oleo a- liquo laxante aut frictionibus, antequam sudor prouocetu rarefacienda sit. Praeteri ro a ni3o, quando magis hic morbustvagabatur, ad sudorem alliciendum Medicus os quidam,qui horum morborum curationi intenciebat, hoc praesidio ad sudorem prouocandum vetebatur felicissimo eventu . qa recipiebat Punuexiqcarling,& cardui binedictiin actami Cretensis ana dra g. ij. Pulveris lapidis beetoar & croci , n. serup.j.quorum dosis erat drag.j.cu decocto aliquo pentaphylli, aut scabiosae. In peste illa Algheriae saeuissima, quae ex aerupernicie proueniebat, nonnulli mane aut vespere pauco cibo sumpto, hoc utebantur unguen--, quo inguina, aut pubes inungebantur, sudorem enim proliciebat,aliquibus vero ventremo seri contingebat. R. fructilet iuniperi p. j. abrotant, athanasiae,
gulae, eardi sancti hiperici an . p. j. essem. Fiat decoctio in vino ociorato ad consumption eni ilai LT V vini
207쪽
viiij malaxςcia dcledo myrrhae,&thurta an.dra. duas. Castorei dra g. j.Mercuri,extinctiunc .unal assungiae veteris. q. s. styn liqui. vficiam semis. mist.& fiat unguentum. DNonnulli ante inunctionem decocto aliquoad sudorem concitandum utebantur, sed citra' 'Mercurium mihi imagis placeret. lil: bi tamen indicationes sint qus auxilia alia particularia expostulare videantur, aut parti alicuit Hincipi occurrere necessum sit pauca sequenti' capite ponemus, quae seorsum,aut serapijs permixta possint proaesse.
Ponunt ur remedia aliquis morbis pestiletibus probata,ex his qua intus humuntur; s circa ea quae extrissecus applicantur, pauca
, V. NT Nonnulli, quorum vires adeo tenues & exiguae sunt,ut non solumni orbis, pestilentibus, sed alijs quantuntiis paIulia: simis &leuissimis exoluant, quibus necesse est medicamentis suauissimis subuenire:&sic cum reliquis potionibus uti non possiimus, parari debent electuaria tabellae;pplueres,aut destillationes, qua suaui res, dc gustui minus molestae fila
208쪽
Tabellae exempli gratia) parari poterunt eX NFElia
puluerci' diamargaritonis frigidi, & diarit C do morbis ρε-nis, an . drag. j. pulueris coralli rubri praedara& dictami Cretensis, margaritarum & scordei an.drag. sem. . aqua Oxalidis& lib. j.&,sem. Achchari fialit tabellae: aut ex pulveribus electuarii de gemmis,aut diam argaritonis frigidi: aut eleiactuaria ex colatuis coratalibus cum puluere coralli rubri, margaritarum, & radicis angelicar: quibus acida agij cies , si caloris adsit excessus. Summe etiam proficuum est electuarium de gemmis, aut puluis boli Armenicae praeparataci eo modo quo in fine capitis dicemus. i l
Destillationibus etiam utendim est, & prae- hter dicta in praeseruatione, valet haec qu sequi Σ' -
R. cardui sancti,pimpinetlς,betonicae, verbenae,scordei,acetosae,melissae,an.man.j.sandalo rum alboru m,ligni aloes,getianae,cedoartae,an. dea g.ij.Puluer. tormentivae & carlinaran. drag., succi limonum & pomorum an . unc. iiij. thecnacae magnae 3c Mithridati an . Vnc.j. confectio nis hyacintorum vnc. sem. Dissoluatur aequali
portione vini odoriferi, & decocti scordei, de per integrum diem simul macerentur; postea in duplici vase destillentur. Huius aquae sumat pondus unius unciae..sil V1 si
209쪽
Si Vel o ad malo a remedia liceat peruenitie, antidota in praeseruatione posta mirum in navi-I
In omnibus tamen compositis antidotis consulerandum est, nunquid simplex aliquod medicamentum sit morbo aduersum:aut ob nume rum &copiam ingredientium possit virtus labe inctari: quo tempore ingredientia illa a compositione auferenda sunt, aut excessus illius medi-Πitbema- camenti corrigi, aut emendari debet. Circaea inis. . qu*ς xς ius applicantur cordis regioni, cum o-mjata in porter,byeme,& homine frigido temperamen- caryoti με to,utenὸum est inunctionibus calidis, ut esto- ' leum gari ophyllorum,& naphae,butyrum, ut
'itheriaca, cum aqua melissae, aut vino diluta. Vere autem cum succo pomorum, aqua rosarum, & puluere dia margaritonis frigidi epithemata tepida cordi applicentur, ne impediatur pravis vaporibus exitus . In aes uota tamen febribus inunctiones cum oleis , aut alijs medicamentis, quae unctuosam habent na turam,suspectae sunt, quia facile ab intenso calore inflammantur partes,& recalescunt. 2 Si vero natura in aegri utilitatem expulsioni humorum incumbit, nullo modo epithemarail aut inunctiqnes fiant. . Dii testi
Quod si vapores pestilentes adoriantur cer Je a V brum,
210쪽
brum, statim ei succurrendum est. Imo si calidi Dὸου ,h. cerebri notae sint, &febris incipiat acuta, &ex calidi tam is orta humoribus, aegerque quan uis non deliret, sed praeter consuetudinem plus iusto loquatur, antequam caput magis incaleGsat, & potentiς intern ς laedatur,&deprauetur,oxyrrho linum est applicandum : eadem enim remedia debentur praecautioni, quae & curationi:vt colligitur ex Hippoc. Poterit similiter cum . . ex septi transuersi, aut aliarum partium cosensu Vapores eleuantur, iugulo oxyrrho sinu appliι cari ut in transitu vapores, & calidae exhalationes contemperentur. Et quantris Galenus niue u σι δὲ Δ refrigerari iubeat in calidis cerebri affectibus, o Iez; is non tamen id faciendum est, cum pestilentem et qualitatem adiunctam habet calor: quaecunque si 'enim impense frigida exterius applicata nocebunt. Debent ramen frequentius mutari, quam hodie nonnulli faciunt, quia ex nimia mora vi res Oxyrrho dini debilitantur. Haec sunt quae circa sed Nomata quae it quentius eurrunt dici ponunt: na si de omnibus seorsum futurus suisset sermo, multum ab instituto fine transmede