장음표시 사용
151쪽
Vt igne comburatur:& id occultates, si opus est,
Ecclesiae censuris terreantur: nam ut resert Fra- castoreus lib. 3. de contagione, cap. 7. anno Is M. eum per GermanosVerona teneretur, ex Orta peste, qua hominum fere decem millia periere, ex quadam pretiosa veste pellicea occultata quinq;& viginti Theutones obierunt, quia uno defun O O,alius eam vestem induebat quo similiter obeute,alius,& alius.& alius, donec tot intereptoru clade comonefacti illam tandem cobussere. Verum vestes,& alia, quorum exigua admo-Hum adest suspicio,abluatur cum lixivio ex herbis odoriseris, aerique exponantur, deinde Soli,donec magis purificetur, aut tandem fornaci, postquam fuerit ignis extractus, ita tamen Vt calor in parietibus sit ea intensione, ut mantis Vix possit sufferre. Validissime enim exiccat, & seminaria contagiosa extinguit. Pretiosa vero, &vestes pelliceae, & coriacea parietum ornamen ta,& similia quae ignem non sustinent,aceto iris rorare,& ventis exponi per aliquot dies necesse est quod multis experimentis comprobauit doctissimus Q Tyberius Angelerius in pestiletia Algheriae,ut ipse mihi saepius retulit. t Sed quomodo contagiosa seminaria ex rebus stricis i& alijs auferatur,reperies libro nostro Hispanica lingua scripto.
152쪽
De rect i victus institutione in morbis ma
limis ξά pestisentibus, cum actu molestant. Cap. XV III.
ΡLRACTO sermone de preseruatio
ne,&de his omnibus, 'uae anima due sonem particularem desiderare videb an, tur, tempus est ad aliam Medicinae parte perti nire, curativam nepe, quae in dicta, Pharmacia,ci Chirurgiaxosistit, de quibus suo ordine age-mUS,a victu aegrotantium, cum actu morbis p .stilentibus laborant, initium sumentes'. In quo plura veniunt consideranda circa quantitatem, qualitatem,utendi modum, & occasionem:quae edi communia sint alijs morbis,verum nonnullas animaduersiones trademus in hoc capite. Inter quas quae ab ipsis viribus sumitur, hoc habet peculiare in pestilentibus morbis , ut cogamur cibossaepenumerd offerre, quanuis accelsiones febrium, aut ve hementia symptomatum repugnare videantur: nam maximus virium languor,& spirituum dissipatio fit, ex quibus vitae periculum imminet: quod testatum reliquit Galen Epi 'vino text., .dicem; rtierra ergo 'imsi ipsit cler oves, ni*m eblatum assumi fierΠηt , omnelleresuper ista puerum plurimi vero mori, quam comessera
153쪽
mcq prius duxerui Et v t di xi mus i n praesegijs,in his morbis hcc indicatio multas alias antecellit. Cum hoc tame, ut optime victu perscri bamus, comparandae sunt vires morbo, an sci licet cum tali victu possint usque ad statum durare , ita ut morbus non augeatur: quan uis hoc non solum
in pe sidentibus, sed in reliquis difficile sit vires
tueri,&morbum propulsare:nam Dedis,docent te Gai .quantum proseunt ad morbi coctionem, nimn eLA--ibus β cibi quantu rolur adauget, tantu comone impediunt. Maturo ergo consilio omnia in exametrahenda sunt: nam si ex pulsibus & reliquis signis vires languidas & imbecillos reperiamus,luc viribus quam citissime occurremus squanuis accessiones mole stent, aut alia symptomata sua min US,seruabimus occasionem exhibendi victum iuxta tempora uniuersalia,&particularia morbi: no tamen aequali rigore, ac in alijs, ut diximus. t Circa qualitatem victus, cum febris ut pluriamum vigeat,& haec a praua initium plerumque sumat, exiccare conuenit cibo, potu,& aliis mi
si aliud obstet. An verb elixa assis sint praeserenda , hoc
certe pendet ex causae alterantis natura : nam si ex humorum ustione , intemperieque hominis calida & sicca morbus proueniat, elixa erunt magis ex usu : secus tamen humida , &
r. ad GDu c. Ist. de tertiana notha Devi indication in vi tutis omorbi.
154쪽
excrementosa temperie: & sic Celsus lib.3. cap. D. I. cum intemperies sicca ventriculu infestat, ptisana utitur;& merito quidem, cum sit viscosa enis,continua,lubrica,&mediocriter humectas;
mi nuit sitim,abluitq; & abstergit,quae si optime
paretur,non tumescit in Venire,etsi,quia alimetum inconsuetum est, non ferat eam ventriculus,ut notauit Manardus.
In delicatioribus vero sorbitionibus utimur, ob faciliorem commutationem. Fiunt etia serincula ex iure,pane & ouorum vitellis, cum limonum succo. Aliquando conceditur serculum ex
borragine, acetosa,& pimpinella,cum prunis &cerasis acidis. Sed an pestilenti morbo affectis vinum concedi debeat, Galenus capite de te ra Samia praebet dubitandi occasionem , quandoquidem eis qui febre carent, cocedit. Sed n5- nulli propter calorem & spirituum inflamatio nem ipsum vituperant,laudant verbsimplicem aqua cum saccharo; verum quia facile in bilem vertitur, suspecta videtur. A nonullis vero succus granatorum, aut Vuae acerbae probatur; sed quia obstructiones ob adstrictionem augere possunt, i nobis quide non
In hac opinionum cotrouersia existimamus vini usum omnino esse reformidandum: nam st
155쪽
Cal. γ.de simplic. medicami. facul. dapite deterra Samia, eo utitur, potius est ut medicameri- tum , quam alimentum,ad vehiculum & pene
Quod si acidis gaudeat aeger, nihilqire impediat,potest in aqua poni succus granatorum rite dij saporis ad compescendam sitim. Cum vero fluxus colliquatiuus adest, tam in cibo, quam in potu licebit permiscere ea quae vi adstringendi , & corroborandi sint praedita,vel destillando aquam cum rebus adstringentibus,qualia sunt citonia', aut cum sirupo rosarum, aut extinguendo in aqua candens ferrum,
In summe languidis, & quibus omnino vim tus deficere videtur, utimur destillationibus ex , carnibus concisis, & contusis cum herbis cam tran
Alij ipsarum carnium expressiones praebent: Portus lib. quod genus alimenti non laudo,quia difficile co is 'coquitur, Sc ob maximam moram in Ventriculo is h. e acescit, Sc obstructiones auget. Tandem in victu praeseruot nonnulli usu puluerum cordialium lapidis begoar,magaritarum, Sc corallorum,& terrae Lemniar. Sed obstructiones augent, & in his morbisisti pulveres cuter- Ieam de crassam habeant naturam,subsident in P ven-
156쪽
veniticuli fundo & mese ijs venas obstruunt, in ipsisque impio guntur,& nonnunquam impedimento sunt , quominus praui & pestilentes vapores exeat. Si vero febris pendet ex humorum . nimia putredine in natura calida & humida, vjj q: nimis expeditis aliquando poterunt ex usu
o Sed melius erit his pretiosis lapidibus uti in e-dectuarijs, tabellisve, ut multo ante cibusta man- . ilir, & in exigua dosi, ut postea superueniente cibo liquidiori deserantur per ambitum corporis. Sed an curationis&prς seruationis gratia allijs&ς epis Vti possimus, non est exigua dissicultas. Auic.lib. 2. tract. r. aduersus venenosos ictus animalium commendat allium & caepas. Theria caς ' ii rusticord Vocat alliu Gal. Ia. Metho. cap.Vlt.& G. s. Epid. alii qm venenis aduersari ait, sicut & lac, acetum,& sal. At vero z. ca.lib. de causis symp. inter acria & praua alimenta connumerat cς pas&., allium. Dicii nus tamen ,haec alimenta, si debita quantitate sumantur, in natura frigida, & Hye- ' i' ' ' mis tempore, vim medicamenti E/bere contraim Mospes ilentes,dum ex in erno seruore noprocedant: secus si incaute &in immodica qua titate . Spirituosa tandem substatia rep ratur o-
δ' re & transpiratione, ideo non abs re erit in liguidis corporibus uti odoribus nutrientibus.
157쪽
Quid Medicus agere debeat circa he anu
'es ephemerarum pentilentmm curationem.
A Ntequam ad remedia uniuersalia & t ' 'pica aduersus pestilentes morbos deuς Naiamus,animadiuertendum estis quanuis superius a nobis tradita fuerint signa omniu ebrium, non tamen ob id omnes Medica curru.tionem suscipiunt,ut sunt hecticae febres pestileteS: Qu.im enim excogites 'cedicinam ad putredinem 1uaeras'/ς uis 'inquit Galenus: nam morituris non
sinat adhibendae manus sed praesagiis relinquenili In quo enam luperata omnino Alus est, imprudentis consiti' 'erit apudὶ ulum infamare praesidia , s ae multis i theresilues,dixit idem Galenus. Verum cum dubiusest Medicus in principio, quia istae febres ex sua natura non ostendUt primo insultu putredinem, cordisque affectjon 'tuc tutius erit ad statibus periculii aegrotantispretmitiare, & remedia aliqua cordialia putridis pὸ-stilentibus communia perscribere, ne a grotantem desperatum relinquere videatur. i D l Si vero omnia signa diariae pestilentis inueniantur, solent aegrotantes sudore potissimum liberari, praesertim cum in serosa & aquea humo a parte febris illa viget, ut Britanicis & B in
158쪽
gis frequenti si me euenit, obloci & aeris tetri- periem dc anologiam, quam cum sp9mλsanguinis,& numidis & serosis humoribus habent se-bres illae. Sed cum aegrotates propter febris molestiam sudore ferre, aut expectare no possunt, eius motu impedito pereunt. MIgitur leum vel ad itam, aut ad mortem vi nisi lituor horarum spatio febris terminetbr; fio est cur plura remedia describantur,sed vid Enda est, num per sudorem tentet natura serosam maheriam expellere, cu aegri levamine, tunc & po tione hi aliquam dicti scordei, aut cardui benedicti,cu puluere dictami, aut lapidis beroar Me. dicus perscribere poterit:sin minus solis alterantibus alexipharmacis utatur, viresq; custodiat. His prςhabitis,perueniamus ad curatione re liqhfarum febrium pestilentium, quae frequetius mortales inuadere solet, SI quae ex humoruputredine progigni solet, de quib' agem' inferius
dicationes Oniuersales febrium putridam, pestilentium explicantur. Cap. XIX. IN Cux tione putridarum pestilentium etsi
variς reperiantur indicationesares tame potissimae sunt; ad quas omnes alias reducere
possiim' ea quae ab aere sumitur excepta de qui superius egimus. Prima est viriu custodia, quae cibo
159쪽
cibo& potu exequitur, ut diximus. Secunda &principalis indicatio verisur circa oppugnatione venenosae qualitatis, quae in his naorbisi praeest, cui opitulatur beetoartica & alexipharmaca
medicamela,simplicia &icoposita, intus extra applicata: quae varietas pendet ex subiecti natura, humorum differentia, de quibus nonnulla dicemus. tna aderia tertia estquet desumitur ab ipsa febre putrida,qu ad corruptione semper terminatur cuiuscalor ut limites excedit,refrigeratia & alterantia permahifestas Dalitates postulat,si cum siccitate thulesidi si cu numiditate, siccis. Putredo vero aut est in principio motus,& in via,audin termino,& fine illius, ita uniam, corruptio sit,&desinat esse id quod primd erat. Si primum,
tunc alterantibus, concoquentibus, & inhibentibus putredinem est utendum. In quem usum deserui uni serapia,apocemata,pulueres, & reliqua medicamenta,quς vim habent corrigendis nandi,& emendandi putredinem. Quod ve ordiam corruptu est , & trasiuit in aliena natura,
extrahendum est sanguinis missione, & purgatione, sudore ,reliquisq; instrumentis,de quibus
ahobis agendum est,cum interMedicos circa ipsorum executionem non desint controuersia a sanguinis ivero missione utilium sumendo ti
160쪽
- liceat sanguinem mitterὸ in morbis pessi
DV O Sunt auxilia generosae in arte trie
dibal addet sus magnosm ossi omissio,-expingaci Devrroque vertitur in dubium, an expediat in his; qui actum lenti seMe a siiciuniar: Et did etur' cibu sdam sanguinis missionem utilissimum esse remediu quia febres istae habent ortum ex putredine: sed omni s putridis febribus ost Suberrimum auxili Esanguinis missio, exa it Meth Ergo se, erucenda est. Quod confirmatur, quia tabςputredo oborta est ab obstructione, prohibita vetitati, ne & multitudine ; quibus omnibus opitulaturi sanguinis missio b Quod etiam iubet Avicennarsen. I. . agens de curatione febrium pestilent tu,
dicens: Si materia vincerasseerus uinea. ,sar Obleboiamiat mi fuerint Elthaimores,e acuetur. Et recidit ra- tione ipse,quia exiccatione est opus, quam. cau- lsit sanguinis missio,ablatione liumidi & putrefacti sanguinis. Accedit,quod in principio quentium humorum impetum ad putredinis secum reuellere est: opus,ne maiores obstructiones fiant,quae putredinem augere valeant,& sic quo citius fieri pon