장음표시 사용
191쪽
prae debilitate id facere nequeat, iubanda certὁ erit: sicuti in alijs euacuationi bus, qu subito iii
melius fiunt.Neque enim Dioclis ratio adducta in contrarium Ve raest, quod sudor praeter naturam sit, quia caloris arguat imbecillitatem cu potulenta materia , aut serum in extremis vasoru Contetu, Cutis raritate exire possit, optime se habente calore nativo,quantuntii, insensibili traspiratione non potuerit materiam illam resoluere,quia raritas ruit impedimento. Igitur Dioclis ratio non conuincit Imo quia serosa haec subastantia humorib' permixta, potest multis modis M. iii assici,& naturae assectiones imperuri: si febri; ar 'dor vigeat,non calidis & siccis praesidi js, ut pro- bant rationes oppositae, sed frigidis potius: ut aia ' qua bugiosae, chondrillae, cum apide pe=oar, & nonnunquam frigida solum aqua id assequi solemus: quod enim haec frigida praesidia per sudore tuto pestiletes febres mederi possint, praesertim du sitis vehemes aegros premit, & morbus in summo vigore est, docet Celsus, qui in haru i , febrium pestilentium curatione, volnitu & frita 'gidae potu utitur: sic enim ait: fum vero in Fummo
incremento morbus est, utique non ante diem Partum ma i hsigna siti antecedente, frigida aqua copiose praestanda est, u - 'bibat etiam utra satietatem: σ cum iam venter σῖ eo ia vltra modum repleta ,stisi refrigerata Νηt, vo-
192쪽
js non solu tenuatur saguιs,ofuditur , sederasistores parres illi
mere Met , dce.. Falso igitur pponit ahgumentium, calidis & siccis solum suciorem prouocari posse: nam suilori is calidis utemur,cu humor redudas frigidus fuerita Praeter potiones varias huic usui proficuasors ipsa adinvenit alia multa; yt frictiones, inunctiones, fomenta .& taliqua; qilaeide facere possunt. Sicut enim iduvrinas mouere tentam exhibem' quae, vere diuretica suci calida in qua tenuiu partiti, & vel emeter sicca: non lati qua Vero ea quae urinae praebent materii; ux nitro litate,aut utroq:roodo id .essiciendo sic diuersis remedijs sudorem pro ubcare possum . L Sed quod tumore existente iri ala sub axilla; aut in inguine c5 ueniat similiter sudor, non est dubiu: nam ulti peltiletes tumores habet ors extenuissimis,calidissimis, di struetissimis humorib',qui reliquis sui magis molesti & praui,vehemeriusq; infestat quo easu i repugnat, qLiau, tumor ab internis putibus ortu duxisset, sudosa prouocare, indicatione supta ab humore calido& tenu qui materia illis tumoribρ praestare poterat: neq; tam e tumoris naturae aduersabimus . eo tepore sudore aufertur, educiturq; antecedes illius causa: qd cofirmat Auiccn. dices:2 rei est bona cristis in aegritu isus acutis . phlegmatitis uer haedius apostematu timoro or- , ΟΙ' apo remuni sui
se eo . Atqui nulla sui apostemata imagis verer desqua quae a pestiletibus oriuntur: in illis igitur sudorem
193쪽
alidore 'allicerepoterim' , dumo id si iri soru usu . ..
obterii emug,an labris remisia sit, aut intensa; aut sudoremο-
citra febre adsit ali* pestiles morb' aut tumor: μυ νο μ aut tande h frigid &c rastus sit humor, an tentiij, ' &-calidus:ac deniq; si iuuenis, aut senex sit aeger, ut potentioribus, aut remistio tibus sudorificis utamur. Ex his igitur liquet, que obiectionib'initio capitis positis pos rim' respodere Superest ianon ullas formissas perscribere, ut hoc auxilio securius uti possimus: ni linc simpli dia,nunc vero composita administrando. Inter simplicia aristolochiautraq;,cham dris, hyperic5,bistorta,tormentilla, imperatoria, angelica, mellisophyllo, scabiosa, succus rutae,&cς
etoah,rameta monocerotis,terra Lemnia, & alia
194쪽
ad intestina prii pelthm',s is laxioribus reddi Itis: quae omnia perficiuntur a facultate ipsa natu trali in pristinum statum reuersa : na quod prius lprae languore & imbecillitaret efficere non poterat,iam robore comparato perfiditi&absoluit; & prospere ac feliciter purgatio subsequitur. aQuilitas vero non est eadem omnibus perscribet id sed fortioribus viribus existentibus,assuetis , & qui pharmacum calidius sumpserunt in febre maligna,maior: minor vero ijs qui leue admodum medicamentum subductivum hau serunt in pestilenti. Nam si citb,tutd,& iucudE in his morbis,pestiletibuς praecipue;mederi de bimus aegrotantibus,1 cum ab exustis humoribus,& pharmaci calore sitimon ditatur,& ye triculus aestuat,nullo alio auxilio citius & iucundius id assequemur,quam frigidae potu..i Tandem si Hippocrates in Galenus missanadiepurgationis ad ed commendat aes, quaeveri itriculo est aduersa Manto: securius simplicis aquae haustum concedemtriΘQuod si instes modicamenta illa ab Hippocrate & Galeno aegris exhibita,potentissima &venenosa natura constasse ,' cuius violentiae re
Nimendae gratia piissana usum inueneruiit: no astra vero alijs castigata & emendata esse,ac proiitala aquae potum non expostulare: id omnino
195쪽
negamus . Tum quia blanda& suauia medica menta Graecis cognita fuerunt. Tum Q Uia cum , medicamentis magnis Vtebantur, alia illis per- Morbis ρο- miscebant, quae venenosam illorum qualitatem pGri μέ. emendare nata erant: ut cx eodem Galeno. a. de
ratione victus constat. Non tamen indiscrimi natim hoc remedio viedum cst, sed videndum iis .h diis quibus hoc praesidium possit esse aduersum , & purgatio minime propinandum: id enim restat discutiendum. Primo his, qui adeo medicamenti potum
auersantur,ut purgationis die, quantura uis illo. rum molest ijs occurramus, innumeriS premuntur accidentibus, quia licet morbuSeo tempore hoc auxilium exposcere videatur,ab eo tame abstinendum est,ne indiuidualis naturae repugnatia ad medicamenta, propterquam praua illae mergunt accidentia, aquae vitio adscribatur.'
Similiter: in quibus viarum adest obstructio& impedimentu, aut faecibus sunt intestina plena,aut expultrix sopita, ςgerve debilis, & aquae frigidae insuetus, satinus, aut morbis frigidis ve-triculi, aut aliarum parrium obnoxiuς: aut cum medicamentum exhibitum ita exiguam habuerit vim respectu humoris, ut ipsum allicere non
possit: his certe S similibus casibus alijs praesi- dijs subuenire possumus. Languidis, & qui exiguo pollent ventriculi calore, ex usu est galli
196쪽
naceum ius,non quidem insulsum,sed sale sussi, cieti permixto,du medicameli actio retardaturi ut calore, Sc leui irritatione salis ad expelledumst facultas propesior. Suppositorijs vero,aut acri clystere utemur, dum facultatem ad excernen dum irritare in animo est:&sic de alijs. Reliquum est , cum ob intemperiem cati . - dam de siccarn, & biliosoru humorum copiam, ventriculus & intestina arescunt, siti premuturaegri die purgationis,uirtute existete valida, po tu frigidae esse ex usu,maxime, si in tempus inciis dat a iuum,& dicta impedimenta absint. In alijs vero diebus posse etia tuto dari testa- tur Avicen. qui du pestilentiu febriu curam in- .. stituit,in haec verba ait: Et a ' rigui6ubim est iuuetissa valde: pauca autem consequenter exhibita fortasse
y i iis L. In peste etiam quae Caesaraugustanam ciuita-ἐὸρse. tem infestauit, hoc maximo.& generoso. auxilio innumeri liberi euaserui a pestiletibus mor bis,quibus erant apprehesi: eo enim potu compescebatur oris ventriculi morsus,& anxietateS,& plura alia symptomata,quq ex bile gruginosa& usta proueniebant, eamq; cum sitis erat inex hausta, libetralius porrigebant. mav ma
197쪽
Traduntur medicamenta concoquetia iv altera a quibus
te hientibus morbis Jccurrimus. Cap. XXIII UM Medicus morbum cognoscit pestilentem ex signis Sc notis illius pro prijs, & uniuersalia auxilia aut feri ne queuntiam non sufficiunt, opus erit considera; re, nunquid venenosa & pestilens morbi qualistas in putredine,humorumve ustione Vigeat, ut
. an frigidis & humidis, an frigidis & siccis alte-aare sit necesse:qdex pulsibus,vrinis linguaeque calore dignoscet: lingua enim sicca & nigra ex fuliginib' ustis talis reddit: humida & nigra, ex
humorei, aut vaporibus a materia putrida ortis. Igitur pro varia uniuscuiusque temperie,&mor biconditione , ijs aut alijs utemur serapijs. Perperam praeterea faciunt nonnulli in omnibus malignis febribus acidis utendo , non considerantes saepenumero his medicamentis neruosas ' misy qml:
partes vehementissime molestari: maxime dum
ill ,aut cerebrum est affectum, vel sensu exqui . Miris sito pollet aegrotans: aut si in foeminam incidat ' μ' se morbu*;quae uterinis amictibus est obnoxia :omnibus nanque istis infestissima sunt acida, ut quotidiana docet experimenta. Sic Hippo. 3. de ratione vi ctu s: Muneratus, a i t longe magis cluam viris aduersatur acetum :na pleru dolore afficit. Et Galen. in Com. reddes ratione quare nervis sit aduersum, ' inquit,
198쪽
inquit, Quia cum frigidi m exangues sunt, factu a P
Hunius : antecedente tamen textu melancho
licis similiter interdicit. Circa quatitatem Vero, bili sis & sanguineis, aut quibus humores p -
q*μ i fundas corporis partes occupant apocemata & ' potiones uberiores sunt concedendae : secus fa-- ' esemus, du eoiectura artificiosa cognouerimus humores primas venas Occupare, naturaleve calorem languidum esse, & humores cotumaces. gae Gai r In calida intemperie ex usu crunt serapia, metho. ysii non solum refrigerantia, sed quae vim habeantdstceς - ἔς ς -oartem illam in qu, prauum illud ex-
Cantat crementum generatur:nam dum pestiles rebri, st cerebrum potius osse it, sirupus violarum ut rosaru est ex usu: sit aspera arteria& pulmones',
cui cupituitosus infestit humor,ijSquς incindedi, penetraridi, & exiccandi vi pollent, vel ut v trunciue Oximel, Oxalidisq: sirupui um saluis paras par - betonicae, melissaeue decocto. Melacholicus taxi r D in dr sirupo fumariae,borraginis,bu glosae, scura zaca ita nerae, & epithimi: mixtis vero eisde utimur, cuia e crςme coplicati sunt asse eius. Preteter hςc sunt alia,qui- s ' buq in bi; morbis utimur.
Ati Veio destillatitiae aquae olijs praeserendae sint, distinctione est opus : quaedam enim sant
199쪽
simplicia medicamenta, quorum virtutes & fa cultates in par e aquea potius fundantur, alia iti
deisiterreave, aut aerea; aut in terrea a
sti nubnam si ex li gratia) seorsum destillem
rosas,violas,&similia, in saeuiemuς nonnulla alia magis odorem, saporemque extraxisse, resqie quibus destillantur, omnibus accidentibus elase expoliatas. In alijs utraque odorem seruant: tandem alia reperiuntur, in quibus ob facile re- Ollationem , neque ita adlua snsque in eo quod remanet,virtus relinquitur , prout hoc aut illud elementum,ut diximus,praedominatur. l . Igitur aquis ex herbis elixis utemur, dum coiecturavi expellentia ρssequemur , destillatstii aquana odorem,aut saporem herbarum iani ex-ἰtrseus ain: i ut dum tam facile virtutem herba rym,aut norum resolui videmus, vide stillationis moram sustinere non possint: secus dum coisarium contingere sciamus. Nix verbaquae, quae in aer aud plumbo ex- Ἀψia trahuntur,ob permixtionem sulphuris,&arge- rara in plati vivi, qua ornnia metalla tanquamex matelia rict ἔν & mimai componuntur, sulpicione non caret; tic aliqui- quant uuis ad aliquos peculiares Medicinae usus sius Vis phssi hi prodesse. possunt esse
' Hora autem propinandi serapia non semperendent futura est Ualiquando enim dum ex pro-
200쪽
gressa febre remanet lytus calor & aestust, ti adlpartes inferiores: labitur; tunc opportune sera pia & apocemata praebentur: aut dum peculiaris alia adest indicatio Si vero nihil obstat, in au sὸ ΛρDρψὶ rosa Lxhibeantur. Qubd si sanguini missio e Ysanguinis ercerida est,post ipsam sumantur,ut sic patentio
his, ra Libus vili existentibus,undique illa possint pe
Hii praelibatis, opportunum iam est ad reme, dia medicinalia, quae his morbis prodesse pos- sun deuenith. In quibus considerare debemus: ut in praecautione diximus quae frigida,calida, dutraque qualitate praedita sunt. Inter omniat men , quae. in morbis: pestilentibus frequentiui solent nonnulli admiqistrare, sunt quae si dorem allicere possitnt praesertimehm ex cbn-'tagiosis seminarijspestiletis morbus fit. Sed ani id genus remedij sit reliquis praeserendum, non est citra examen transgedulis. Quod ut meliu, ii . i. . iΠ ligaturi, sequenti capite discuit dum no- in iii fosemus. i ii stri
An pudorem prouocare liceat inpestilentium
morborum curatione. Cap. XXV. UO D Magis ab his quae sudoremm, -pere possunt, abstinere nos poterat , est ' antiquorum de hoc remedio flentium