장음표시 사용
171쪽
Debeant ne purgari pestilenti morbo oppressi, disputatur. Cap. X XII. NO N vulgaris disceptatio fuit inter Me
dicos antiquos, an in pestilentibus mor bis, & praecipue in quibus febris aderat,purgatione esset viedum. Quae haesitatio pluribus nostri temporis non exiguum facessit negotium, pro utraque parte stantibus rationibus, autoritatibus,& obseruationibus coniunctis. Purgis di necessitatem in his morbis testantur multae Hippocratis, Galeni,& aliorum autorum sententiae: nam hi praecipue sanitati restituebantur, in quibus natura aut per ab cessum , aut per alui deiectionem, urinarumVe excretionem, se exonerabat Igitur cum debilior factavi morbi, essicere id non potest, arte supplendum ex purganti pharmaco. Praesuppositu constat ex Hippocrate dicete: Habebat haec illud, ut pia per Areumatione abscessum molita essent, aut si commoti turbata esset aluus inui inarum bonarum extitisset excretio, hinc soluerentur, &c. Deinde si aliqua ratione posset in morbis pestilentibus impediri purgatio, maxime ob cruditatem humorum in principio , ob quam nulla intercedit similitudo inter ipsos medicamentum, ut constat ex Hippocrate: nam quo .. hoc.
172쪽
tempore 1n eis retinendis ad coctionem incunabit, eosdem excernere, irritationis est argumentumo ex consequeti purgationes factae in principio sunt verendae. Sed haec ratio no couincit, Misa bisa hoc remedium praetermittendum esse: nam nocuationes semper euacuationes, que initio morboru succem p ' dunt, sunt malae sed quae citra tolerantia Virtu
quod humor morbu pestiletem comittens, no potest seper cunctatione 3c mora beneficiu naturae suscipere, ut qui sola putredine dissimilis est factias,&ob id qua citius est educedus: praesertim quia diuerso modo curare debemus pestiletes morbos, S qui ex materia simpliciter putrida proueniunt:vt infra dicemus. Disi .. confirmat Avicen.qui curationem au tract... spicatur,cum alij humores a sanguine excedui, medicamelo expurgante, ne irritata natura eos ad cor & cerebrum transmittat,aut pestilentem . . qualitatem intus retenti alijs communicent. p. s. Et si Gah . de sanit. tuen. statim iubet educere quae in vetre prorsus corrupta sui, vomitti,autia deiectione: quanto lubentius id exequemur ini pestilentibus, in quibus deterior sors cacochi - . naia reperitur,quam in alijs morbis3 Ex alia vero parte no desunt alioru rationes,
o, qui expurgationis quodcunq; genus dissuadet:
173쪽
nam cum spem optimi euentus consistere existiment in expulsione humoru ad corporis ambitum, ut prauis & contagiosis vaporibus detur aditus; cu expurgatio oppositu motu pariat,infestissima erit iudicada. Idc5firmatHippoc. exeplo multoru qui vetris fluxu perier ut in Epide./Dic Deinde ad purgatione non requiritur minor 'ση virtus, quam ad sanguinis.missione: sed in nullo Amorbo magis quam in hoc convelluntur &re-'ss. Bilios soluuntur vires, expurgatione pra sertim, quae piu i ,tς aduersa est ventriculo: igitur omittenda. -ΓTandem vel medicamento purganti excremeta primarum viarum euacuare volumus, aut
Eumorem in ambitu totius existente. Si primu, saepenumerd contingit, sine cruditatum suspicione, aut vitio illius partis,febrem inualescere. Si vero quae in maiorib' venis sut,egem' medicamelo minorati :qd cum eiusde speciei sit cu cathartico,potius agitabit humores,prauioreSque reddet, quam minuere possit morbum
Pro huius dissicultati sexplicatione sciendum est, quod quotiescunq; febres pestiletes Proueni ut ex ambietis vitio, qualuuis corpora sint praui ς humoribus reserta, expurgatio facienda fio iest: sicq: intellige da sunt omnia verba Hippocr. lcu neq- ex Purgationibus arre, aut natura factis aegri coualuerunt:vt ipse Cal. docet. Rurgationes, i. ' Ra inquit,
174쪽
linquit, quaru fecit mentionem Hippocrates tri uepossunt annumerari nam nihil contulist ita astectis remedia,etiamsi ille nihil xisset in aperto e i siqvide cum mu L
ia morerenIur,nullius erant psius omnibus illis auxilia.
quo eas Quando Vero citra aeris perniciem febris petapurgareico sitiens homine adoritur, ex multis cruditatibus,
is, bi, '. ut pr uis cibi S,am muliis, sed intepestiue sum silentibus. ptis, & incipiunt alii morbi maligni & pestilentes populariter grassari; Medicus ad aegrum hac
febre correptum vocatuS, medicamento aliquo benigno uti poterit, ne cruditates in posteru febri pestilenti materiam & fomentum suppeditent dummodo eo tempore alia potentior indicatio ad sanguinis missionem Medicum non copellat, aut natura expulsioni incumbat. Ita alijs ea nim morbis ob id frequentius expurgationem, crudis existetibus humoribus prohibemus statim in principio, quia eo tempore bonum cum prauo mixtu est, de calor praeternaturaliS Viget,. . ' cuius occasione si tune exhibeamus medicametum, non cedet crudus humor, sed optimus potius, qui cum ipso erat mixtus ; & rnde sequuturanxietates ,& alia symptomata die purgationis: sed expectamus tunc, quousque calor naturalis praeternaturalem superet & vincat, & crudus coctioni fuerit obediens factus, ut sic possit meli 4sa medicamento attrahi.
175쪽
In morbis vero pestilentibus hanc victoriam expectare no possumus, si statim purgatione noutamur, nisi cum magno aegri discrimine , cum iam indicationes eam faciendam suadent. Accedit, quod in morbi principio venenosa qu ilitas non est valde sparsa, S: ex consequenti morbi camtutius quam in augmento, aut morbi statu extrahi humores possunt: cum corruptionem Vniuer geant, nousalem eo tempore subierint: & pharmaci imo tu est pβU & agitatione internae partes magnopere aflicte- 'ntur, & febris incrementum sumet. Si enim 3. Epid. laudat Hippo c. purgationes in morbis pcstilentibus quia utiles extitissent id 116 alia ratione contigisse existimandu est, quam uuia tempestiue fuerint factae: quod significant illa verba Hippocratis: Musi commode turbata esset aluus. Quod euenire solet, cum facultas fortis est,& humor non ita prauae conditionis,ut naturae beneficium aliquo modo suscipere no posset: nain multo potentior est facultaS cum qu O- , , cunque gradu caloris naturalis ad debellandam cum quota& vincendam materiam peccantem , cum non gr- t
sparsus humor pestilens, quam dispositio contraria ad resistendum . Igitur quantat S in principio humores praua natura praediti sint, speran
dum est, leui illa purgatione in principio facta
176쪽
naruram quod reliquum est stiperaturan s mi=ὸ ius Sed dices,quare turgens materia quocunque gens mate- tempore morbi est educenda S expurganda, noriψ st verb humor pestilens, q ut deterioris est condi-
pestilςη , Respondetur, quod turges materia est in mor, i a xu ;qua: Vero pestilentem committit morbum, ditionis. praecipue transacto principio, supponimus esse Soἰuti. quietam,& aliis humoribus permixta. Sed qua
diuerto modo sint tractandi quieti, aut moti hui. apho.ai moreS docet Galen. Eos, inquit, qui sunt in aliqua corporis parte firmati,neque ullo alis auxillo mouere oportet , neque medicamento purgare conuerit ante co1tionem. Dissereηti enim est rentia inter humorem motu
revi motu, & quietum, quod qui in motu eli, cedit, de Iacer quiq*iς citra coctionem potest educi : secus qui fixus 2, ii , ' partibus haeret internis, in quibus sine maxima perturbatione & agitatione educi non poterit.
Vrgentia causa cum neq. expurgationi aut sanguinis
occasio, prast bit apo- cemate pii.
Urgentiae similiter causa, cum neque sanguinis missioni,aut expurgationi datur locus, ob virium maximam iacturam, & insignem humorum corruptelam, nil prohibebit, si interno ardore vehementi uratur aeger, apocema aliquod perscribere ex horbis & storibus cordialibus cuta marindorum pulpa, aut folijs scia ae , viseri sim
177쪽
detenta morbum augere poterant, ut simul feruor internus compescatur,&alexi pharmacis auxilijs corroboretur. Et sic obseruarunt maiores nostri, nonnullos pestilenti morbo affectos,praesagijs relictos, alui deiectione, aut copiosis vrinis fuisse liberatoS. Et quan uis ea quae circa purgationem dicta sunt, rationi videantur consentanea; sed in constitutionibus pestilentibus semper rimandum est , in quibus partibus corporis maiore habeat pestilens qualitas analogiam; an hunc, aut illum humorem magis respiciat; deinde quae euacuationes a natura fiunt, & quomodo succedant. Quosdam enim scimus sudore fu i sse liberatos; ut Belgas, Sc Germanos: alios per Urinas, ut Ven Iu Lubsistris profluuium: ex quibus possumus tutius hoc constitutio aut illud remedij genus tentare. 'ripui stet Ex dictis facile constabit, quid respondendu is, ilia Gsit argumentis,&autoritatibus expurgationem v cuatione dehortantibus. sisicrari. Ad primum dicimus, medicamento leui stati m sumpto, ut sirup. violarum, aut rosarum ex pluribus infusionibus, aut similibus, non trahi
humores a toto corpore Versus viscera nam . . '
id efficiunt electiva pharmaca, a quibus curationem auspicari fas non esset.
Quoa si plures perier ut, quibus purgationes
178쪽
' contingebant, ut autoritates opinioni S contra oriae probare videbantur; id profecto mirum videri non debet: nam,ut ex Gal. diximus, tam lethali morbo aegrotantes in illa constitutione erant assecti, ut remedia, quantun utS Opportune facta, parum eis profuissent. Ad expurg4 dieque ad hanc purgationem, quam nos facie hq iam dicimus initio pestilentium morborum, quiritur i- idem robur quod ad vera ς sectionem requiritur: dem rρ 2 nam ut excrementa primarum viaru blando mel et iusta dicamento euacuentur, imbecilles vires suffice-:un m. re possunt ; non sanguinis extractioni , aqua calor nativus debilior rcdditur, & vitales vires labasci vidimus. Verum dubitare possemus,an, declinate iam ἴ ' .ae morbo liceat Medico expurganti medicamen-
purgor si to vii 3 nam si eo tempore natura morbum sup ' rauit, victoriamq; est assecuta rustranea videtur medicamenti operatio. Dubitatio - Cui obiectioni dicimus, si ob prauum appa-ηii siμ ερ' ratum contingat, excrementa aliqua remansisse pauistione intus,quae possint nouum morbum, priori simi- expollulan lem suscitare ; tunc non abs re esset aegrum pur- ' θ gare. proe sertina si oris insuauitas, amaritudo, Screliqua adessen ite recursus, aut morbi recidiva contingat. Secus vero si optimis euacuationibus, arte,
179쪽
luit sponte a natura factis, contigerit aegrotante
conualuisse. i l Circa permixtionem vero medicamentorum et' Ο conliderare expeciat, ne Viribus inaequalibus cor permixtiostent, ill possiius uno tempore su um adimplerς ne medica-
Laudant nonnulli rbabarbarum, & senae Mir MEA inrlia: alij agari cum trociscatium cum vino &sale- ta qua mor ma,tripheram Persicam electuarium leniti uu, catholicum,& confectionem Hameci citra scamoneum & colocin tydam: quae omnia secura
Verum cum sensim aluum subducere tentamu8 medica: Dento aliquo humorem pestilente respiciente, hoc aut aliud simile parari poterit. stii speciem dia musici dul. di arrho donis Abbatis,trium sandalorum ad. dragia j ossis ex corde cerui, coralli rubri & albi, florum roris mari-nt,rosarum damaschinarum, seminis o cymi, se- niluis cuit,an .vnc. semis. rhabarbari electi drag. ij cardui benedictivnc. semis fragmentorum ex .eti . TVir quinque gemmis c margaritarum an . dra g. iij. seminis peti foratae & gariophyllatae,cedoasi an. . . dra. j digni, aloes,&ispicae nardian. quart. j. croci dra g. se mxx quibus fiat pul u eres, & c u con seruariolarum, bu glosae & borraginis an . unc. vj. di, prunis ux rivi,&tripherae Persic ς an . unc. j. fiat '-LII S electua-
180쪽
electuarium cum libra una & semis sacchari dissoluti in decocto scabiosae, aut pentaphylliι' Dos; est pondus duarum dragmarum in febri
bus ex aetnereogeneis humoribus ortis: medi camentorum vero purgantium , ctabarbarique Quantitatem addemus, dum magis ipsum subdi auctiuum facerevbluerimus.1 i . Sed quia euenit die purgationis nihil, aulpa- 'in nim purgare cegrotantes,Videndum est sequenti capite, an ex usu sit eo tempore frigidae potum - exhibe Tt ' hvrni, Cilno
An in febribus malignis N pestilentibus frigida aqua potus sit ex usu die purgationis , cum medicamenti actio frustratur'
a. de ratio- VM Pharmaco sumpto, eum,qui pesti
rext. 12. hil purgare contriagit, in dubium vertietur, expediatiae frigidae aquae potu uti, piissanae .de curat .loco,quam Hippocrates di Galenus die purga fh ps- itionis exhibebant, &insulsi iuris quod his tem e. I, poribus sere ab omnibus commendatur In habuer theο- dissicultate affirmativam partem tenere viden 2., is, i, Aut Conna, Mosues re Aetius . quorum sen f