장음표시 사용
221쪽
peculiariter subuenire existimant: illudque aut seorsum, ut cum sepone,cinere quercus,&teris flore , permiscent;cum mucilagine seminis lini, si ardor & calor viget. Aliud potentiale causti-' cum sic paratur. V iR.calcis vivae lib. ij. aluminis rocchae, cineriscribellati,an. lib.j.& sem. Bulliant in vase ςneo, donec lapidescant, & mox in ampulla vitrea pol, ne,&Optime ob thuretur, superponendo tantilii. um cineris His igitur,aut similibus,etsi uiolentis,est,cum expedit utendum: na extremis mor i bis sunt extrema adhibenda auxilia.
Glandularum natura S Usius in corporibus: nostris exponitur deinde de pestifero bubone agitur. Cap. XX. VI. lV M De glandulis toties hic fuerit fa-i l cha mentio, non abs re erit, quem usum & commoditatem corporibus praester,iexplicare: sciendum ue est, illarum quacia fulΑciendis, stabiliendisque vasis esse dicatas imili ter ut superuacua corporis aliqua excipiant; habent enim insitas virtutes,& a se ipsis gubernati Liλ. artis tur, ut docet Gal. Quae autem a seipsis gubernantur,
222쪽
. o Aliae sunt ad succos animanti utiles generandos comparatae, quae potius glandosa corporae appellari possunt,conspicuaque habent vasa, domanifestas , propriasque actiones dc usus tui testes, renes , imo cerebrum ipsum glando' sum dicitur e de quibus non loquemur modo, sed deprimis.In qua acceptione definiri po- phimo test glandula, ut sit membrum similare,genitu gi duia in eic semine ad custodia mebrorum principaliur Huius sub stantia rara est, & quo rarior, faci- ne steranlius recipit: Sc plures in diuersis corporis parti . bus reperiuntur, in quibus praui tumores seri =hi. μή, solent,n tura & curatione dissimiles, bubo pG des,aut ev
silens, pby gethion, phyma , & alij ex Gallico
humore geniti, deco Modo tamen de pestilenti suadula.
Agemus bubone. l . . . .. Ex a. ad
. Bubo,siue gladula pestiles, est tumor,per ini- su .
tia quide oblogus in vigore turbinat', mucrone nimbubo cutus,&immobilis, cu dolore alte 'adulis in fi phr μ', x'. Cum enim valetiores,praestantiores;q partes D. itio a ab humoribus quantitate,aut qualitate praua in bubo se stantibus irritantur, coguntur ad imbecillio - ue .gri
res excrementa trudere,vi sunt aden Osae: aut fit reus Ii.D. cum humores sensim ibi procreantur, aut iuxta
glandulas sunt:& talis proprie dicitur bubo;seu
. Differt materia carbunculi, quia quae bubo-
223쪽
nem causat,crassior &viscidior est,ant xver δ, aut carbunculus, ex acriori, feruentioriq-materia constat; quantun uis Omnes eandem possint habere materiam, ex maiori aut minoTi vestione. Incipit frequenter cum dolore pungenti, &videtur neruus veluti contractus , audeon uul- i sus. sed breui temporis spatio attollitur in inato sumi subo tam tumorem. Et cum citra causam manifesta uiscumfe- fiunt,& viscerum inflammationes sequutur,febre seq bris maxima aegrum tenet,& accessiones ipsarus, iam adsunt. Circa praesagium, inquit Paul. lib. 4. : cap. 22. Febribus tu mementes qui plurima parte ex lue. pestilentiali flent incidere, deterrimi sunt,sive femora, ' L fami siue alas ut ceruicem inuaserint. Praeterea si post eorum ortum rubentes sint, cito in debitum tumorem attollantur , &muc jud mi cro natus sit, possumus melius de ipsis praesagi . WV l re:ὸ contra cum latentes, nigri;prauissimi sunt,
Ex parte etiam loci quidub alis, aut pectore
erumpunt,prauissimi minus in inguinibus: sed in suris lethales, saltim in hac constitutione. sisti,ti c. Anxea Vero quam auxiliatrices manus impo --, namus,.Videndum primo est, an sine sanguinis - . missione,aut Vllo alio remedio,inceptum natu- ne motum iuuare possimus,cum nonnunquam,
224쪽
natura existente valida & robusta, possit ad optatum fine perueniri: quo casu nullo erit opus magno auxilio , alexipharmacisve potionibus, aut euocantibusmam si illis tunc utaris, corpore existete, aut pleno, aut prauis succis reserto , at tracto humore venenoso plus quam par sit, ad partem, suffocato calore gangrena subseque
Si tamen ob debilitatem, aut quia expuItrix facultas languida existat, opus inceptum ab soluere non possit, arte, & Medici adminiculo erit opus, considerando humoris fluentis naturam : nam si cum crassa materia admixta fuerit sanguinis, aut bilis portio, non erit profecto tutum eisdem euocantibus & calefacientibus ano ix nidinis vis,ac si ex terrestrioribus&frigidiorib hu
moribus fuisset concitatus. Igitur cu incipit pe- ει-ὰ stilens bubo,febris viget pigrὶq; natura ad par- 'seu
tem affectam excrementum transmittit, consta mum .
tibus viribus, sanguis extrahendus est: ex talo' dextro,si in inguine dextro apparuerit, quan uis plenitudo adesset:contra nonnullos A rabes,qui ad ipsam deponendam, ex opposito pede vena secare praecipiunt: nam semper ex corresponde . . te viciniorique parte facieda est,sicut In anthra- .et i ce diximus. o uati sustiaran - . Contingit etiam nonnunquam, duos tumo.
225쪽
rqs pestilentes s simul apparere in diuersis parilabus eorporis; alterum in collo, alterum vero in inguine: quo casu, si ferant vires, ex brachio crure eode tepore exiguas euacuationes faciut, aut interim quod ex una parte sanguis mittitur, uteri cucurbitulam affigunt. Cum vero aegrontantis vire admodum debiles sunt, loco sanguinis missionis scarificationes utiles crut. Si neqi has valeataeger tolerare,cucurbitulis tentabimus quoad fieri possit, peccatem humorem extrahere, quas collo, aut scapulis affigemus, si retro aures bubo apparuerit: si sub axillis,propinquiori parti,&c. Dubium ais Dubitant tamen nonnulli,an aliquando post in fatalis sit inchoari curatio a leui purgatione, Vel quia p6ιις ερμε ex cibis pessimis initium sumpserit bubo, aut quia cruditates primas vias actu molestent, aut εμμη Φ Nn quia natura coeperit deponere excrementa per
Nihilominus tamen in tam Exitiali morbo statim prouidendum est, quam citissime ei oc-
venam secabimus, posthabita minori indicatio
226쪽
,r,si vero aetas puerilis prohibeat sanguinis mini sionem, leuiorious auxilijs utemur, inunctioni bus, fomentis, & alexipharmacis potionibus: - quia, ut loco citato ait Celsus, Inpueris non secue
sanguinem mittere oportet,aut ducere aluum, &c. Verum cum neque ad exiguam euacuatio: nemper maiores venas datur locus, alijs certe
instrumentis & auxilijs supplebimus, scarificatione, aut hirudinibus . Sed praecipiendum est,ut quo tempore id efficiunt, consideretur aegri dispositio, quomodo scilicet ferat illud re
medium: nain, cum non tant optime expurga - tae, & praeparatae, prius solent exugere tenuem sanguinem,crassiori & deteriore relicto: quo casu cessandum est tali remedio: varios enim trahendi & e ua cu adi modos notauit Gal. I3. Met.
I acuant inquat, tum calefacientia omnia tum p citra calefactionem vehementer trahunt, laim re cucurbitulae,m caua eornua quaedam, Pae mcurbitularum vicem g inunt. Sunt autem v aut ore suo virus extrahant, &c.zr- Praeter quem alium trahendi modum ars im.uenit cum non e*igua aegrotantium utilitate,
quod fit gallo, podice depilato , saleque exiguo insperso , ut irritationem prouocet , qui pestifero tumori applicatus , suctu quodam .venenuiniad se trahit. Idem fit pullis, aut columbis . non LM: modo , sed per medium i disse-
Purgantur hirundinesinaqua pu racum saccharo, aut
227쪽
disiectis, & inter Arabes omnes Nicolus Floretinus hunc utendi modum docet: Et euru eius post
generadem curam,adt,e'. t trahatur materia ad extra,
ad locum ipsius apostematis cum ventosis eum scarificatione sine farificatione,c super locu apponantur Iang isi ae,m superponatur illico gallus,vel columius scisses per medium, sin uetineatur Furer locum per mediam hora: deinde amoueatur, cir alius illico superimponatur, ex se pluries fiet. Cum ad partem tractus iam fuerit humor, quia resolui,aut in pus conuerti debet, considerandum est ad quod magis natura inclinet,ut ea Chirurgus sequatur. Quod sit dubia & ambigua signa adsint ex aequis partibus diachilonis maioris,& unguenti basiliconis, dimidia vero Uei luliorum, simul mixtis,& igni lento liquesecti buboni parum istius unguenti linteo extenso apponatur breui teporis spatio cognoscet Chirurgus,num magis resolutionem, quam suppurationem moliatur, motumque illum sequi tenetur , atque iuuare. si resolutionem,oleo chamomilae,liliorum Sc lumbricorum tumor in umgatur, aut eisdem oleis affungia gallinae addita:& cerae quod iit satis, unguentum fiat. Quod si
forte contingat,partes tenuiores resolui, rassioribus inpus remanentibus, yrrhi forma inducetibus, curari debetyeluti ali uinores styrrhoil.
228쪽
QMd 'si suppuratione moliatur, iubilitemplastrum, quod comuniter fit ex radicibus maluae, althaeae , cum assungia porcina sine sale,ficii bus coctis,theriaca, hordeique farina,vitellis o-uorum,& caepa asia: quod applicari debet parti, mutarique sex horis transactis. Quolibet vero signo suppurationis existente, cauterio actuali aperiatur: nani quod tuto hoc praesidio uti posismus, multoque magis quam potentiali, inferius videbimus. Vlcus vero deinde detergenti bus, reliquisque indicationibus mederi debet. Neotericus quidam in quadam constitutione pestilenti hac methodo & via incedebat. Postea qua cauterio actuali usus fuerat,scara facta specillo pluribus locis parte illam exquisitam scindebat, ut praeberet pestilentibus vaporibus exitum,& ut citius scara recederet, eam butyro inungebat, aut oleo amygdalino,asi ungiave porcina: quod si nec id proderat, utebatur emplastrobranchar ursinae, radicis alth ar cotusae & expurgatae, ac maluae, & cum sol ijs caulium parti superimponebat, donec scara auferri videbatur ac tandem ulcus suis proprijs indicationibus cura
Lintea tamen,& reliqua quae ex ulceribus tumorum pestilentium extrahuntur, iterum poni
non debent, neque pro foribus deijci, sed vel co
229쪽
burenda sunt,uel sepelienda: nam Ex Eaccalisa multa incommoda sequi possente ut accidit sqpeste illa,quae Lugduni successit anno I I cI.nam quibus cura sepesiendi corpora data erat, linteis his sanie ulcerum apostematu permixtis pariotes domorum noctu in ungebant,ut illarum domini manὸ conspicientes,illas desererent, & tu: t8 ipsi eas possent inuadere & depraedari, ideo iure optimo cautum est , ut peste vastante, eius ministerio deseruientibus solis non liceret e Xenodochio egredi, sed comitatibus aliquibus n4tis& probatis ministris. I
An in curatione tumorum,seu glandularum' pestilentium cauterium actuale tutum sit remedium. Cap. XXIaeSO L ENT-De actuali cauterio nonnulli dubitare, an tutius sit potentiali uti: in , his tumoribus praesertim qui sub axilla erumpere solenimam Aristoteles, Philosophorufacilὲ Princeps, qui etiam Medicinae arcana penetrauit,id genus remedij negat, ignis videlicetvsu . quaeres enim quae sint illa quae secanda,v--rendave sint,aut megicamentis curanda,respo- det, An clua in is Q inguine alcesserunt,medicamentu curanda potius: quod ratione probari posset
230쪽
nam cauterium a Baale'rbbur praebet parti, eamque disponit,quo minus recipiat excrementa adiunde transmissa ,, sed tota vis curationis in his tumoribus est,ut per eas partes alliciatur &educatur virulenta materia, quae in corpore praest praeter rem igitur erit, uti eo auxilio, quo partes roboratae praua illa excrementa suscipere sint minus apta.Constat suppositum ex Avicen. qui de cauterio loquens ait: Eu utile ad confortandum membrum,cuius complexionem Polumus recti icare. .,. '' ἔ . Accedit , quod cum consertim ab eo alteretur natura, iξnis operatione, necessum est vitiu&spirituum Laeturam subsequi. l -ilr Pro huius dubij solutione scire covenit, actua cauteria Iecauterium multas utilitates corpori impartiri, mi hirti, eum eius sese osset occasio, quae simul ex eo re 'sultam: nam inhibet putredinem , excrementa praua absumit,& virtutes naturales partis, ablatione causae eas molestantis, firmat de roborat,& , ne .leus sepat, prohibet ob id. Atticen civieri- 1beo βρ otio, inquit , est 2 alde *tilis, iuuans, ve corruptio citato.
Iharratur . Sed quamuis his dotibus praeditum
sis, eo tamen utendum idon est,stalia mitiora auxilia, ac remedia aegris profutura existimemus.
Quod si ex cauterij administratione sequi pota sint aliqua incommoda,ut probare videntur rationes & opposita argumenta, dum speratur