장음표시 사용
231쪽
Inricatio a partis digmate sumo pia quam rim habeat
Cauterium actuale de- et praefer ri poteria-
maior utilitas, non est illius usus formidandus:& sic est intelligenda Aristotelis sententia. a Accedit,quod sicut qucdam partes corporis, ob earum dignitatem, neque u itionem, sectionem , aut medicamentorum vehementiam sus inent, sed tutissima desiderat remedia: ita adenosae cum ignobiliores sint , &ob humiditate ad malignas putrescentias expositae , . tutius uri&secari que ut, tumore existente prauae naturae: neque tamen ignis operatione impedietur venenos materiae exitus: quin imo roborata Datura, quae humorum putredine, aut corruptimae erae
prius de bilis facta, expulsioni redditur aptior,
& vires quae eo tempore prosterni videntur, statim cibo leui, potu, aut odor e reparantur: quae non ita commode succedimi, si cauterijs p fitentialibus idem opus efficeremus mam tardius operantur, &ob moram magis debilitant: febrem insuper & vigiliam augent: etsi nonnimmquam , aegro mole ste feren te,e xhorren teq; actit arte cauterium,aut alijs de causis eis utimur, sed op time correctis, & emendatis alijs, quae ex pro-lyria natura corrigere valeant ingredientiu m ignitatem. . loci i L. 'v' 3Π il ri S in L ,1 i b im
232쪽
i unquidmestrantia medicamenta in pestile
rium tumorum curatione sint tuta,exa natur. Cap. XXX MLdic mentorum vesicatium usus magnas inter Medicos,varie & diuesimo
de sentientes, in hac epidemia controuersias exestauit. Omissis tamen aliorum placitis, meam hac de re sententiam dicturus, quarundam literarum exemplum ad dominum ac socerum meum colendissimum, Dodi orem Sana artiri de Ribera, Toletum a me transmissa rum, huic capiti inserere non grauabor, quibus
nostrum de hisce praesidijs Iudicium apparebit. Epistola de vesicantibus medicamentis. Cum superioribus diebus, cu dilecῖissimo frattre meo Angelo Bocaangelino, tuo, ac parentis nostri charissimi iucundissimo cospectu fruedi gratia,Toletu profectus esse timemini, nos certa quada die,voluptatis capiedae causa rure cofabulates; in vesicantiu medicamentoru sermone incidisse, & post longam inter nos habitam disputationem, me tandem fuisse pollicitum, Ma- tritum, ac domum reuersum, quid de illorum usu, vi & efficacia sentirem, tibi rescripturuIILVt ergo datam fidem liberem , meam de his medicamentis sententiam. libenter exponam:
233쪽
argumenta quae eorum usum impedire posset adducendo: deinde quae considerationem propriam requirunt tractando, ac tandem obiectionibus positis satisfaciendo, sic enim verius mi ,
Ris elucescet. iPrimo si aliquibus assectibus coueniri vior
tur,maXime culaneis: quia euacuatio fieri debet per conferentem regionem: nullum tamen auxilium videtur posse humores culane priestantiuS euacuare, quam vesicatorium, cum ab ipsa parte educat,extrahatque humorem: sed in hoc casu non competit;vt costat ex Galeno I. de copos. pharm. per locos, cap. r. In affectibus enirn cutaneis, ut in alopetia & ophasi, admonet, necutis vltra quam conueniat,incalescat, & exulceretur , pharmacorum fortium admotione: Trae omnibus vero animaduertere oportet, ne in fortiumpharmacorum admotione cutis Hira quam conuenit , i ualeficat,&c. Igitur si in his morbis citra sebrem timet Gale. cutis exustionem a violentoraedica
mento factam, multo magis in febribus pestile. tibus,ubi calor praeter naturam viget,& est deterioris coditionis. Sed dices,haec medicam eta frigidis & crassis humoribus,qui rebelle habet naturam , & non cedunt alijs medicamentis,utilia esse,ne sua malignitate & mora,praeter crassitie, quam habent,laedant:quibus obsistunt vesca
234쪽
lia reuellendo ne fluat, ad externas partes ip s. alliciendo,& quae partem obsident evacuando:
hoc tamen venim non videtur, quia humores filigidi, sunt revulsioni inepti, & melius medebimur attenuantibus & concoquentibus utendo, quam irritantibus. ΕΘ confirmatur, quia aut re- uulsione illa facta,per vesicatoria tentamUS malignos & crassos humores trahere a partibus supernis ad infernas: ut cum humor est in inguine, '& paullo inferius applicatur vesicatorium: vel a partibus internis ad externas: ut cum glandulae paruissimae sunt,&tactum effugiunt, in ipsemet loco assecto assigitur medicamentum Anprimo casu non expeciit eis uti, qnia crassis&crudir humoribuς naturalis est motus deorsum, ad quem grauitas eorum inclinat: non enim timere debemus,frigidos humores, ut sunt pituita & melancholia, dum pestilentem qualitatem
sortiuntur, sursum repere. Neque in secundo ca se tuto applicabimus vesicantia, si Galeno credi ..de tuem S,qui interdicit, motum acriorum & morde υἰς- - β. tium humorum, qui cutem molestant, ad interna reuocare, neq; crudoru& frigidoru, qui in visceribus sunt, extra ducere:inquit enim: Lauere in talibus alius est utriique reuulsum, foras crudoris,sinuro mordacium. Accedit,quod vesicantia solum partes serosiores evacuare poterui, crassioribus
235쪽
intus reman entibus. Quod confirmΙri potest n a m cum d u ar qu at i talesaeiu sdem naturae copulantur altera in tendit aliam. Velicantia vero calorem habent malignum, & no strae naturae aduersum: ergo cum applicantur inguinibus, aut alijs partibus corporis , alteratione continui ab utroque maligno caloresa cor vehementissimam patietur noxam ab t intensione vesican
Accedit, quod in his morbis adest maxima
putredo, cui aduersatur coctio: haec tamen quieth fieri debet. Vesicantia vero medicamenta imo tu & agitatione coctionern interturbant: igitui sicut existentibus crudit humoribus non cor uenit motus,quia crdda non sunt mouerula,minus conuenient Eumoribus. iam coctis, & de uictis,& ex consequenti nunquam illorum usus
Vltimo , dolor & vigiliae sunt ex hisi quὰ
magis prosternunt & debilitant vires :avsus tamen vesicantium somnum inipedit, quo naturae opera melius exercetur, & propter Golom, virium exolutio, syncope,& multa alia symptomata emergunt, motis prauis de pestilentibus exhalationibus cor & cerebrum adorientibus Igitur reformidanda sunt, & quiescere potius expec
236쪽
lexpedit. Sed ut certa ab incertis sepa emus, scie, dum primo est , apud grauissimos autores vesi cantia medicamenta experta tuisse cum magna grorum utilitate: sed idem in hoc quod in reliquis remedijs cotingit, quae si cognita natura ς--gri; & morbi specie, debita occatione applicentur , miruin modu iuuare solent: secus nis ignoratis : unde non immerito Galen. iubet ante remediorum applicationem, speciem &differetia .
affectionis, illius etiam causim indagare : hoc derarit si ne enim auxiliu neque pueris, nec senibus, neque si caeme-habentibus impedimeta, de quibus inresius age Mmus, conductimam vigilia, & dolor, quae ab eo concitantur, sunt eis infestissima:blancitus enim&mitius sunt tractanda haec corpora. Aduertendum praeterea est , quod sicut e uenit, idem pharmacu purgans ob diuersam citis natura, aut permistionem , potentissime trahere, vel cle menter, auonedio modo: ita quaedam sunt medicamenta, de quibus loquimur , potenter trahentia, quς ob causticam & igneam vim, qua pollent; non solum conuocant humores, de bullas potenter excitant, sed ulcera praua effice re scimus: quibus utitur aliquando Galen. in cu mmcvos rationealopetiae: nam quamuis timens magna '' eorum calefactionem, quam cuti communicare possunt,alijs permiscet mitioribus medicamen-
237쪽
tis, sed violenta semper remanent: verum vja illis assectibus vires celeriter neque resoluaniux, aut debilitentur, tutius administrantur:at me vesicantia , quia ad eas respiciunt, permisceri& corrigi magis debent:vnde superficialius tra- hunt. quare minori quantitate,& correcta, proficua sunt.humoribus conuocandis,& tumorisbus pestilentibus curandis. tacet Hoc supposito, quae potenter trahunt , sunt cantharides,arsenicum, titimali lac sicuti exaccidenti sermetu de stercora aliqua. Inter haec modiu tenet piper,alliti, caepa,quibuS Opoponax, moniacumq; a nonnullis permiscetur cum ac to.oximelle, sellibus ve animalium, iuxta hanc, aut illam indicationem.
Nonulli Chirurgi praeterito hoc anno in a giis, qui his tumoribus pestilentibus corripiebantur, utebantur Vesicanti, quod parabant ex aequis partibus pulueris cantharidarum Hyda pi,& auripigmenti, cum sermento petanoetis, S: caricarum siccarum mucilagine; su per i ni po sito statim emplastro diaquilonis, & amoniaci. Ue,rumtamen hoc quod sequitur,tutius est, &ma'
xime a multis probatur. i . iiiii
R.rutae viridis manip. I.fermeti acidi sine cotatice ,& piperis, singulorum semiunciam: salis in puluerem redacti dragmam. i.& semisi . caria
238쪽
carum nig nom. 4. puluer. ameos dragmam istinis pilientur omnia ad formam emplastri re ducta , bis in die parti applicata . Vel paretur ex semine a meos, oleo ,sepone, & cantharidibus saliua permixtiS. Semper enim dum cantharidibus utimur, semen ameos illis permisceatur , quia est propriu pruriae, illaru correctiuu, ut perhibet viri grauissimi an miliarλtiqui&nostrie aetatis omitto,breuitatis gratia, et . plures alias formulas vesicantiu:nam unusquisq; poterit eas parare pro subiecti &teporis diueru-tate, &vt magis reuellere, aut derivare tentatrvetum quia multis videtur difficile vesicantia posse reuellere, ut unum etiam ex argumentis initio positis probare nitebatur; quomodo id fieri possit, videamus. Reuulsionum profecto etsi Disbium ais aliquae ἡifferentiae sint . iuxta corporis diuersas vo μ' i
di mentiones : omnes tamen in noc conventui, militaldque habent commune,ut in contrarium locu finia humores transferendi sint,illius ad quem quere ' . iii incipiebant, ut sursum tendentibus,sit ad in se riora reuellendum:intro fluctibu Asoras: si a dextris,ad sinitrum, & si retrorsum abeunt, antror sum:&ὲ conuerso. Sel huic usui multa prodes- .se possunt,ptaetereti acuationes maiores, quae vari, i rum communitate fiunt: sicut frictiones dolorifieae,cucurbhulae,balnea, medicameta acria: M. Aa &sie
239쪽
.. dbsimi. Gal. pluribus locis,praesertim capite citato rue .ca.ε. inquit : Caeterum ad caput in I cera humorum delatio-DE .es tas 'ζέης a me Acamenta pectori impo sita reuelgent. Igiturnea, crΡ- cum Vi medicamentorum vesicantium concitetur dolor, & maior comunicetur calor,quae d QM, ah αι pinetius Riijs reuellprepossunt, huic usui profi-
iracundia, cua esse,non est negandum.
alsia ghi PRutuos similiter brach ijs & cruribus in princiser,i humo pio lethargi nitur m dicamento sinapi confe--- cto, di sinitioribus partibus applicato , ut versus inferiora humor trahatur: sic enim ait: In acutis ἡ ' ' 'l' ' morbis,ut pote lethargo or unda in somnum delati ne cataphora scitur oe catocho, invi inducitur ter initia quia ,, de ribus: ubivero materia radices egerit, capiti. Quae re non repugnat idem exequi vesicantibus, cu
νψZ.hi . Dζxiu tioni esse proficua similiter non est duderiuat uni bium, nam si reuultioni,ut nuper visum est,sunt esse pro- efficacia,minori quantitate,& alijs permixta det,. Duare valebunt, nam id quod potuit ex alto colpore ad partes distantes humorem trahere, Vale', bit multo melius ad viciniora:&sic diuerss locis poni solent,prout hoc aut illud magis tentamus
cui rasti . EX hoc con stat falso non ullos existimasse serisuηt appli- per vesicantia ppplicanda esse infra tumorem, ut
240쪽
ete inter Λ, humeri , id cnim no semper eode modo esse faciendum c5stfit nasi contigerit adenosas partes exiguo calore esse praeditas,humoremque pestilentem crassum & tenacem, non erit inconueniens eidem parti hoc medicamentum applicare,eoque magis,s incipit evanescere, nacalore & siccitate, qua partes adenosae tuc eget, & dolore concitato trahetur:dum tamen diue itere magis cupimus,duobus digitis infra tum rem, expultrix concitetur', aut tandem diffinutioribus, cum magis revulsioni incumbimus, iuxta varietatem &disserentiam symptomatum
Sed licEt haec quae dicta sunt, rationi videan tur'c5sentanea,ij quibus in animo fuerit, nostru η placitum subuertere, dicet, sinapismum ideo in praedictis morbis concedi a Paulo,atque ab alijs autoribus, quia multo remissius' quam vesicantia operaturUPraeterest puris naturis, morbisque longis,& frigida materia, concedi,non pestile ritibus & calidis equibus hic agimus, quod probare possunt ex eodem Paulo dicente, Sorro r: ..., q
kssere his cruris sinapi obliniuntur. t Quod autem calidis affectibus deneget, sequentia verba illius ostendunt; ubi non solum mῖm man .mu b i iiij da Aa 1 ad id