장음표시 사용
271쪽
sontentis & inunctionibus calidis, quibus citra distinctionem in tumoribus pestilentibus nonnulli utuntur ad euocandum ut ipsorum verbis Vtamur necessarium est noxas inemendabiles racere: ipsi enim sibi persuadent, haec medicamula vi mite occulta, citra temperiem qualitatum his affectibus subuenire, & sic medicamelis purgantibus solent permiscere,cum illorum potius actiones impediat. Eade temeritate videmus non ullos istoru triuialtu in costitutionibus pestilentib' praecautib-nis gratia comedare arsenicu,& alia venena cordi applicanda, nulla facta subiecti, alit temporudisserentia, & nonnunquam cum maximo eo ησυ
rum,qui illis fidem adhibent, periculo. uid e
nim,quaeso, sperandum est profuturum venenu ct qua cauquarto ordine calidum, obiectum temperamen 'ς localido, aut subiecto sanguineo, aut bilioso, &aestate media, nisi ab utroque calore intensione comparata corassecturu, & spiritus qui in ipso continentur,ardore suscepto febri malignae occasione praebere ZDicet trahi seminari assi aliqua sunt in toto corpore: haec rogo,dup cor & viscera transeunt, nonne laedent λ praesertim cum cucurbitulae, aut frictio pectori adhibita potentius traheret: in his enim naturis maximum damnusequi debet e cordi non est dubium quod non
272쪽
fi et in natura frigida & humida,& tempore hyemis, alijsq; mesticamentis cum venenis permixatis,ut grauissimi & prudentissinu Medici, cu de loquuntur,animaduertunt:atq: similiter ad
monet,vi Vtamur his alexipharmacis,qus analogiam cum temperamento habeant, dum colan. tiare volumus: sicut du curare, quae coiitrariet tem : hac tame conditione, ut similitudo non sit tanta, ut nihil ab actione corpus alteretur neq; tanta contrarietas,ut laedatur. Similiter nec tam frequens sit usus, ut familiaritate comparata, ausuescat natura,& corpus beneficium minus suscipere sit aptum: nam non solum medicatricitiatis', sed &lvenenis potest assii stere narura; ut . lib.3. fertur de Atheniensi vetula, quae multo tepore Imp. ς. ii t citra detrimentum nutrIta fuit..,Sed opportunum est iam ad alios assectus qui peste vagante reperiuntur, deuenire.
De febribus relliquantibus, signis scuratione. Cap. X X X I I LFZRS In omnibus constitutionibus pec
stilentibus aegrotantes molestantur sym plomaticis fluxibus, praecipvh vero coli quantibus, ob insignem humorum putredine,
aut corruptionem, aquibus tam aduersus natu
273쪽
rae calor seruidus & malignus resultat, ut corpo bris colliris substantias colliquet, partes mixtione & genuino calore unitas dissoluendo, easque postmodum non in vaporem aut halitum evaporado, aut insensibiliter resoluendo, sed per manifestam euacuationem natura excernente, febrilis caloris malitia, aut in tesone irritata: quibus febrib' no pauci erui in hac costitutione molestati; adeo tame affatim corpora cosumit haec febris deiectionibus istis concomitantibus, ut ad marasmodes illas referendas existimarint multi: quorum opinio a veritate aliena est,cum eX pro dessint eae pria & intrinseca natura tales non sint, in eas qμirimr
tamen degenti rare posse facillimo negotio, non est dubium t& quod non sint eadem natura prae .ditae; ostendit caloris diuersitas utriusque: in hebi, histica enim marasmode aequalis intemperies in omnib' partib' producta in colli quate inaequalis,& seruidus calor inuenitur prout una subs Maia magis qua alia colliquatiir: deinde in illa calor a materia & humore no pendet. in hac febre sotiet humor: imo & marasmodes febres, quae ex colliquatione fiui, colliquam eta sequutur,de su ut 5; in.ventre, siue humor, siue alia substatia sit: in hecticisivaporis vice materia digeritur. Ex eo aute quod destuit in Urinis & deiectio- siuia. nibus, assectam partem dignoscimus: cum enim
274쪽
in urinis apparent nonnullae particulae persimiles frustulis hordei,aut tritici, quae effugerui mo let consectionem,seu triturationem, signum est crassi sanguinis exusti, aut carnes esse inaequalia ter vi ignei caloris liquatas : utrum vero sit, distinguemus ex calore praesertim: nam cum sanguis id viiij genus patitur, rubedinem con trahet sedimentum. ubi tamen carnes inaequali ter colliquantur, minorem multo;quanuis reliquis paribus aliae substantiae prius carne ipsa colliquentur, Ut reces pinguedo prius, quia minus in qu calori resistit, post hanc antiqua pinguedo. termisi uia tio, recens Cato postsa, antiqua; ultimo, lolida
, Ia,h. pςstilentibus tamen & malignis febribus,r. νbi ex VidemUS hoc frequentius , humores videlicet colore, qμ- primo colliquari cum febres, Quae eo tempore pure. θὸκ Vigent, putridaesint, aut ex deurentium genere eundi mο - deinde hepar, cui humores prauam qualitatem
L impQrtiuntur: luod docuit Gale. calida, dicens,
iis . intemperie colliquationes fieri,primo humor 8 de comp. deinde carnis ipsius hepatis,& euacuari per venzair' n em , graveolentem, & abunde colorata, & pestiletibus febribus cotingere ait. Sed est consideratione dignum, quod eis in his febribus humores & inebra colliquentur solida,ut experientia videmus,verum non illorum
275쪽
quaelibet partes simile damnum experiuntur , ut sunt fibrae,& mebranae: imo S ipsae carnes quo duriores sunt,& pin laedine vacant, minus col
liquationi aptae existunt: Vel Ut neque ossa; nam es. νit.
ninil quod effluat, potest ab his substatvijsex--ωIis coltrahi,ut expresse docuit Galenus,qui de substa si μυρ sit
tia neruola, di membranosa agens, ait: Nec fas pio,amne-eli eiusmodi singularium partium aras a mali is fe- γδ tu,ssur us ri, μι- carne , &c - Circa praesagium, febres istae dum ex vigilia sita in Up. praegressa,purgatione,aut inedia euenerint, mi- .nus aegris periculum inuehunt: multo aute gra- 'uius est, u ex vehementi & continua passione animi euenerint, ut facere solent illae, quae versis partes internas humores mouere sunt natare vi tristitia, & melancholia. Omnium tamen lethales, & perniciosae sunt colliquationes, quae ex maligno & feruido calore fi9nt, praesertim repente inuadentes: statimque cadauerosa apparet facies. Est etiam exitiale signum, si libri
instaminatio aliqua interna coniungatur : Omnes tamen fere semper comitantur extre-mOIum refrigerationes , resolutionem & dis- spationem spirituum indicantes. 1 Ad curationem 'perueniendo,, supposita vi- curatios -ctus ratione, de qua cap. I 8 egimus,inta magno brium colare prauo morbo multa solemus remedia tentata q*μytiμm
276쪽
re: inter omnia tamen praecipuum maximumq- esse solet frigidae potus, cuin a totius corporiS calore magis quam a maligna qualitate partes liquari coeperint hoc comendat Gal. io. methodo cap. vltim. Colliquantium, inquit, febrium idissem me Controuerothodis cur7ages. fu ad si idam exhibendam quamprimus q properans δειm idis quae humectant m re fuerant nutriens.
iis . I.M. At Vero quia in hoc loco videtur potius Ga colhquare. lenus effectui intemperiei calidae, & siccae subuenire, qui sequitur ardentes febres , a quibus originem traxisse est coniectandum, dubium est, nunquid eadem methodo liceat nobis colli quatibus sebribus ex malignis & pestilentibus humoribus ortis subuenire: nam quod id fieri ponsit,probatur. In utrisque enim calor, siue malignus,intensus, aut acris sit, colli quationem efficit excessu primae qualitatis activae: nam alia ratione non possetia quod concretum & unitum est, diffundi quae enim frigore, id est, remisso calore, concreta erant: a maiori liciuari est necessarium . Secundo , quia ars consulit, &ratio ad id persuadet, contraria esse applicanda morbo: sed numoru fusio & colliquatio sunt effectus ignei
elementi, cuius est attenuare & rarefacere: aquaei,' .i igitur frigiditate futurum est,ut Humores ad co-
' ' - Et confirmatur : nam si huic presidio aliquid
277쪽
i esset impedimento, neque esset morbus, aut illius causa sed robur facultatis,quod cum tali aD-fiatu videt stare no posse; sed huic robori noreluctatur aquae temperies, quin imo potu ad me--diocritatem humores reducentur igitur non est cur concedi nequeat.
In hac difficultate dicimus,quod si contingat
febris colliquantis malitiam pedere ex calida &sicca totius intemperie, siti magΠ aegrum m Q ,hil , blestante, non certe praeter methodum erit, tali his, ad uti praesidio: metiendo tamen aegri vires, tam ex rum in feopulsibus, quam ex reliquis signis, quae ex faculta tibus sumuntur: nam si tuc robur & consuetudo essent, neque inflammatio febri esset coniu-cta,qu aliis coctio no adesset,urgetia causa pose set quidem potus iuuare, praesertim si excretiones biliosae&spumosae feruorem humorum in- '' 'dicaret: nam sicut intemperies calida & siccabilis,aut alterius humoris potest retentricem facultatem adeo augere, ut excremeta ab expultrice et xcerni no possint,& tuc virtute aquae ablato il- Io impedimento, insurgit facultas ad expellendum: sic cum in his febribus humorum acrimonia, magis quam siccitate; ad excernendum impellitur , vi aquae, mordacitate amissa, ad commodius operandum natura disponitur: utium i enim remedium numero potest diuersis affecti-
278쪽
bus specie distinctis satisfacere: ut faciunt praecipue generosa remedia. Quod si instes, venenosos humores deteriores fieri, quia crassitie ab aqua comparata crudiores redduntur,&minus expulsioni obedientiores, & mora magis laedunt. Respondemus. humores biliosos nimio calore S siccitate coctioni esse impedimento, & sic curatio tunc inchoatur ablatione illius : nam coctio a me in diocri calore melius fit: si tamen calor mitis de , remissiis appareat, sed summe malignus, & f bris ad ultimum colliquasionis peruenerit,tunc potius cibo, potu, & alexipharmacis subueniemus:& si tunc sitis vrgeret, ptisanam, aut sirupuviolarum, rosarumve siccarum, vel de agresta, propinare possemus. i. iis bili Circa purgationem no est minor difficultast,q ntibus an conueniat in his febribus: nam quocunque Φη ς'Nt- medicamento exhibito,periculum est,aucta fluxione celerius mortem subsequuturant: & sicut sanguinis missio non expedit ob virium imbecillitate, quaerias febres sere semper comitari mlet,sic etia neq; expurgatio conuenire videtur
Ad quod breuiter dicimus , nulla generosa auxilia esse in hoc assectu tentanda, cum statim ex signis videmus aegri vires labi,& fluxum ventris nimis urgere. Sed cum contingit paullatim
279쪽
colliquationem fieri in subiectis, multis, sed vitiosis succis resertis, & intestina cunctatione illius substantiae, quae colliquatur, nimis irritari, tunc non abs re esset aliquod subductivum mea dicamentum exhibere, ut mirabolanorum pulueres,tamarindoru pulpa, aut trypheram. Alijs magis placet rhabarbarum tostum cum gummi Arab. in aqua plataginis, capitu rosarii; vel rha barbari faeces, cum magis fluxus viget, ibi enim terrestriores partes relinquntur , igneisi, tenuibus i calidioribus extractis: purgato enim prauo humore, semelque eductis prauis excrementis , quae intus retenta,& alijs permixta flu-
Num augere poterant, necessum est, aegrum me
lius habere: sicut contingere solet, cum purgatione in dysenteria utimur. Omnibus tamen medicamentis permiscendi semper sunt aliqui pulveres respicientes cor,he
Quod si refrigeratio extremoru adeo urgeat, ut ei subuenire cogamur, si lintea calida, &sacculi ex herbis aromaticis no suffecerint, iuuare solent inunctiones ex oleo chamomilae, nitro & theriaca additis. Inter alia vero remedia particularia iuuat interdiu accipere,praeter serapia dicta, strupum ne nuptiaris,& portulacae: noctu vero, ut concilie-
280쪽
tur somnus,exiguam frupi papaueris quantita- ' te illis admiscere: ab omnibus tamen serapijs &rebus mellitis eos arce do, quia bile scut, maxime P. cu febris qstuosa est. Aer etia alteretur versus fri i gidii, ut febris incendium temperetur. Inter eX-q ici trinseca remedia iuuant epithemata applicata cum uoti cordi,& thoraci, ex aquis & puluetibus cordialibus qu4re bus nisi aliquid obstet,& praecipue ea pars priu, vi φημ' corroboretur,& temperetur, quae colliquari cinperit,iae ulterius damnum impertiatur. Ad conciliandum tamen appetitum ,& sistendum fluxum, ex usu est emplastru de crusta panis Mota Rnanq, cu aliquo puluere di arrho donis,actu calidu ventri applicarum. Alij ad cohibendustuxuive tri unguenta & emplastra astringentia appo niat, quae statim in principio, & in ventre multa pinguedine & carne constante, suspecta sunt . Iuuant tabellae ex pulveribus margaritarum,& copallorum rubeorum cum aqua portulacae aut conficiantur cum puluer. lapidis beetoar, &
Tande clysteribus ex lacte tepido, aut pillant
cado Gr/- succo cu integro ouo , aut oleo rosaria Vtem Ur.
' Quὀd si bilis acrimoniam & mordacitatem obmut ius. tundere volucri mus , paretur hoc modo . Caput
castrati aqua hordei coquatur, &huius decocis, seu iuris, sumatur semilibra & cu duobus ovo