장음표시 사용
181쪽
Hippocrates. poli. sua habeat offitia ceu iusticia Κ politice vinules ut putant nonulli neq; eas solas meditationes am.
uas voco que sunt gratia misi que ex agendo extra pueniunt. immo multo magis eas cotemplatio. nes meditatione'; activas appello:que intema habent perfectione suit ipsam gratia exsul. quodnoe inditio cognitum esse potest.quia maxime proprie in extemis etiam opationibus: s agere diimus qui intelligentia di cogitatione presunt operibus ut architecti.quinimo nec sine actione esse ne eessarium est eas ciuitates que posite sint in solitudine Ec ita eligere viveres. nam etsi ad exteros nihil agantaeotingit tamen panibus inter se agere. na partibus ciuitatis:multe adinvicem comunicationes sunt.fimiliter nec necessariu est homine sine actione esse:etsi in secessu solitariusq; degat. quandoq. dem fieri potest ut internas propriasq; actiones:partes mentis exerceant.na & vix deus bene sese haheret & mudus totus quibus no sunt exteme actiones nihilet extra cadere potest) preter inremas optium ipsorum opationes. in si interne ille conreptationesi meditatione'; ia que sui gratia summaxime sunt actiones finis enim ipsumci; optimu bene agere:quare ec actio queda constat contempla Euxseparatamq; atl contemplativa vitam vite ciuili & que ad externas actiones existit esse preste renda. manifestu est igitur eandem naturam cosimilem optima vitam N publice & priuatimseu piblice fc priuatim philosophica degant seu solum degant ciuilem:conreptatio εcotemplations eadem & similis N actio publice di priuatim actions ι
Amfelicitas quedam est actio. Actionem extendit ad omnii virtutumicum intumum templative vite operatione.proprie tame vite active felicias actio est:& conten piatiue cotemplatio sic S inta numero r* :agere extendit ad operarii leu in vita activa seu cono templativa.sic enim illi contra quos agit: actionem di agere sumebam.& felicem esse queracum fugis felicitas ta bene agere idem esse volebant. Quinimo nee sine actione esse necessariu est eas rue sine vita activa &ciuili esse potest nam activas necessitatis ratione ha. Motemplativa vero dignitatis. activa ut tactus inter sensus:cotemplatim ut vi l .mare fieri posse nichil absonu viderum ut ciuitas aliqua vitam ducat activa ae ciuilem istum contra auremorat ut sola ducat vitam coimmutita perinde atm visus nunil sine tactu reperiai at contra reperire facile est nichil enim phibet aliqua totam ciuitate philosophica vitam degere:Vt de Bragmanis N Esseis a seraptoribus multa dicunLsed sic vitam illam dueetivi pariter eum res postulatimagat ceu sta videmus: ut cum oportet tangamus. id enim dum spiramus dum adhuc vitales ducimus auras cessam est. at dum exuti hoc corpore fuerimus qui digni meliore vita fuerint reperti cotemplatim vita sola illos manebit.neq; enim amplius erit asendi lociis sed tantu cum perenni di notu laude ει admiratione
cotemplantes perpetuo illa euomemur.
Caenultimdine qualitate remorass/dc precipua ciuitatis uritate.Cap. IIII
Um vero ista nunc premissa sint, ac de aliis rebus blicis merit prius ario. is ibia consideratu. de reliquis dicendi initium faciamus quales aliquas suppo, sitiones esse oportet pro ea ciuitate que maxime sectatam votum sit consi tutione susceptura.nem enim fieri potest: vi optima sit respublica nisi comi mesurata sit abundantia .Ex quo necesse est multa presupponere quasi opta
D tes esse tame nullum eorum impossibile.dico autem ceu de multitudine e uuam ac de regione. LVt enim ceteris artificibu suta textori di nauicularis materia sub
esse oportet aptam ad opificiu nam quanto melior nec existin tanto id quod fit ex arte erit eclarius sic di gubernatori respublice dilegum positori/oportet propriam subesse matrum apte se habente.Est autem ciuilis facultatis primo usdem de multitudie hominu q irrubim di quales natura esse oportet.de rinione quom eodem modo: S quanta di qualis esse L. Beat. Putant plerem magnam esse clebere beatam ciuitate. id etsi venim est ignorare tamen us dentiu qualis magna ct qualis parua dicenda sit ciuitas. existimat enim magnam ex numero habstatium. CSed oportet non tantu ad nument: sed magis ad potentiam ire. is spicere.est enim ciuitatis opus quoddam. quare que maxime id efficere potest: hanc existis 'mandu est esse maximam ciuitate.ceu Hippocratemon homine sed medicum quis diceret eme maiore cl alium qui magnitudine corporis eum excedat.CC nimosi ex multitudi ve iudicandu sit non ex quavis multitudine id est existiman . necesse est ems sanin ciuitatibus elle seruom de inquilli tu di hospitu gi ande nurnem sed ex sis qui sunt pars miti
182쪽
tatis N ex quibus vi popilis partibus ciuitas constat. horti enim preexcellea multitudo: sis,
muni est magne ciuitatis.ex qua verociturate artifices quidem Pnuilli exeunt bellatores aute pauci hanc trossibile est esse inania. noem idem est. magna ciuitas ct populosa. innetia re ex effectu patet: Quia difficile est S mrsan impossibile utque nimii 4 populosa sit ciis ustas:optime gubemet. Eamna certe que bene gubernari dicuit multa videmus in potulcissam multitudine essed:stulam. Patet etiam ex rationii fide. nam lex ordinatio quedaestr& bonam legis positionem necessariu est esse bonam ordinatione. at multitudo nimiit ma mamo potest recipere Ordination diuino enim potentie id opus esset que de hoc totu continet cum S bonum qivide multitudinc S magnitudine consueuit fieri.quapropter S ciu , talem illi cuius cum magnitudine dictus terminus existit optima necesse est esse. I Ccte, cum est quedamensura magnitudinis ciuitatis quemadmodub aliorei omniti animalit plantaturinstrumentoφ. nam horum singula nec parua nimiij nem magalitudine excessis uasemam potentia retinebul.ses aut destituta crunt Oino a natura vel male se habebiu t. ceu nauis unius palme non erit nauis penitus nem duom stadiolum. sed si xcesserit ad aliqua magnitudinε quando v propter parilitate nialenciet nauigatione/quando anter excesis .ita di ciuitas : si ex nimiu paucis simion est per la susticiens. sin ex nimita nullus sum csens quide in necessariis crit ut vias sed no ut ciuitas. rempublica enini non facile est in illis constitui.nam quis dux cssct talia excessive multitudinis: aut quis preco no stentorius. 37 csrca necesse est prima esse ciuitate illam que ex ea multitudine constat: quo multu Stentortuo prima per seimsani sufficiens sit ad bene viuedunarin ciuili societate. contingit vero: ut ea que multitudinem hanc excedit sit maior ciuitas.sed hoc no est ut diximuαὶ infiniatum. Lo e veto sit huiusmodi cxcessus determinatio ex operibus intelligi facile potest.
sunt enim actus ciuitatis snarciantata at parenti u.ina ratis quidem opus est iubete actu
escare. ad sudicandu vero secundu iustscia, S ad naagistratus dentandados secundit digni, ratemnaccessat tu est ut scinuicem cognoscat ciues quales sint.quai e ubi hoc steri non contingit. aiecesse est ut male res Icedant circa naagistratus demadados S circa iudicia. In viocerte horum. nequaq est temere Fcedenta. quod in nimia multitudine manilata cotui. git. IInsuper hospitibus di inquilinis Dcile est ad rem blica aspirare cum non sit difficiali in tanta nominii nulltitudine latere. Pater igitur Q nec est optima determinatio ciuita, tis: ut sit maximus multitudinis excessus que sit per se sufficies ad videndia: N Dcile intella cognosci possitim magavitudine igitur ciuitatis determinatu sit in hunc modum.
RVppositiones faciend as esse & de multitudine ciuium 8c de regione qu1ta & que esse de
theant. Primo.tram fieri non potesti vi optima sit respublicalia que maxime ad votum conilmstutione sit suscepturamisi horum comensurata moderatam abundantia assit.quare necet isse est multa supponete 8c de multitudine ciuium 8c de regione quasi optantes: nullum trumen eoru esse impossibile. Secundo. quia ut textori di nauiculario fabro ceteris Q attificibus materiam supponere oportet ad opificiu aptamIque quanto melior est:tanto R id quod ex arte fit preesarus euaditisse reipublice guberitatorii positortissi legum propriam subesse oportet materia aptam atq; accomodam hec autem est ciuiu multitudo R regio.est aut e ciuilis facultatis primu videte de multi,tudine hominii q multos fic equales natura esse oporteat t& de regione eode modo: H quanta 8c quaiου lis esse debeat. Ciuitatem nequail ex numero habnarum censendam dici debere magnam. Pn mo.quia magis ad potentia respiciendusqua que ciuitatem decent opera fiunt id ad multitudinis a. cemu .elt enim ciuitatis aliquod opus. quare que ciuitas id maxime emcere potesti dicenda est ma.
xima ciuitas non multitudo maxima.ceu Hippocratem alio medico maiore quispiam diceret:n5 autem maiore homine si allus magnitudine excedat Hippocratem 1 molem non medens sed sanandi potetiam facultatem latq; attem. CSecundo.quia si ciuitas ex multitudine magna iudicanda esset: non ex qualiis multitudinem seruorum inquilinotu i hospitum quotum grandem oportet esse multitudine. sed ex iis: ex quibus ut ex propriis partibus ciuitas coalei citi atq; constituta est. nam horum precellens 8c egregia multitudo: signum est magne ciuitatis potetiamq: habere ad munia ciuitatis obeunda tussicientem ex qua autem exire lassiciunt opifices numero multi sed bellatores perpauci:
183쪽
niu mule me diffusam. Quarto.id rationu fide constat.quia lex ordinatio queda est. at multitudo nimia magna ordinatione recipere non potest diuuae enim potentie id opus est que R hoe totu cotinet:eum di magnitudine Ex multitudine bonum fieri cosueuit.&hac quoq; de causa ciuitatem optima eam esse oportet:cuius magnitudinis dictus definitusq; sit terminus. Eduinto. quia est quedamensura ciuitatis em aliorum omni ulti animaliu ec plantat ul& instrumentoN.nam horum singula: neq; nimiu parua Ineq; nimia mole excreisentia suam potentia retinebat.sed aut destituta erunt omnino natura aut praue te habebuti ut nauis unius palme no erit nauis penitus: et si mole ta ingens ut duorum sit fallidiotu.in id autem magnitudinis incides. interdum propter paruitate prauam effiaciet nauigatione interdumvero ppter molem excedente.ita & ciuitas:si ex nimiu paucis non est per se sufficiens. sin ex nimium multis sufficiens quidem erit in negariis ut gens inon aute ut ciuitas.nam ublica in tanta multitudine haud quaa costitui facile est.quis enim dux esset tam excessive multitudinis:aut quis preco qui non Stentoris voce boarcit CPrime precipitem ciuitatis multitudinem imprecipua tantam esse debere:que per se suis olens sitiet facile ab iis qui magistratus gerunt itemq; m. mant agnosci possit 8c se inuicem cognoscere. Primo. quia actiones ciuitatis sunt imperant:u dc p
ac iudicate. ad iudicandu autem de iustis N ad magistra Memphis.
Herodotus rentium.imperantis autem opus est iu tus pio dignitate distribuedos:necessatili est ut se inuicem ciues agnoscant quales ipsi sint. quate i e fieri non comingit: ut res male se habeant iacirca magistratus impamedos ti circa iudicia necesse est in neutro certe norummequail iustum est temere ἔγcedere.quod in nimia multitudine mari .ste eotingit.in precipua igitur multitudine se facile cognoscant oportet.non tame ita parua sicut que ad gubernatione non suificiat. I Secund quia ubi multitudo tanta esset ut se inuice ciues no facile agnoscerent: hospitibus & inquilinis facile est ad tempublica a piraret eu non sit difficile in ea litam multitudine latere.Expedit inl-optimus sit multitudinis terminus. ut sit maxima multitudinis abudantia que per se sufficiat ad vivendui Ec facile inter se agnosci possit. ex hee de multitudine ciuitatis.
CANNOTATIONES AD CAP. Q.VARTUM.
Vta textoti ex nauiculario.nauicularius quam greci in nraro11 appellat: murum factorest. .
Necesse enim fotiamin ciuitatibus esse seruoν R inquillnoru ct hospitum grande nu.4c,metu. Inquilini aduentitis qui locu incolentes man&. 8c hospites:qui non manent sed ν transitu incolunt. Difficile est l&forsitan impossibile. Magne urbes ta populose nimi ui squalis Memphis apud Egyptiosivita apud umbrosi Mediolanii apud Insubrest Lute, eia apud Parisios:vix aut egre optima remtur politia. CAut quis preco no stentorius.Stentor apud Hometu si poete fidem habemus tantii vocis habuit quantu alii quinquaginta vocalimnii viti. quodam alio vocalissimo refert Herodotus:qui erat in exercitu Xerais.
CConditiones optime remonis δἰ de situ urbis.Cap. U. E regione igitur ciuitatis eadem fere dici possunt. nam qualis esse debeat: εῖ clarum est et sufficietissima omnes quscum merint sane laudabunt. CHac J autem necesse est ferace omniti esse.nam omnia in seipsa habete ct nullii , indigere: sufficiens est. C Multitudine vero ac magnitudine tanta vi quo
ant habsiatores ociosos nutrire liberaliter simul temstatem riuentes .Hoc - -- autem vim bene an non bene dicatur postea diligatus erit considerandi mando de possessioibus S de facultatibus mentione heri coniiuget qualiter & quca meum te habere erga usum ipsum oportet. multe enim circa consideratione istam dubitariolata cadut. propter trahentes la utram v parte vite excelsum alios ad tenustat alios ad
4- I ImL CPorma vero regionss non est difficile prescribere.credendum est in quibusd fimilitam peritis asseretibiis talem esse oporter ut ab hostibus inlae non facile invadi posis sit ciuibus autem facilis sit ad alios egressio. CPreterea ut hominu multitudine facile in ter se cognosci posse diximus oportere: sic etia regio sit subsecta cospectu.id est ut comms in ta es sucrum facile possit. C Urbis autem situs si mrmada nobis illa est secutam v τ tu oportune di ad regata ad mare debet iacere. CVna iam determinario dicta est oporteres ad auxilia ferenda coniunem esse locom omnium aptitudinem. C Altera ad importatione
s Ru uum, CPreterea ad lignotii materiem S ad si quid simile opificium regio in se habe.
184쪽
Ptimere onssi R de urbis situ & eomoditate eoditiones nouem. Prima debet ee sufo ficientissi M. I Secunda omitiu ferax. CTertia. multitudine ac magnitudine tanta vi queat habitatores ociosos liberaliter sit nul ac teperate nutrire. Quarta.forme talis esse debet: ut ab hostibus liaud quaa lacile aggredi possit ciuibus autem ad alios sit facilis aggressio.
Cauinta.ut multitudine ciuium facile agnosci posse oportete diximus:sic etia regio in prospectu Rhabitatoribus ut ei facile succum possit. Sexta.vibem habeat:& ad terram Rad mare optime iactatem. CSeptima.sic Sin regione sita sit: ut ad presidia ferenda comunis sit ommu locoNaptitudo. Rhee de tota regione in sinta coditione determiatio iam dicta est. Coctaua.sit locotu aptitudo quotacilis fiat in urbem fructura importatio. CNona. aptitudo item locoru ad l ignou materiem & ad siquam alia legio simile possideat operatione facilem aduectionem.
CANNOTATIONES AD CAP. Q VlN M.
E legione igitur ciuitatis. Et Cato & Vit tuuiuslia Leo baptista fioterinus Ralii detem. Cato strictarchitectura scriptores: de regionesvrbissim forma &eomoditatibus multa villis Vitiuuiu ter scripsere. Que hic non recelanda ted ex illis discenda sunt. Leo. - ter scripsere. que hic non recelenda ted ex illis discenda sunt.
De comunione mari nautica turba auali potentia S cxclusione nautice is irabe a ciuitate.Gap. VI Ommunio autem maris: virum viliss sit sis csultatibus que bene legibus sutar in stituterin damnosa magi permulte sunt disceptationes. nam frequentare aduee nas quosda alienis educatos legasus inutile putant ad rectam ciuitatis disciplina. 1 CEt turba hominia plurima exusti maris traunitioribus ac recipietibus negocia b toria multitudinc contraria esse i ecte ciuiuin institurioni. Cin igitur si ista no cotingant; meliust sitγS ad securitate di ad copiam rerum necessatiari coniura tone maris habeae utabem S aegio nemo est obscurii. nam ad facilius aerundu hostes: o omina facultas succurre di auxiliandies suis per v nim di per terram N per marcesse debet S ad nocedum inua, delibus.si non vim, possibile: at saltem altei a ex parte magis existet cum ambobus partiacipent.Etoue apud eos non examininna portari di que supci Hudant cxportati ex necessa iiis simnsibi enim ipsi negociosammon aliis esse ciuitate oportet. qui autem omibus mereatu apud se Debet hec faciunt questus cupiditate.*si non expedit ciuitati hanc plus habedi cupiditate habere nec mercam certe huiusmodi de t recipere. C Nam et nunc quidem . videmus multis regionibus S ciuitatibus stationes ac portus oportante iacere ut nem intra urbent sint neq; valde distates muris mcirccidari .8c aliis huiusmodi mittaridibus. Clarum est enim et si quid boni puenset ex tali comunionerii uitas id bonum sitscipiet. sn aliquid maliaeaueri ab eo facile erit/S per leges subcres ac determinates quos oportet quos noxi oportet mulce admisceri. CDe nanali aurem potentia Q melius sit eam habere ustu ad ali. quam quantitate manifestin est non soluenim sibi ipsis/sed etiam finitimis quibusda oportet auxiliari posseret esse terribiles quemadmodii terra sic cisam mare. M agnitudo autem
ac multitudo huius potentie: ad mores ciuitatis erit accomodanda. nam si qua fuerit civi. tas que magnam prestanti 1 arithoritato respiiblice habere cosueueii inacccssanu hanc a tentia rebus esse conmme. CTuibana vero nauticam Stimoi hominii multitudinc non necessam cst ciuitatibus existere.nulla enim ciuitatis pars huiusmodi homines essedebet .' N am pugnatores qui naiies cocendunt ingenui sunt homines.terra quoq. militare coesueti: hi prelum nauali turbe Simpciant.Existente vero multitudine trenuis fortune hominuqui circa nos habitant S agricolarii qui in regionesem rustica exercent necessariu est abudantia esse natui aru. videmus etiam nunc istud fieri in quibusda ciuitatibus rem in ciuitate Heracleotarii. multas enim implent triremes urbem possidentes magis exiguam si cete Π e Ah ria e regione igit S portubus di vi bibus/di mari,ct nauali potetia in hunc modii deternis natu sit.Ue multitudinc quom ciuitatis qui determinationc habete decet prius diximus.
185쪽
&-est ansmus. Nec tene se habet dicere: ct aducaeis λωtos actent esse iniusti. nam aduersus neminem esse tales oporteraree sunt mmmam in E mines matura inlanimi si contra iniuriantes.Hoc aute S mazia contra notos udi mpatiuntuis quemadmodum dictuni est prius si iniuriatos se existimant. Et hoc non sisto, E
tione eontigit. a quibus enim deberi sibi benesciit e, antho 'tantii per k1li se putant. Vnde in .sue omitur.tain et Sihae
is sunt acerbissime.S qui se nimium amant.hi se nimium una odei ivit GDe honis nihil. so F
in tute ciuitatis quos legulator ad virtute instituat:& ingeniosi di animosi essei, li 1 PForum monstranquos ob ingenium di animositatem emti. ceteris aut furopain magis animositatem sine intelligentia atq; ingemo tribuit: eolletibus i. ingenium.littera patens.EPutant nonnulli emitarum custodes omelat infestos ora ignotos versi rega nullos infestos esse oponet.nisi et: nequausum uilisti nisi aduersus eosiqui iniurias avrimi. est erum a &quod domnanit:& quicquid dominatur libertatemqiseniat ab hac pol εω cunctis incitidi magis irritatur animus contra notos u ignotos:si parui pedi te putet.Et iccirco Aroera I ας que en' ad 'nimum loquitur dicens. non tu quidem ab amicis lanceis truseu . Inde exi in prouerbis dicitur. seatrum contentiones Rite acerbissime. Rextreme amadeterminata admonetq; non eam certituditiam die esse quedam quam 5e in iis quς rationum demo irationum tepem determinata: lenium plurimum tequi titit.
CANNOTATONES AD CAP. SEPTIMUM.
Tgrecorum genus.Genus grecorum S grecam laudat regionem pro ea tempestis is qua maxime re ingeniistia fortissimis vitis predita floruit .que altera enim regio: Socrates. Socrati Platoni Demostheni Aristoteli Xenophonti l sociati similes edidit qυς si, Plato miles EpaminundeιPhilippo Macedonis Alexandro grediatune in latentiam sple Demos henes ore longe cunctis eminentissma prelucebat: ita toti dominabatur orbi. qus nune Aristomes. duro ierimum iugo imperiolaq; tureatu tyrannide calamitose premitur quod leue Xenophoruta Critistianis multis lachrimis est plora dum nescio certe an in illorum perditione: dextrum Christia liberates. na dimitas perdiderit oculum.Sed potens est Cirristus dominus: A luciosos recreos etiam illumina EpaminEdas. re.ENam quod de custodibus alunt quidam oportere. Xenophon in quinto de republicavust neces Xenophon. latium fore:vt custodes qui principatum gerunt frequenti mendacioideceptionem mantvrad subdi. Xenophon. totum utilitatem.Et Xenophon in Cyripedia:mducit Cabystini ita Cyrum fidium instituente. Qui Camby- pacto inquit Cyrus meliorem habere pater conditionem Q hostes quis maxime possit Non minimu Cyma. inquit filis neq; simplex opus interrogas: at noris qui hoc facturus siti& inridiatorem esse oportere tadistimulatorem dc dolosum ti deceptore &furem S raptorem & omni i te hostibus pleuescte. Ee vis arridens inquit: O Hercules qualem me pater virum esse dicis omiteres Qualis inquit filiae iustitamus luidi legum vis obseruantissimus .Quomodo tamen inquit Cyrus .cum pueritiam iuber talemq; ageremus his contraria docebas Ita per Iouem respondit Cabyses:& eadem nunc quom erga amicos ae ciues.stam hostes male afficere possitis an ignoras di ille vos maleficia pmulta qua tem discebatis sagittare laeulari in seruitu rem agere sues agresteisi R retibus 8c fouet, quid set a pedicis di laqueis squid autem nunquid aduersus leones ti vis l&pardos ex equo costituti pugnahatis sed cum meliore conditione quadam semper studebatis aduersus hestias certate an hec omnia minus nosti Ec maleficia esse R deceptiones & dolositi auiditates Ita inquit citus: quo ad bestias gem. qoud si visus solem decipere quenil hominumnultis verberibus cessis essem.neq; enim Rustm les:iaculo hominem ferite permiuebamus vobis i sed ad calcem propositam lacere docet mus.& nec nunc quidem ut in amicos maleficio viamini hortamur.sed in bestias vos erudiebam rvt si quando belligerendum esset ne harum telum exercitatio lateret. Cui Cyrus.si ergo patet conduin horum v tuo scientia ec beneficiorum ec maleficiorum.laee quoq; docenda fuerat aduersus ho
186쪽
s m. STensi, poli. mlnes.Cui patet.dicitur fuisse olim apud maiores nostros viν quedam magistrsi puerorum qui me.
ros iusticiam docebatino mentiti loc metiri non decipere&decipere non caluntari Realuntati Ec nolle plus habetei di velle plus haberes & qus horum erga amicos requs aduersus inimicos. docebati iustium amicos fallete: videlicet propter bonum re furari amicorum bona propter bonu exercebat mpuetos inuicem ad hec facienda.& reliqua que longiori orationis ambitu Xenophon de Cyro afferere Cambyse.vbi panes iusticie ponit simulare me itfurari dolos nectere decipere caluntati plus h
hete vellesta id genus que negat Aristoteles una officia esse boni Uri. 2De exclusis a partui ratione de fine opibus necessariis di ciuitatis partibus. Cap. VI Li Vm vero ut aliorum secundum naturam consistentiu non he sunt para istes totius consistentae: sine quibus totum esse non potest palam q nec ciui tatis ponendia est esse partes quecul ciuitatibus existere necessario oror. tetmec alterius cuiusu comunionis ex qua sic unu aliquod genus. CV nui enim quid Scomune esse debet cornmunicantibus siue equale diue in is d. quale suscipiant ceu siue alimentum id sit siue agri qu1titas sine aliud tale sed quando hec gratia huius hoc autem rao gratiamichil in his comune.sed aut huic Os dem facere huic autem accipere.dico aute Vehit Organo omni: ad illud opus quod rit S ops sicibus Domui enim adedi'catorem nichil quod sit comune. sed in domus gratia edificatorum ars. auapropter possessione quide indiget ciuitas.nulla tame pars ciuitatis est ros: sessio.multa vero animata:sunt possessionis Urtes. CCiuitas aulcm comunio quedam est Στs milium oratia vite/via maxime fieri potest optime . in vero sit felicitas optimum ipsa tamen virtutis o ratio et usus quidem rei R his contingat autem ita ut aliqui recip1ant illius participationein alii autem palum aut nichil inanilatam est et hoc est causa quare cf. vitatis species ἡdisset entaein exist r. pluresin serumpublicarum forme.per alium enim modum=N aliis vias singuli hoc apretentes S auos uiuendi modos stoerunt Salias rei bis.ce disciplinas. CConsiderandum est.quot sitar illa sine quibus ciuitas esse non potest. nam ii
qua, dicimus ciuitatis partes: eas necessarium cst in istis esse. Capiendus est igitur operum numem .ex his mini id apparebit prirnum igie debent existere alimcta.Deinde aries multis enim instrumentis indiget vita. rtium arma. iam qui simul in comunione viuula nocessarium est ipiis habere arma quibus S inagistratibus parere ino dicaates compellantur S quibus vis piopulsetur externa. Preterea tacuniarum habendatum facultas quedam quo illas habere possint ad proprias indigentias:S ad bellum. Q uintum autem ac preci luetraca rem diuinam cultus:quod vocant lacrificium.Sextiim quod est omnium summe necessarium. iudicium rerum conducentium di iustarum adinvicem. Hec igitur suntopera. qui. bus indiget ciuitas omnis.est enim ciuitas nulltitudo non quecun* sed illa que ad vitaret. se sumetens st:ut diximus. Si vero aliquid honina deficiat impossibile est simpliciter esse pse suscientein huiusmodi societatem.necessarium ergo est his operibus ciuitatem constare. Esse igitur oportet multitudinem agricolaruni qui victum conferant. N artirices di bes, iamies.& locupletes.& sacerdotes. N iudices necessariorum arcu utilium.
On omnia esse ciuitatis panes sine quibus ciuitas state non potest PKmo.quia & in aliis totis a natura constant cornpertiam est:no omnia esse eorum partes sine quibus nequaq δGE sua coales Elia copositoq; consisteret. CSecudo.quia sine possessionibus ciuitas esse nopotest.atqui possessiones no sunt ciuitatis pari. n1 ciuiu de postessionu: nulla comunio qa comunicatibus quippia unu ec comune esse oporteti quo comunicet siue equaliter: siue inequaliter illo eomunicet ceu alimentu aut agriqi imitas. aut aliquid tale. vetu cum aliqua se habet ut hec huius sint gra tia vi instiumenta hoc autem finis Ec non ac finem: illis nichil commune. cuiusmodi possessiones sui ad possidentem: Ec multa animata ad ciuitatem em semitamentaliumenta.sum enim possessiones. costati minon omnia illa diceda esse ciuitatis panes:sine quibus nequau subsisteret ciuitas. Er. 2τrot summi boni assequendi eausa est cur varie rerumpublicarum forme vatiem species inducte sui nam ciuitas:communio quedam est gratia vitet& quidam quoad fieri potest optime atqui felicitam optimum est.est autem felicitas operatio θc usus quidam viuuiis absolutus atq; eosummatus. Cit igia huiusmodi operationis secundum virtutem quidam sint participes' quidam patu habeanti alii aute
187쪽
efferenant A varias reipublice institutiones.primi quidem optimas. secundi medias & tanto melisores quo magis virtutis participes .tertii vero detemmas:ut qui iam summum bonum diuitias aut i norem laut quippiam simile putarent.quare si omnes de summo bonotidem di recte sensisset: unamdutaxat & optimam republicam instituissent. fecitq; huius cognolcendi error ut tam varie rerumpu*d Nicatu Drme emergerent. Sex opera sine quibus constare non potest ciuitas:alimenta artes.am a. diuitie.sacrificium .iudiciinconducibilium 8c iustoria.quibus senatia multitudo hoim ciuitati necesi ilatum respondet:agricole.artifices.propulsatores.diuites.sacerdotes. R iudices necessanorumI aceo
ducibilium. ANNOTATIONES AD CAP. OCTAVUM. is AET, Si enim ciuitasmon que n. sed illa que ad vitam per se lufficies siti ut diximis.ld dictum ' est libro primoInumero sa CDe panicione reipublic tractantibus arma S iudici S sacerdotia.Cap.IX.
, Δ is determinatis Hreliquum est considetare virum omnes comunicare debent his -ri omnibus fieri enim potest: ut iidem ipsi sint S agricole=S artificea ct comitore, Qq in ta iudicates an i unoquom opere supradictorii alios ponendum es an queda esse Τ
se propria: quedi vero horum comunia esse necessarium cs CSed no in omni republiea hoc ut diximus Notingit.n 1 fieri potest ut omnes omnitim sint participes: Δ no omnes omnium: sed quidam quot udam. hec enim faciunt rerum blicarum varictatem. nam in populari quidem pateticipes existunt omnes omni uan paucorum autem potentia contra. Huiu cap.rium cst.Cum autem consideratio nostra sit de optima republica ea vero est per quam cius lias esset maxime felix delicitatem autem et sine virtute impossibile sit existere: dictum est prius maniaestum est ex iis Q in ciuitateque optime gubernatur di que iussos habet ciues simplicitet ac non ad suppostrionem necaret seces nem mercatores ciues csse oportet.vilis est em huiusmodi vita di virtuti aduersa.nec certe agricolas esse oportet eos qui futuri sunt ciues. opus est enim quiete di octo ad virtutem comparanda S ad rempublicam gcrendam. 31 CCum vero ii supersint qui bello intendunt S qui consultant de utilibus/S iudicat de tuis stis di iniustis. quiqiisdem maxime us&ntur partes cirutatis utrum S hos esse alios ronMusit an eisdem hominibus ambas partes tribuendum Gai um ess Q quodamodo ci Mese de quodammodo aliis.qua cnim alterius vigoris utru opus S alterum piudentia. alterum usribus indiget aliis.qua vero potentes sunt ut vim afferant impotentioribus: eos tamen p. hibent ne semper sublesti sint eisdem. Cui enim armorum domini surar.sidem etia sunt e min i status:vel mutationis respitace.Restat igitur. ut eisdem Pudem ambobus respublica tradatur.non simul quidem sed ut natura fert. Vires quidem sunt in iunioribus . pruderea vero i senibus.sic intcreos distribui. comi nodum est di iustum esse vides.habebit enim hedra distributio:id quod est secundit dignitatem .si Atqui possessiones quom est ira hos esse oportet.nccesse est enim facultates ad cist ciuibus .hi autem sunt ciues.nam turba quidem urba,na vilium nunisteriorum multa pars est ciuitatis.nec aliud genus quodcunq; quodno sit virtutis effector.EPatet hoc ex eo quod Demisimus.felicitas enim necesse est viper virtutem in .
Rat. clicem vero diccae ciuitatem debemus no ad partem aliquam eius respicientes sed ad Onancs ciues.manifestum igitur Q horum csse possessi s oportet.siquidem necesse est agri ''3 colas esse seruos vel barbaros vel ministros .i Reliquum est ex iis qui supra numerati sunt: gentis esse sacerdotum quo e iustitutio manifesta est.neo enim agricola em artifex neq; vilium exercitiorum quisq sacerdos est deputandus honor enim diis in a ciuibus in cnde diis. Sed cum distincti sint ciues sin partes duas hoc est fra eos qui arma tenent di in eos MI
consultant di decetis sit diis cultum exhibere S requiem suscipere eos qui pro tempore i his, s laborarunt ac defessi sunt his utilest factorum cura demandanda. sica ne igitur sunt sine quibus ciuitas stare non potest di quot sint ciuitatis partes dimini sit. Molas enim S animes di omne ministeriti ciuitatibus existere necessarium est. Sed partes ciuitatis sut ii qus arma tenent diis qui consultat. de separatum in unumquod*ipsorum c quidem sei et
i; vestio an omnes qui in republiea vinant his operibus omnibus panicipare postat: an Q in unocivom supradictorum sex operumt alii ex iis quii republica versantur ponedi sun em quedam norum operum quibusdam propria sumesia vero comunia esse necesse esse
188쪽
Minos. Italia. tralus. Enotria. Euro .
EDdult. fieri non posscivi in omni republica omnes his omnibus liceat esse participes. sed secunda ocruod licet his operibus i vel omibus participaresvel quosda quibusdam:id facit rerumpublicatum diis uersitatem.na in populari gubematione licet omnes participarem pati Q dira autem potentia opposito modo non licet omnibus.quia in ea diuites mercaturam arma sacerdotia R iudicia tractanti imopes autem alimctalia artes .at in optima republicai per quam ciuitas maxime felix est neq; qui alta ira parandineq; opifices neq; opulenti qui questu linet turaq; cumuladis opibus insudant ciues erutantia felicitatem sine virtute esse impossibile est. at opificum K quin uolatu hominu vitai vilis esti& virtuti inimica. ec agricolam inquiera vita.atqui ad virtute comparanda. 8c republicam admitti stranda: re quiete H octo opus est.sed in ciuitate que optime gubernati & iustos habet simplicitere, uest&non ad suppositionem M ex adiuncto:ciues arma item lacias& iudicia tractant. QuWlioari si in optima eluitate:cisdem ciuibus arma & iudicia comittenda sim Diluit quodamodo ut eisdemi aec quodamodo ut diuersis.nam quatenus virul opus altero vigorei & hoc quidem prudentiat illud vero vitibus egetivi es triat quatenus imbecilliores defendunt ne semper prematur subiectiq; sint ii, qui vim afferte possiim:vt eisdem.qui enim armoru domini sunt iidem etiam aut status aut mu:ationis res publice domini sunt.relinquitur igit cum eisdem sint viri*lR arma tenentes & iudicia tractam tesmisdem has reipublice prouincias committi non simul quide sed ut natura lardui cu iuniores finii arma: factis autem lanibus coluitationes atq; iudicia. vires enim in iunioribus sunt.prudentia veto in senibus. di sie inter eos officia diuidi c5modum S iustu esse videtur.na huiusmodi distributioi id habhebit quod est secundu dignitatem. CEt iis qui arma tractat di qui iudicia possessiones adesse opor 33tet. Primo quia necesse est civibus adesse faculrates.hi aut Ivel soli sunt ciues .nam rurba ut bina opificum nulla ciuitatis sunt pars.nec genus aliud quodcum hominum:qui virtutis non sint operatores. Mado.quia felicitatem per virtute fieri ceu dictum estnecesse est.& selicem dicere ciuitatem debemusrespicientes non ad partem aliqua ciuitatislsed ad ciues omnes ciuibus igitur:ad obeunda viriussi munera farii tates assint necesse est.non quas ipsi paret sed que ab aliis parentur. na necesse est agricola uiserum dilaut barbaros aut accolas. ξSacerdotiu & sacrorii cur Ino agricoletnem 3 q. artifici neq; iis qui vilibus occupationibus detenti fuere comittendam esse sed iis ciuibus1 qui pro te, psi e N in armis S in contulistionibus ac iudiciis Itienue laborarunti R desessi sunt N par est eos D. ratione requiemq; suscipere. na honor: deo a ciuibus est impendedus. sic enim pro dignitate quoad fieri potestampendetur. Paucis colligit que determinata sunt & agricolas & omnes qui ministratidi arma tenentes ta iudices separatos distinctosq; esse dicit.sed amicis re ministrates oes semper se, Daratos ab iis qui arma cursit 8c a iudicibus. arma vero tractantes & iudices: secudum parte & lepus.
C Latum est in quodamodo eild .na reipsa iidem ted erate & qualitate sunt differetes. 11 CDedistributione ciuitatis comessationiblis Pititione regionis cultoribus&agis colis.Cap. XoIdetur autem nonunc ne paulo ante hoc notum fuisse sis qus de republica rhialosos hantur ut per genera mittas sit distingvcnda S pugnatorist genus aliud esse maliud agricolarum. ia in Egypto us* ad hoc tenariis: S in hunc modii se babet Sesostri legem fererierat Creta vero Minoe. I Antiqua videtur etiam commessationum μinstinitio. quod in Creta factunt Minoe regnante sed multo prius hoc in Italia u in Creta
constitutum fuit. tradunt enim periti honunes illorum locorum filisse Italum quenda Eno, trie reger a quo mutato nomine pro enotris Itali sunt vocitati oranam illam maritimam Europe que est iter Scyllaricum S Lameticum simina distat vero hec loca: inter senas diei)Italie nonae pri mo recepisse.hunc ergo Italum tradunt ragricultura Enotros docuisse: cum prius essent pastores vagi ac pallantes.Illiis leges posuist inde comessalsoties instiniis e priamum .Q uapropter etiam nunc quidam illoru populorum comessationibus utunt: S legis bus qui biisdam ab illo positis. Incolebant autem ea Italic partem que ad Tyrreniam verssest opici.qui nunc cognomento Ausonii nomiinan fialteram vero partem que ad Iapygiame Ionium pertinet incolebat Chaones Syrtim appellatam S ipsi quom ab Enotris oris.in. uentio igitur comessationu hinc primum extitit. Diuisio autem ciuitatis per generae apud Egyptum incepit. Sesosti is enim multis temporibus ante fuit q M inos in Creta regnaret. Et alia aere credendum est eodem modo inuenta misse frequenter in longo temporeummo vero infinities.nani di que necessaria sunt ad usum vite indirentiam ipsam doctusse ratio.
Minos. Cieta nabile citique autem ad ornatum di affluentia: illis repertis additamenta post modum facta
189쪽
festat ad expolitiorem riuendi miniam quod eodemodo is conmmtione torumvlibi:cam accedisse credendum cit. Esse vero cuncta vetusta signum est quod Egyptii scuoru rati utitar maxima putatur ὶleges habuerimi di ciuilem institutionem. αuampterurendum est 3s iis ue sufficienter tradita sunt di que deficiuntneperire conandu est . inuod tot agri &possessiones ν esse debet qui arma tenent qui partes sunt ciuitatis dictiam est. Scuas de causa cultores illatum alios esse 'Minet S quanta di qualis regio esse debet.CDe distributione vero ipsius regionis qui S quales esse debent cultores dicendu est primit a ua SQ Rae
doquidem nem comi mes quidem omniti censemus esse debere possestiones ut quida tradi. dere sed usu amicabili comunes ficii nem deesse ulli cutium alameta.De conressationibus quom ridetur omnibus utile esse ut assint bene institutis ciuitatibus quam vero ob causam nobis quom idem videatur postea dicemus.Omnet autem ciues uniuersos ad earum comu D .nionem adimiti.at non facile est. vi qui pauperes sunta contribuere statutam pensionem ek έπη propriis possint di cetera domuni gubernale Picterca in Dalficiis cultum deoni: sumptu, comunes esse debent totius ciuitatis.Est igitur necessarium in duas patres regione diuide te.& alsam publicam esse aliam rimatorum V tral illam partium rursus diuideda est. illius nanim partis quam publica esse debere diximus una pars deorum culmi deputanda est alte. ra vero ad comessationum impcnsani. Rursus vero priuati agri pars una ad proprias necessitates est deput ada altera vero ad ciuitatem .ut duabus sortibus unicuim distributis: arn i uiscorum omnes participes sint. Equum mi S iustum ita se habendi ad finitima bella concordantius.Vbi enim hic modus non seruatur alii facile pmsiliunt ad finitimorum inimi. citias alii nimium illas renigiunt S contra dignitate. O umbrem apud quosdam lex eiuri qui agros habet vicinas hi non admittantur ad consiliu belli aduersus illos suscipiendi quas ob priuatam sulcam recte consilium dare non valetes.agro1ν igie per hunc modum facienda est Dartitio ob causas antedictas. CCultores autem ipsi quidem sti secundum voti
optandu est serui:esse debet.nem omnes unius generis: nem animo elati. ita enim ad mese Pani ut id dum o Mutiles fuerint: di nichil noui ab eis metuendu erit in securitate degentibus.Secti R. do autem loco barbari ministrimatura similes iis quos sus radiximus.Horii autem in orma P ny tis qusdem agris di ipsi priuatorum dominorum sint in publicis vero publici Quieadmo. zς0 Ndu autem sciuis utendum sid/ di quare melius est omnibus seruis premi u libertatis esse oro, positum: postea dicemus. E
Gricolas genus aliud esse a genere propugnatorii 8c ciuitatem sic per genera esse
diis enda lut pauloante dictum est neq; nunc primum neq; erecenti id notum
fuisse iis qui respublice institutioni studuet ut nam 8c in empto ex iis legibus quas tulit Sesostris:res ita se habet sc in Creta ex legibus Minois si Comessationes primum fuisse repertas in italiatu a Minoe consti uras in Creta.& distributionem ciuitatum per genetat prius in egypto et minos regnaret in Creta. nam Sesostris mulistis annis Minoa precessit 8c emptiis tribuit Aristoteles maxima antiquitate: Ec eo 3s quom maioremiquo mussi suspicabatur elemitate. Littera apertam continet narratione. Dicta rei 39 logo colligit. De partitione regionis 8c cultoti fregione duas in partes esse diuidenda: quaru una pars publica sit 8c altera priuata.& publica in duas quatum una diuinorum cultui deputet altera voto at comessationum impensam quia in sacrificiis ec cultu diuinorum: sumptus comunes esse debetumuerie ciuitatis. 5c conducibile esse videi ut ciuitatibus bene institutisicomessationes assint. ut dices Inferius numero Φ 5. atq; oesciues ad earum recipi communionem. quod haud quac facile fuerit: si quemlibet ex ptopriis pensionem certa e tribuere oportet.nam pauperibus.graue esset taxatione epulo comuni afferret 8c reliquam domu gubernare. patiem regionis priuata itidem partiendam esse. para una ad proprias necessitates est deputanda 8c altera ad publica ciuitatis onera sic ut duabus sortibus 'cuim distributis: ciues omnes viriu': loci sint participes. Primo quide quia nem comunes omniu celemus esse debere possessionesi quomodo Socrates 8c Plato tradidere sed usu amicabili Gmunes fieri.neq; cuia ciuili deesse oportere alimenta. Secundo.quia hec distributio equa εc iusta esse videtur: ec ad arcenda finitimorum bella accomodatior. nam ubi hic modus no seruatur: alii faciliust ad fini morum inimicitias protuerunt sti alii magis q par sit sillas refugiunti qua obesiis apud quoGeam lex e ut qui finitimis agros vicinos habent ad consiliu non admittant lubi de bello contra finis
timos suscipiendo agitur.quasi ob priuatam sui causam: inualidi sint dare consiliuEie igil te ora Ec
190쪽
Poli amorum partitio faciunda:& ob causas dictas. E Agricolas terreq; cultores primo loco expedite esse
seruos inon eiusdem tribus atq; gentis neque animo elatOS. nam ita utiles e runt ad opus & ciues securi 30 erunt nichil noui ab eis moliri. Secundo loco Tultores habendi sunt barbari ministrit neq; legionis eiusdem neq; animosi.&m priuatis quidem agris cultores sint laut semilaut ministri barbari priuato
tum doniinorum N in pub icis sint publici.N bonum est ut omnabus seriam: premium libenatis si M.
Dositum lut postmodum dicetur.
N longo tepore imino vero infinities.H ex errore perpetuitatis mundi R anni illi quos III ex monumentis Egyptioru Diodorus siculus allegat fabulosi lunt. & nouem illa milia amnorum Platonis in Critia fabulosa historia autem sacra .de annis mundi maxime veta.
Cui duabus sortibus unicuiq; disti buus.Sors:pars que ex primaria regionis distributionetalicui ob -btigiti in paulo supra visum est.sic igitur vult duas sortes unicuiq; ciuium esse distribuendas. ξDe situ urbis locis rebuspublicis accommodatis priuatis edibus muris matu cibilitatis. Cap. XI.
R, autem et terre maris p particeps esse debetin quo ad totam regioncm sinistiter esse debet comunis quantii ficii potest dictu est prius. ipsius aute ad seipsam:
3 Q quod est necessarium. ad onenate enim solem conuerse vi bes S ad eos ventos qui inde p. flant salubriores sunt/secundo loco que sunt secundit hol eam siteare nanam sunt ad hyber,na pocores. CIn reliquis vero ut ad ciuiles res S ad bellicas omitiane se habetat.ad bellicaa quidem ut facilis sit ciuibus aliena egressio. hostibus vero difficilis aggressiose ad dissiciliaci residatio. E Aquamin aute S stagnomm abi indantia habeatrinaxime naturalem .et si na3 turalis deficit: ex aqua pluuiali cistomedi lacus ut magna vim aquaru suscipiunt comparentiir.ita ut inde aqua si quado obsiderene: mmu ob bellum deesse fossit. Sed cum cloi teat de sanitate inhabitantissi cura habere hoc autem sit primum in sim S qualitate loci vi ne se habeant.secundu in aquaile salubrium usu .in ea quoq; ic est dili Rentia merito adlis. benda quibus enim pharinati di frequentissime Vtimur ad corriis:ca plurimum consentiat ad
sanitate. aquis autem ac ventorum potentia tale habet natura. Q uasi opter in ciuitatibus . que recte sapiunt: dist inguendus est aquaν usus si non omnes sunt pares: nec abundatia sit carum aquaium ut alie seorsum aque ad cibum S potum: alie ad aliam indigetiam deputo tur. Loca enim munita. non pariter cunctis ciuitaribus utilia sunt:ut puta arx ad domina, Φαtii mus vel paucoru.In populari autem vivendi modo: ualitas loci. In optimatum vero
gubernationemeutnim istos sed magis crebra mi ita loca. CPrivatorum aut domorum s Hippodamus inafratior est re commodior ad ceteras res existimatur secundu rrectiore: di Hippodamiumodum sed ad securitatem hostili tutelanam ciuitatis utilior erat antiquo' edificatio.habebant enim illorum edificiatnextricabiles aditus ex quibus nisi consueti euadere vix posset: S inscrutabiles latebras si qui aggrederens: quare utrisq; horum participare debent. Potei enim hoc fieri si quis ita disponat ut solet agricole illos quos vocor quidam vineaN tramiotes.Er non rota urbem facere peruia. sed portas quasda re loca. sic enim N ad securitate , adornatum se bene habebit. CMenia vero qui dicunt tib oportere adesse cuntatibus illis que *st virtutem possidean imium prisce loquiaris S hoc vident per experientia reprobam in iis ciuitatibus que id sibi ad gloria iactabant.est enim ad pares ac non multo excedentes multitudinemo satis deco* per naenia seruars velle.sed cum aliquando id contingat S fieri pollit ut multo maior hominii multitudo ac maiorvirtute superueniat si saluos else oporterarem perire: neq; contumeliis effici firmissima munitionem niurorii rutandu est oportunissima esse in bello.presertim hoc ten ore in quo tormenta S rarachine ad obsidiones urbium: cuomni subtilitate sunt inuicem. CSimile est enim ciuitateni non circudanda esse in bus celate di regionem mcile ad inuadendunt querere:S deiicere montuosa loca: S priuatis domibus non circuidam parietes quasi viles futuri sint civitatis habitatores. Atqui ne id quidem latere oportet et qui membus circuitan dant licet cis invetracp parte uti vi bibus: S tauhabentibus muros di tanci non habentibus. sed eis qui menta non habent non licet Si ergo is per hunc modii se habet.non solum menta circudanda sint urbi: verum otia curandum. vidi ad omatum ciuitatis se habeant deceter S ad bellicas opo: nitates tum ad alias tist ad illasque nunc sunt repene. Vt enim aggessocibus cura est quibus modis vincant: ita queda iam