장음표시 사용
632쪽
praescindendo ab iuentitate naturae, illa particula, sicut, potest importare explicationem, seu aequalitatem,concordis voluntatis: ita ut sensus sit: Sicut ego & tu Paternumquam dissentimus, sed quicquid tu Vis, volo& ego: di quicquid ego, vis etiam & tu: ita di ipsi concordes sint, S unanimes. Sic etiam per obedientiae promptitudinem, volutati nostrae subij ciantur,
ut una videatur esse omnium voluntas. Et ita completum est, ut Act. q. narratur , Multitudinis autem credentium erat cor unum , ct anIma Una. Idem habetur cap. I. num. I 2. Et per Sophoniam Prophetam cap. 3. praenuntiatum sucrat a num. v. Tunc reddam populis labium eleritam, Ct ine cent omnes in novi pa-
Nem per luxit. troptereactuc no adhue caperent bile
mine Domini, o serviant ei humero Eno. Quae unitastet, non est naturae, sed affectus. Miror autem, lilometanum aliquem,ex eo quod a Christo dicatur in Evangelio: Ipann. cap. 26. num. I r. & in text. Arab.
sedi. 33. Murta babeo vobis dicere,sed non potesis portare modo. Audere sic obloqui contra Christum,ut dicat,illum non omnia Apostolos docuiste, sed propter nactum ludaeorum picra quo si lilisse: Sic cnim obloquendo in Chri sciuia, contra Alchoranusti etiam obloquuntur, qui Christum nulla,vel leui quidem criminis nota, fatetur unquam potuisse inquinari. Et quonam modo Iudaeos timuisse,dici potest,eum , qui morte sponte subijt , nec unquam laedi potuit innitus λ Non ergo propter me tum ludaeorum, sed propter rationem ibidem significatam et quia Apostoli non amplius capiebant; propterea inquit Christus : Multa habeo vobis dicere; sed non potestis portare modo. Quia scilicet adhuc rudiores erant: Et post passioncm ut ostenderet, per mortem ibam, illis, sicut S Sanctis omnibus, peccatorum remissionem S gratiae amplitudinem meruisse )Spiritus sancti gratiam in illos erat dimisurus, quo roborati visunt di plene ela abundanter eruditi. Interim vero qusdam illos
docuit, quae capere possent; caetera vero siluit, iuxta illud Ecclesiast. cap. 32. num. 6. Vbi auditus non est,.non effundasperia monem./Et ex his patet responsio ad quae in tuo libro a Ma-hom clanis obi ciuntur. Spiritus sanctus autem, non dicitur mutaturus Christi legem, sed confirmatu rus, S ad eandem lege pertinentia inspiraturus, ut ex illis Christi verbis. Suggeret vobis omnia, quaecamque dixero et obis. Quae habentur in Euanges. Io. Iq. num. 26. in text. Arab. st ei. 34,
633쪽
si autem in Evangelijs, peccatum contra Dei filium mino' et bilisa risi
ris dicitur esse grauitatis, quam peccatum in Spiritum fan preeatum ioctum : non propterea sequitiar,Christum non esse Deum: Quia Fit uni per appotest intelligi dictu in de Filio inquantum eis homo. At si pror ηος intelligatur de Filio absolute; nec etiam sequitur,Christum non esse Deum, aut Spiritu sancto omnimodis esse minorem. Sed pro huius rei intelligentia animaduertendum est quodnam sit peccatum in Spiritum sanctum I quodnam Vero peccatum
in Filiiva: Quod uidem extractatu de Diuina Trinitate facile potest deduci. Diximus enim ibi: Filium procedere per
intellectum, & Sphilum sanctum procedere per voluntatem Vnde, per appropriationem peccatum in Filium est illud, quod opponitur sapientiae : Estque peccatum commisitim per ignorantiam- Peccatum autem in Spiritum sanctum est per deie- , ctum ab ea rectitudine, quae pertinet ad voluntatem, idc stabonitate, dicitur malitia. Peccatum igitur in Spiritum sanctum, dicitur peccatum,per malitiam perpetratum: quando quis noscens Dei voluntatem, S quid sit agendum; vult tamen oppositum operari. Et certe nulli dubium est, peccan tem per malitiam , caeteris paribus, grauius peccare Vnde Christus in Evangelio, Lucae I 2. num. 47. seu sectione qy. Ille aret seruus, qui cognouit voluntatem Domini fui, ct noufecit secundum uoluntatem eius, Capulabit multis: qui
non cog nouit, edi fecit digna plagis, capulabit paucis . Illud vero, quod subdit: Non dimittetur. Et Marci I. num. 29. seu sect. I 2. Non babebit remissonem in aetemum, sed reus erit artemi delicti. Non dixit Christus , quasi nul lo modo peccatum in Spiritum sanctum sit remissibile: sed ad significadum,
tali modo peccantem vix poenitere; cum sciens & volens peccet , non ex fragilitate naturae,icntationis vehementia, aut alia
aliquo modo excusabili causa; sed ex mera malitia: Ac proin- , de difficilis esse remissionis . Ita Chrysostomus Hom. q2. in cap. z. Matth. Vnde, talis locus Euangelicus,intelligendus est iuxta explicationem , quam de consimili. tradidit Christus
.Matth. scet. 6 i. seu cap. 19. anum. 1 .&infra. Vbi,postquam dixerat: Facinus es, camel perfora nen acus transire, quam diuitem intrare in peenum caelorum. Et mirantibus Aposto-
Iis, di dicentibus: diuis ergo poterit fatuus esse δ Explicauit Christus, quod dixerat: Apud bomines , inquiens , boc impos
634쪽
Lle es: apud Deum autem omnia posi iliasin . Sic ergo stipponendum est: non posse dari tantae grauitatis peccatum , quod Deus vero poenitenti non parcat;Tamen communiter &ordinarie loquendo, dissicile ab huiusmodi in Spiritum sanctum criminibus quis resipiscit . Facile autem rcsipiscit, qui per ignorantiam peccauit : unde veniam facit c meretur, cum desectus sit praecipue in intellectu, dum per ignorantiam peccat. Desectus vero peccantis per malitiam, est primo, & per . , in voluntate . Vnde ignorans , si aduertat quod igia ibat, acrimine se retrahit; qui vero sciens peccauit,per aduertentiam
tantum, non rc surget a crimine. Hic autem animaduertendum
est ; non dici crimen in Pilium, quasi non sit etiam in Patrem,S Spiritum sanctum: nec dici crimen in Spiritum sanctum , quasi non sit pariter in Patrem, & Filium ; sed ratione, ut superius dictum est, appropriationis, quia in Filium dicitur , quod per ignorantiam commissum est: peccatum vero in Spiritum sanctum , quod non est,uel ex ignorantia, vel ex fragili tale,vel ex alio desectu, qui aliquo modo excusabilis videatur, sed ex mera voluntatis peruersitate, & malitia; ita ut directe bonitati opponatur, quae per appropriationem Spiritui sancto tribuitur, cum procedat per voluntatem. Dicitur quoque in Luangeliis ita,ristus Agnus Dei, metaphorice, propter patientiam, &mansuetudinem; sicut alibi Leo , propter sortitudinem , S animi magnitudinem: Vitis , quia quotquot sancti fiunt, tanquam palmites a vite, sanctitatis humorem a Christo derivant, iuxta illud lo ann. r. De me nitudine eius nos omnes accepimus. Et sic varijs appellatur nominibus, vel metaphorice, vel proprie propter eius multiplicem in nos gratiam , vel propter infinitam Diuinitatis , &ineffabilem humanitatis persectionem: Vnde nobis plurimi utilitatis sontes promanarunt; prout ex dictis constat. Quare dici non potest, modicum profecisse in hominum sanctificatione: quia omnis fructus qui in Orbe cernitur sanctitatis, ex ipso derivatus est : cum Oinnes in Adam peccarint, &originale peccatum exinde contraxerint. Christus vero solus iustus, & infinitae dignitatis, pro omnibus, ut dictum est, exoluit; & pro omnibus Dei gratiam meruit, iuxta illud Isaiae 3 ῖ. Omnes nos quas oues errauisus, et usiquisque in Uiamsuam Achnauit posuit Dominus in eo iniquitatem omnium nostrum
635쪽
ῖ μ' C A P. VII. sa blatus es, quia i se Coluit, ct non aperuit Usunm t sunt otiis
ad occisonem ducetur, ct quasi agnus coram tondente se obmute- set, ct non aperiet ossuum. Ex quo Isaiae loco patet ratio metaphorae, cur Agnus dicatur s& non solum esse Christo in . Euangelio Agni nomen tributum, sed etiam in veteris Testamenti paginis. I I
Perturbationes autem ideo in Orbe excitam' sunt Non , nis in . b. prout obiicis: quia Christus non esset Deus ) sed: quia, cum 'Deus esset, di veram Dei legem & agnitionem uniuerso Or- hi esset traditurus ; Diaboli, qui per idololatriam s verique tum d i iiis. Dei ignorantiam, mundum uniuersum occupauerant, per suos ministros, ne de usurpato dominio expellerentur, pro viribus obstiterunt. Dixerat enim Christus Ioann. I 2. seu sect. 29
Nunc princeps huius muni elycietur foras. Talis igitur pugnasne perturbationibus fieri nequi uit. Ea'. perturbationes per Chisti legem excitandas a Diaboli ministris in Orbe, praenuntiauit psal. 2. Propheta, dicens pariter S admirans, quanam ratione mundus in Christum insurgeret , suumque Deum non agnosceret. Duare fremuerunt gentes, ct populi meditati sunt inania i litterant Rea es terrae, ct principes conuenerunt unum , a Ersus Dominum, ct aduersus Christim eiust Deinde ipsum Christum in haec verba inducit loquentem : Ego a tem consitutus sim Rex as eo super Sion montem sanctum eius , praedicans praeceptum eius. Dominus dixit ad me: Filius meus estu, go hodie nui te, cte. Quem locum omnes, etiam Ma-hometani, ut ex libro Camus in dictione a di supra probauibus, de Christo intelligunt, qui ibi Dei Filius asseritur. Ergo perturbationes illae potius significant, Christum esse Dei
Filium , quam e contra. Voluit aut Deus illas perturbationes Permittere, ratione superius allegata, ut in Christianae fidei propagatione Dei ostenderetur potentia, quae posset Fideles suos inter inimicorum arma stabilire; ita ut occumbendo Vincerent, & moriendo triumpharent . QDanto magis enim Imperatores, plures occidendo, in Christianos saeuiebant, eo magis crescebant; ita ut mundum impleret Christiana Religio, unde quaque idololatriae prosternens superstitionem ; ut co stat ex veterum monumentis, & sanctorum Martyrum gestis.
636쪽
Vnde, nec daemonum nec hominum contra Christum praeualuit nequitia ; sed, mirabili & nouo pugnandi ordine, Oarisi vicit potentia; iuxta sitam fidelem , Ecclesiae sectam, pollicitationem , Matth. I 6. dicentes. Porta Inferi nonpraeuia hunt aduersus eam. i. Ecclesiam, de qua loquebatur. Quibus verbis pramuntiauit illi pugnam, sed quam sequeretur victoriar Nec enim fuisset conueniens; in orbe, cuius vita sancto Iob teste non nisi militia est, Christi Ecclesiam sine pugna militare .,Sic namq. non virtutes , sed socordiam Christus in O bem induxisset. Conueniens igitur fuit, sicut& decet nunc etiam , non nisi per pugnam triumphare. Quod si Regiones plurimae,post Christi fidem susceptam, ab ipsa fide exciderunt: non propter fidei defectum: ses propter inhabitantium scelera factum est , Deo in menam ordinante, ut a fide exciderent, qui nollent suos mores ad fidei regulam mensurare;ut supra latius explicauimus, dum de prima Diuinae legis conditione ageremus. Et ex his patet solutio ad omnes,quas proposuissidifficultates. Cum igitur nulla sit implicantia, Christum Deum esse; eandemque esse Diuinae S humanae naturae sebsistentiam: Se Christum, Deum esse, sacra testentur eloquia: omnino credendum
est, cum Sanctis Christi Discipulis, Patribus, Doctoribus, Suniuersa Christi Ecclesia.
637쪽
Ad veram Dei legem fiscipiendam, Mabometani
excitantur. HIs igitur omnibus attenta animi consideratione perpen-ssis prout oro perpendas: cum de toto asse agatur, &de tanti ponderis articulo; ut non solum praesentis vitae felicitas, sed etiam inde futurae dependeat aeternitas si non adsie in voluntate duplicitas , aberit quoque ab intellectu falsitas ;& ad Diuini Solis exortum, menti illucescet veritas. Si inquam non animo reluctandi, sed midio inquirendi, An veritati sine consona quae dicuntur.inspiciantur. Sic enim his consideratis; non dubito, quin euidentissime constet, uniuersa , pro Chrissiana Religione superius allata, nihil a veritate discrepare. Et primo,eos tantummodo libros Diuina testimonia contianere, quos initio recensuimus; eosque ad haec Vsque tempora , purissimam fluere de sonte Diuinae authoritatis aquam caelestis Sapientiae: cum sit probatum, nusquam dici posse, vel perditorum hominum peruersitate, vel temporum antiquitate, vel Christianorum incuria, vel Iudaeorum iniuria, vel Paganorum inuidentia, vel quorumcumque nequitia,ta purum S. Scripturae sontem fuisse, vel prophanae loquacitatis coeno turbatum , vel falsitatis veneno infectum,aut humanae sapientiae commixtione confusum; vel ex ea aliquid abrasione deletum, aut in ea aliquid additione vitiatum .illa vi, tam Euangelia, quam Veteris Legis volumina, & Prophetarum, caeterorumque sacrorum Librorum testimonia, eamdem quam prius, Divinam ser
E contra vero Alchorani patefactae sunt naeniae , turpitudi- , nes, iniustitiae, mendacia, confiisiones, contradictiones; ita ut,
nulla ratione, Dei illius , qui nihil turpe, nihil inhonestum, nihil iniustum, nihil falsum, nihil contradictorium proloqui potest;suspicari possit, misse umquam eloquia. Idque praeterea confirmatum est magis, pensatis hinc Euan, Aaaa a gelu
638쪽
mel ratione personalis L-sti honu, et
gendum, de itidicio inuisibili, quo solus Pater, independe ter ab omni alio,praecipit, ct iudicat: Filius enim & Spiritus sanctus pricipiunt & iudicant sit nul cum Patre,sed Pater per intellectu
voluntatem a nemine derivata, sed habitam independenter Ga se: Filius autem, & Spiritus sanctus,per intellectum eumdem, eamdemque voluntatem,a Patre acceptam . Quare solus Pater, hoc modo, independenter praecipit & iudicat, inui sibiliter, seu spiritualiter. Cum vero dicit, Pater on iudicat, sed omne iudicium dedit Filio, seu omnem potestatem, ut precipiat: intelligi debet,de mandato sensibili, & iudicio visibili, ut prae allegata verba significant. uia nus hominis est. Pari modo, de peccatorum di inisione, respondendum est. Chri-1ium, per gratiae infusionem, simul cum Patre S Spiritu sancto, peccata dimittere inuisibiliter . Senssibilibus autern signis peccatorum dimissioncm significare , soli Christo conuenit, qui per su os ministros modo ; de aliquando per se, ut Maodalenae, paralytico, plerisque alijs, peccata illis diinisi a suis verbis significauit. Prae terea non bene infert, tui hoc modo discurrit. Pater dedit Filio potestatem dimittendi peccata, praecipiendi, S iudicandi. Ergo Pater eiusmodi potest item amisit: quia ,
etsi Rex Iudici iudicandi tribuat potestatem, non per hoc ipse Rex si velit iudicare nequit; sed dat potestatem, eamdeir ,
retinendo. Vnde in serri non potest, Patrem iudicare nota poste . Nec aliquid sequitur, vel contra Euangelia, vel Diuinam Trinitatem, vel Christi Diuinitatem, ut ex dictis patet. Quarto, Nec obstant quaecumque, in Evangelijs,aut in alijs sacrarum Scripturarum libris,diuerca dicuntur de Christo, aede Deo: aut de Filio, ac de Patre. Quia de Christo dicuntur,ve I quoad humanitatem, veI quoad Diuinitatem, ratione personalis distinctionis . Sic dicitur, ratione personalis distinctionis, Ioan . r. Verbum esse apud Deum, idest Filium apud Patrem. Item, bilium ei se in sinu Patris . Similiter,ratione personalis distinctioi is,dicit, se cum I tre non esse solum testem, sed plures . Ratione assumptae humanitatis, Christus videri poterat, cuni alias in Evangelio dicatur: Dcum nemo CIdit Umquam . Ratione etiam humanitatis dicebat Christus : Patre major me es. Et alias: Pater Harisca Filium tuam. Et eadem ratione dixit, suum non e se,collocare hunc a dextris,& illum a sinistris
sed hoc pertinere ad Patrem, idest, ad Deum non ad Christum,
639쪽
quatenus homo erat. Ploratiit, passiis est, miratus est, orauit, caeterasque humanas ostendit passiones; ut se veri in hominem agnoscendum praeberet. Nec ineonueniens a te censen dum est , quod Christus tamquam homo a Deo peteret, lain sibi, quam aliis; quia petitio est per intellectum, sed ex voluntatis affecta,& petimus a potentiore. Christus autem habebat, non solum intellectum & voluntatem Diuinam, sed etiam humanam: Erat etiam humana natura imbecillior. Cur ergoa potentiore, quae inferiori conuenirent, non poterat ei flagitare λ Praeterea, Christus non solum nos aduenerat redempturus ; sed etiam nobis virtutum exempla praebiturus: ac proinde, quamuis oratione non indigeret, ut a se acciperet, quod sagitabat; quia, natura indigens, esset in supposito omnipotens ; maluit tamen orare,ad praebendum exemplum. Propter hanc etiam rationem, pro persequentibus in Cruce pendens orauit, dicens : Pater ignoscetius, quia nesciunt quiuaciunt. Vt,quod prius verbis praeccperat,de inimicorum dilectioneis , exemplo confirmaret . Et exauditus es ut inquit Apostolus ad Hebraeo S cap. I. num. 7.pro sua reuerentia. Vnde tandem sonuersi sunt aliqui, quamuis non omnes. Nec,per hoc, ali quod in conueniens sequitur; quia oratio Christi filii secundum humanam naturam, cum resignatione in Diuinam voluntatem; ad eum modum , quo significauit, ante passionem in horto ad
Patrem orans: Pater sieri potes, Da iseat a me calix Vir sa:
tamen Voluntas tua . Et quidem Deus, per Christi orationem, paratus fuit, omnibus parcere, si poenitentiam egissent: Ipsi tamen sua peruersitate maluerunt in peccatis veterascere. Insuper, per Christi orationem,ultrix rra Ddi praepedita est, ne viri uersos in Christi mortem conspirantes, illico in Insernum detruderet , S ut inquit Chrysostomus Tom. s. sermone de Mast- suetudine, Ne Pater caelesibus aduersus impios telis meretur. Vnde,propter Christi orationem, omnibus concessum est poenitentiae spatium. Sic ergo Christus exauditus est,pro sua re
uerentia, in omnium utilitatem.
Cum vero in Evangelio dicitur, Christum ad Dei dexteram sedisse:tam longe abest, ut ex eo deduci possit, Christum non esse Deum; quam certum est, ex eo probari Diuinitatem, &Christi cum Patre aequalitatem. Sedere enim ad dexteram asest certe sedere, in loco, saltem aequalis dignitatis Sc honoris ZZZ a. ciun εο η
640쪽
cum eo, qui ex altera parte secet: non enim potest inferri , Si Filius est ad dexteram ; Ergo Pater cst a sinistris; Ergo minoris dignitatis . Nam de Patre nulli dubium est,' illi non est maiorem. Notandus autem est sacrarii in usus loquendi Scripturarum , quae, pro dextera, aequalitatem significant, ut psalm.1o9. ubi de duabus personis simul dicit Propheta,utram quoad alterius dexteram sedere . Dicit enim: Dixit Domivus Domino meo inede is dextris meis. Deinde, illi personae, ad Domini dexteram seden ii rursus dicitur: Domin . a dextris tuis. Sic crgo uterque ad dexteram alterius sedere dicitur. Quod quidem intelligi non potest, materialiter, de locali situ; quia hac ratione, dum virus est ad dexteram, alterum, necesse est, esse ad sinistram . De aequalitate igitur dignitatis intelligendum est. Nisi intelligere velimus,si eut intelligit hunc Iocum Chrysostomus ; scilicet, quod Christus sedeat a dextris, ratione aequalitatis , quoad eius Diuinitatem; asinistris vero ratione humanitatis, quae inferior est. Verum quocumque modo intelligamus, semper inde potius Christi Diuinitas probatur, quam in dubium reuocetur.
Quod si Apostoli, caeterique Sancti, filii Dei etiam appeliis, si, Des tantur in Scripturis, non tamen eodem modo Dei filii dicuntur, a L iis, chri- sicut Christus . Christus enim, ut supra dictum est, appellaturpiu vero Unigenitus, ut Ioan . y. seu sect. 7. Me Deus dilexit mundum ,-. . si ut Pioμm Drem et Nig tum daret. Epist. I. Ioan.cap. .num. 9.. Titium um Unige tum misit Deus in mundum ,Σt vivamus per' eum. Dicitur filius vetus, eadem Ioannis Epist. cap. S. circa finem: Scimus , quoniam Pilius Dei Cenit, is dedit nobis sensum , ut cognoscamus verum Deum, o simus in Uero Filio eius. Et tandem ibidem, statim post praedicta, dicitur verus Deus et
Hic est Certis Deus. Apostolorum vero, reliquorumque Sanctorum filiatio, non dicitur aliquando vera,vel 'nica; sed adoptiua , S metaphorica: sicut etiam psalm. 8 I. aliquando metaphorice etiam dicuntur Dis. Ego dixi , Dyestis, Mikex et
omnes. Nuria ana vcro veri Dij iunt appellati, nec poterant. Constat autem in Evangelio, loannis cap. I. filiationem Sanctorii ira dependere ex libera corum voluntate . Dicit enim :&uotquot autem receperunt eum, dedit eis potestateur , si os Dei fieri. Ergo, filiatio haec, non est naturalis ta necessaria, sed adoptiua ta voluntaria.