장음표시 사용
51쪽
tur. Ceterum sub Christianis Imperatoribus ita conceptam iurisiurandi militaris sermulam Vegetalib. ij. p.V.ostendit,ut iurarent milites per Deum, Christum, '& spiritum sanctum,&per maiestatem Imperatoris,omnia sic facturos quae praeciperet Imperator, numquam deserturos militiam, ncc mortem
recusaturos pro Rom. Republic. Addit Isidor.lib. S. Etymol. cap.j. iurasse cos militia se nisi post completa stipendia non reccsuros, id est, post impleta legitima militiae tempora,quae idem auctor xxv. annorum sipatio definita scribit, secutus, credo, Seruium, qui in h. AEncid. Vergilij idem tradit. Qua
tamen in re variatum est. Augustum Tranquillus auctor est ad certam stipendiorum praemiorumq ; formulam milites adstrinxisse, definitis pro gradu cuiusque & temporibus militiae, & commodis missionii. Tcmpora ea fuisse Dion lib. iiiii. exponit, ut xij. annis Praetoriani milites, reliqui sexdecim militiae obstricti tenerentur. Praetorias tamen cohortes Tiberio imperante post impleta demum sexdecim stipendia missionem impetrasse,& commoda finitae militiae accepissE, Tacit. lib.j. histor. Aug. testatur. Quod beneficium ctiam Pannonicis lcgionibus tumultus sedandi causa ab codem Tiberio concessiim cum reliquis cxtra Italiam militantibus, ut non nisi post xx. annorum militiam missio daretur, Dion lib.lvij. refert. Idq; tempus sequentibus Imperatoribus probari video. quibus post xx.annorum stipendia non ex causa ignominiae missos veteranorum priuileghs frui placci.l.j. C. de e
uoc. non est nec. l vlt. C. de his qui non implet. stip. lib.x. Sacramento porro milites etiam ante decuria stipendia honeste. plerumquesbluebantur valetudinis, vel aetatis iam ingrauescentis causa cx Imperatoris indulgentia missi facti. l. ij. D. de priuil.Vcter. l.ij. g. ignominiae. D. de not. insa. me miΔrum cingondorum c γ H ingendorum ratione.
; X p o s I T O militaris sacramenti ritu,conscquci S. I cst, reliqua militiae sellemnia a me initio huius se monis proposita exequar. Cingi vero consueuissecos, qui inter milites recipiebantur, cx l .filiusfam.
52쪽
α l.Titius. &l quod dicitur. 6.j.D.demit.test. facile colligi potest. Id quod in his quoque qui Praescctura ornabantur, obseruatum suisse indicio cst, quod Xiphilinus de Traiano ita scribit: Τοδ μελλον7ι ὰς δορυφορωρ γ scpae ἰ πακα-
α ρον urus, ἐγυμνωα mota M. Fluxit autem mos iste ex co, quod qui militabant, omnes cincti erant quemadmodum Seruius in is AEneid. rg. tradit. Ex quo in procinctu.sacta testamenta, Festo interprete, dicebantur, quae milites pugnaturi, vel ut planius Plutarchus, οταν ταυρο λαε ραMον, praesentibus Commilitonibus nuncupabant: de quibus Cicero lib.j. de Orato.& lib.ij de Natur. Dcor.& Vclleius Pater. lib. posteriore, Vt alios notiorcs omittam, memincre. Nec vero.in castris discinctus quis sine nota versabat utaquinimo hoc grande scelus, morteq. piandum militaris disciplinae seueri censorcs credebant, si quis ambulasset, aut vallum subisistet discinctus. Exemplum Tacit.lib.xj.praebet. Cui adde ignominiae militaris genus suisse,ut discincti vel stare,vel opus facere milites coperentur. Qua ignominia plerumque milites sitos adfecisse Augustum Tranquillus narrat. Eademq; ante cum coercitione , Curionc, &. Marcellum usos Fron tinus lib. iiij. Stratagemat. cum Liuio prodidit. Itaque & eos qui sub iugum mittebantur, discinctos fuisse Festus lib.ix. adianotat. Denique quemadmodum cingi, qui ad aliquam miliat iam promouebant, ita discingi, qui exauctorabantur, consueuerant. Quod Herodia. lib. il .demonstrat Cum praetorianis militibus ob Pertinacis caedem irrogatam poenam expli- Cat.& In p.recentiorum constitutiones satis. doccnt, quae cinguli ademptione militares viros sepe multant. Postremo, in numcros, milites referri debebant. . Nam qui nondum innumeris crant, etiamsi lecti itionc&essent, N publicis expem sis iter facerent , nondum tamen militeS habebantur. l. cx co.
me incenta, orum cura apud Rom. inserumentis Marcenda incendia comparatis. CAP. V I I I.
VR s B M Romam inccndijs obnoxiam fuisse nemo est in historicorum libri vel mediocriter versatus, qui nesciat.His arcendis, apud vetustiores,quemadmodum Paul. in
53쪽
Ij.D. de ossic. prau.vig. scribit, Triumuiri praecrant, qui ab eo
quod cxcubias ageret,nocturni sunt appellati. Q Lorum nam neri id incubuiste, ut noctu oborta inccndia ne latius peru garentur,restinguerent, ex co perspicue apparet,quod a Valer. M .lib.viij. cap.j. relatum est, MMiltium, Cn. Lolium &L. Sextilium Triumuiros, quod ad extinguendum Sacra via incendium tardius venerant, necnon Publiu Bilium Triumuirum nocturnum, quod vigilias negligentius circumierat, a
Trib.pleb.die dicta ad populum damnatos esse. Interuenissectiam nonnumquam AEdiles idem Paul auctor cst. Idq: n goti j eis no semel ab Augusto datum in Dione legimus.Vc
quoq: Patorculus lib. posteriore Egnatium Rufum magnam in AEdilitate extinguendis priuata familia incendi js populi gratiam collegisse scribit. Verum enimuero pluribus simul cxcitatis incendi js, cum ci oneri AEdiles non susticerunt,maiori multitudine opus csse Augustus videns, septem vigilum cohortes instituit qui per urbis regiones dispositi cxcubantesq: diurna, nocturnaci: incendia arccrent, ut idem Paul.in l. iii. D. de offic.praefuig. & Sueton in Aug. cap. X. reserunt.
Atque has aduersus incendia vigilum cohortes cx libertinis conscriptas dato ex Equestri ordine praesecto, Dion lib.lv.
annis in cohorte vigilum militati,t pro praemio ius Quiritum lege Visellia propositum fuit,postea etiam, cum Iongius
54쪽
sexennij tempus existimaretur, Senatusconsulto ad trientum redactum est, quemadmodum Vlpian. in Institutio. tit. iij.scrubit. Oberrasse autem per urbem praesectum vigilum calceatum cum hamis & dolabris,supra citata l.iij. f. sciendum. continetur: quae sutile instrumenta incendiis arccndis accommodata facile omncs coni ciunt, cum cx illo Pauli loco, tum
cx Plinii epistola, quam ad Traianum de Nicomediensi inccndio mittit, & ex l. quaesitum. 6.acetum. D. de instrv.& instruin. Sed qualis tandem hama suerit, non satis constat. ἄμη
νικα ponitur. Et verisimile cst disturbandis aedibus aptum, ut& dolabram instrumentum fuisse. Quod cliam conijciendum his PEschinis verbis,quae sunt in Orat.contra Ctesiphoni.rc- linquitur. OGι ἐπ A Ae fisci. δουλορ ελευθέρουρ
nam in re obscura hariolari quid vetat 3) hamas suspicari vasa maiora sui se, quae aqua vcl aceto plona restinguendi ignis causa circumscirciatur. Coniectura haec illo argumen to nititur,quod - ονMκῶρ hamula j o ampulla a Columeliata lib.x.S: Apitio usurpetur: prior planc interpretatio proba bilior fit adiuncto dolabrae verbo, cuius & in re rustica ad praestinas stirpes summasq; radices, quibus ager arbusto conlitus implicabatur refodiendas, & in re bellica ad urbium c pugnationem usiura fuisse Colum. lib.ij. cap. ij.&Tacit.lib. xix. significant. His & idones adde , quae in genere inccndiario rum instrumentorum habentur, hamis q; a Plinio in ea ad Traian. epistola, de qua proxime memini, & ab Vlpian .in l.
quaesitum. .acetum.D.de instrum.& instr. adiunguntur. Sisones autem Isidor. lib.vit Etvmolog. cap. Vs. Vasa appellata scribit, quae aquas sumando sunderent, quibus aduersus incendia Orientalcs populi utebantur. Meminit sisonis Columell. lib. iij. cap.X. 5 Sencca lib. ij. Natur. quaestio. Solemus, inquit, duabus manibus inter se iunctis aquam conciperc, δέ Compressa utrinque palma in modum sitionis exprimcre. Passim autem in aedibus sisones sui iste,qui subterraneis meatibus ductam aquam exprimerent,Srabo lib.v.testis est. πω Ar ni. ait, ν λγοψαν υδωρ O G t pse uadi et , ωae Z. η s:
55쪽
V πολ- ρ- πινο ρ ρῶν, σπαῖρ δ' ο αν δον δ' μλίας Ρ σίφωναρ κρα-αφάο r. Acetum quoque ignis exstinguendi causa parari de haberi olim consiicuerat.l. quaesitum. J.acetum.D. de instrum.& instr.l. iij. g. pcnori. D.de p nu leg. Cui rei aptissimum id esse, etiam Luitprandus lib.ih. historiae suae cap.vj.ostendit, qui Graecum ignem nullo praeterquam aceti liquore exstingui ait. Atque haec suere reprimendis ignibus subsidia, quae ut in propatulo quisque haberet, Nero constituit: quemadmodum a Tacito lib. xv. scriptum est.
v eruis comperitis,des regi Hulis. L ACET veterum in custodiendis mancipiis mo- rem referre, qui malos seruos, A quos fugae suspe- ctos habebant, neruo ac compedibus coercere,' vinctosq: continere consueuerant. Cuius rei in libris nostris vestigia quaedam adgnosci possim t. l. eleganter. g. item Labeo.D.de dolo.l. i. g. pen. l. sed S si seruo.D. de iniur. l si ut certo. g. custodiam.D. commod. 3.vit. Instit.de l. Aquil g. poena autem. Inst.de iniur. Ac ianitores quidem & hosti qmore antiquo in catena Crant, ut a Sueton. in lib.de clatiss. Rhetorib. traditur. Scd alii quoque opus ruri facere vincti cogebantur: adeoq; alligatis mancipiis rura sere omnia colobantur, quemadmodum Columella lib. i. cap. vlt.ostendit: ex quo illa apud Plinium lib. xviij. cap. iij.de. imminuta agriculturae dignitate querela. At nunc, ait, eadem illa vincti pedes, damnatae manus, inscripti vultus exercent. Seneca lib.vij.de
Benes cap.x. O miserum,si quem delectat sui patrimoni j libet
magnus, & vasta spatia terrarum colenda per vinctos. Hinc etiam Ouid. in lib. de Ponto, ad Graeci n. de spe loquens, meo scit fuat Aser quoque compede a inritas, Liberas, a sirro crura stura putet. Et Propertius:
Squiandus in magna findit compede Aser.
Eandem rationem habet quod a Martiale lib. ix. Epigram. ita scribitur: Ut Setina meos consumae socia Paeones, Et senet innumera compede Tusius Ure. Ceter
56쪽
Ceterum vincti hi serui villarum ac possessionum ergastulis continebantur. Vnde Plinius MAM M at coli rura ergastulis pessimum esse lib. xviij. cap.vj. pronuntiat. Et SeneC.lib.ih. Controucrsiar. sonantia laxi ruris ergastula dicit. Ideoq; Columella circumspcctis patribuisse. diligenter recognoscenda ergastula, lib.j. cap. viij. praecipit, ut explorent, an diligenter vincta sint mancipia,an ip sedes custodiae satis tutae ac munitae. Erant vero cx seruiles cellae obscurae, dc quantum eX codem Columella & Cato.coni jcio, subterraneae,quibus plerumque indignissime liberi quoque homines supprimebantur. Eaq: de causa Augustum primum, mox dc Tiberium recognostendorum repurgandorumq: ergastulorum Curam suscepisse Suet. in corum vita narrat.Cum ijs, raptos per agros
viatores sine discrimine liberos, seruosq: suppressos iniusta seruitute detineri fama distulisset. Atque haec qui secum reputabit omnia, minus mirabitur a Sallustio in prooemio Coniuratio. Cat. agriculturam seruile ossicium appellari, cum rura iam , vcl frugi servis squales se omnes habere in praedijs suis Plin. Ruib. lib. iij. epist. scribitὶ vel vinctis coercentur.NcCalio apud Graecos loco agricultura fuit,qui seruis ad rura exercenda utebantur, quos Lacedaemonij ειλοί me, Thessali mω Mee, Cretes Suracusij καλλικυθιος appellabant,ut ab Aristotel. lib. j. Politic. de Polluce lib. iij.onomast.& ab AEmilio
Probo in Pausan.& Suida scriptu est. Quibus, vel ipsius H licarnasset lib. ij. Antiquit. testimonio haud multum absimiles
erant, easdcm Certe operas praestantes,qui ab Atheniensibus appellabantur. Quinetiam vinciendorum seruorum usitatum Persis morem fuisse Xenoph. lib.j. -ιρκυρ. stibindicat. Sed nihil haec ad libri institutum. Illud proposito congruit , admonere, deteriorem longo in manumissione suisse vinctorum quam solutorum seruom condicionem. Hi enim manumissione vel plenam statim libertatem ciuitatemq: Roma. vel Latinorum ius cum spe ciuitatis multis ex causis obtinenda consequebantur. Illi manumissione dediticij cffici bantur, imaginariamq: dumtaxat libertatem sine ulla ciuitatis quandoque adipiscenda spe nanciscebantur, quemadmodum Vlpian. in Instit. tit. i. dc Iustinian. in l. vn. C. de deditic. li
57쪽
PElia introductum,& Vlp.& Theophilus consentiunt, quam ut auctore Augusto latam existimem, Suetonij in Aug.verba faciunti Hoc quoq:,ait,adiecit,ne vinctus Vmquam,tortusue quis ullo libertatis genere ciuitatem adipisceretur. Expositum LMarcelli resonsum de Monum Ausetatione. CAP. X.: N explicatione legum non raro ab interpretibus s verboru ignoratione peccatur. Vnum ego ex mulli ritis, exemplum proponam. Marcellus speciem hu-
Musmodi resert in l. Sela.D. de auro arg. Scia unionem cum hyacinthis legauit, postea unionem soluit, nec vuluin mortis tempore inter ornamenta sua unionem reliquita Quaesitum est, an heres aestimationem rei, quae in hereditate non est, praestare dcbcat. Haec verba Accursius, qui in err rem reliquos induxit, sic accepit, quasi a testatrice dum via vcret, legatario uniones praestiti solutiq; fuerint. Quae intc pretatio a Marcelli mente abhorret, quem de re tam ridicula, & aperta, consultum nomini sano verosimile fiet. Prob bilius vero cst, x ad sequentia accommodatius,de di lutione unionis propositam fuisse quaestionem: quam sic accipere possumus,ut detractus & demptus de linea unio fuerit,ucluti m l. argumento. g. margarita. D.de auro argent. Vel sic, ut aceto dissolutus ac liquefactus sit. Constat enim accli asperitatem usque in tabem margaritas reselucre. Vitruv. lib. viij. cap. iij. Item margarita, non minus saxa silicea, quae nequc
ferrum , neq; ignis potest per se dissoluere, cum ab igni sunt percalefacta, aceto sparso dissiliunt, & persetuuntur. Vitruvio Plinius lib.xxiij.cap.j. consentit. Atque ita Cicopatram,in illa celebratissima coena, unione aure detractum aceto mersisse,& liquefactum absorbuisse. Idem Plin.lib. ix. cap.XXXV. 8 Macrob.lib. iij. Saturnes.cap.vij. reserunt. HSsopi quoque tragoedi filium aceto liquatos magnae summae uniones potionibus aspergere solitum Valer. Max.lib.ix. cap.j.auctor est. Idem& dc Caligula narratur a Sueton. in cius vita his verbis: Ne polinis altera sumptibus omnium prodigorum ingenia superauit, Commentus nouum balncarum usum, portentosissuma genera ciborum atque coenarum,ut calidis, stigidisq; vnguentis
58쪽
guentis lauaretur pretiosissimas margaritas aceto liquefactas sorberet. Sed vi ad Marcelli rcsponsium veniam, siue hanc sue illam dis lutionein intellexiste cum dicamus, verum est unionis legatum utroque modo ceu claro mutatae voluntatis indicio dato exstingui. Vnde ariorum nomen, m de infirma. CAP. X I.
ξ μ η Coxnelia, quam de sicari s L. Cornelius Syl
la Dictator tulit,caedes quocumque telo factae vindicantur. Sicarios cnim per abusionem omncs diaci, qui caedem quocumque icto commisistent,optunuille Quintilian. lib. x. cap.j. tradit. cum proprie ad eos tam tum, qui sica occiderint,appellatio ea pertineat. Dc qua quod compluries in auctoribus sermonem fieri videam,non inutiale putaui quae de cius forina obseruauerim, subhcere.Nam ex Grammaticis quidam sicam a secando dicta, ex nostro etiam Iustinian. in J.item lex Cornelia.Institui. de pubi. iudic. scam ferreum cultrum esse quisque intelliget. Ualis vero sica suc- Iit, Iacmo tam sagaX est, ut cx eo cruere possit. Quod tamen latero Iosippus non patitur,qui sicam breuissimum fuisse cultrum rccuruum S inllcxum, Persici acinacis longitudine lib. XX. Antiq. Iud. calxj. docet his verbis. Καὶ eι in μι ἐκ Γαλω
νας, ἀψ'ων 19 πο γοάαν ὁι MMO As ελαζών. Cui Suidae inter- prctatio concordat, qui sicas a Roma. iae . καυπο μοῦ ' appellari dicit. Quod etiam indicat illo Tranquilli locus apud Isidor. lib.xviij. Etymolog. cap.xvj. quo gladiatoris cuius min ludum omissi gladio cx acie recta curuato accurrisse unum ad cum corrigendum narrat, tumq; a Pugnante responsum sutile, Sica pugnabo. Breuissiniam autem sicam fuisse indicio est quod vel a pueris, ut Cic. in Catilin. significat, vibraretur: ac proinde caedibus media in turba perpetrandis aptissima crat, cum veste tecta ea,& aut sinu occultata,ncc sic opinantcs confoderentur. Quod Iosippus non uno loco ostendit, cuius vcrba uti sunt a Rufino Latine rcddita, iacilioris intelliugentiae causa subieci. Sic autem lib. h. de bello Iud. cap. xij. h a. lcIinit
59쪽
scribit: Regione purgata aliud genus latrocinantium in Himroselymis oriebatur. Hi autem sicari j vocabantur, die claro& in media ciuitate passim quosque interficientcs: potissimum vero diebus sellemnitate festiuis immiscebantur vulgo, sicas sub veste gestantes. His inimicos interficiebant,ac deinceps collapsis hominibus illi inter reliquos de scelere conquerebantur. Idem ciusdem lib. cap xvij. Inter infirmiorem autem vulgum irrumpentes multi sicariorum sc enim v cant latrones gladios in sinibus gestantes recepti audacissime prosequebantur opus quod adorti erant. Sed & lib. m. Antiquit. Iud. cap. ij. multos a sicarijs gladios sub veste pomtantibus N plebi permixtis in turba occisos refert. Qua de causa fiammo hoc hominum genus odio habebatur. me ,eriore gemonis L. Mulcinius. g. Agud sciendum.
utiomus ac lasernis in o. C A P. X I I.
V hi , qui in soro eodem agit, si circa columnas
uci stationes se occultet,latitare videri veteres responderunt l. Fulcinius. f. denique.D. ex quib. caucinato. Quod etiam confiimat l. cum qui . D. de priuileg.cred.Nec ullam habet ea sentcntia obscuram definitionem. Tantum quod ad verba attinet, videndum esse vir quidam doctissimus mihiq: multis de causis coniunctissimus, Cui ego tantum quantum alij nulli tribuo, admonuit, ne in s. deniq;. stationum pro statuis, nomen irrepserit. Quod ego uti omnino improbare fas mihi non puto, ita omnium codiacum fide comprobatam lectionem non temere reijciendam consco : quae dc serri potest & idoneum, meo iudicio,sensum habet. In sero enim Romano ad tabernas stationes alijs quoque locis memorari animaduerti. Suet. in Nero. cap. xxxvij.
Saluidieno , ait, Orphito obiectum est , quod tabernas tres de domo sua circa serum ciuitatis ad stationem locasset. Plinius lib.vij. a. iiij.C. Scruilius,ait, Pansa cum starct in foro ad tabernam hora diei secunda in P.Pansam fratrem innixus. Id ipsum &l. penuit. C. de operib .publ. comprobat, in qua stationes in aliqua basilicς parte,tabulato opere constitui Inapp. prohibent. Dicebantur artificum stationes: Acron. in illum
60쪽
lum Horatii versum lib. j. Sermon. satyr.iii . Ea taberna meos habeat, neque pila bsessos, Haec ,ait,posuit pro bibliopolae statione,qui armaria circa pilas vel columnas habebant. Mos autem crat, auctore Comnulo in j.satyr. Persi), ut tabernarij cupientes ne mingerent stationum suarum angulos, pingerent supra duos angues. Ita tabernae statio adnectitur in Litem apud Labeonem. 6.Convicium.D.de iniur. Erant vero stationibus accommodatissimae tabernae, quas circa serum dispositas Vitruv. lib.v. cap.j. indicat, & Liuius lib.xxvj.his verbis, inuentum Romae emptorem, Ut cxtemplo vocato praecone, tabernaS argentarias, quae circa serum Roma. tunc essent, iusserit venire. Hoc &Quintilian. lib.vj.cap. iiij. ostendit, quoddam C. Iulii factum rcfercns, qui sepius obstrepcnti & instanti Helvio,qualem se tandem ostensurus estet, digito demonstrasse fertur imaginem Galli in scuto Madiano Cimbrico pictam,cui tunc Heluius simillimus visus est. Tabernar autem, ait, crant circa serum,& stutu illud signi causa positum. Quod Plinius a Crasso oratore sub Vctoribus in testem detortum lib. xv.cap. iiij. stribit: quo in loco argentariorum mensas suisse, Plaut. in Curgulio. demonstrat. Infra infimo, ait, Ioni bomines atque dytes amIucunt Sub Veteribus ibi sunt qui dant, quis acri uni more.
Vcteres autem cum dicunt Latini auctores, tabernas intelligunt. Eratq: & alius in sero a nouis tabernis appellatus locus, qui Sub nouis, aeque diccbatur, ut Varro lib. v. de lingua Lat & Liu. lib. it. SI lib.xxv.& Plin. lib.XXXV. cap.X. docent. Sed ad rem in sero positas argentarias tabernas subindicati. qui tabernas. D.de coni. emp. quod ut adfirmare posscinus, etiam testimonijs externis deficientibus unum hoc argumentum sufficeret, quod qui argcntaria cedcbant, sero C dere dicebantur l.si hominem. S. quoties.D.depocl.vit. D. de
me iactatione motus capitis fanaticorum. CAP. XI D.
AP v o Viuianum quaesitum Vlpian. reserti, si seruus in ter fanaticos non semper caput iactaret, & aliqua profatus esset, an nihilominus sanus videretur.ld. f. apud Viuia-h 3 num.