장음표시 사용
61쪽
num. D. de aedilici ed. Quibus verbis fanaticorum insanum morem strictim attigit. Fanaticos autem , Gallos magna: Deum matris Cybeles sacerdotes accipe. Sic cnim a Liuio lib.xxxv3. dc a Iuuen.satyr. ij.& a Prudentio in Roma. alijsq; Latinis auctoribus appellantur. Hi quippe ceu diuino sipiti- tu Mati Z asu quodam mentis perciti, vagari,caput iactare, Contorquere, hac atque illac inflectere suribundorum specie solebant. Lamprid.in Heliogab. Iactauit autem caput inter praecisos fanaticos, & genitalia sibi devinxit. Vbi praecusos ca ratione,qua sectos a Mart.lib. v. Epigram.dictos palam cst, quod virilia sibi testa amputarent. Ouidius,' Moisse minis,
Varro Eudaenionibus, ut est apud Nonium, Tibi nunc semia uiri, teretem comam iactant tibi Galli. Luca lib. i.
Sanguineipopulis cecinerum tripes Ga L. Quod Zc a lymphatis in Bacchanaliumq: celebritate factum Catullus in poemate de nupt. Pelei ostendit, dc Tacit. lib.xj. his verbis: Ipsa crine fluxo thyrsum quaticias, iuxtaq: Silius edera vinctus gerere cothurnos, iacere caput. Atque hae sunt, quas Plutarch. μανίας vocat
me iures pultam . EPvLCHRORVM alia esse hereditaria, alia familiaria nostri tradunt. Hereditaria ijsdem auctoria
I bus definimus, quae sibi heredibusq; suis pateriam.
constituit,vel hercditario iure adquisit: in quae ii redibus quibuscumque vel minima cx parte institutis, nec heredibus modo ,sed & bonorum posscsbribus, ijsq; quibus libertatis conseruandae causa bona addicta suerint, & omnubus omnino qui heredum loco habeantur & sepeliri dc mo tuum inserre licet.l. familiaria. l.vcl quae.D. de religios l. iiii. g. is autem cui.D. de fideic. liberi. Eorumq: adco scpulchrorum iura ctiam apud hercdes restituta hercilitate manere. l. quia perinde, in fin.D. ad Trebellia. quinimo S ci, cui ut indigno
post aditionem hereditas ablata sit, integra scruari placet L siquis
62쪽
quis heres. D. de religiosquod adeundo heres effcctus, hereditate ablata , heres esse non desinat. l.cx facto in fine. D.de vulg.& pupill. Familiaria vero sepulchra ea esse statuuntur, quae sibi quis familiaeq ; suς Constituerit: quorum ea causa est,
ut ad heredes etiam extraneos, ceterosq; succcsseres perti-ncant : hoc amplius & ad cos,qui in familia flant: dc licet limredes non sint, ad proximos vero cognatos adfinesq; minume heredes institutos non pertineant. l.ius familiarium. l.ius
sepulchri.I.si sepulchrum. C. de religios Vnde quaeritur,an in familiaria sepulchra liberti inserri possint. Quod ea ratione defendi potest, quod in patroni familia liberti numerarentur, familiaeq; appellatione Iustiniano in l.vit. C.de verb.signific.
teste,continoruntur.Merito cum & gentilicium patronorum
nonacia serrent,ut Alciatus,qui primus horridam & incultam Iuris prudentiam bonarum literarum luce illustrauit, lib.iiij. Dispunct.cap. ih. adnotauit,confirmataq; apcrtissimis Tertulliani in lib.de Resi irrectio. carn. dc Lactantii lib. iij. Instit. Cap. iijaestimonsis potest. Cuius rei ut alia notiora Omitta, cXcmplum est,quod Spurij Carviiij libertum, Carvilium quoque a
Plut.in Problem. dc Pompeii quendam libertum Pompeium Lenaeum a Plinio lib. xxv. cap.v.& Sueto. in lib.de esar.Jammat. 6c Lauream Tullium Ciceronis libertum ab eodem Plinio lib. xl. cap.j. dc Cornelium Alexandrum Cornelij Lentuli libertum a Suida appellari videmus. Quamquam quid emendicatis suffragijs opus est,cum hoc ipsum Iureconsilliorum testimonio confici possit. Est enim non obscure positum in l. is qui coplures. D.de leg.lib. iij.& l. libertis. D.de cond. δίdemonstiat. cx coq: praeterca perspicue demonstratur, quod Re extra familia ita alienari prohibita, Ne de nomine exeat, fideicommita quoq: inuitati liberti intelliguntur. l. cum p tcr. 6.ab instituto. D.de legat. lib. j. l. pater. 6 duobus. D. de lcgat. lib. iij. His 8c illud non aeque tritum addamus, ipsa patronorum origine libertos censeri,veteribus placuisse,quod initium libertatis quasi nouae vitς ab ijs accepissent. l. adsumptio. in fin. l. filii. D. ad municip. l. ij. C. de municipalib. lib.X. C. Ex quibus omnibus effici videbitur, familiaria sepulchra libertis patere. Quod tamen Vlpian. negat:cuius in d. l.vel quod. t C sunt verba:Liberti autem nec sepeliri,nec alios inferre pote
63쪽
runt,nisi heredes extiterint patrono,quamuis quidam in scimpserint se monumentum sibi libertisq; fecisse: quae ego ad hereditaria sepulchra referri verba debere aliquando existim ui,de ijscli tantum eo capite agi: ut quod initio capitis scruptum est, Sed in hiroque heredibus quirim, sic interpretaremur, tam in eo quod sibi heredibusq: suis quis constituit, quam in eo quod hereditario iure adquisit. Nunc vereor,ne haec tota ab Vlpiani mente interpretatio abhorreat. Omnis certe dubitationis tollendae causa, inscribere monumentis veteres solitos sibi,& uxori & libertis libertabusq:, posterisq; corum se fecisse, Antiquae Inscriptiones ostendunt, quarum
ego unam exempli cauti stibieci. TELAVNius GENET-LIVI NUMMULARIVS DE BAsILICA IULIA, NATIONE BESs. SIBI ET CONIUGI, LIBERIS, LIBERTIS, LIBERTABvS QVE DEINCEPs DE DOMO S v A DE sCENDENTIA VI Pos VIT. Ca
ueri plane interdum solebat, ne monumentum heredes sequeretur. Idq: his notis scribebatur H. M. H. N. S. quae IValerio Probo explicantur, & in Antiq. Inscription. crebr4
LV μιο v M locum tum demum fieri, cum
illatum corpus est, res est iure ciuili notissima.Nec enim monumentum per se quicquam religionis habet, plancq: profani iuris esse intellegitur,priucquam eo mortuus sit illatus, quemadmodum l.iiij. g. non fuit. D. ad legem Iul. pecul. arguit. Quamobrem cenotaphium r ligiosum non esse, venireq: & donari posse bene Diui fratres rescripserunt. l. sed Diui. D. de rer. diuis l. vel quod. in fin. D.de
religios . cum memoriae tantum & honoris causa, sine corporis inlatione extruatur. l. monumentum. D. de religios Cet
rum cum cadaucta cremari usiis optinuisset,priusquam in os mortui gleba iniecta esset, locus illo ubi corpus crematum erat, religiosus non habebatur: iniecta gleba tum & hum tus destinctus, & sepulchrum csse ac religione teneri incipi bat,ut a Cicer.lib. ij.de Legib. scribitur. Verum quatenus rei gio locum occuparet, videamus. Non est enim existiman
64쪽
dum totum cum sundum , in quo monumentum esset , relugiosum suisse, sed eatenus demum, quatenus corpus hum tum esset, ut ex Celso Vlpian.inl.ij. 6.sepulchrum.D.de religiocresert. Sed & purum agrum monumento cohaerentem profani iuris esse ab Impp.rmscriptum est.l.locum.C. de relig. Lapides plane,quibus monumentum inaedificatum erat, lugiosi habebantur, ut nec remoti quidem vindicari quasi s mel iuris diuini facti, pos entil. quae religiosis.D.de rei vindici At non quod circa sepulchrum sin medijs enim plerumque agris sepulchra,Siculo Flacco auctore,faciebant) spatium relinquebatur,eodem iure censebatur. Intra maceriam quippe sepulchrorum hortis vel ceteris culturis loca pura seruata, si nihil nominatim venditor excepisset, sundi emptorem sequebantur. l.aede sacra. in fi. D.de contris. empl. Eal de causa monumentorum locus definiri, & quantum teme spatium religioni cederet, designari, monumentisq: inscribi solebat.
Hinc Cicero Philipp.ix. sepulchro Seruij Sulpiiij, qui in legatione Pop. Rom.obierat, locum publice dari,& pedes triginta quaquauersiis designari censet. Plenae sunt adeo mon mentorum inscriptiones harum notarum IN F R. P. T. INA G R. P. X X. quae hoc significant In fronte pedes decem, in agrum pedes m. patere. quae notae a Valerio Probo ponuntur. Οq; Horat.lib. j. Se .set. viij adludit,
Noe mi plebi sat commune iatarum,
Pan LIO scume Nomentanos nepoti Use pedes in me, trecentos cireus in agrum Trio Eabat, redes monumentum ne Aurere r.
. In fionte autem, ut Acron interpretatur, in latitudine Ggnificat,in agrum vero in longitudine. Atque ita certo ambiatu sepulchri locus titulo id ipsem testante, concludebatur. Quod etiam Aggen .Vrbici sensit, cum in lib.de limit. Uror. ad Frontin. Moesilea, inquit, habent iuris sui hortorum modum circumiacentem & praescriptum agri finem. acersesipiatara olim inclusconsueuisse. CAP. X V r.
CONfENTANEvM instituto a nobis de sepulchris
sermoni fuerit, adnotare Vlpiani locum ex Larae sacra in D.D de contrahenda emptain Q o ita est' tria mincera
65쪽
Apulobrorum loca pura bortis V ceteris cultraris semata sin V nomisatim ,entacitor e Vis, ad emptorem pertinent. Vnde notandum est macerijs sepulchra claudi solita. Quod re inscriptio antiqua, quae Paduae exstat, docet his verbis:
INFERENDI IN ARER, HUMANDI SEPELIENDI QVE IvS POTESTAS Q, E ESTO. UT HvICAREAE . QVAM EGO DEFINII, ET A' FRONTE ΜΛ CERIAM DUXI, ET TITULUM, POSVI ULTRA EAM AREAM ET MACERIAM IN FRONTE IN AGRO VER svs LATE P. X. RETRO USQUE AD CANA BE TvΜ HvIC AREAE CEDET, IN QVAPEDA TvRA NEQUE HV MARI, NE QUE TVMv-LUM FIERI VOLO, UT HABEAT EA AREA ET A' LATERE ACCEssVM SUUM.
Hoc idem altera inscriptio docet, quae apud Lirim amnem in Italia visitur. Ea est huiusimodi:
Ex quibus inscriptionibus etiam illud, ut obiter moneam, Comprobatur, quod Vlpian.in Liij. g. si quis in hereditarium. D.dc sepulc.viol.scribit, licere cauere testatori, ne quis in s pulchrum inseratur, ut rescripto Imperatoris Antonini comprehensium ait. me testum numero se sus quilustam consistura.
V I T antiquis quoque legislatoribus curae testium' numerum & in pecuniarijs 5c in capitalibus causis; coartare, ne in infinitum excrescentes probati nes veritati tenebras ossunderent. Vnde Arcadius
in t j.D.de testib. Quamquam, legibus qui fidam amplis simus numerus te bum definitus sit quod ego ad legem Sem
uiliam repetundarum referri posse censeo, qua, ut Val.MaX. lib.viij.cap. j. scribit, centum atque viginti hominibus testimonium denuntiare licuit) tamen ex conLtitutionibus princ tum hinc iacentiae ad sufficientem numerum coartatur, ,t --rices modo τntur, in eumfilum num ruminem necessanum
66쪽
esse'murrint, euocanspatiantur. QMinetiam quod apud nos ex regis Ludovic.xij.constitutione receptum est,ut ne in tam gula factorum capitula plures,quam decem testes audiantur, - id antiquitus legibus quibusdam cautum inuenio. Sic enim legis Mamiliae capite quinto scriptum erat : CVM CVRΛ-
& apud Valer. Probum notis scripta edicti praetorij particula
quae hoc habet. auanti ea res erit, rantae pecuniae tu trium cuperatorium dabo e trinbus pubtiis dumtaxat decem ae nuntiand Messitate actam. Deparna iniusse reuocantium. CAP. XVIII.
ς V A N D o QSi DEM coepi quandam nostrorum principum constitutionem ab antiquitatc arcesse-
' re, admonendum & illud putaui, quod apud nos
moribus constitutionibusq; receptum est, uti his quorum appellatio pronuntiatur , sexaginta Parisiensum librarum poena irrogetur, hoc ad exemplum quodammodo Romani moris esse introductum. Etenim poenam quandam antiquis temporibus iniuste prouocantibus inflictam Paul lib.V. Sentatit. xv. ostendit his verbis:Nebberum quis in Ν- lusum haberet arbitrium retractand ae reuocandae sentcn-t- , . amae, tempora et Eorionsius 'in tum simis D nisi in L appelgauerint, tempora a cauendum , n famam Lationis quinque dierum ' Hum sunt DC ca poena caueri fideiussoribus selitum sequentia eiusdem auctoris verba indicant, quae ita habent: O causa ameliarioris ram Mus . .
quam plures deiusseres ,si idonei sunt , duripos inst. SUGrit
67쪽
Ea b, fortε, cautio est, quam de prouocatione exercenda olim dari selitam Diocletia. sustulit in I. cos. g.Vlt. C.de appetulatio. Idipsum vero, quo de agimus, perspicue Tacit.lib.xiiij. his verbis probat: Auxitq: de Nerone loquitur) patrum honorem , statuendo , ut qui a priuatis iudicibus ad Senatum prouocauissent, ciusdem pecuniae periculum facerent, cuius ni qui Imperatorem appellarent.Nam antea vacuum id sol tumq; poena suerat. Diocletiani quoque iam citata constitutio , ne temerε omnibus ac passim prouocandi facultas praebeatur, eum qui malam litem fuerit prosecutus, a iudice poena adfici praecipit.
me appeltationum temporitas. RAETER ea quae superiori capite tractaui, sunt alia satis multa in appellationum quaestione nec-j dum plane cognita, & ex vetustate cruenda. Quae: ego in proprium locum reiiciens, interim tritiora& vulgatiora adnotare contentus ero. Quaeritur autem,quae
fuerint olim constituta appellationum tempora, de quibus in l. ei cuius.in sin.D. de appellat.recip.l. qui suspectum. 3.vit. D.de appellatio. sit sermo. Nec ambiguum est, ad appellandum in propria causa biduu, in aliena triduum fuisse datum. l.j.f.biduum. 6.quod in sententius. f. in propria. D. quando ainpellan.sit.l. a sententia. l.qui suspectum. in prin. D. de appellat. I. COS. 6.sin autem. C. eo titul. l. iij. D. de appellat.recip. Idq: ita principum constitutionibus desinitum fuisse existimo,quibus totam appellationum exercendarum formam suisse praeseruptam ex l .penula. D.de appell. reci p. l.j. D. de libest. dimissi.j. g.j.D.nihil nou.app.pend. m. j. f. dies.D. quando appellad. sit. colligimus. Sed haec tempora a Iustiniano ampliata sunt, ex cuius constitutione decem dierum spatium a recitatione sententiae ad appellationem interponendam datur. Nou.de appellatio.& intra quae temp.Ob illa dissicilior est quaestio, quot fuerint ad libellos Appellatorios, quos & Apostolos & dimissi serias litteras vocant, petendos praestituti dies. Quod tamen Pauli ope expediti potest, qui intra quintum diem eos libellos peti necesse suisse, lib.v. Sentent. it. xvj. ita docet.
eo qui et' atur , ad eum qui de et Eatione cogniturus es,
68쪽
l uerae dimissoriae Arriguntur , quae vulgo . pomis V E-tur ' quorum po latis acceptis intra ruintum diem ex eis finienda est. Quod a Gratiano transeriptum est in ca. 'sulimia ab eo. h.quaest.vj. Hic & illa inspectio incurret, quae fuerint prouocationis exercendae peragendaeq; tempora praefinita. Certa enim fuisse ostendit i. ij. 6.ei quoque. ride iudic.& l . D.de vacat.& excus mun. Videtur autem anni primum spatium postea a Iustinian.huic rei biennium praestitutum.l.vst. g. illud. C.de temporib.appellat.Nou.de his qui ingrediuntur
Traegnantium mul erum poenam Romanorum H
lRIEQ NANT Is mulieris vltimo supplicio dam-ἰ natae poenam Romanorum legibus disteret, quoadi pepererit , etiam remotis a professione nostra ho-
minibus notum cst. Hoc enim N Clemens Al xandri .lib.h. Stromatascribit, & scitissime M. Quintilian.adfictum argumentum accommodat in ea deciamat cui tit lus est, Praegnans adultera. Nec vero Romanorum proprium
hoc ius fuit. Eo enim Athenienses quoque ussis, indicio est, quod veneficij apud Areopagitas postulatam praegnante mulierem,cum in ea causa esset,ut Capitis damnaretur de consiiij sententia seruatam fuisse dum partum edidisset, Elia.lib.v. Var. histori memorat. Sed quid Athenienses dico 3 Ab ipsiuaEgyptiorum legibus huius laudabilis instituti origo repeia tenda est. Sic enim natarch. in lib.de Sera numin.vid. πραεῖ se Adiinfiis, ait, νοι- ερ --ris απικαέαιχ δυοπιν riti Ex Erat νων, la coina QMi ἔγκυον ἄν αλῶ -- cpυλατων.Numquam igitur satis Claudij Imperatoris crudelitas damnabitur, quem ne supplicio quidem praegnantium mulierum abstinuisse Dion lib.lvij. prodidit: cum tamen iuris sanctio non capitalem modo poenam sumi, sed ne quaestionem quidem de praegnante haberi patiatur.lah. D.de Poen.
69쪽
Conse turionis, quas dones mi obdentur,auctor
E FERTUR. in l.iiij. s. idem diuus. D.ad legem Comet. de scar. Hadriani rescriptum, cuius verba ita habent: Constitutum quidem est, ne spadones fierent: eos autem, qui hoc crimine arguerentur, Legis Corneliae poena teneri, & bona eorum fisco meo vindicari debere. Audimus constitutum hoc esse: a quo vero constitutum fuerit, ignoramus, & huius sanctissimae constitutionis etiamnum auctorem requirimus, cuius nomen libris nostris est suppressum. Domitiani autem hanc esse constit tionem luce clarius demonstrabo.Nam de eo Sueton. in eius vita cap.vij. Castrari, inquit, mares vetuit: spadonum qui r sidui apud mangones erant, pretia moderatus est. Ammia. Marcellin.lib. xvii l. Horum similium taedio iuuat veterem laudare Domitianum, qui licet patri, fratriq: dissimilis memoriam nominis sui inexpiabili detestatione persedit, receptissima tamen inclaruit lege, qua minaciter interdixerat,ne intra terminos iurisdictionis Roma. castraret quisquam puerum. Xiphilin.in Domitia. ἀβ τῆτο uia ecreet Exeso n e ἰ-χου Ψων, δμως εοδα κρα ο τιτορ lavree et A. τει ἰκμμίαeἰ-δακω, ἀπιγορ ευαν usi ἐκών αβρει μηδὶ me Hra P. o F P- μώρ ινχῆ ἰκτέμμα. Quo nomine Martialis ei assentatorio suo more pluribus locis gratulatur,lib.f. Epigram. cum ait: Lusus Marsacrae connullasta re tela' ' Lusis immeritos executor mares.
Vtraque tu prohibes, Caesar, popul sq; futuris Succurris, nasi, quos sine utae subes.
I. NY Pado iam, nec marchus erit, tr 'co Me, 'U' - . Et prius, si mores, O Pado marchus crat. Idem libam TU, summe Rheni domitor parens orsis Tuta e princeps gratias agunt a Mes, pusis habebunt, parere iam sietas non est nNon pure auari sectus arte mangonis i si
70쪽
Non miae . Uonius rasia mons a pater. Idem qui teneris seper succurrit ephebis. florere enses sena ΔΩ Ο Eros. Ceterum idem ipsum & a Nerua postea constitutum esse, historijs proditum est Sic enim in cius vita Xiphilinus, P.
Mori δε ἄλλα mis inti μα ἰυνσχίμα πινα. Et Zonarastomo ij. de eodem. ἴτω νομοθετου , ei γλ μν τινα - ταιδογονα μορια τ ὰ Pωμαωιe Hadrianus deinde non liberos tantum,sed & seruos inuitos,snentesiue castrare, thliabiasq: facere prohibuit.l. lege Cornclia. 6.vit. l. hi quoque.D. ad legem Cornel. de sicar.Memoratur etiam a Vcnuleio Se natusconsultum Neratio Prisco de Annio Vcro Coss. factum, quo qui seruum castrandum tradidisset, dimidia bonorum parte multabatur. Ad extremum Coim stantinus quoque Eunuchos fieri superiorum principum Constitu- .