장음표시 사용
111쪽
dantia & effervescentia eam egregiὸ retundunt: oris amaritudinem & sitim potenter emendant sic triplici nomine iuuanti Quae omnia vari s formis sic usurpantur. Aquae frigidae potus, praecipuum quod sangui nis feruorem copescere potest, est remedium : qui& ad satietatem usq; factus, una cum sanguinis ad animi defectum usq; eductione, ad curationε huius febris sufficere, duoq; haec esse potissima illius remedia hactenus creditum est. In quo tame conbstitutio corporis, &consuetudo, huius remedij
quantitatem, vel augere,vel minuere possunt.
Aqua cruda, vel cocta, addito interdu Hordeo, Aceti pauxillo, vel succo Granatorum,Limonum. aliorumve, acidula facta, loco potus exhibita,plurimum quoq; proderit. Aquae stillatitiae etiam commendantur: ut Poriatulacae, Acetosae, assatim bibitae: quibus decoctu in Hordei permiscere possumus. Plerique Lentium decoctum commendant, quod tamen si erysipelas appareat,ut materia foras euocetur, potius locuta habet sicuti illic explicabitur. Iulepi quoque ex syrupis de Ribes, Granatoru. Limonum, Acetosae, Citri. vel Iui ubi nus, ad sanaguine incrassandum, permiscendo illis aquas conuenientes facti: atq; usitati tu lepi Rostrum, Viol Capiti. Ven conuentiant.
Vel si aluus astricta sit, hoc modo: N. 'rupi, vel tul epi Viol. disserunt enim tantum quod ii,
te ex succo, hic ex aqua Violarum parantur an. g. i. g. syrupi Ribes f. i. decocti Hordei 3. f. aquae stillat. Buglos Acetosae an. g. ij. fiat tu lepus: aromat. tantillo Cinamo m. in delicatis, vel Galanga, ad gratiam. Quod si aluus nimium fluat:-iulep.Alexan
112쪽
C v R A T I o. Naquam rosastringit, cuin syrupus laxet) 3. q. decocti Hordei duplum: Vtatur pervices. Syrupi etiam supradicti per se, cochlearis unius vel duorum mensura dantur. Olet Vitreoli guttas aliqui permiscent Aquae, acidam ii sic redditam propinanti Conseruar I coditurae sic exhiberi possunt: Ip. cons. Rossi. i. cons. Acetosae, rob. de Ribesan. g. g. cori. Citri cond6.5.cum syrupo de Ribes. Vel iste conditum: cons Ros Acetosae. robde Ribes sicci parum, & rob de Berberis. si aluus nimium fluat, an . 3.ij. Corallij I. i. Santali rubri si
5. Sacchati ros tab. q. fiat conditum. Externis remedijs alteramus, cordi, hepati &renibus frigida adhibendo: quorum consensuv- niuersum corpus refrigerium sentit. Cordi hoe epithema: N. aquae Rosarum g. iii aq. Buglos Borrag. an. g. ij. aceti Rosecet g. g. succi Pomorum acidorum, vel Limonum an . 3. q. Sarti tali rub.5. i. fiat Epithema. Hepati verδ tale: I t. aquarum Endi uiae, Acetoosae an. s. iij. aceti Rofacei 3. 5.Spicae 9. i. misce. Renes inungimus Cerato albo Gal. vel Santa, lino unguento. Balneum aquae dulcis in declinatione, ad refectionem.&vt quod residuum est discutiatur, proadest. Post quod Oleo humectante, corpus, vel spis
Frictio in declinatione quoque, ad vapores a sanguine calido excitatos, resoluendos, lenis, pannis calidis, coin petit. Post quam oleo chamae me lino corpus inungendum. Somnus, tum quia reficit, sitim sedat, sedorem
Accidentium correctione quod attinet, Vt viares sustententur, Victus conceditur nutriens. sed
113쪽
F E 3 R I V M tenuis: vi Ptisana seu cremor hordei: Lac Amyigdalinum, Fructus cocti. Remedijs alijs, praeterea, quae prius inter refrigeratia enarrata sunt, coria dialibus, si restaurare illos velimus, possvinus.
Dolor capitis, Vigiliae, Delirium , Sitis, oris siccitas, Linguae asperitas, si grauius afficiant. vii suis locis dictum est , emendantur : quae tamen plerunque, prioribus rectὸ ad in inistratis, sponis
continuaria Continua putrida solitaria febris, etsi varias putridaris species sub se compraehendat. veluti continuam febrit m eu Tertianam, Quotidianam, Quartanam, & quae illis frequentior est Inordinatam dictam : Syno chuin ite in putridam & Causonem: cum tamen harum omnium causa sit eadem, sanguis in venis putrescens, licet ob illius diuersitatem loci q. varietatem, het illius species pro exacerbationum ratione tantum disserentes oriantur: nos tamen Omnium curam simul, cum pleraque, si non omni,no, saltein ex parte singulis accommodari possint remedia, explicabimus. Praedictionem vero quod attinet: cum ut inaquit Hippoc. acutorum morborum febres intelis ligens incerta sint iudicia, non temere salutem': aut mortem polliceri debemus periculum tamen ' aut bonam spem . nec haec tamen friuol8 nimium, sed ainbigue patefacere possumus, obseruatis si gnis atq; accidentibus, diebusq: in primis decretorijs.sic quod aliquid decernant, appellatis; atq;
inter eos indices vocatos, obseruare conuenit, ut
prout in illis signa bona malaue se offerunt, an crissis bona, malaue aut dubia, in certos quoque dies eadere solita, futura sit, praedicere queamus : eta quibus uti veteres iudicare soliti sunt, sic &nos sngulis diligenter consideratis, aliquid, circulaisperitamen, pronuntiare possumus. Nam si in melius
114쪽
RATIO. 's mclius crisis vergere debet. quae ad salutem ducit, i , diem decretorium bonia cadere debet, qui Se - =imes est primae septimanae,& Decimus quartus seca adae. Vigellinus vero non vigesimus primus, tertiae: eodemque ordine deinceps Vigesimus se. ptimus, Trigesilnus quartus de Quadrages mus: quos Quartus, Vndecimus, Decimus septimus, reliquique eos triduo semper praeeuntes indicare solent indices ob id dies dicti. In deterius vero si crisi; abire debet, quae morte adfert, tunc in diem malum decretortu incidere solet: qui est vel Sex. tus , vel Octauus, vel Decimus, vel Duodecimus: Incerta crisis ea est, in qua non om n no remittit febris, pro in Scim perseo a dicitur &dubia, in bo nam aut malam parte postquam redierit, tendens. Haec altem die i equentius, Tertio, Quinto, vel Nono fieri solet. Caeterii in signa prognostica, ac ei dentia q. quibus de euentu febrium iudicamus.
praecipua sunt i sequentia. Vrinae, cum materia in Venoso sit genere. atque ob id mavi md mutentur, inter haec signa toto se bris decursus tempore maximὰ obseruantur. Quaes colore fuerint intensὸ croceo, aut eX aureo coolore rubescentes, calorem ostendunt: vel bilis per urinas e Xpurgationes. Nigrescentes vero maius incendium cum denotent, perniciosae sunt: nisi a trabiliarius humor per criticas euacuationes enfusus eas obfuscet. Substaritia, si tenues fini, quoacunque calcre praeditae, crudae, proin &deterio res quam crassae iudicantur. Perspicuae si sitit. saue tenues siue crasse, curia ad naturales accedant. bonae. Torbulentae : si ab aere eXterno corruptae
sint, quia hoc crassis Se coctis solet accidere,nihil mali portendunt: si confuse statim turbidae minagatur,et si hoc in critica aliqua expurgatione fiat;
malum significat. Hypostasis in urinis bona est, si
115쪽
9s FE E O v Min fundo sub sdeat: collecta sit, non dispersa aue
discerpta, ubique aequalis, alba, crassiuscula: praeserti in si diebus indicibus Se decretorijs mox lastis appareat: quae ab enarratis notis recedit, mi
Pulsus maxim8 hic calorem & vires quo pacto se habeant, patefacit. Qui quo frequentior & celerior est maximὸ in diastole, eo maiorem adesse calorem declarat. Et prout paruus, vel inignus esse deprehenditur. vires dijudicat. Inaequalis admo dum , Intercidens, Myuros & Vermicularis, nihil
boni significati Respiratio difficilis, parua, summἡ concitata,
Sudores quos aeger sacilὸ sert. & qui totum corpus madefaciunt. calidiq; sunt, boni existunt. Grave olentes s idoneo tempore prodeant, non sunt noxii. Frigidi vero mali, & in agone mortem
Mictio copiosa utilis, se critico die bono superueniens febrem tollit. Sanguinis θ naribus fluor, uti x menstruus, inotein pestiu8 superuenientia, no leuanti criticὸ v ro, febresn soluunt. Diarrhoea subsequens nisi de caus. morbi alia quid auferendo iuuet. cum debilitando plus ob stipericulosa. Vtiti deiectiones nigrae perniciem morbi portendunt Exacerbatio febris si perpetua sit:&si corpus continuo aduri videatur, ut in ardente febre : uti& si quotidie illa fiat, & bis terue repetat in febri bus quae inordinatae 3e quotidianae dicuntur, periculosa extitit. Corporis vehemens iactatio 3e summa inquie ludo, denudatioque, &ad pedes, ut inquit Hipp. deuolutio, febris magnitudine Sc virium prostra istionem
116쪽
C v R A T i 6.tionem denuntiant. Somnus si laborem facit, pro umalo signo quoque ab Hippoc. habetur. Collapsia
tempora, nares acutae,linguae nigredo &siccitas. extremorum frigiditas, pro malignis signis habenis tur. Vti &subita totius corporis in causone collis quante dicta consumptio. syncope grauis 3c frequens, Singultus perseuerans , 3e Conuulsio, Caros, at cidentia peruersa de nonnunquani lethalia existunt. Curatio febrium continuarum putridarum, etsi continuadida natura perficiatur, quae sola hunc morbum po putridarutest euincere, sicuti & saepὸ hoc peragit, adiuta ta j Q - - men Medici opera i rectius& citius illud praesta ''bit. Si de causa morbi, quae illum facit, vel auget auli quid evacuetur ι Morbique huius calida in tein,
peries alteretur; V resque, ut ad statum usque in quo crisis fieri debet,costent, cohseruemus; Symis plomata, si quae grauius urgeant, Aetam dictis caussam motbuinq; emendantibus, viresq; retinentibus non tollantur, sed ob violentiam ad securationem trahant, currigamus. Quod variis artibus&remediis perficitur.
Euacuantia autem caulam quae febres procrea.
uit, fouet vel auget. sub se sanguinis persectiones,
humorum 8c excrementorum, per aluum. Urinas, sudores, euacuationes, compraehelidunt.
Sanguinis detractio nili quid impediat, inter quae virium subita prostratio, sta cope, eaq; praesertim, quae in febre quam syncopalem Vocant, ex diarrhoea vel bile comota prodit, sunt praecipua quae vena secta & scarificati cute perficitur, locusic potissimum habet tum ut causa morbi mi nuatur: tum ut accidentia mitigentur. Causam minuet, si vena aliqua patens generalis in brachio aperiatur, sanguisq; inde extrahas iuri Quod certὸ priuiaria in hisce febribui cum.
117쪽
causa in sanguine Sc in venae cauae ramis, a quibus sanguis extrahitur, lateat) est remedium, cum Muna cu unguine putredinis portio evacuetur: sic, uti matii festὸ talem ferὸ in principio dum effluit, prodire videmus: natura ad extremitates portior ne aliqua huius causae febrilis in venas Haioresculaneas, quae 3c eo nomine tumidae sunt ijsia locis, ubi maior illius est copia, protrudenter quod Ec cum tale in materiam mox primo ictu es luere solere viderem, occasionem mihi praebuit, talem potius venam . quae hac matella turgeret eligere, quam discrimen aliquod inter brachi, venas, cuin uno in loco omnes a caua vena iuxta iugulu proudeant, facere,& vulgi,& chirurgorum. non ita magni, in hisce, uti & in signis caelestibus, obserua tiones facere. Sed &per venae sectionem si calor euentiletur, Sc refrigerij nomine couenit, febris q. calore in missuit.
Tempus autem ad phlebotomiam faciendam idoneum, mox ipsius febris est principium, in quo&statim fieri debet , ut sic incrementum morbi impediamus , Sca causa morbi ilico aliquid, dum
vires copstant, detrahamu S. Sed 8c in augmento, si neglecta fuerit ab initio, seri potest. Ia vigore tamen, oui alias citius, alias tardius superuenit, ab ea, ne naturae motum impe liamus, abstinendum:
in principio enim , teste Hippoc. si quid mouen-
dum videtur, mouendum, cum vero cosistit mors abus, quiescere oportet.
Manritas vero sanguinis detrahendi, pro ratione causae Sc morbi .eihi manda est. Causae occa- sione, ia: .g ii em, si impurus Sc putris efficiar,aliquamdiu ut fluat permittendo, sin minus,citiussistendo: 8c si, quia dum adhuc fluebat sanguis Ze
calebat, no0 ita uti postea cum refrigeratus con
gelatur, impuritas illius cognoscebatur.
118쪽
in inimὸ detractus sit, eam rursum quoque, quia
morbus ex git, nonnunquam re iterando,& tertio quoque aliqua nuo, linutia a cilicit impecimenta;
viresch serant, administran o. Morbi quoque ratione, quantitas sanguinis detrahendi est metien d a. Sic enim in synocho putri, ut in simplici, cum& haec in plethoricos soleat incidere magna illius
requiritur euacuatio. Quae & in causone, obsummu in incendiu . larga fieri debet. etsi hoc, qui eum e pura irasci acit amant. quod nos improbaui isis, damnent. ia reliquis, protri lnaius minusu incebdiu, largius parciusue, obseruatis ad poris const tutione & W:ribus, usurpanda identia qu sanguinis detractio re ni ligantiunt cephalalgiae & deliria, quae hasce febres Irequentius comitantur, D quae vulgus riseruare solet. In Quibus cum materia ad celaratur, generat Venae apertione praemissa, vdibus seeta, Sc scarificatione in e X tremitatious Iacta, sanguinem inde reuellimus. Deriuatio nis quoque causa, frontis venam , i ta delirio prae sertim aperimus: vel sub lingua tauius venam tundimus : prauertim cum colli vel faucium, aut linguae metuitur inflammatio. Sed & scarificationes in collo 8c Lapulis plurimum commendant L Humorum ti excrementorum reliquorugationes. in continuis putridis febribus no
quam instituuntur: tum ut causam , quae fcfouet vel autet, amoueamuS: tum Ut eam, qlbrem facit, illi l. proxime iuncta est, imminuamus. praeparemus & auferam US. Causa quae febrem fouere M augere poteu. retentio eXcrementorum intestinorum culi, existit. Retentio excrementorum
in intestinis, duplici nomine in
119쪽
ios FE 3 OvMbus acutis obesse potest. Tum quia, si coni osse etJὰ sint. venae per sanguinis detractionem in an in se illuuiem ex venis me sera icis primum, illaeci: ab intestinis ea, uti voluerunt, rapiant: quo nomine plerunq; venς sectioni excrementorum alui quaedam ablutio prannittitur. Tum quod si humores purgare volumus, & prius alui faeces non fuerint elut , nec corpus, ut inquit Hippoc. fluiduin sitia ctum, medicamentum hisce tacibus expurgandis impeditum, minus de reliquis euacuat, quo nos mine catharticis haec fer8 praemitti soleti t. Inprio mis vero quod cum in iacibus alui, varia eXcrementa putrida, biliosa colit eantur. si ea retineantur diutius, vapore foetido & putri quε exhalant, calorem, si non cordis quo ut in causis diximus. penetrare minimὸ possunt saltem partium vicinarum, illarumque quo hic vapor potest pertinges re, ad augent, & sic febrem illiusq; symptomata, sitim praeiertim, capitis dolorem, reliquaque, grauiorati vehementia reddunt. Quo nomine ne a l. uus, vel ab i utio, nec etiam toto morbi progressia constipata sit, & a principio.&toto morbi decurtisu laxatibus exhibitis 3e iniectis cauebimus: Quae naturam leuiterkui zbstergente ad eXcretionem sollicitent, at nullo tamen pacto calefaciant, sed vel temperata se humida sint, vel, quod &alterationis causa iuuat, simul refrigerent. Qu evari s formis sequentibus per indita &assumpta ad mi i
Clysinata, cum citius operentur,ina Ximῆ cOΠ- ueniunt: proinde & ante venae sectionem, quani longius differre nolumus, plerunque inij ciuntur Quae 3e humiditate actuali, melius intestina eluis unt,& non adeo, uti exhibita, irritant, nec calefasciunt: dein &aluum humectam diutius retinent.& ne tam facilὸ rursum sistatur, uti serὸ post rellis
120쪽
quas pergationes solet accidere, cauent. Vnde &per totum morbi decursum, cum praesertim conis stipatio. ob calorem summum . adest, atque alijs naturam irritare non licet, ut in statu quoq; moribi, in ci possunt.
Paratu facilis, laxans, humectans, abstergens, refrigerans sic fiet: Hr. Hordei, Furfuris ana p. i. herb. Maluae, Violaria: an. m. ij. Semperuiui mai:
squamas iij. vel iiij. fiat decoctio. 3c in lib. i. dissolaue. Mellis communis coch. θ Butyri saliti coch. iij. succi Belae g. i. fiat Clyster. Eadem praestabit sequens, sed magis abstergendo stimulabit: 1 t. quatuor herb. Emollitiua ruin loco brancae ursinae, si non habetur. Atriplicem sumendo) Bliti, spinachiae, Belae, Cautium, Lactucae an. m. i. rad. Altheae J. l. herb. Parietariae, Mercurialis a n. m. g. Prunorum n. X. s lini g. g. sCucurb. cori quassat. I. g. loco iiij.s frig. mai. quae fer8 rancida sunt fiat decoctio, &in lib. i. di sibi: ue, Sacchari rub. Mellis Viol. an. g. i. quae duo pretier vim abstergendi etia in putredini resistunt)olei Violaram g. iij. vitellos ovorum n. q. Cassiae, vel Dia prunis sim p. i. Laricere, dissolutae prius cum vitello oui sec. artem 5. q. quae prae caeteris stimulat)Salis parum, fiat Clyster. Cuna amplius refrigerandum est, ut in causone, se parabitur: in. herb. Emollit. iiij. fol. Lactucae, Fortulacae . Semperuiui, Endi uiae, an . m. i. fl. Viol. Nympha E, Hordei an . p. i. s. Cucurb. F. f Melonum 5 ii Prunorum dulc. n. x. fiat decoreo, Min lib. Libssol e Sacchari rub. g. i. Mellis violar. g. i. g. Cassia: IJ cci Lactucae I. i. Salis parum, fiat Clyster. Quod si us B aeger pituitosus sit aut senex,&brisq; minus sit ardens, qualem quotidiana con tinuam esse paIamni, tunc teta erata magis eligenis