장음표시 사용
71쪽
accumulentur, tandem putridas hasce febres prosducunt, easq; saepenumero populares, si vitium in alimentis, quibus omnes passim ex necessitate vituntur , consistat. Qualia multa in herbarum leguminumq; generibus inueniuntur, vitiaque frugum praesertim existunt, quae dum frumentis, vel necessitate ob annonae caritatem a pauperiorisbus, vel casu cum nimium luxuriant, copiosὸ permixta a plerisque esitantur, sanguinem inficien, do, febribus hisce epidem ijs, in societatibus cis uium, vel expeditionibus militum grassantibus, occasionem praebent. Corrupta quoque alimenta & putredinis labe insecta,eandem in sanguine noxam deponunt: ut quae laudata alioquin nec per se vitiosa. Vel ante quam assumantur, talia evadunt. Vel ingesta pri,
Antequam ingerantur multa alimenta, vetusta te, vel humiditate putrescentia. vii sals menta caranis pisciumq; semiputrida, caseus putris: foetore& putredine sanguinis massam usu assiduo tandem inficientia, febres accersunt. Et quae cum inultis sint communia, veluti aqua, panistri caro, in longinquis nauigationibus, aut alias, corrupta. vel frumentum madidum in horrea congestum,eκ necessitate comesta, febres multis communes
Ingesti cibi facilὸ corrumpuntur, qui humido
excrementitio abundant a Ut sunt fructus praeseratim horari j, quorum usus continuus, ae statis te mispore, febribus, quae vel mox in autumno vel se quenti vere inuadunt, ansam praebet. Quae vero vel alimentosa, uti lac, & oua vel dulcia alioquin . in calidis ventriculis cito corrumpuntur, in bilem meracissimamco uersa, biliosos alios potius mora
bos, quam febres procreant. Sicuti de si ob cibo,
72쪽
C A v s AE. s3rum duritiem, tenacitatem: vel potius ob ventriculi , iecoris de lienis assectus, assumpta alimenta, aegrὰ cocta, crudiorem sanguinem gignant, alij affectus citius tunc, uti obstructiones, quam febres, nisi aliud quid accedat, sequuntur.
Retentio excrementorum sangumis fuligino, sorum, Ut vocant, seu potius serosorum& icho rum , quae continuo per insensilem transpirationem. interdum quoque per manifestus madores sudoresque eXpurgantur, quia sanguinem impudirum,&co ad ceruatis hisce excrementis, vitiosum
tandem reddit, putridas quoque hasce febres gluxnit. Haec autem uti varijs de causis supprimi pociunt, praesertim si ob otium 3e naturae inertiam haec excrementa non discutiantur: sic id astricta cute porisq; obstructis, corpore queextrinsecus aliberiore aere impedito, si haec diutius perseuerrent, maxime si aliae insapei accedant cauta, acci dere Quoque potest. Non quod sanguinis per po ros refrigeratione, aere intercluso, impedita, sangui Saccei datur primum, moxque putrescat: sic, uti in causis febrium diariarum, hoc a subitaneo frigiditatis, dum cornus calet, occursu prouenire posse diximus sed quia cute condensata. 'Acte inenta tenuiora per habitum corporis e Xspirare consueta, subsistant: dein&cirin tunc ab aere liberiore corpus persari nequeat se claustilari, humiditates excrementitiae sal, cure focoris man
tur& difflentur: sicuti videmus in locis o cc tu fis,
quae aer subire nequit, res muco si v qne tandem
obductas corrumpi: ita ac ex humiditatibus hisce retentisq; excrementis sanguine infecto . iebres putridas, non tame, nisi diu haec causa perseueret, quoque prodire. Ambiens nos aer ut putridis foetidisque exhalationibus, vel exspiration bus corporta putrest.*n-
73쪽
s F E B R. I v Mtium corruptus, inspiratione continuo attractus,& transpiratione corpora subiens, labem sua tan dem spiritibus, sanguini, cordi imprimens, febres putridas quoque excitare potest: easci, si multi
in tali aere versentur, accedatque dispositio ad suscipiendum apta, populares: r Onunquam et id m, si ab aegrotante talis pereXpirationem δc sudores in aerem quem haurimus, vel corpora moX nOstra derivetur putredo, coCtagiosa S. Quae tamen frequentius a maligna qualitate vel veri enata, qua potius corpus per cotagione afficit tir. quam sim plici putredine, scuti illic demo strabitur, accidui. In sit me- Non continuata cordi vasa, eX venarum &arte riarum genere . quae sic appellamus, sunt venae Meserticae dictae, venae portae ab hepates, in Pisi ita prodeuntis propa 'ines , ad viscera naturalia inda, a ικρὸν ventre inferiore dispersae. nulli bi ad alias partes, millesii m. nec ὁ profundo ad cutem vilibi, nisi iuxta podiacem , ubi haemorrhoidales venas dictas constituunt, emergentes. Arteriae enim, quae haῖ comi. tantur, eadem ratione, uti Illae quae cauae venae ramos sequun tur, omnes ab arteria magna progresisae , intermedio illius cum corde quoque continuantur. Invenis itaque me sera icis si humor pu . trescat, etsi ductus ab ijs ad cor pertinens, interis ueniente hepatis substantia, in quam UeCaru in eis serat carum rami omnes prius collecti; tursumque per eam dispersi cessant, sit interruptus; quia ta men in eandem substantiam hepatis, Venae cauae rami inseruntur, iacum osculis venae portae communionem quandam habent, fiarqi ab illis in illa cotinuo sanguinis transitus ; dein Sc arteriae a corde progressae, in lienis praeserti in substantia,'nec non & alibi, in ventriculo de intestinis, Venis me- sera icis coniungantur: huius communionis & via
cinitatis causa accidit, ut quoties vapores putridia venis
74쪽
uvenis me sera icis excitati, venae lauete & arteriae ramos proNimos implent, per eandem viam, uti continuae cor ipsum putri exhalatione petentes, putridas febres excitent: non tamen continuo ad finem usque perfectum, sicuti continuae dictae se bres perseuerantes, sed statis temporibus inter . mittentes rursumq; redeuntes: Idque quod ma teria putris non saltem procul a corde sit disita, quo nomine Sc continuas febres nonnihil remit
tere aliquo modo, non tamen cestare penitus,cum. cor semel accensum, antequam calor penitUS redimittat, noua in venis cordi continuatis evaporatione collect a, de nouo impulsum, calor; S eria cerobationes, sicuti diximus, certo tempore redeuntes proferat. Sed Scalijs de causis hoc euenit, ut invenis me sera icis collecta patrida exhalatio, &obloci distantiam, non assiduo cor pari impetu fe-
riens, febres procreet, quae non solum in eodem statu similes minime permanet, sed penitus quo que, ob viarum, per quas ad cor perferri debet, intaterclusionem aliquam, cessent & tamdiu inter mittant, quamdiu materia putris in suo quasi fo-CO coercita , non prius suas exhalationes ad corvsque transmittere potest, donec veluti turgens.&excandescens,& multum de se, & tetru in vaporem diffundat: qui cum ob copiam & aduersam qualitatem subsistere nequeat, naturamque irritet, ab ea quoque linpulsus, per dictarum viarum
transitum in venae cauae 3c arter aram vicino S ramos irrumpens, di ad cor usque penetrans .febres accendit, tam diu perseuerantes, donec quicquid e foco excussum eth, calore crematum diis petur, nonunquam Scin sudores abiens discutiatur: quo pacto intermittit penitus febris, donec alio mate. riei motu succedente &effervescentia, nouus paro sinus, citius aut serius, necdum eadem for-
75쪽
ma, sicuti haec mox explicabimus, recurrat. Caedle umquis nam Humor in venis me serpicis putrescat, qui causa coniuncta febrium est intermitten. tium; dem Antecedes putredinem accersens causa, consideranda Vectiunt.
Humor in venis me sera icis contentus, Sanguis est quoque, non tamen adeo purus 3c elaboratus. sicuti cum in hepate denuo concoctus, & ab eκ crementis serosis, bliosisque repurgatus, corpori nutriendo magis idoneus factus est: et si quamdiu adhuc in venis est me sera icis , portio ipsius pu rior, partibu&illic membraneis alendis possit suffficere quae eX diuersis quoque partibus, tenuiore nimirum & crassiore constat. seroque diluta est. Praeter quas tamen portiones, excre inenti iijs in super humoribus ex cibi potusq; portione conti nu8 genitis.&cu in chylo transeuntibus, plus minu ue prout eΚ ementa haec redundant, permiscetur: a quibus in secunda primum concoctione
repurgatus denuoq; elaboratus, in Uenam cauam transfertur. Eiusmodi autem excrementi iij hu mores, quatenias ser. sus quoque iudicat, seros iabilios evistulit. Serum enim expotu largo, Ac cibi humidioris usu assiduo genitum, venasque meserat cas pertransieni, secumq; alios humores, nunc crudos, nunc pituitosos, aqueos potius qui in mucosos deferens, ad venas emulgentes maiori sua quantitate, indeq; ad renes & vesica trideriuatur. Biliosa quoque materia ex assumptorum portios ne aliqua continuo nata, sanguini huic confusa, in
hepate primum ab ea in propriam illi vesiculam
destinatam repurgatur. Praeter quos humores eV- crementitios, nullos alios in hisce venis sanguini commisceri, quibus natura, sicuti praedictis duo bus certas vescas aut receptacula condiderit, senis sibus inuenire possumus: uti neq; lienem hoc nomine
76쪽
C a v s A. s mine eonditum, nec sensu, nec ratione licet colli gere. Putredo itaque in meseraicis venis suscitata, vixdum, uti neque in vena caua quoque feri posse diximus, separatiin in aliqua parte huiuε sanguinis, vel excrementis illi permixtis, cum haecno distincta, sed inuicem confusa sint, poterit corus stere, sed ubicunque suerit, totam illius quoque massam eo in loco inquinat: quae si ad eam putres dinem perueniat. a qua calidissimae exhalationes& sementissimae expirent cum nisi tales sint, ad cor usque penetrare, illudque accendere vix possint) tunc febres hasce procreabit. Proin neque a crudo, pituitosoque aut serosiore sanguine, eius
modi febres, cum nec ea ratione putrescere, Ac veis hementem calorem concipere, aut exhalationes
feruentes diffundere queant, gignuntur, sed ab eo redundante, alii potius assectus proueniunt. Sic. uti vero cum biliosa, quae huic sanguini semper permixta est materia, immoderatius collecta. nec in vesiculam, uti solita erat, aut non sufficienter expurgata, sanguinem bilios orem reddens, pu-
trescit; accidit, quod tunc effervescens, eiusmodi evaporationes feruentes. subtilesq ad cor usque facilὸ transeuntes, illud que inflammantes, Sc quae mox iterum dissipantur, exspirans, febres in te tamittentes causet. Eamque ob causam hunc sanguinem bile, vel flava, vel atra nimium perfusum, qualem per haemorrhoides nonnunquam eXcreis tum febres has soluisse comperimus,& ab infantiabus modo natis copiosὸ per aluum excerni vides mus, putrescentem febribus intermittentibus causam praebere, hoc modo, quo nunc explicabimus,
asseueramus. Biliosus sanguis diu saepὰ antequam
febrem producat, invenis coaceruatus, tande in putrescens & circa praecordia turgens atq; effeta uescens, exhalationesq; ardentes distundens, se
77쪽
siles primum partes, neruosas praesertim vellicans, facultatemque expultricem itimulans, frigus in principio paro simi calore cum sanguine ad in
teriorA reuocato excitat,moxque natura id quod molestat excutere nitente, oscitatione S, pandicu lationes. horrores, rigoresque, seu corporis tortius concussiones sequuntur : uti & alijs locis, si acris materia partes sensiles irritet, corpus quoque horrere obseruamus : sed Sc vomitio ob hanc facultatis expultricis comotionem in principio sae-pδ molesta est. Quibus circa initia se offerentibus, mox ubi exhalatio haec a praecord ijs, per dietis vias ad cor usque ascendens, illud accendit, ca Iorsuccedit, remittentibus tum eiusmodi frigoribus& rigoribus, nisi, sicuti aliquado accidit, tam subi to Tapores cor petat, ut ealor, ante qua frigus dessenit, iam sua proferat indicia, Sceodem tempore, M frigus, Se calor simul, sicuti in febribus epialis eue ni re diximus, sese offerant. Calore itaque eiusmodi accenso, qui nonnunquam a praecord ijs veluti exurgere videtur, uniuersum corpus aestuat, sitisque intolerabilis, aliaque a calore prodeuntia accidentia tamdiu perseuerant, donec vaporibus hisce per insensilem transpirationem sudoresue
manifestos discussis, febris sensiundo sinat seu in atermittat: tamdiu, donec noua portio, quietis tempore putrescens denuo, exhalationum eam quantitatem , quae nouum paroxysmum inducere pos sit, diffundat. Duratq; haec paro sinorum per vices continuatio. donec omnis ea quae putredini apta erat materia, ε corpore educta fuerit. quod per variae uaeuationum genera natura, Medici o pera interdum adiuta, praestat: nam & successiuὸ
in singulis paroxysmis pars bilios, illius materiae
putrescentis, partim in vaporem conuersa, calor
reque discussa consumitur: vel per corporis habi-
78쪽
C A v s R. sotum occultὸ, madorbue manifesto exhalat partim vero sero permixta per sudores grave olentes&vrinas, quae ob bilis permixtionem & calorem ad modum flauae Sc tanquam rubrae, acres Se foetidae post paroxysmos reddu tur, excernitur: morbusq; frequenter totus 'sudoribus soluitur : in quibus ficta si orbitiosae huius materi ei portio incute subsistat, scabies morbo curato, saepe succedit, non- nur, quam & alia externa vitia : sed & per vomitio, nem in quibusdam, non tantum vel pituita, vel bialis ἡ vesicula effusa in ventriculum, sed & de ma teria hac Θ venis excussa aliquid it terdum rei jci, tur. Quibus euacuationibus, paro Xysmorum alia quot vicibus factis, tandem causa febrilis penitus tollitur, febresq; desinunt: quod & interdum maiori vi per vomitiones vel diarrhoeas ars, naturaisue praestat, materiam hanc febriumὸ venis me setaraicis a sanguine secretam hac ratione euacuando: quo modo frequenter hae febres sanari tur. vii rarius c0 fusam hanc cum sanguine materia, per easdem cruentas vomitiones deiectioresue ei j ciendo: quae etsi fiant, periculo tamen, cum no sit usitata via, minimὸ carent: nisi venis mesera icis. quq ad podicem feruntur apertis, per haemorrhoides haec febrilis causa una cum sanguine permi-Xta , excernatur: quo pacto diuturnas quoque se bres plerunque quartanas. hac haemorrhagia cessare obseruamus, cum vix per alias sanguinis detractiones, quae venae sectione fiunt, aut spontaneo narium sanguinis fluore, cum hae sanguinem
e venae cauete ramis duntaxat exhauriant, venaeo
me sera icce nulli bi ad exteriora cutis, nisi circa anu in , ut dictum est, desinant, pro in nec causa sic tollatur, nis sorte, inanitis venae cauete per hasce euacuationes ramis, Θ venis me seraicis febrilis in
has rapiatur materia, febres intermittentes desi-
79쪽
6o F etBRI v Mnant: sed frequentius si talis fiat transitus, putris aisanguis, sanguini in venae cauae ramis commiscea tur, in cotinuas, uti ex intempestiua phlebotomias acta saepὸ accidere videmus, comulantur. Sed Scfit, ut biliosa haec materia a sanguine repurgata, seroq; tandem confusa, ab eoq; conteperata, illiusq; beneficio in venae cauae ramos translata, in corporis habitum & urinas, quae admodum tingit & co locat, infundatur: quod du fit, febris comitet et ro vel mox cessat, si tota illius causa eo excussa fuerit, vel si portio illius remanserit, nihilominus adhuc persistit. Interdum vero & haec materia in fi bras intestinorum infusa, erysipelata, colicos cruciatus enormes proferεtia, cessante vel remansite febre, prout tota, pars ue illius duntaxat eo profuissa fuerit, excitat :8 qui b. dein resolutiones&con. uulsiones, uti in illis locis explicatum fuit, perniciosae sequutur. Sed 3e biliosam hanc materia pondo librae, circa iecoris membrana coercita,& p Orstione aliqua spinae neruis inhaerentem, post moratem febricitantis cuiusdam sectione facta, Fernet. se deprehendisse testatur. Biliosus itaque sanguis
nimium in venis me sera icis coaceruatus, si putrescat, causa proxima Sc vera est febrium omniu inatermittentium, quae tum Ob interrupta viam, tum
tenues Vapores intermittere potest aliqua diu &redire. Verum quod diuersi mod8 hoc fiat, ratione diuersitatis Materiae tum etiam loci accidit. Materia haec sanguinis biliosi putrescentis, non eadem semper est, sed quemadmodum videmus
bilem segregatam a sanguine, nunc flavam, nunc viridem, nunc atram inueniri: eamq; vel tenuiorem, vel crassiorem : sc 3c dum sanguini venarum me serat carum adhuc confusa est, vel saltem invenis adhuc residet, variat: praecipueque in eo quod nunc Tenuior: nunc Crassior existit. Tenuio.
80쪽
Tenuioris & suidae bilis, qualis serὸ esse solet, Sanguinis
quae huic sanguini permiscetur, putredo, ante qua μο- ρr , neo deueniat, ut sebrem excitare possit. ad triduu sς vsque ex sua natura, ab eo tempore, quo iam prior da, ea a illius putredo discussa est, supputando, sere eXten- Tertianginditur: unde tertio die tunc rursum inuadens Te mittetis.
tiana in dictam fabrem efficit: Quae, si aequalis portio cum priore computruerit, eadem quoq; hora et 7M i. rediens , iustum aliquem seruat ordine: vel quod fit. Ac ffrequentius accidit, si maiorem illius copiam pu
tredo inuaserit, horam una aut aliquot anticipat: vel cum minoriam restat humoris illius ad putre, dinem apti portio, sereq; tota consumpta est, tunc& paroxysmi cunctantur, sensimq; febres desiniit. Sed & prout haec materia biliosa, pura, impurauefuerit, totius febris, tum singuloruin paroxysmo
Pura 8c nisi quod sanguini permixta sit, syncera alias bilis, cum calidior sit, Exquisitam tertianam.
ardente admodum efficit: cuius vapores cum clatius discutiatur, paro Xysmi quoq; breuiores sunt: febrisq: ipsa ob materiei citum motu non diuturana,vix septem circuitus eXcedens, existit. Impura vero si fuerit haec materia, crudo post iusquam pituitoso, serosoque hutnore,&sanguine permixta, uti fer8 euenit, tertianam Notham
in qua paroxysmi longius perseuerant, magisque inordinati existunt, febrisque totius tempus longius producitur, quia materia Sc copiosa Scinaris qualis est)excitat. Crassior ac veluti adusta si si bilis, quia tardius tunc putrescit, antequam eo deueniat: ut febrem eris opis iis excitare possit, longius tempus quoque requirit, mose pro in Sc ad quartum diem usq; paro sinus proa r p rotrahitur, Quartanam qi ob id dicta in febrem effi. cit. Quae eidem ratione, ijsdemque de causis, ut in