장음표시 사용
21쪽
snandi sunt, quibus hi motus sint proprij. Primo
itaque mobili motum ab ortu in occasum dederunt, nono coelo motum ab occasu in ortum se cerunt. Firmamento vero motusti trepidarionis
Successit postremo hic omnibus P. noster Christ.Clauius, qui iti suo in Sphaeram commentario, quem noue recudit, undecim coelos mois biles conatur astruere , & loco istius motus trepidationis duos alios motus nititur inuehere:
Et unicuique suum coelum adscribit, eo quod non videantur ipsi omnia Phaenomena , siue apparentiae per istum motum trepidationis posese saluati. Quid ex his omnibus sentiam pro babilius dicam , ubi de motibns coelorum ege
Altera diuisio sphaerae secundum accidens est, in Sphaeram rectam S obliquam. Illi habere sphaeram rectam dicuntur, qui habitant sub mquinoctiali. Dicitur autem Sphaera recta , quia horizon ipsorum intersecat aequinoctialem, &communiter omnes circulos illi parallelos θ& intersecatur ab eodem ad angulos rectos Sphaerales. Illi vero dicuntur habere Sphaeram obliquam, quicunque habitant cis vel ultra aequinoctialem, quia illis alter polorum semper e leuatur, alter semper deprimitur, ut quoniam illorum horizon intersecat aequinoctialem , Mintersecatur ab eodem . ad angulos impares Mobliquos, hinc patet primo in Sphaera recta v-rrumque polum iacere in horizonte , secundo, Sphaeram obliquam infinitis fere modis varia ri, prout
22쪽
1 Sptaram fodianis de S. Bosco. 19ri , prout quia magis accedit , vel recedit a
Petes, an ij, qui habitant itib polo habeant
Sphaeram rectam, an obliquam. Resp. negare aliquos habere obliquam , cum eorum horizon nullo modo, nedum oblique intersecet sequi uoctialem. sed aequinoctialis cuni horizonte coincidat. Assirmare alioS,negare autem habere rectam tantum, quia alter polorum illic maxime erigitur, alter deprimitur'maxime, tum quia aequinoctialis non intersecatur ab horizonte ad angulos rectos. Quicquid sit,est quae stio de nomine, Author magis videtur inclinare una cum aliis astronomis , ut dicantur habere sphaeram obliquam:
uomodo componenda sit Sphara ma terialut DRimo eligenda materia aliqua aerea , vel lia
- - gnea,vel chattacea, e charta solidiore & cras sore, & in tribus huiusimodi laminis , aut planis describantur tres circuli aequales ad ali quam latitudinem maiores , vel minores, pro magnitudine Sphaerae , quam voles com
Secundo, hi tres circuli, pretis uarii alij circuli defetibantur, dividendi sunt in trecentos se xaginta gradus aequales , id est , unumquemque quadrantem in 9o. gradus , quod i B i ut facita
23쪽
ut facile ex compendio fiat, primum duc ianea diametralem, quae a circumferentia circuli utrinisque transeat per centrum, hanc seca alia linea ,si uciametro , ad angulos rectos in centro, quod exacte & accurate debet fieri, quia minimus error totam operationem nostram reddet vitiosam,
tunc autem accurate id faetu cen se bitur, si duHillae lineae se intersecantes ad angulos rectos diui- dant circulum in quatuor partes, seu quadrantes plane aequales. Modus autem re cie secandi linea illam ad angulos te istos, seu erigendi lineam perpendicularem hic est, accepto alio circino nam si vis operationem tuam esIe rectam, optimum est non uti illo circino, quo duxeris circulos extendes quidem ultra latitudinem semidiametri
circuli ducti,&applicabis unum pedem ad extremitatem diametri ducti, ubi circuli circumferentiam attingit, & ab utraq; parte in ferme &sem per immoto illo pede duces altero circini pede utrinque duos arcus,&idem facies posito pede
circini in altera extremitate eius lem diametri,
notabis puncta,in quibus illi arcus se intersecant, ducta enim linea per illa puncta transibit per centrum,&intersecabit alteram ad angulos rectos,&circulum diti id et in quatuor partes aequales. Vt ulterius totum circulum diuidas,accipe circinum
priorem de immoto pede circumducas sexies per circumferentiam, incipiendo a puncto alicuius diuisionis, totum circulum in duodecim partes aequales, id est, singulos quadrantes in partes, qui singuli continent triginta gradus. Unam istarum partem diuides in ties partes aequales, S diuis a
24쪽
In Sphaeram Ioannis de S. Esco. πιuisa una parte reliquas, & sic habebis firculum
diuisum in omnes decem gradus iterumq; unum ex his portionibus diuide per medium ac consequenter reliquas, & hic habebis diuisum circuluin omnes s. gradus , quae diuisio in minoribus Sphaeris fere sufficiet: in maioribus vero iterum una ex his portiunculis, quinq; graduum diuisa in quinq; partes, ac consequenter reliquas, habebis circulum diuisum in 3 6 O. partes : melius tantum erit omnes quadrantes diuidere in 9 o. partes. hi tres circuli in Sphaera erunt duo Coluri, &aequinocticlis. Tertio describes intra duos e prioribus circulis in eodem plano, & super eodem centro, duos alios circulos, quorum quantitatem habebis , im numeres ab una diametro priore utrinq; versus eandem partem superiorem, vel inferiorem I 23. gia d.&semcijsq; numeratis ab uno termino numerationis ad alterum ducas unam lineam, haec linea erit magnitudo diametri duorum Tropicorum,qui hic describendi sunt. Quarto similiter duos circulos adhuc minores intra eosdem eodem centro describes, pro circulo archico & antarctico, quorum diametrum habebis, si a polo, vel puncto contactus diametri
superioris vir q; descendendo numeres M.gr.S sem. ducta enim recta linea a termino numerationis ad alterum,erit quantitas diametri illius circuli. Quinto, si planum tuum sit satis magnum, potes in uno existis describere etiam meridIanum,
qui ultro omnes illos iam descriptos describi de-B betalia
25쪽
het aliquo interuallo exiguo relicto inter ipsenti& circulum maiorem , qui coluro, vel aequino ctiali seruiat, eo quod tota Sphaera sub meridiano volui debe t. Sic pari modo horizontem in altero ex tribus
I lanis adhuc maiorem, & paulo latiorem descri-ere poteris, sic tamen ut media pars hori Zontis sit aequalis,meridiano, quia in ipsum meridianus debet recumbere. His omnes circulos nullo negotio in suos gradus des ribueris, quandoquide omnes h Aibeant idem centrum cum aliis, qui iam sunt in suos gradus diuisi, nam si regulam applices, centIo,& singulis gradibus circuli iam diuisi, ubicunque regula secabit circulos, vel minores, vel malores, ibi crit nota dus idem gradus, qui in alio est signatus in maioribus circulis, maxime si non sit magna Sphaera,suiliciet quintum quemq; gradum notare,vel sane secudum quemq; , sic ut unusquisq; gradus notatus duobus aequi ualeat.
Septimo, omnes isti circuli, sic distincti sui, gradibus poterunt o plano eximi, deinde connecte di erunt inter se, ac primo duo cireuli e t tibus maioribus primo descripti, qui serviant duobus
coluris, ita coni uagantur, ut secent se ad angulos rectos Sphaerales. Puncta a. illa connexionis erutpoli totius Sphaerae, ac proinde per illos debet extendi axis, in cuius medio sit paruulus globus, praesentas terram. Addatur circulus eiusdem magnitudinis, qui secet alios duos a angulos rectos Sphaerales, ita ut utrinq; distet sequat ter a polis..Addantur duo tropici, utrinq; versus VzrΠmque pglum aeque distantes, aequatori 23. grad. & sem. - 4 . - iniolis
26쪽
in ipsis coluris numeratis, similiter duo circuli Polares coniungantur utrinq; duobus coluris numeratis ab utroq, polo 23 .grad. & sem. qui etiam erunt aequidistantes, ¶lleli aequatori, tropicis, & inter sese. Odi avo, his finitis formabis Zodiacum ex materia minus spissa,ad latitudinem Q. grad.in colu- Tis numeratorum , cuius diameter erit aequalis diametro aequinoctiali, ita ut totum quinoctia- Iem, tanquam Zona exterius possit complecti, in unius Zodiaci modio exterius formabis lineam
eclipticam distin ctam 36o grad. aequalibus, stupra lineam qclipticam nomina & figurae in .signorum Zodiaci pinsantur, ita ut singulis signis 3 o. grad.
attribuantur, & in unoquoq; quadrante sint tria ligna. Et statueda sunt eo ordine, quo sint in Zodiaco,ita ut aries sit primum signum,taurus secudum, &c. ut infra, in ferme poterit ascribi numerus graduum. Porro hie Zodiacus aliis circulis in Sphaera ita apelicabitur, ut primus grad,arietis&librae tangant circulum aequinoctialem in punctis ex diametro, oppositis, primus vero gradus cancri tangat tropicum,cancri,& primus gradus capricorni, tangat tropicum capricorvi. Nono, hic confectis meridianus erit applicandus axi,ita ut intra illum tota Sphaera circumu'luatur. Item firmandus est horizon pede aliquo, vi immotus perseueret,&ineis recumbat meridianus, quia meridianus non possit in orbem verti,sed eleuari possit, & deprimi, pro varia in diuersii regionibus poli eiqua
27쪽
De Husione totim machinae mundi. SVbiungit Author diuisionem machinae munia
di,in aetheream & ese meo tarem regionem, e- Iemt .matem dist ibuit in stra quatuor elementa, in teri am, aqua m, aerem, & ignem, de quibus in inlibi is de coelo. Tantum nota,ter amisse mundi centium,eir ca quod caetera omnia volvuntur , secundia Omnia elementa pergora orbiculariter Vnum quodq; inferius ambit e, FI tera quam,quae siccas quasdam terrae portiones relinquit, e vita dis ponente, ad hominum & animantium, Vitam, terrio a rem in s. D. giones distrabui, lupremam, mediam, infimam, de quibus in lib. de cos. Zc licet..er 'cundum ne totum sit circularis, tam se cundum conuexam superficiem , quam conca uam, tamen diuersae regiones aeris secundum alterutram superficiem ni gis, vel minus dilatantur, pho mai re accessis, vel recessu, ad aequinocti Myel polum, ut sub aequinoctiali suprema reg olit latissima, media vero angustissima, sub polis vero contra suprema & infima sint angustiores,inedia ve o latior.
An caelum moueatur quo motueb Vpponat hic, quod ix ferius erit probandumsc tum csse rotundae figurae. Fuerunt.
28쪽
In Sphaeram Ioannis de S. Bosio. 2I
Fuerunt, qui asseuerarent coelum quiescere, terram moueri, sed ea sententia nihil habet probabilitatis, quia si ita esset, planetae inter se non haberent tam diuellum situm, ut nunc coniungeretur, nunc plane disiungeretur,ut luce clarius est in Sole & Luna. At vero e recentibus Philosophis Nic. Copernicus, vir acri ingenio Solem voluit esse immobilem, mundiq; esse centrum, terram , caeteraq; astra variis motibus in orbem ferri, sed cum constet, omnia astra fixa a no bis aequali abesse distantia, ut patet Stellas etiam intuenti, solem vero inaequali distantia, a diuersi firmamenti partibus abesse , necesse est teriam centrum e Te firmamenti, & consequenter mundi. A lij censuerunt, unum esse coelum, illudq; immobile,ast: a vero in eo, per quosdam quasi canales moueri, 't aues in aere, aut pisces in mari, abortu in occasum. Alij ex ijs, qui octo coelos posuerunt, cados omnes moueti una cum terra, ab
occasu in ortum, sed terram celerius, & hinc fieri, ut astra nobis oriri, de occidere, videantur moueti ab ortu in occasum. Alii omnes coelos moueri ab oriente in occasum, sed coelos terra velocius Verum omnes illi terrae motus sunt commenti iij,
frustraq; ad eas recurritur ang istias. Alij coelos
tantum moueri , omnesq; ab ortu in occasum, quia tamen unum altero celetius mout tur, hinc fit, ut inferiores coeli, qui minus celeriter mouentur, videantur retrocedere, vetius oriente . Ratio horum est, quod videantur duo illi motus, qui communiter statuuntur abAstronomis,ab oriente in occidentem, & ab occasu in ortum, esse
29쪽
26 Ternard. Moriseni comment. contrarium, ac proinde non posse esse in eodem
Communis sententia Astronomorum est, sta . tuentium decem , vel nouem coelos , mobiles, duos esse in cis motus praecipuos, R maxime apparentes, prior est, ab ortu in occatum, hunc mo
tum dicunt esse proprium supremo ordini, seu primo mobili, iidem motum peragrant rapidissi es pacto 2 .horatum, super polos mundi,secuq; omnes inferiores orbes motu diurno rapiat, qui motus perspicue deprehenditur ex eo, quod Sol, Luna, &c. ex parte orientis exurgunt, ac deinde continuo quodam lapsu ferantur in occidentem. Quod autem hic motus sit continuus, facile est depIehendere, &vmbra corporum, vel stili alicuius , quae continue mouetur, crescit, vel decrescit,vel sane ex astrosum altitudinibus, quae con tinue mutantur. Alter motus est ab occasu in ortum, qui solum est in nouem inferioribus orbibus , non au tem in primo mobili, hi igitur orbes infe ζ iores, licet continue volvantur ab oriente in occidentem, motu primi mobilis, tamen etiam alio motu se untur ab Occidente in orientem , non quidem simpliciter, quia ab oriente versus occidentem accedunt, sed notadum quid, quia nimiium paulatim a J signa magis orientalia
Vbi nota, Astronomos duos constituere Zodiacos, unum immobilem, in primo mobili, que diuidunt in n. signa, diuidunt enim Astronomi
Zodiacum in I a. partes aequales , ita ut unum
qiipdque si3num triginta Sradus.cina tineat, haec
30쪽
In Sphaeram Ioannis de S. Psy. 27
haec autem signa hoc ordine ac pomine cenet
Aries V Taurus HGeminin Cancer, o Leoo Virgo 1 Libra Scorpius a i Sagittarius TCaptionus Io Aquatius tara Pisces X. unde versus. Sunt si titi, urM,Gem , Cancer, Mo, Virgo, Libraque, Scorpius, Arcitἐnens, Caper, Amῖbora, Pisces.
Similem Zodiacum ponunt in nona Sphaera. sed mobilem non tantum ad motum sui orbis, sicuti etiam signa psimi mobilis , sed ita ut signa huius diuersa primi mobilis subeant paulatim , moueanturque sub ecliptica primi mobilis. Sol itaque & reliqui Planetae S Stellae iuxta horum sententiam semper feruntur ad signa magis orientalia, primi mobilis , ut Sol. v. g. in aequinoctio verno subest arieti primi mobilis , postea succedit ad taurum,quod est signum magis otientale, ac deinde ad Geminos . & sic consequenter : donec omnia signa integso anno permensus fuerit,& redeat iterum ad arietem, Hic autem motus non sit, sicuti prior super polis mundi sed super polis aliis, qui dicuntur puli Zo- a diaci, qui distant a polis mundi, a R. grad.&bem. qui motus aiunt, est ita connaturalis&proprius inferioribus orbibus, ut i non raperetur a primo. mobili ab oriente in occidentem , simpliciter mouerentur ab occidente in orientem, aequaliq; spacio absoluerent. Hunc porro motum non e lle impossibilo,probant, quia hic motus non est motus ad orientem simpliciter , sed secundum quid, non enim potest dici ci ci simplicites accedere OΠzmen