장음표시 사용
31쪽
orientem, sed potius contra ad occidentem cundum quid tamen mouentur ad orientem. qinaparti primi mobilis seu signo magis orientali magis appropinquat, & declarant exemplo eius, qui in naui positus motu nauis rapi ur, V occidetem versus, ipse vero motu suo a puppim accedit, quae pars est magis orientalis, &licetis simpliciter ad occidentem accedat, quia nauis loge celerius mouetur,ad cuius motum per accidens mouetur, per se tamen motu suo tendit ad partes nauis orientales. Secundo declarant exemplo muscae, vel formicae, quae existens in rota voluitur ad motum terrae, & nihilominus ex altera parte proprio motu contranititur, & versus alteram partem incedit. Et hos duos motus non putant posse in coelis negari,aperteq; deprehendi ex eo, quod planetae licet ab oriente in occidentem vergant, nunc tamen uni signo sub sint. nuc ab eo distent,&alteri magis orientali sub sint.& coniunganturiquod quia idem etiam cotingere viderut in octauo coelo, licet id fiat lentissimo motu,ut ne quidem centum annis unum gradum absoluant, ideo necessarium putarunt, constituendum aliud seperius coelum, secundum coelum si pra firmamentum adiunxerunt, qui putarunt se ad liticalium modiis in firmamento deprehe- disse, de quo nunc agemus. Tertius motus est, motus accessus & recessita, sue trepidationis, quem noui Astronomia ΑΘ . annis circiter constituerunt, eumqt, dicunt proprium esse octauae Sphaerae, quae deinde eundem modum imprimant orb bus inferioribus, quem ideo
32쪽
In Sphaeram Ioannis de S. Bosco. 29
ideo trepidationis vocat, quod coelum hoc modo quodammodo trepidare videatur. Hunc autem dicunt fieri super principiis librae octauae Sphaerae,circa initia arietis & librae s. Sphaerae desci ibant, paruos quosdam circulos, quorum semidiametri contineant nouem gradus. EumvCro motum posuerunt, tum quia viderunt Stel-Ias fixas inaequaliter incedere ab occidente in orien tem, nunc velocius, nunc tardius, nunc non moueri. Huius itaq; inaequalitatis per hunc motum rationem reddere conabantur, tum quia ad- Uerterunt maximam solis declinationem fuisso diuersis temporibus diuersim , nunc maiorem. nunc minorem.Item aequinochia accidisse, prius .
quam So i pervcniret ad principia arietis, de librae primi mobilis, vel postquam ilia iam pertransierat, quae varietas in hunc motum trepidationis videtur reii cienda. Sed hic motus merito multis suspectus est, de Clauio displicet, in cuius locum in postrema suae Sphaerae editione,duos alios motus inuehere conatur, atq; adeo loco unius coeli duos alios substituit. Vei um superuacanea vid tur tot motuum coelorumq; multiplicatio& apparentiae istae facilius multo quam tot motuum cestorum q; multiplicatione solui possint, de quo capitestquenit.
CAPUT VI. Ruot tandem simponendi cilic
v I. non possitiati neptiae argui eos, qui unum tantum statuunt coelum mobile, si modo ea sen
33쪽
tentia bene explicetur, non ut antiqui censebanti Philosophi. Primo igitur hoc coelo debet statui firmamentum, in quo sunt stellae fixae, quae cum' per totum coelum sint siparis,eandemq; seruent a terra distantiam, & inter se eundem situm, propinquitatem seruent,recte infertur, in eodem aliquo orbe,in quo sint fixae,qui ad cuius moturn
Secundo,quod ad Planetas attinet,non e sse illos in aliquo fixos orbe, sed in corpore aliquo subtili, quod recte aetherem vocabimus , moueri ab intelligetia, quae unico motu ab oriente in o C cidentem no perfecto circulo, sed per Spiram ilios volvat sensim Planetam nostro capiti nunc Τ pidquiorem ,nunc remotiorem,& sane longe facilius haec sententia explaeatur, quomodo Sol ad nos accedat & recedat . qui fiat ut maior sit nunc Solis declinatio, nunc minor, φ intelligentia ita solem regat , uti nouit esse conducibilius ad bo-D u vruuersi, quomodo ad signa orie talia accedat,u, ita in orbem volvatur, ut tamen firmamentum
itemq; superiores Planetae paulo citius gyru.vnil absoluant. Vnde tota illa di ricultas de duobus in
uno coelo motibus ab Oriente in occidentem,&α contra, in hac sententia cessat. Deinde omnes illi excentaci Epici cli, qui videntur esse Astrono motu figmenta in hac sententia sunt iup uacanea, cu maiora terra eleuatio vel depressio versus ter ram,quam excentrici dicunt, fieri possit ab in te Liigentia nune eleuante nunc deprimente Planetam, iuxtabonum uniuersi. Ratio a. cur n 5 videa
34쪽
In Spharam Ioanni, a S. Zosco. 31
pus, quod superuacaneum videatur tam vastos orbes, tam crastas pro unico Planeta vehendo, cum haec ratio videatur utilior & commodior. Tertio dum deprehensum sit etiam Stellas len to motu accedere & recedere , vertice nostro, consequens est, ut in hac sententia alteratur firmamentum volui ab Otiente in Occidentem,
sed stiper Polos mobiles, qui huius accessus vel
recessus Stellarum a nobis sit causa, modo in a. conclusione a nobisi xplicando.
Obiici hic posset i .hinc sequi Planetas moueri, ut pisces in aqua, vel aues in aere.
rion esse absurdum, Allia moueri in subtili
corpore sicuti mouentes pisces in aqua, vel aues in aereued esse ab sui dum hoc modo moueri in corpore denso & solido, uti videbantur olim asserere Philo phi. Si tamen ili' inodus loquendi non placet, dicas moueri ut globus tormero bel-- lico excussus per aerem , neq; in eo videri potest' quicquam absurdum. Obiicitur 1. re ut corpus illud labtile & tenua
motu rapidi sirino Planetarum calefieret ac incenderetur. . hi motum de se non esse calcflctivum, neque ignire nisi per accidens ratione alicuius attr: tio nis coniunctae, ut cum acuitur culter, vel propter variam agitatione & concitationem spirituu vitalium, ac me brorum comprestione m, c u zm bulamus, imo etiam cum iasum modo stamus. Cum a. tatum movemur, etiarnsi celerrime, ut fit cu quis in naui quietus mare vel rapidissimum flumen nauigat non incalc scit, nedum externo corpori calo: sin
35쪽
calorem imprimat. Addo vero hoc corpus subtile esse incorruptibile, neq; a qualitatibus primis alterabile. Petes: an diuisio illa qua continue 1ccatur&diuiditur a Planeta moto, non obstet insori uptioni λυ Non obstare incorruptioni, tantum obest corruptio, non a. diuisio, & cur magis repugnet
dari corpus huius nodi subtile , quod permeari possit incorruptibile quam solidum & crassum,
verum quia haec sententia non est,&am illorum
forte sensiu abhorrebit, hic quoq: illud usu venit: loquendum ut multi, sapiendum ut pauci. Itaque
vide dum nobis quid probabiliter dici pollit, posito quod coeli sint crasti & solidi.
Dico ergo 2. maxime probabilis mihi etiamnum videtur eorum sententia, qui octo tantum coelos mobiles statuunt, primo quia in hac lententia unicus ab Oiente in Occidentem cum aliqua in D:xione a Septentrione in Austrum unicuiq; coelo t an tum atri ibuitur,& Lassicit ad intelligendum quomodo ascia accedant dia recedant
Srcuodo quia haec sententia coelos non multiplicat sine necessitate, superuacaneum a. videtur coelos constituete ubi nulla sunt astra, quae ab ipsis deferantur, cum coelum lccundum Aristotelem sit pro prcr motum astri. Tertio qui i omnia facili modo explicat, si modo unicuiq; coelo non tribuant ut poli fixi & immobiles, sed ipsum continue polos mutet, sicut quemadmodum Sol quotidie mutat puncta ortus & occasus, sic continue habeat noua puncta,
36쪽
super quibus volvatur , quae tamen semper re spondeant punctis illis quae fit gunt Astronomi esse polos mu li, ita cum Sol ab aequm octiali cir-ctilo recesserit uno gradu eli rin planetum illud,
super quo voluebatur, qu 'ndo erat in aequinoctiali circulo, di respondebat polis mundi,I. m re Ceis rica polis mundi uno gradu, & cum Sbi per-ue.ὶ erit ad Tropicum Cancri,idem p ta icta ira recessi rua polis ina di 1 i. gradibus & seniis, sicuti Sol recessierit ab EEquatore a 3 .gra bus & .emis. Hoc igitur posito facitas est ratio e xplicandi quomodo Sol idem est indictum de abis planetis)nunc ad nos accedat, nunc recedat, de cur continue ad orientalia sigria videatur accedere, accedit
v.ad nos, de recedit, quia totum coelum in quo est fixum adlat tudinem gradu irin 7. infled itur ab Austro in Septentrionem eadem scilicet latitudine, quae est inter Tropicum Cancri S: Tropi- cum Capricorni, continue mutando puncta super quibus mouetur,inteli 1 gentia ita di pensuate motum coeli ad bonum uniuersi: nam recedente punctosaper quo in ovebatur ante aliquot dies uno gradu a polis mundi vel sus horizontem vel
verticem capitis nostri, necesse est Solem etiam accessisset ad verticem nostrum vel recessiisse uno glada. Hinc fit ut Sol toro anno nunquain conficiat integrum circulum, sied accedbndo de recedendo continuet in gyrum ac SD am Voluatur, muteti puncta ortus & occasus. Qu 3d eo vide tur ad orientem accedere siue magis orientalia
signa subire nascitur ex eo, quod signa 8. Stiliae: α & consequenter illa quae noui Astronomi fin-
37쪽
Bervarae Mori sani comment. immobilia in primo mobili citiin
absoluant circulum unum vel gyrum , ita Vt v. g. Solem absoluto uno gyro post se uno f re gradu orientem relinquant, non quia Sol ad
rientem accessit. Haec autem sententia neque excentricos , neqὸ ei icyclos e Planetarum Orbibus tollimus, quia Phaenomena siue appa entia sine illis siluati non pollunt, imo quod hic asserimus de coeli inflexione a Septentrione in Austium, α contra ad latitudinem 47. graduum debet intelligi de orbe excentrico Solem ac Planetam deffretate,'o bes v. totales non mouentur hoc motust
Septenti ione in Austrum nisi forte dicantur m ueri exigua inflexione ad saluandu ea quae tribu inantur tui trepidationis, hinc vero fiet, ut maxima Solis declinatio non semper sit eade,& Sol aequinoctiu interdum affcrat, antequa perueniat ad punctum Alietis &Librae. quod in primo mobili A st, onomi immobile statuunt, vel postquam transierint.Quarto ideo haec sententia mihi veri similior videtur u altera pit na sit tricis, & molia parum pro b Abilia adferat vel primo, quoc coeluvnumquodq; isperius rapiat in serius, illiq; suum motum imprimat contra proprium morum,sic ut una intelligentia mouendo suum coelum quo
dammodo contra alteram nitatur. L. non videtur quomodo unum cinium alterum rapiat, & maxime aeque celeri motu, cum utrumq, coelum marixi me si politum , deinde quis non videat difficile esse explicare quomodo se per tot polis unum idemque moueatur corpus, & tot diuersis motibus ulterius peto, quomodo orbis partialis e
38쪽
centricus secundum quid in f rio . habens par
tem coi uexam ex Centricam rapiatur a nouo c in
Io motu ab occidente in orientem, cum non sit contiguus superiori , qui moueatur isto motu, sed intercedat excentricus simpliciter deferens Planetam , superiores a. o bes non mouent suo motu inferiores nisi contiguos. Praete ea cum singuli Planet itum orbes non etiam mouent suo motu infectores 7 Denique cum dicunt orbes inferiores moueri motu diurno super polis mundi , vel intelligunt quod moueantur super po-lic primi mobilis, & hoc dici non potest, quia
non est imaginabile, quod aliquis orbas mouea tu; super polis alterius orbis & excentricis vel intelligunt quod moueatur super polis duobus, quiret pondeant duobus polis mundi. seu primi mobilis , sed neque hoc dici potest, eum nullum sit punctura immobile in inferioribus orbibus: .omnia vero secundum ipsos praeter polos Zodiaci mouentur ab occi lento in orientem, de quis imaginetur unam Sphaera rn super polis immobilibus uno motu volui , & tamen super aliis alio motu volui, imo videtur implicare, hinc vi
deatur sequi polos illos esse mobiles &immobi
lis. Dico 3. si quis velit sequi sententiam communem ponentem Y o coelos, primum mobile cceld Cristallinum, Firmamentum ac deinde .Plxne tarum .id commo lius ficiet si non dicat sim 'lici ter esse motus diuersos in unoquoq; coelo, sed v- num diuel simode, modificatum , motu proprio,
39쪽
raperetur ab alio ,& ab externa vi coeli rapientis: Sicut unus est motus pilae ex alto cadentis in terram recta quidem linea quantum est ex se, sed tamen later. liter cadentis impulsu Venti. Ita eius qui fertus ad motum nauis Zc proprio motu in alteram partem fertur vel eius qui motu nauis se rur & malum ascendit, hicn. non possunt dici simpliciter esse duos motus, cum ad unicam tantum praesentiam localem tendat, sed unum tantum varie a diuersa vi rtute modificatus: imo quicquid fit de veritate priorum conclusionum, haec nobis fere sententia ac loquendi modus in progiese fuerit seruandus, ut cum Astronomis consentia- Irriis, positis n. illic coelis ac motibus diuersis, cae- ista Astronomi facile explicant.
. sisnamsit Periodus omnium motuum αε-
ΡRimum mobile secundum Astronomos unuformiter super polis mundi immobilibus mo
uetur ab oriente in occidentem spacto 2 . horarum aequalium, secuinq; rapit omnes inferiores coelos qui motus ob eam causam diurnus vocatur, licet inferiores orbes continue d motu pro prio nonnihil ad orientem retrocedant. Is a.mo tus in proprio mobili est ira uniformis, ud quodlibet pu:ncturnineo assignabile semper cosdem icirculos describat, maiores vel minores, p olit apolis magis vel minus recedunt, nouunt coelum propitum
40쪽
In Sphaeram Ioannas de S. Posco. . 3
proprium motum ab occidente in orientem absoluit, iuxta Astronomos spacio, '. millium an norum , quem nonnulli annum Platonicum vocant , ita ut spacio I 3 .annorum circiter unu gradum conficiat, & spacio 4OO. annorum tres fere gradus:pacio v. O o o. anni rum circiter vel paulo amplius unum senum obsoluat. Ptolomaeus Vero hunc motum vult absolui spacio 3 6. milliuannorum,ita ut gradum unum Ici ci anniS percurrat. Octauum coelum, i. e. firmamentum praetermatum diurnum quem habet a primo mobili, quemq; uno die naturali una cum illo absoluit de motum ab occidente in orientem quem habet an Ono coelo, qiremq; aequalicum i pso spacio i. e. 49. millium annorum absoluit, habet iuxta A- .stronomos motum proprium scilicet trepidationis quec s. explicuimus,absoluitur spacio o oo.
aunorum,secundum v.nostram sens etiam praecedente capite explicatam concl. 2. habebit motus
duos sibi proprios, vel potius unum modificatum per accessum &recessiim ad Septentrionem uel Austrum, quae inclinatio dicetur absolui 1 pacto 6'oo. annorum, sicut Stella omnes suos gyres illo spacio sint absoluturae, tamdiu mundus staret ,α reuersurae ad primum punctuin, Vnde cor-perant in gyrum volui. Saturni orbis proprio motu ab occasu in o tu fertur sipacio 3 O. annorum, quo absoluto tedit ad idem punctum. Iupiter motum suam absoluit spacto in anno