장음표시 사용
51쪽
Ias subterraneas continue ad replendia vacuum, ne verae illae sint sine ullo corpore, quod etiam videmus contingere in tubis C ii ex s. Dices r. est contra naturalem inclinationem
Esse contra naturam, ut aqua sit sub terra, ita ut terra sit supra aquam,&premat aquam, cum terra sit grauior aqua, ac proinde insa aquam feratur, sed non est contra naturam, ut aqua reples aliquas terrae cauitates sit intia alteram pactem tetrae literalem illaq; deprcssior. Dices 3. natiuus locus aquae est esse supra terra,& totam terram ambire, sicuti aliorum Elementorum locus natiuus est locus ille in quo inferius Elementum ambit. υ illum ess natiuum locum 1 quae,& si omnes aquae, quae sunt in terrae cauitatibuq,erumperent, vi factum est tempore diluu j totam terram ambiret, seit Deus ad hominis tu 'nimalitium vitam aquarum parte Merra conclusit, quam aquarum sub terra congeriem abyssum vocarit.
- terra sit centrum uniuersit . .
CEntrum alicuius Sphaerae duas habere debet
conditiones, I Vt medium obtineat & aequaliter ab omnibus extremitatibus Sphaerae dillet. 1. ut sit in diuiti bile ac punctum vel mathematice vel physice, collatum lcilicet cum sua Sphaera. Dico igitur: Terram cste mundi centrum .PrΟ-baturo
52쪽
batur, quia ei utraq; conditio illa competit , ae primum, quod ptima illi conditio conueniat,
probatui primo, quia stellae aequali tria nobis absunt,ut patet, qui siue in ortu, sue in occa ii, siue iuxta Meridianum ci culum seclusis vaporibus aequalis magnitudinis appa ei. a. quia medietatem coeli v bivis terrarum simus, terri per contuemur : E aeque distamus a coelo, alias v. ab ea partea qua ira nus distremus minus quam medietatem coeli videremus, aba tera parte plus dimidia
Coeli partem. 3. quia Ecliptis Lunae non fieret in loco ex diametro loli onosito, sed posset in multis aliis coeli pallibus contingere. Deinde quod secunda conditio terrae conue- .niat, probatur, quia licet terra in se spectata sit magna moles, ac proinde mathematice loqueniacto non debeat dici centrum, tamen cum fi .mamento collata instar est puncti, neq; vllam habet notabilem quantitatem. Quod probatur i. quia Horizon noster diuidit nobis coetu in duas pa res aequales. E. terra se habet i star puncti, neque notabit s est distantia superficiei ter, te a centro mundi. 1. Minimae Stellae quae limi m firmamento conspicuae terram superant dScies odi res, sed illae se Libene instar puncti, E multo ius gis terra. 3. in terra constitui veras altitudines stellarum ac Planetarum supra H rizontem excipe tamen tres inferiores Planetas eonim'; vera loca per
instrumosata noth. matica dc prehcndimus, non secus, ac si in cerro teri se exist remus, p. terra et ul
lam habet notabilem quantitatem respect u illorum,etiam Solis. Idem dici potest de stellarum &D Plane-
53쪽
Planetarum distantia, terra, quae eadem e sse de prehcnditur iuxta Horizontem & Meridianum iuxta circulum. q. hinc sequeretur quod umbrae syli horologiorum non ottenderent nobis vela horam, nam cum repraesentent nobis axem mu- di qui per ce trum mundi transit, vel ipsum mundi centrum, si e stet aliqua notabilis quantitas semidiametri ters ae, non certo posset subire vicem illius gnomon hic interia existens aut gnomonis extremitas.s si fingamus duas lineas aut radios visuales, quorum Vnus per centrum terrae transeat usq; ad firma metum, alter vero ducatur ex sepe scie terrae convexa pa allela priolis nullius erit momenti arcus qui abscindetur in firma meto ab istis duabus lineis,& fere quadringentesima tan tum pars unius g adus, ut ostendit Clauius. 6. cusemidiameter firmamenti usq; ad concauum ipsius iuxta Astronomos contineat teri ae semidia metros f mis tanta scilicet est distantia centri terrae a firmamento fit ut mundus seu globus totus qui continetur inter concauum firmamenti,habe at hac proportionem cum terra, qualem habet hic numerus I assis Oo9s7oj8. ad unum, quia triplicata est proportio Sphaerarum ad diametros vel semidiametros. Cum igitur respectu tanti numeri unitas nihil sit iam terra cufirmam et o collata nullius erit maguitudinis notabilis. Idem etiam dicendum fere de terra colla-i,ta orbi Saturni, Iouis, Martis,& propemodum et iam Solis,cum experiamur Vmbras non variari, neq; fieri maiores saltem perceptibiliter C tione semidiametri terrae quod alias cotingeret ii terra Z . respectu
54쪽
D Sphaeram Ioannis de S Boisib,
respectu orbis Solis haberet notabilem aliquamquam itatem itemq; omnia insitumenta mathemati ei essent incerta, rej ctu vero trium inferiorum Planetarum iam te ra habet notabilem quant: tatem cum singilis horum sit maior;&ies maui festa est, si confeiatur terra cum Luna.
S Tellas in coelo posurrunt Astronomij ryri l
non si ut piutes conspicuae, quamuis forte sine longe plurus, quae ob pa ui atem &distantiam vix percipi possint nisi scrte maxime sereno coelo ut fit interdum sy me, qu rum multitudo cuna distincte haberi non possit, nullam illarum rationem habuer ut Astronomi Hasio21. stellas disetribuerut Astronomi in s.constellationes, quia vero stellae inter se formam aliquam vel animalis vel alicuius alterius rei conserce videbantur, tales earum rerum imagines fit mariti rato assinxerunt , ad quas singulas certum stet liarum numerurotulerunt. Constellatio itaque nihil est aliud, quam stellarum aliqua multitudo, certam rei alicuius formam aliquo modo exptimens. Hai uiri constellationum nomina peti possint ex Clauio vel globo aliquo coelesti, una cum earum figuris. Item Astronomi iuxta maiorem mino rem que quantitatem stellarum sex in ijs differentias posuerunt, quas differentias magnitudinum nominarunt. A liae itaque stellae sunt primae magnitudinis , quae sunt numero Is D, ',' sissi
55쪽
1t Bernata. Mori sani comment.
aliae secundae quae sunt numero s. aliae tertiae quq sunt numero χO8. aliae quartae numero 74. aliae quintae 2I7.altae sextae 9. Praeter has quinq; alias animaduerterunt, quas nebulosas nuncupaue-Lunt: Nouem item alias Obscurior s qiuae vix conspiciuntur, quae omnes simul numerum Iorais coniiciunt.
'Earum caeterorum os Aurorum magniti idoGorum, tuter se Or cum terra pro S Tella quae uis primae magnitudinis continerter re magnitudinem centies septies,&fe: e v nam sextam amplius. Stella quaevis secundae magnitudinis continet terrae magna ludi em nonagies & amplius quam unam octavam. Si ita que- Dis s .magnitudinis continet terrae magnitudinc septuagies bis & unam tertiam fere. Stella quae uis . magnitudinis continet tersae quantitarem fere quinquagies quinquies paulo minus. Stella
quamis s. magnitudinis continet teriae magnitn-dinem tricies sexies Sc unam octauam sere. Sextae v.magnitudinis continet eandem terrae quantitatem deci eo octies & unam decimam fere. S i tu nus continet magnitudinem terrae 9 Lδc unam octavam. Iuppiter continet eandem M. iu se mi Ds 'haerae. Mars continet semel tantum Se semicsphaerae. S bl continet terrae m ignitudinem i66. de tres octauas. Ve
aus minor e it terra tricies si pties
56쪽
In Sp eram Ioannis de S. Boso. I;
& paulo amplius. Mercurius minor est terra vicies semel millies nongenties quinquagies bis. Luna minor est terra tricies novies&paulo plus quam una tertia.Sol a. continet Lunc magnitudinem 613 9. & fere quintam. Ex quibus colligas omnium astrorum maximum esse Solem, Mercurium minimum.
uantus sit terrae ambitus ei que diameter
SVppono quo supra probauimus terram e sie
rotundam & in medio mundi sitam. Suppono a. Varia nomina mensurarum apud Geometras. Passus gemetricus continet s. phdei. Stadium pastas geometricos 121. M liarium 8. stadia seu passius ioci.& talia sunt milliaria communia , t talica Leuca una nostra respondet itibus milliaribus Italicis. Leuca vero germanica quatuor Italicis . . . Optima ratio colligendi ambitum terrae est ex Cognita magnitudine unius partis terrae seu alicuius arcus circuli maximi in terrar licere quantitatem totius circ uius teriae. 4s a. circulus in ximus dicitur in Sphaera aliqua, qui pro centro suo habet centrum Sphaerae. Vt a. hoc commode fiar, nota, Astronomos
57쪽
retponaeat unus in terra: cum v. circa loemmii dice trum illi sint circuli, nece Taio latum propo tione quada abscinditur ex minore circulo,quatum ex maloie. Cognito igitur quot stadia, milliaria vel leucae unigi ad ui in terrare sp d ε', facile erit colligere, quot totus terr ambitus copli et tur, ut quia iuxta Eratostheniscopulationc qua aut hor i ost rsequitur )iri ueniebatur uni gradui coelesti ac consequet runt gradu in terra resFo- de te stadia septingeta, hoc est milliaria Italica Octog nta septem di semis, hoc est,teu caelio strates 29.& sextam pat te leucat V u. as ve O germanic sf re viginti duas, vel pcile viginti una leuc's,& sep e octauas: si illos numeros multiplicemus, V. S.
s p tin eta stadia, veloci, ginta septe milliaria Ι-talica, vel 29. leucas nostrates p r6 o. habebimus numerustadioru, milliario u vel leucaru que coΨtinet te amb tus, iuxta Exatosthenis suppura-xione ve a, quia hae. supputatio ordinarie reii te Uni nitu tr buat uni gradui, ac cons quenter totu mbitu tet rae nimis magnu faciat,alae fiant 4. opianiones qoes sunt iubabiles ,& forte Ces verae, qano aequali mςlura' aut passib aequabb. in me uia-dosiit usi. Hinc n. forte nata sente ii assidiuersitas. Phernelius Ambianas in sua Cosmotheoria viaicuri gradui dat stadia singenta is adraginta quatuor & paulo amplius , hoc e st milharia 68. dc paulo amplius,leucas nostrat s fel eviginti tr's. Tot s ram itus terrae hac stipputatione habebit stadia I96ι .&paulo ampli',i.e. milliaiia1M . Leucas ostrates 8ι l. Leucas germanicas 6'8.&semis.
Ptolomaeus cuiq; gradui ascribebat stadia ueoo
58쪽
MSphaeram Ioannas de S. Roscλ κ
h. dimilliaria gr.&semis, leucas, nostrates ro &semis & una tertia, itaq: ex eius supputatione habebit totus ambitus terrae stadia I 8o eo o. imilia- Tia 2 2S O .leu cas nostrates no o leucas germani
eas SsSo. Alpheraganys & alij singulis gradib. dat
stadia s s.& una tertia, h. e. milliaria 3 6. & duas tertias leucas nostrates i8. & paulo amplius, atq; adeo toti ambitui terrae ascribunt stadia i 631oo. i. e.milliaria io oo leucas nostrates g8oo. leucas germanicas si oo. Neoterici quida paulo minus viri gradui stadia r .i .e milliaria s3.leucas nostrates II. sic totas ambitus terrae haberet stadia Isa -s o .i. e. milliaria is o 8O .i .e.leucas nostrates 83 6 Nos in hac diuersitate sententiaru sequemur Ptolomaeu, relictis tamen interdit minutus, tum quia communiter haec opinio apud Astronomos
est recepta, tu quia si in aliqua charta geographia
ea metiamur duas ciuitates a . plus minus .leucis,
distantes sub eodem Meridiano, inueniemus eas uno gradu distare 1 se inuicem, ut, v. g. uno gradu.distant Bergae in Flandria versus Septentrionem ab Atrebat o numeranturq; 2o plu* minus leuc Itemq; valencen S. Duacum fere distant Brugis uno gradu & χ o. fere censentur leucae. Hinc Parisios usq; censentur quadraginta leucae, ferme distant a. a nobis sere a. gradibus pene sub eodem Meridiano.
Ex his colligi potest, hanc esse optima ratione. solligendi quot leucar respondeant uni gradu si Amatur dus ciuitates a sint subeo e Meridiano,& dignos acq sit in utra si poli eleuatio ex chari geographica. Nam si distent uno gradu, & ab una
59쪽
ad aliam numeremur i 8. vel 22 nostrates leucae, si duobus distent gr i dibus,&illis 3 6. vel o. leucae ascribantus pei spicuum estum g adui I S. vel 2 o te spondere,qua: multiplicatae μι r so. totum terrae ambitum ostendet. Si quis v. ex circumferetia ter reo velit intelligere quanta sit diameter terra , multiplicet totum terr s ambitum per septem, diuidat numerum productum per a r. habebit magnitudinem diametri terrae. Omnis v circulus, ut de mori strat Archimedes habet ad suum diam trum proportionem , qtam habent viginti duo ad 7. v. g qu a iuxta Ptolomaeum, quem se-qDi. mia, amb: tus ter ae habet lcucas nostrates ip so o. hunc num eum multiplico per T. & emergunt s2 op. timido p Odiae, im per 22. dc emergit qr a tuas diametri in rae leucarum 2386 atqucta deo hinc usq; ad c mrum terrae erunt i Dcq ilybd. Similit-r si quis cogi Dia quantitate diametri velit colligere quantus sit ambitus cotrario modo , proced: t per eand m r gulam trium, multiplicabit diametrum p r 21. numerum prodractum diuidet p r . ' habebit quantitatem ambitus circuli. ut quia diameter firm meti usq; ad couexum secundum alphr g num continet terra
diam rixos multipli o hoc per 11. R fiunt 99 9soo. diuido hoc per T.& fiunt 1 1 13s.terrae diametri & ψ vel si ii auis per milliaria quia totadiam ter firmam ei ti usq; ad convexum habet milliaria Italica 3ri 69886 multiplico hoc per D & prodeunt sent m millia mi hamim cen tum viginti duo millio des nongenta nonaginta
60쪽
In Sphaeram Ioannu de S. Bosco. 17
septem millia de quingenta. Diuido hoc per . δίfunt pro ambitu conuexi firmamenti mille milliones, mille septende cina milliones quingenta sexaginta duo millia quingenta milliaria, i .e. leucas nostrates 3s': 871oo. ut unum punctum in AEquatore positum in conuexo firmamenti spacto 2 . horarum tot milliaria vel leucas conficiat. Singulis v. horis 39383 372 milliaria Italica uno minuto unius horae 6s639o. & quarta parte unius minuit, i. e. spacio unius salutationis Angelicae 16 ο'7 i. e. tam celeriterquam simaginemur il lota illo spacio unams gittam emissam circumire totam terram septies & fere octies, quae motus celeritas vix comprehendi potest. Si quis v. desideret scire, quantum sit interuallum a centro terrae vel hinc ad unumquodq; cor-lum poterit id si ire similiter cognito quot sint secundum Astronomos a terra ad illud coelum terrae diametri, vel iemidiametri, a centro terrae usq; ad concauum Lunae sunt te irae semidiametri tri' ginta tres,i. e. leucae nostrates fere o IIo Is Centrum terrae a c*lo Mercarii distat 6 . diametris terris i. e. leucis 6101 & , ac paulo amplius. Accelo Veneris terrae semidiametiis 167 i. e. letia cis nostratibus roo ossI &paulo amplius. A coelo Solis semidiametris terne ii 2s. &paulo Aminplius,i. e. leucis nostratibus 13 I9 & & paulo amplius. A coelo Martis teriae se in idiametris Iris&Q i. e. leucis i sio oo8. Accelo Iouis terr semidiametris 88 13.&ῆi e leucis Io Is Is 3.