장음표시 사용
361쪽
probabilior est judicanda quae a pluribus defenditur rica doctioribus: cum juxta Philosephum probabilia sint
quae videntur omnibus vel plurimis, vel maxime notis di illustribus ; unde in eo tractatu ostendit Praepositus generalis falso Jansenistas tribuere communi consensui Jesultarum sententiam benignam sumptam in sensu odioso, dc intellectam de opinione minus tuta , quae ab ipso operante judicetur falsa. vel prudenter possit judia eari , eo quod opposita ratione M authoritate appareat illi verisimilior ; modumque tradit Jesultis , quo pos sunt explicare multos ex suis authoribus Classicis, eos. que liberare ab invidia quam illis conflant Jansmistae. Praeterea in eo tractatu ostendit esse falsam doctrinam Jansmistarum x quorundam aliortim Theologorum nimis rigidorum , afferentium nullam opini
nem trobabilem reipsa falsam di legi divinae contrariam a peccato coram Deo excusare probat enim
in eo tractatu posse dari ignorantiam invincibilem juris naturalis , quoad conclutiones remotas dc valde distantes a primis principiis , quia inter Doctores s tentes disputatur, an aliqua actio sit intrinsece -- ε, α jure naturali prohibita ; εc dantur opiniones probabiles oppositae quarum altera neceruio est fabsa. Unde contingere potest ut Doctor citra culpam do. ceat probabiliter licitam esse actionem quae re veraeit illicita ; de sicut hoc contingit , ita ec contingere potest , ut operans , post diliὁentem veritatis in- . quisitionem citra passionem dc culpam judicet actionem esse licitam , quae in se est mala, & quod fumdamenta Doctorum affirmantium visa ipu 1int urgentiora , tunc autem 1equitur opinionem re ipsa Sisam , quam tamen bona fide putabat esse veram ; unde quamvis reipsa. at contra legem, illa transgressio est materialis . dc non imputatur ipsi, quia hiliet ignorantiam probabilem di inculpabilem , quae ipsum e cusat. Insuper contra Jansienistas , asserentes nullam opinionem mere probabilem de honestato actionis siuDficere ad licite agendum, sed requiri omnimodam cc titudinem moralem.
362쪽
Pro situs Generesis tota dissertatione I. late ostenis dit sussicere opinionem mere probabilem , dummodo physice & subjective existat tu mente operantis , quia uoc ipso quia operans prudenter vel saltem inculpate judicat actionem esse honestam, quamvis hoc judicium sit mere opinativum M cum aliqua formidine partis oppositae , potest super hoc judicium formare ductaminpracticum ultimum conscientiae , quo sine ulla formDcine operans sibi perlaadet sibi Κὰ dc nunc licere exercere actionem , quam judicio mere opinati vo judicat esse secundum se honestam vel talem licitam. sus loquendo de ophitane aliena existente in libris vel in mente suorum authorum . dicitur licitum quidem esse sequi quamcunque opinionem mere probabilem ex
iis quae assirmant aliquid esse licitum , dummodo illa
non concurrat cum opinione tutiore, quae operanti tysi rGraesentatur in actu primo ut m s verisimilis, praesestim si talis appareat a fundamentis authoritatis ac rationis simul: quia nimirum operans agnoscit sente tiam tutiorem pro se habere plures & graviores authinees , & eorum fundamenta ipsi videntur urgentiora.
Item dummodo non concurrat cum opinione tutiore,
quae operanti repraesentatur ut aeque verisimilis ; siquis dem opinio fluens libertati adversiis legem eatenus est probatalis praehice respectu operantis , quatenus p test approbari ab ipso ut vera : non potest autem sic approbari , quando in actu primo magis apparet talis quam vera , imo vel quando non appareat magis vera quam salta , quia nequit homo licite assiimete ubi tamquam rectam regulam operandi sensiis hominum , nisi quatenus sibi persuadet illam esse conformem primae regulae, cui non conformatur nisi per veritatem , quia nimirum proponit ut licitum qRod lex aeterna permis tit, nam ii proponat ut licitum quod reprobat ut illi tum lax aeterna, non est conserinis sta contristi leo
Quare dum probabis, supponunt opinionem minus
tutam manere absolute probabilem res istu operantis ,
etiamsi ipsi repraesentetur ut minus veris lis inmorposita
363쪽
posita, sapponunt quod erat ipsis probandum: silum ergo
supponere dctent opinionem minus tutam esse in se absolute probabilem , quia defenditur ut vera a viris proin bis di dinis , dc aliunde repraesentari ut verisimilem operanti: hoc autem non suffcit ut Vrans pota illina
licite sequi; siquidem cum hoc supponitur quM
Tans cognoscat illos authores deceptos , 8c in filiam opinionem, quia in intellectu habet diversum statum abeo quem habet vel taruit in mente suorum authorum, qui propterea illam probabiliter propugnarunt ut veram, quia post diligentem veritatis inquisitionem citra pas-Donem de culpam fundamenta qus ipsi apparuerunt validiora quam fundamenta sententiae tutioris, di mperanti appareat validiora fundamenta sententiae ori inae 3 unde, quamvis speculative cognoscat illam tentiam esse ala lute in se probabilem dc posse esse practice probabilem sibi, eam judicat esse Bliam vel judb
re prudenter potest , eo quod ejus fundamenta an rent ipsi minus verisimilia, quam fundamenta sine tiae oppositae. Nunquam enim est probabilis absolute
respou operantis opinio cujus fundamenta praeponderant iundamentis sententiae oppositae. Hae rimoseus Generalis late observat in suo trestitu , in eo allucin
xi recentes probabilitas , qudd existimant opinionem probabilem de actus honestite esse regulam ab lutam licite opinandi, cum selum sis regula respeehiτὸ ι e M regulam rerum pro omnibus, etiam pro illis qui juducant esse veram Sc legi aeternae conformem , de in quorum intellemi habuerit eundem mirum quem habuit in intellemi suorum aut rum.
Quare in hoc duntaxat sensu verum existimat si stum esse cuilibet sequi opinionem probabilem minus tutam, nimirum si citra passionem 3c culpam illam πώ nionem approbaret per assensum, sibi probabiliter pe suadendo illatri esse veram dc legi divinae conformem , ac proinde esse licitam actionem quam illa opinio liciatam assi at , sive illum assensum portet simpliciter de
bona fide credendo viro docto, asserenti talem actioirem Ela licitam , quamvis ei quicquam occurrat in conri rium
364쪽
- De N so Gonetalirium quo moveri possit ad dissentiendum, sive assensim portet nixus fundamentis gravibus, quae pro parte benigna videt esse urgentiora quam pro parte severa: nemo enim prudenter judicare potest inionem esse honestam, si omnibus consideratis invenit majus fundamentum ad judicandum esse turpem , praesertim si hoc fundamem tum sit authoritatis 8c rationis simul, quia nimirum videt plures & graviores authores asserere illam iusti nem esse intrinsece malam, ipsorumque fundamenta ipsi
- Εκ hac relatione constat quam utilis sit ad consula dum honori Societatis Traitatus Praepositi Generalis, in quo declinans nimium rigorem dc nimiam indulgentiam in usu opinionum probabilium, moderatum usum tradit, & probat maligne Jamenistas tribuere Societati sententiam Probabilistarum acceptam in secundo semsu invidiose ; illam enim multi ex praecipuis ec gravi ribus non docuerunt in illo sensu, sed in priori, quem ipse Generalis approbat, idque selum docet tanquam Doctor particularis, non ut Generalis, nullum ex suis subditis ad ita docendum adstringens , sed omnibus plenam libertatem relinquens , ut in hac gravissima controversia eam partem defendant, quam post diligentem veritatis inquisitionem 3c accuratum studium, exsinc ro desiderio non mandi, sententiam solidioribus nixam fundamentis deprehenderint. In hoc tractatu ostendit solidum 8c fundatum modum quo Jesiaitae tu ri possint licitum esse sequi opinionem probabilem omnino tutam, relicta tutiori di probabiliori, quamvis opponantur antiquis omnibus, de quibus vere dixit Perillus,
Quaest. 22. Ge Consc. num . . tom. 8. Antiqui ad operam
dum exigunt ut quis sectetur sibi probabiliora, & eruditisL. P. Franc. 1micus tom. 3. Cur1us Theol. Disp.
IO. num. 79. Vere pronunciavit , omnes fere antis
qui Theologi negant licitum esse operati secundum sententiam minus tutam, quae minus probabilis judic, tur, semperque exigunt ut illa operanti sit probabilior; dc Ant. de Cordova in suo Quaest. Theol. edito Iss 6. Quaest. 3. assert. I. assirmat partem tutiorem esse te
365쪽
Succincta Narnula. ,6 cnendam, quando illa est probabilior. Et subdit, & .in
hoc omnes Theologi consentiunt. Possunt igitur multi ex antiquis commode exponi, dum dicunt dari obligationem sequendi opinionem tutiorem quando illa est probabilior, loquuntur de probabilitate respective ad mperantem. ut nimirum operans teneatur sequi sentcntiam tutiorem quando illi apparet probabili , ac verbsimilior, selum velint qudo illa operanti sit probabilior seu verisimilior, non autem quM siit absolute probabilior in se, seu quod habeat pro se plures ac graviores aut is
Praecipua vero, utilitas est ne adversarii nostri cum lan damento dicere possint Societatem lacum facere, reverba solum dixisse, dum in Congregatione ultima declaravit Societatem non adscivisse ut propriam sententiam benignam de usu licito opinionis probabilis minus tutae, de ipsi operanti minus probabilis seu minus verbsimilis, & declarationem esse factis contrariam , dum nullus effectus illius Decreti post tot annos visus est,sed adhuc post Decretum pergunt Iesultae eo modo quo anteae illi insistere doctrinae, Sc inlansos se ostendet e illis qui illam impugnant. Il autem ficiunt ex filia persiuasione, quod omnes Doctores Societatis, ante Aleaeandrum. VII. excepto Paulo. Comitolo & P. Andrea Blanci illam propugnarint in sensu illo primo, quem sequentes Moderni cum Caramuele , dc in quo solum illam impugnat P. Generalis, Cum tamen essicaciter probat nec P. Suared nec alios multos auiliores classicos hujus seculi, intra ic extra Societatem, locutos fuisse de opinione minus tuta, quae ipsi operanti appareat in acta primo minus verisimilis quam oppolita, seu magis falia quam vera, speretque paucos lare in societate, qui interrogati an ii Ceat homines facere actionem de qua dis putatur an sit peccatum mortale, si judicatur plures de graviores authores assirmare esse peccatum mortale, dripsorum fundamenta ipsi videantur urgentiora quam rimdamenta sententiae oppositae , ' paucos, inquam, fore qui sic interrogati respondeant licere. TUB. II. 4 ob
366쪽
m Ndiso Gonetale hune snem praecipue judicavit Praepositus G neralis suae obli: tionis esse Religionem sibi commissam liberare a tam odion nota , typis mandando traetatum succinctum, in quo illam doctrinam in eo secundo sensu acceptam ex prolata impugnaret, dc ostenderet eam in eo sensu acceptam non es le communem
inter Doethres classicos Societatis, licet non pauci ibtim in eo sen u secuti sint. Vix autem P. P. Assistentes cognoverunt Patrem Generalem diligenter sub praelo habere tractatum in quo ex prolata impugnabat usum licitum opinionis probabilis minus tutae, nisi poli diligentem veritatis inquis, tionem in actu primo illa appareat rerisimilior quam opposita, & idcirco ab ipsis judicatur vera dc legi diu,
Nae non contraria, cum in Unum convenientes obtulerunt libellum supplicem P. Generali , cujus conclusio erat. petere ut liti rum suum supprimat , sive ille nondum ἡ pis mandatus sit, sive totus 1ive ex parte sit im
Proepositus Generalis respondit illis impense gratias amendo pro insigni etelo quo ipsum admoncbant, & pro summi vigilantia qua Societatis bonum prospiciebant: addidit vero quoad impressionem impediendam jam
non elle tempus, quia illa absque dubio tunc esset linia Et, quod erat certum: nam illi obtulerunt suum libeblum quarta die Novemb. 8c ad finem Oct. finita fuerat Hoc supposito respondit i. sc lit enter hoc tribuere judicio suorum P. P. ut liber non prodeat nomine suo, dummodo prodeat nomine alicujus Theologi Societatis saltem irraenero. a. quia intellexit illis speczaliter displiacuisse distret. 1. cujus index ad ipIos transmissus fuit . exposuit illis in Tractatu repcri sic se errorem Typo traphi vel Amanuensis, nam cum deberet sic apponi.
M Dissert. 2. continens gravissimas rationes ob quas ,, expediens fuit ut Societas in ultima Congregationem generali declararet, non esse suam hec ad 1e attinere,, sententiam benignam de usu licito opinionis mi-- nus probabilis & m; nus tutae in concursu probabilio- ω ris di tutioris . sic cit appositum , Continens rationes
367쪽
sintsina Narratis. ω'nes ob quas ultima Congregatio declaravit quo m,, gnificatur illas rationes expensas fuisse in Congre- ,, gatione , quod erat manifeste sellam; evm inquam) intellexistet hoc illis displicuisse, rem illis exposuit, di testatus est irrepsisse errorem in cum titulum.& ideo Him primum accepit quaternionem impressum fuisse, jussit ut inter errata primo loco poneretur,add ditque id evidenter omnibus constitutum ex Praefatione illius distertationis. in qui exprese notabat, rationes iuus esse eas quas ipse suis superioribus repraesentabat, ne permitterent illam doctrinam fieri propriam Societatis, sicut stientiam mediam, ideoque illam Praefationem sie selvisse: Hic appendam rationes quibus ad hocis procurandum permotus sum.
Insuper adjunxit se quidem securum esse nihil in illis ,
rationibus tangi quod possit merito offendere: caeterum si illis lectis 6c examinatis judicaretur oppositum, se paratum esse totam illam dissertationem a reliquo opere libri extrahere, si loco illius fiam substituere, quae foret de magno honore Societatis, in qua scilicet probaretur quod quamvis Iesuine ut plurimum secuti ostent doctrinam commvncm in hod seculo de usu licito opinionis probabilis minus tutae in occursu probabilioris M tutio ris, nullos tamen magis limitasse illud principium dc i tra certos cancellos coarctasse quam Jesultae. Ad petutionem vero P. Ρ. Assistentium rcspondit his formaliabus verbis quae ipsis praelegit.... Quia jam publicum e
me inter varia typis mandare Traefatum de recto um opinionis piobabilis. Omnino Cessarium duxi obrati mos gravissimas, quas habeo. ut antequam agatur de luebro publicando. vel non publicando, huc secreto ass
Tantur duo exemplaria vel tria, ut V. V. R. R. 8c S cretarius Societatis Circumspiciant , nn contineat dc -cttinam quae gloriae Dei Zc honori Societati possit it
commodare, & tunc Cum plena libri cognitione mihi exponant rationes quae ipsis occurrerint pro publicando vel supprimendo libro, ut illis attente consideratis 3ceae.
pensis ego determinem id quod in Domino judicave-Q α rim
368쪽
PP. Assistentes non contenti hoc.insponso, sex diebus post oblatum primum libellum supplicem obtulerunt χ-cundum , nempe die Io. Novembris, in quo suam sententiam de libro diligenter impressis sic expresserunt, ut dicerent, IlliC ubi natus est ita supprimendus, ut nullum ejus exemplar afferatur Romam. Praepositus Gen ratis huic postulato acquiescere non potuit. Quid enim amplius potuissent postulare, si lecto libro deprehendi Lscnt illum continere pravam docti inam contra fidem Zebonos mores λ Esset enim haec suppressio non selum contra honorem Generalis, sed contra honorem Societatis, cui probrosum esset quod ejus caput impressisset librum, malae doctrinae, ita ut Religio ipsis compulsa sit illum perpetuis tenebris damnare, quia permilarit ullum exemplar comparoe in mundo. Quis credit enim viros M. Iigiosos & cordatos tam duram protulisse sententiam contra librum sui Praepositi Generalis, nisi propter doctrinam pravam 8 Quis credat illos eo solum nomine tam severe censuisse de illo qui continet doctrinam paulo severitatem quam sit illa quam sequuntur recentes probabilistae pΕt tamen doctrina libri non alio titulo potuit displicere illis; nam si liber non displicuisset propter doctrinam, scd solum propter aliqua incidentia, d berent ipsi sellicitare ut aliqua exemplaria veherentur Romam, & subjicerentur examini, ut ablatis accidemtibus maneret salva doctrina; quod cum non secerint, signum est displicere doctrinam eo titulo' quod illis ubdeatur contraria communi sententiae nostrorum doci Tum ; quoiu tamen verum non est. Postquam P. P. Assistentes animadverterunt Patrem Generalem non acquievisse suo consilio, timentes ne obtineret a Pontifice ut libri examen committeretur
licui Congregationi particulari Cardinalium di Theologorum a 1ua Sanctitate designandorum. N. merito m tuentes quod si obtinuisset, liber esset publicandus salva tota doctrinae substantia , correctis duntaxat aliquibus accidentibus, quae possunt in politica offendere, re audien
369쪽
Sureiacta Narratis: dientes Patrem Generalem hoc secretδ totis viribus it tendere: inito de novo consilio, nomine Omnium unus ex illis allocutus est Pontificem, ut creditur , reliquit ei. libellum supplicem ab omitibus subscriptum, in quo repraesentabant turbandam esse Religionem 1i liber illet publicaretur , magnaque scandala inde oritura in tota cietate se di omnibus viis conati sunt praeoccupare auri res Pontificis, δc persuadere expedire bono Societatis ut liber isse supprimatur. Generalis e contra postulat ut liber subjiciatur exami ni, dc non damnetur ante praevisa merita ad instantiam P. P. Assistentium dc aliorum Jesultarum qui librum non legerunt, obtestatus se non aliud intendere quatri gloriam Dei de honorem Societatis , dc paratum esse Corrigere ea quae judices designandi judicaverint corrigenda, vel peruetuis tenebris damnare, si post examen ita judicaverint ι de suae Sarvstitus obtulit scripta aliqua, quibus probestur suppressionem hujus libri esse contrithonorem Societatis de ipsius Sedis Apostolicae , dc quisbus ostenditur nullam turbationem secuturam esse in incietate ex publicatione hujus libri, 8c doctrinam Hugnon esse contra authores omnes Societatis classicos. 1ed contra aliquos duntaxat, de esse conformem doctrinae Patrum dc omnium Theologorum antiquorum dc communi recentium Theologorum, qui post Alexandrum VII. extra Societatem de haci controversia seripserunt, di esse doctrinam conformem juri Canonico, de quani pro reformanda Theologia morali desideraveram Alexander VII. de Innocentius XI.
Quia vero P. P. Assistentes ec alii Jesultae Romae nihil magis timent quam quod liber jussit Pontificis subjiciatur examini alicujus Congregationis particularis Cardinalium Sc Theolagorum, ad hoc impediendum dc 'rem involvendam suggesserunt Pontifici, ut res disserretur usque ad Congregationem Procuratorum , cum tamen certum sit Congregationem Procuratorum non
posse sustragium serre an sit publicandus liber ille necne, neque posse in hoc se ingerere nisi . Pontifex novum condens jus hanc imini tepa illi tribuat, nec Pon-.3 tificem
370쪽
gregationi illi, ad quam ex Provinciis non solent mitti communiter Profest,es Theologi exercitati in scholis, prout erat opus ad ferendum judicium de libro, neque Ioc examen posse illis committi sine magnis expensis Pr vinciarum, quia ad examinandum librum deberent spa. tium aliquod temporis hic manere ; quod si ex illis Pr euratoribus velit Pontifex, ex singulis assistentibus eligere unum, di judicio quinque virorum committere j dicium libri, id facilius poterit nunc ficere Rome. FINIS. 'Decretam sacra Cong regationis Caiat lium inea hoc negotium. Feris 4. Die xo. mi amo i 68α'
In Congregatione generali sancta Romana me e mn versalis Inquisitionis.
Fam relatione per R Lauream contentorum in ii feris P. Thyrsi Gonralet Societatis Jesu S. D. N. directis, Emin. D D. dixerunt ut scribatur per Secretarium status Nuncio Apost. Hispaniarem ut significet dicto P tri , qudd Sanctitas sua benigne dc non sine laude perlectis ejus litteris, mandavit ut ipse libere & intrepita praedicet, doceat, dia calamo defendat opiniones magis probabiles, nec non viriliter impugnet sententiam e xum qui asserunt quisci in concursu minus probabilis opinionis, vel probabiliori sic cognita dc judicati, licitum sir sequi minus probabilem ; ' eumque certum faciat,ipidd quidquid in rivorem opinionis magis probabilis egetit ec scripserit, gratum erit Sanistitati suae. Injungatur P. Generali Societatis Jesu de ordine Sanctitatis inae, ut non modd permittat Patribus Societatis scribere pro opinione magis probabili, & impugnare sententiam asserentium, quod in concursu minuis probabilis