장음표시 사용
331쪽
Iism Phaeti se Trimae solido de marmcire templo Instituam, festosque dies de nomine Phoebi.
Te quoque magna manent Regnis penetralia nostris: Hic ego namque tuas HGes, arcanaque fata Dicta meae gentis ponam: sectosque sacrabo
Iacobus Spon in Itinerarii sui parte prima p. m. 37. testatur nivoli, amtiquis Tibur, se vidisse rupes de suxu continuo aquarum excavatas, anistrumque illud immane ab incolis haberi pro antro sibyllino, ex quo Vates Oracula reddidisse credita est. Refert idem Iacobus Spon loco laudato, prope illum locum hodie adhuc exstare partem aliquam exigui templwlim Sibyllae Tiburtinae Sacri. Nonnullos tamen reperiri aD firmat qui templum illud Herculi Saxano olim fuisse dedicatum agerant , aut existiment. Virgilius etiam lib. VI. AEneid. describit templum Cumanum, ex quo Sibylla Oracula reddebat, sere eundem in modum ut templum de quo supra.
- - - Vocat alto in templa Sacerdu cusum Euboicae latus ingens rupis in antrum suo lati dueunt aditus centum, ostia centum, Unde ruunt totidem voces responsa Sibi .
. Imo & Gergithii qui in Phrygia minori sunt, sibyllae Imaginem,
quod inde esset oriunda, ad perpetuum honorem, nummis suis imprimi curariint, teste Alexandro ab Alexandro dierum genialium lib. IV.Cap. XV. tres statuas Sibyllae erectas fuisse testatur Plinius lib. XIV.Cap. V. eruidem ct Sibillae iuxta rostra esse non miror. tres simi licet e una quam Sex: Pacuvius Taurus 2 Edilis plebis restisint: dum quin s Messala. templa itaque & Simulachra Sibyllis dedicata ut de ipsarum dicta. Oraculorum ni mine venditata suisse nemo est qui hoc non sciat, titulus operum Sibyllinorum clarissime hoc praedicat: imo sic & omnibus Doetis in more est, scripta Sibyllina Oraculorum nomine insignire. Antequam autem ulterius progrediamur, lubet huic inquirere, utrum
332쪽
recte In templis Christianorum erigantur sibyllarum statuae isti in templo Senensi erectas legimus, atque ex eo ad vivum expressimus ante, figuris aeneis ex Italia ad nos allatis. Nolumus heic disputare, numquid licitum sit, Imagines stat&sque Deum repraesentantes vel Angelos, Sanctos Sanctasve in templis Religionis ergo collocare, hoc enim abundantissime a Theologis nostris fuit ostensum, plane esse illicitum, ne itaque actum agamus, tantum de Sibyllarum statuis nunc loquimur, ac fatemur ingenue nos satis non posse hominum stultillam mirari, mi liercularum paganarum ne nunc dicamus diabolico spiritu actarum, reperiri inter statuas & Imagines Deo, Angelis & Sanctis, erectas, an non certe ridendos se Papistae propinant , paganas mulierculas Sanctis suis aequales constituendo i quis cultus illarum Sibyllarum statuis deseretur' an idem qui Sanctarum imaginibus, Latriae, Duliae, vel Hyperduliae , qualem Romanista illis deserendum judicanti hoc pacto miserie gentiles mulieres scedere Dei exclusae, pari in loco constituentur cum Christianis, cur Infallibilis Papa illas non canonietavit ' quid eveniet si ab illis plebecula coeca remiuionem peccatorum, & apud Deum illarum intercessionem imploret, numquid tales preces exaudienturi certe nos valde inconcinne hoc factum suisse pronuntiamus, ac dementiam sapere .quod etiam Christiani Prophetissa diabolici statuas erexerint: numquid& hae imagines sunt uicorum libril quid ex illis addiscent miseri morta- Iesi an illarum recordatio tanti facienda, ut etiam in cultu solemnr&publico earum meminisse Romano-Catholicis sit necesse. credant hoc Papistae quantum velint, nos saltem nunquam credemus. Verum ut ulterius de honore Sibyllis earumque scriptis delato, inquirere lubet, consideremus, tantum quid de more adeundi Sibyllarum templa, tractandique earum Oracula retulerint scriptores quanta cum veneratione templum adierint, Sibyllae Oraculum consulturi docet nos poetarum. Princeps Virgilius Maro, qui pluribus in locis testatur Oraculum consulturos non ulterius quam ad limen templi processisse, ibique substitisse, venerationis ac Religionis causa. lib. III. aeneid.
Vix ea fatus eram: tremere omnia visa repente. Liminaque, Laurusque Dei.
Illis non assentior Interpretibus qui, per limina totum Phoebi templum intelligunt, partem pro toto capientibus. Puto enim Poetam L l con-
333쪽
consulto sic scripsisse , ut exprimeret morem consulentium Deorum aut Dearum Oraculum, utpote quibus non liceret ul
terius progredi nisi ad limen, sed ad illud ipsis subsistendum essetitestatur 2Eneas se liminis sensisse tremorent, quippe qui in illo it bat Religionis ergo. Idem Poeta eodem libro, paulo inseri :
Duod tibi delato Ort iam di mi Apollo est , Irae eon: ct tua nos en ultro ad limina mittit. Et paulo post, idem. Hie Helenus eois primum de mode juvemo ,
Exorat pacem Divum: vittasque reflvit Sacrari capitu: meque ad tua limina Phoebe' I manu musto suspensum numine ducit: izentum erat ad limen , eum virgo posiere fata Tempus ait , Deus, ecce Deus cui talia fami Ante fores. Miro non vultus, non color uram, o . ..
oracula consulturis & in limine venerationsi causa stantibus preces erant fundendae, quas dum landerent, Sibylla sive Deus aut Dea ad templi interiora se recipiebat, ad antrum ex quo responsa dabat & pr nuntiabat : sic Virgilius hoc eodem Lib. VI .paulo ante.
Ar Phoebi nondum patiens i amis in cntro . AEnid. lib. VI. Baccharur Inus. Item insetius.
Talibus ex adyto dictis Cumaea Sibi Horrendas canis ambages, antroque remugit. Quando autem de consultum oraculum est sermo, tum hoc modo idem Poeta, Dum consulis petis nostroque in hmine peia s. la
334쪽
Nine Itaque luce meridiana clarius constat, studio optimum Poetam scripsisse limina , & non Templa aut Domos , ut venerationem & ho norem quem Oracula consulentes, Divinitati debebant, exprimeret, moremque antiquum oracula consulendi referret: hoc etiam alii Scriptores abunde testantur et Herodotus Halicar : Iib L in sine
dimit Garsus , De bos mittens quosdam Lydos , iussit, tum ad limen Templi vincula depoguissens , interrogare, &c. Hac de causa quia ad limen Templi responsum essent accepturi. Hinc Poeta AEneid. lib. II. vocat Relligosa Deorum limina,
Plurima perque vias sternuntur inertia pas Corpora, perque domos, ct D uisa Deorum
Religiosa limina, quia in limine vel ad limen Religionis causa si ib ' sistebant Deorum oracula & responsa exspectantes , imo notandum etiam olim limina tanquam res sacrassaisse habita. Hinc mores illi nati, vel limen non calcandi aut non attingendi , vel etiam Religionis causa deosculandi. hinc Philistari limen Templi Dagonis non calcant, uti videre est Ι Samuelis Cap.V.vers V.& Sophoniae Cap.I. commate IX. dicuntur limen transsire , ne pedibus rem Diis sacrana conculcarent. Hinc etiam obtinuit, ut novae nuptae mariti limen tangere non licuerit, ne, ut Servius est, i sacrilegio inchoaret: si Virginitatem depositura, calcaret rem Vestae, hoc est Numini castissimo consecratam. Oscula etiam limini, utpote rei Sacrae, figebant. Hinc Juvenalis alicubi: ἰ
quod sic non expono ac si cultus adorationis limini deserrent, sed quod os limini, illud osculaturi, admoverent. Arnobius lib. primo p. m. 2'. cum per omnia supplices irent templa , cum Dearum ante ora ostrati limina ipsa converrerent sculis. Gentiles enim statim quum templa ingrederentur, conspectis Deorum statuis aut simulachris in terram se proster nebant & limini Osculum figebant. Lucanus lib. II.
335쪽
Deposuit maestaeque tenent delubra catervae.
Hae Iach mas sparsere Deoi hae pectora dur, Agyixere flo, laceraque in limine sacro
Attonitae fudera comas. Sic etiam lib. I. o.
ego , s merui, dubitem procumbere templis .i Et Lare sacratis sula liminibus. Titus Livius testatur de Prusia Rege, assentante Romanli, etiam curiae limini osculum dedisse. lib. XLV. Romae quoque cum veniret in Curiam, summisse se, se sculo limen Curiae contigisse, er Deos Semmiore uos, Senatum, appellasse. Etiam hoc ad Sibyllarum honorem pertinet , quod nunquam illarum Oracula, nisi velatis manibus tractarent: de hoc ritu optimus exstat locus apud Flavium Vopiscum de Divo Aureliano Cap. XIX. Agite igitur Pontificet, qua 'ri, qua mundi, qua Sancti, qua vestitu anim que Sacris commori, templum adpendite, subsellia laureata constituite, veteranis manibus libros evolvite, faeta Reipublisae quae sunt aterna perquirite. Locus hic quem putamus intentioni nostrae accommodum, emendatione opus habet, Veteranis manibus libros ei vite, magnus Caseu nus dicit ad locum supra laudatum, veteranas manus, sic appellari, eo quod illi, qui in librorum Sibyllinorum inspectione diu essent versati, in illo Pontificatu consenuissent: sed cum bona tanta viri venia, existimamus cum nobilissimo Salmasio ad eundem locum, non solis majoribus Pontificibus, munus illud, - Oracula Sibyllina inspiciendi incubuisse, imo etiam nec minoribus ut locus hoc velle indicare videtur, sed Heteranis manibus postum esse pro vetanis manibus quod etiam nostro quidem judico male, &transpostatas esse literas vocis volanis , proprie legendum suisse venatis manibus quod pro v latis manibus scriptum suisse, cum supra laudato Salmaso putamus. N. R L. saepe permutantur. sic praenum pro praelum in v teribus glossis, hoc modo heic loci, Henatis manibus pro velatis ma- . nibus legendum csse , censemus: supplices enim qui Deos precibus
336쪽
suis invocarent, velatis manitas, hoc peregisse certissimum est: ant quam autem hunc ritum testimoniis confirmemus: O nota ivelim , locum illum quem Nob. Salmasus ex Plauti Amphitryone citat metiris manibus orare, ibidem non reperiri , nec de velatis manibus loqui Poetam, locus enim sic senat, Plautus io Amphitryoneactus V. scena I. Inmoeri mos immortales, ut mi auxilium strant, Manibuι puris, capite operto. - C ut quidem suisse opertum, sed suisse velatas manus non testatur Scriptor optimus.: verans autem manibus olim res Sacras peractas suisse abunde testantur scriptores. Euripides in Supplicibus.
Sed o anus, auferte Sacra velamenta A matre , ut eam ducam ad domum a ei Attingens charam mmum.
Vult ostendere velamenta impedivisse manuum contrectationem: se etiam apud Virgilium aeneid. lib. VII.
Praeferimus manibus vittis. Ubi per mistus non intelligenda vincula illa quibus suentes religanter capilli: sed in genere vincula talia quibus manus ligabantur supplicum manibus, Diis supplicaturi ramum oleae serebant: ramus autem ille lana erat obvolutus, lanam hanc Virgilius vocat vistas a vinciendo &ut loquitur Capella, quod vinciant, &c. sic vittas non solum capiti, verum etiam manibus aptamus, Statius Thebaid. I 2. . se manu, ramo ue oleae, vitta re precora
337쪽
Cur enim ad nos venerunt Antici manu.
Manus supplices sunt manus velatae. Sic Ovidius Metamorph. II. Velamenta manu praetendens sipplice - Sic etiam .iEschylus, αν ἰκί'r loquitur de εγχειροδίοις κλαδοισ1, qu rami illi manibus gestarentur.. Idem ibidem vocat ramos illos ἱερ& λ Diis apes . Euripidi dicti sunt έαρι κλαδοι, rami supplices. Velamenta illa manuum s αβ vocantur a Graecis: atque ninc factum est ut quidam de Coronis capiti impositis somniarint, existimantes supplices nonnunquam orasse, corona cinctos, vel manu gestantes: se nonnulli Interpretantur Homeri versum Στεμμα ἔχων - χερον, in manibus habens Coronas, male quidem meo iudicio: quum vertendum sit, velamenta habens in manibus: Glossar. .velamentum Στω- vocat. Hinc Ovidius: Audierat laurumque manu, vittasque ferentem Pro nata cir en non valui se si . t νHinc plurimis Scriptoribus lux & vera Interpretatio accersenda Ἀγtullianus de Corona Militis: emant enim supplicis cremarii apud veteres: quod non de corona capiti imposita intelligendum, uti putant nonnulli , decepti voce & ς,φάνου, pro corona capiti imposita voces illas accipientes, cum de manuum velamentis debeant intelligi: .. hoc si non concedatur quomodo locus hic Scholiastis Euripidis, commode explicati poterit ' sic enim scribit, in laudati Scriptoris Orest:
εἰαμααν οἰ -λπιοἰ, ο ἱκέπυον - περέχονl α , φέρειν ὀν χερ πν 1 φανον sversio communis sic sonat, mos uit apud veteres uisiunucaturi majore , ferrent in manibus coronam. Ego velamentum exponendum esse censeo.
Quid Coronae in Orationibus 2 floriae insignia male supplicationibus
338쪽
rabiliores viderentur illis, qui ursi potabant. pro Coronaeos, scribendum latos. Eodem modo explicandum esse locum hunc Appiani in Hispanicis putamus, οἰ π ψcum φρ ωm οἰ , κ, λε--M ηρώταν. Seniores non Coronarii ut vulgo perperam velari coferentes ramos oleae a Luciata quaerebant. Si de velamentorum in Sacris peragendis usu , disserendi esset animus, plura heic adnectere posse. mus: unum aut alterum locum lubet inerre , quo constet velare capita in usu fuisse, tum apud Graecos cum apud Romanos Sacra tractantes. Apud Herodotum Halic. lib. VI. quidam Sacra secturus, &Jovi bovem immolaturus, inducitur velatus. Plautus in Amphitryone loco superius allegato, invocat Deos immortales, is sibi auxilium ferant, manibus puris, capite operto. Livius lib. X. de Augure loquens, ait: capite velato victimam caedat, Auguriumque ex arce capiat. Sic etiam Virgilius aeneidos lib. III. Et capita ante aras Phragio velamur amicturi
Propertius lib. II. Eleg. XIX. Ante tuosque pedes sita ipsa adoperta fidebit. Plura siquis velit adeat BarnabamBrissoniunt in de formulis lib. I p. m.36.
ex his evidentissime demonstratum opinamur, velatis manibus, vel etiam nonnunquam operto capite, res Sacras peractas fuisse, sed siquis rogat, quorsum haec & quid haec ad Sibyllill respondemus morem i talum oracula Sibyllina velatis manibus inspiciendi, ostendere Divinos honores Sibyjlis earumque Oraculis delatos fuisse, vel saltem summo in honore habitas Sibyllas. seque etiam abs re talibusceremoniis inspecta fuerunt Oracula, scilicet velaris mani , , Quandoquidem aditio ista de inspectio, librorum Sibyllinorum, non fiebat citra supplicationem, supplices 'autem, uti jam ostensum fuit, velaris manibus Deos adibant
illisque supplicabant: per inspectionem Sibyllinorum librorum, Deorum auxilium implorabant, & piacula petebant quibus Dii traxi posisent placari, imo & locus, quem supra ex Flavio Vopisco citavimus, abunde testatur, maxima cum veneratione & honore sui se tractata non solum oracula, verum etiam in illis ritibus & ceremoniis Sibyllas. Iccirco petit ut Sacerdotes velavis manibus templum adscendant mundi,
339쪽
puri, Sancti , laureata subsellia ccnstituant, & sic libros evolvant:
quae certe omnia in unaquaque librorum Sibyllinorum inspectione , apud veteres in usu nonsuerunt. Senatus enim tantum, uti postea latius, jubebat ut Decemvlii vel XV viri libros illos adirent, quid facto opus esset renuntiarent, libris autem aditis supplicationes decerneba tur mectisternia indicebantur , aliaque eiusmodi plura ad Religi nem pertinentia. Videamus etiam a quibus & quo modo, quaque cum Veneratione adiba itur ista Sibyllarum Oracula , & a quibus " viris. Primo dicendum est in principio cum Oracula asservare tur , curam illam custodiendi illa Carmina suisse demandatam duo . hus viris, Sacerdotum titulo ornatis. Erant autem illi ex civium numero maxime illustres viri. Livius Dec. Ι. lib. III. p. m. 93 Inter alia prodigia ct cante plust: quem imbrem ingens numemus asinum intervolitando
rapuisse Drtur; quod intercida, Jarsum jacuisse per aliqua. dies ut nihil
odor mu rem Libri per Duumviros Sacrorum aditi. Pericula a renuentu Hienigenarum praedicta, ne qui in loca summa urbis impetus eaedesque inde ferent. Idem lib. IV. p. I-9. Obster vario itaque a populo Duumviris ri. euntibus e acta & p. m. I I. Musta Duumviri ex si is, placarudae Deum , irae , avertendaque δ RPO pestis causa , fecere. Item lib. V. p. 186. Libri Sibyllini ex Senatusconsulto aditisiunt, Duumviris Sacris faciundas, sectistemis tune primum in arsie Romana facto, per dies octo Apollinem , Latonamque ct Dianam, Herculem, Mercurium atque Neptunum, tribus quam amplissime tum apparari poterat stratis lectis placavere. Hinc itaque constat Duumviros Sacris Taciendis tum temporiscumlaec aguntur ,
delectos fuisse. Hinc etiam crebra in inscriptionibus Antiquis mentio de Duumviris Sacris faciendis , ex Grutero projrre lubet. p. XLI1I. hanc
His Duumviris. Sacris faciundis, eo ipso anno quo Tarquinius λ SLbylla emerat libros Sibyllinos adjuncti fuere duo ministri publici, qui non solum i s inservirent, verum etiam ipsorum fidem in servandis
340쪽
Oraculis observarent: neque enim sas erat absque jussu Senatus, ulli, ne Duum viris quidem, libros Sacros arcae lapideae inclusos in cella quadam subterranea quae erat in templo Jovis Capitolini, adire, vel inspicere aut aliis legendos exhibere: nihil autem Romani neque Sanctum neque Sacrum ita custodiebant quemadmodum haec, ut putabant , divinitus missa oracula : ut testatur Dionysius Halicarnas. lib. IV. Hinc factum est, ut M. Attilius, qui libros Sibyllinos Petronio cuidam describendos, contra fidem datam , tradiderat, non solum capitis, verum etiam Parricidae paena crimen expiarit, culeo enim insutim in mare projici voluit Tarquinius. Hunc numerum duorum virorum ut & illorum ossicium , Schmidius putat durasse non multum ultra LXXII annos, verum magis arridet Blondelli sententia, per ducentos & tredecim annos dualem numerum obtinui lia asserentis, & anno ab U. C. 388. dualem numerum in denarium suisse
conversum, collegiumque illud decemvirorum vocatum, Decemviri Sacrisfaciundis, vel Sacrorum Decem viri, duravitque ille per . Decemviros Oracula Sibyllina inspiciendimos , per 'ducentos octuaginta tres annos, uti observavit hoc Doctiss. Blondellus, usque ad Capitolii incendium , quod incidit in annum D I. ab U. C. anno secundo Olympiadis CXLVII. & LXXXIII. ante natum Jesim Christum, Scipione & Norbano Cossi Hinc etiam apud Livium saepe Decemvirorum mentio: Dec. IV. lib. I. seus proxime C. Claudis M. Livio Cus.
deportatus similis prodigii fetus erat , nihilominus Decemviros adire libros ὀ portento rejusserunt. Decemviri ex libris res Divinas eas lem, quae proximescundum iu prodigium factae essent, mperarunt: carmen praeterea ab ternovenis Virginibus eant per urbem tuorum , Donumque Punoni Reginae ferri. Ea, uti serent, C us Aurelius Cos ex Decemvirorum responso curavit: & Dec. IV. lib. VI. p. 918. Eorum prodigiorum caussa libros ἔμου inos ex S. C. Decemviri cum adissent, renuntiarunt jejunium instituendum Cereri esse 2 ia quinto quoque annosi ardum 9 ut Novendiale Gerum feret, o unum diem supplicatio eset coronati suppocarent: ct Coss. P. Cornelius quibus Diis quibusque hostiis edidi=nt Decem iri , seri e
ret. Ei iisdem Dec. lib. VI l. p. 9; . Supplicatio quoque earu- Religionum caussa fuit. Puibus Diis Decemviri ex ustris ut seret , ediderunt. Decem Ingenui , Decem Virgines , Patrimi omnes matrimique ad id Sacrificium