장음표시 사용
471쪽
ponit post Renovationem anni Platonici, & inchoaturam sub Caesaris Augusti imperio, sub quo talia priscae fraudis vestigia non apparerent. Tertio, si per bellum Trojanum intellexisset Poeta , totius mundi
Victoriam & conquisitionem per Servatorem , non annumerasset illam rebusillicitis &, suo Judicio, damnandis ; cum autem absolute a ominaretur Navigationem & bellum , utriusque illius mali omnibus notum exemplum proponit, Argonautarum scilicet in Colchos iter,& Achillis contra Trojam expeditionem. Quam autem absurde Servator noster Iesus Christus cum Achille conseratur a Constantino, vel hinc innotescit, quia Achilles non fuit Primarius expeditionis Graecae, contra Troianos dux, militavit enim sub Agamemnone, neque etiam bello Trojam invasit aut superavit Achilles , vitae enim diem supremum clauserat, antequam Civitas illa a Graecis occuparetur, ideoque nullo modo Servatoris nostri typus esse potuit Achilles. Christus enim non sub alio duce Victoriam suam nactus est, sed solus suit decoratus titulo Principis militiae Bbo Iehios Cap. VI. vers. II.& Esaiae LXIII. vers. III. Torcular ealeavit selus, & solus per seipsum
mundum superavit. Neque etiam venit in mundum in i um damnaret, Mut servetur mundusper eum, testeJohan. Cap. III. vers. XVII. Achiules autem ut Troiam desolaret ae viribus & armis subiugaret: addit etiam Virgilius loco superius laudato: .
Pauca tamen suberum prisiae vestigia fraudis.
Quid igitur vult Constantinus, Christum mundum superaturum fraudibus antiquis φ Hoc pacto blasphemus esset Imperator. Si enim per illorum infidelium expeditionem navalem , & Troiae expugnationem intellexit Maro, Servatoris bellum Spirituale contra diabolum, quo pacto haee in ejus laudem dixisse poterit censeri, quandoquidem expeditiones navales & bella dicit esse
- - - Hereris vestigia fraudis 'Ideoque nobis videtur absurdissima Constantini applicatio, qui cum Virgilium pro Propheta obtrudere conatur , illum reipsa ut Jesu Christi blasphematorem proponit. Quod nobis certum videtur argu mentum , Constantinum non bene percepisse mentem Virgilii, &l ob E in
472쪽
carmen hoc hominis Pagani, non continere Vaticinium de Christo Servatore. Tantam etiam sub Augusti Imperio futuram secticitatem, ut omnis ferret omnia tectas, adeo ut nulla cultura indigeret terra, scripserat Poeta: atque hinc Constantinus, non perpendens Virgilium past rati hyperbole , antiquorum mythologiae de Saturni seculo innixa, mentem suam expressisse, rogat in oratione ad Sanctorum coetum . Capite XXI. Ππιδος θ τεχ F. 2- , miον δὴ lal λογον , γlia
ζ κυη m. Hoc est: Herum quae ratio est, ut hominis fila in lucem edito, in aratrum ae sementem tectas, nec Getis falcem ct reliquam culturam δε- sideret . quomodo haec de hominis prole dicta si intelligantur Z V enim natura Divinae voluntaris Ministra, non humanis ministransjussionibus. Ad de quod omnium elementorum laetitia, adventum Dei, non hominis c uspiam conceptum d nat. Ad has Imperatoris assertiones respondemus. certum quidem esse naturam proprie non debere obedientiam nis mandatis illius qui ejus Auctor est, neque unquam post hominis lapsum tali suisse in statu aut suturam tellurem, ut non opus habuerit aut his bitura sit cultura, nullum etiam posse reperiri, cui sanum est judicium, qui credat terram unquam tali in statu fuisse : crassus autem illorum est error qui putant deliramenta illa aut tales ineptias in Gentidium mentes non cecidisse. Omnes enim uno ore assirmant, & unanimi calamo scribunt , sub Saturni Regno , nullum aut laborem aut aerumnam suisse, terramque omnia absque cultura tulisse, &c. utiante ex nonnullis Scriptoribus adnotavimus: Illam autem scelicitatem reversuram post anni Platonici Revolutionem. Virgilius autem supponit sub Augusti Imperio & Pollionis consulatu adventura, imo advenisse felicia illa tempora. An non mirandum est Constantinum ut Poetam a tam sutili opinione liberaret, potius voluisse in ineptas allegorias convertere Scriptoris verba & mentem, quam agnoscere illum nunquam tales fovisse opiniones. Addit porro Constantinus eodem,
473쪽
ημέρ M. Hoc est: Iam vero quod Poeta vita bi diutius prorogari optat, id plane argumentum est Deum invocantis. Huam enim G Saluum nobis a Deo postulare, non ab homine solemus. Et Eothraea quidem Siblia Deum sic astatur: Cur mihi, inquit, Domine, vaticinandi necessitatem imponis, ac non potius sublimem raptam e terra, ad diem usique Beatomi adventus tui servas i Versus autem Virgiliani sic sonant: O mihi tam longae maneat pars ultima vitae, Spiritus ct quantum set erit tua dicere facta. His verbis concludit Imperator, Maronem Deum Invocasse atque ab illo vitae prorogationem postulasse, quasi vero Pagani veri Dei fuerint Cultores, & non potius Deorum salsorum ac Daemonum Adoratores et Poeta in carminis principio Sicelides musas earumque favorem imploravit, nunc vero in fine, ex mente Constantini, tanquam verus unius Dei cultor, Deo vitae largitore prorogari petit, ut tam Faelicia tempora , qualia sub Saturno suere, conspicere liceat: unde tam subita mutatio 3 ignoscat nobis Imperator si dicto non credimus, non putamus Virgilium Deum in vocalle quando dixit. O mihi tam longae, &c. Sed simpliciter esse verba optantis, non Deum orantis, ut vult Constantinus ; neque etiam ullam Dei mentionem injicit Poeta. Et quae quaeso, haec est consequentia, vitam & salutem nobis a Deo postulare, non ab hominibus solemus nos Christiani, ergo dum longi rem sibi vitam optat Virgilius, illam a Deo petiit , quasi Gentilestam exacte Deum in omnibus agnoverint & largitorem rerum omnium crediderint. Dicimus ergo Imperatorem Maronis votum ulterius praeter & contra ejus scopum detorquere. Quod porro Sibyllam Erythraeam in medium producit Constantinus, conquerentem de Pr phetandi aut vaticinandi necessitate a Domino sibi imposita, docirespondemus sic quidem conquerentem deprehendisse nos Sibyllam libro tertio et
474쪽
o mihi Dirino requieta a earmine mens est, Orabam magnum Genitorem , ut vis abesset. Ccetera autem, quae Sibyllam optasse narrat, nempe insul mu ὸ terea
rapta patim ad diem Beatissimi Dei adventusservare ire, nullibi apud Sibyllam invenimus, ideoque illa de suo addidisse Constantinum existiam amus. Sic porro loquitur magnus Imperator, capite supra laudator. a Mάρ--εἰ ηψς οις Nn phi S πιδε.
ρ μίος--: Hoc est: Hxrgilius ver o post versui quos supra retulimus, hae subjungit:
Incipe parve puer risu cognoscere matrem. Matri longa cecem tulerunt fastidia menses, Incipe parve puer: cui non risere parentes, Nec Deus hunc mensa, Dea nec dignata cubili est. suomodo enim parentes ei amsissent, etenim pater i ius Dein , expers quali iis vis est. Et iura quidem ipse omni earet, in aliorum tamen circumis friptione existit, nee humano praediim est corpore. Tori quoque expertem esse
Spiritum Divinum quis ignoras ' quia enim demerium, quae cupiditas messi posset in assectu summi boni, e in desiderio reliqua omnia ducunturi quid omnino sapientiae r est die commune cum voluptate ' verum se loqui hceat illa, qui humanam quandam Christi generationemHUngunt, neque opseram iam, ut animum Dum ab omni impio facinore ae sermone integrum servem. Ad haec annotavit Doctiss. Blondellus, cui&nos adstipulamur, Virgilium in versibus illis supra citatis, respexisse ad Gentillum
475쪽
opinionem , putantium Solem & Lunam esse Deos maximos homianum nativitatibus praesidentes, ideoque Pollionis uxorem, quae decem mensibus graviditatis fastidia pertulerat, post partum debere laetitia sua filio se notam faceret laetitiam autem hanc filio suo suturam Symbolum & tesseram benedictionis, uti illi esset infelicitatis signum,s parentes ejus nativitate non delectarentur. Hunc Poetae sermonem valde interpolavit Constantinus, & plane a scopo Scriptoris alienum sensum dedit. Sic enim Graece locutus introducitur Constantinus, Deipe ridendo ct oculos attollando noster e matrem, quae tibi eara esse debet,
ita enim plurimis annis te tulit, parentes toto die neutiquam tibi arriserunt.
Non alligatus fuisti lecto decumbens, nec epulum novisti splendidum vel
virens.J Quis non videat magnis nos moveri rationibus, ut asseramus Imperatorem deflexisse, tota hac Ecloga, a Poetae elegantissimi scopo & mente: conserantur versus Graeci quos recitantem Constantianum introducit Eusebius. Ne autem cavillandi pruritu haec contra Imperatorem dixisse videamur, velim sedulum Lectorem perpendere, illa quae Doctiis Valesius ad cum locum annotavit: eumque consentientem plane deprehendet. Verba Virgilii non recte accepit Constantinus, nec interpres Graecus. Sic enim intellexit, quasi dixisset Virgilius, puero parentes non arrisisse; nec Deum illi mensam, nec Deam cubile imperti visse. Scilicet Constantinus versum illum Virgilii Incipe pame puer. Cui non risere parentes, &c.
legendum putavit uno ductit absque ulla disti nictione, cum tamen post vocem puer , punctum si apponendum. Haec cum Christophos anus non animadvertisset , sequentia Constantini verba interpolavit , addita negatione contra mentem Auctoris , & contra Auctoritatem omnium exemplarium. Illa autem quae postea addidit Imperator, vera quidem, sed inepte Deo Patri & Christo applicantur e certum est, quandoquidem Deus Pater nullas habet qualitates, nullam figuram, nec corpus , nec passiones, nec desideria, Generationem aeternam Verbi nihil commune habere cum hominis generatione. Atqui Virgilius illius mysterii plane ignarus; illud verbis suis nec expressit, nec exprimere potuit, quoniam illud superat captum humanum, nec n
tun nobis hiud patefacit sta Revelatio. Virgilius igitur nihil aliud i
476쪽
tendens quam Pollionis filio omnia fausta precari & vovere, non potest iudicari de Christo Vaticinatus fuisse, vel ipso Constantino, hoc ipso loco, teste. Dicit enim, Poetam Christi Generationem ignorasse. Hoc si bene perpendissent quam plurimi, certe sensum Poete non immutassent, nec ipse Constantinus putasset de infantis risu locetum Vim lium , cum intendat de matris risu loqui. Deinde quid ad illud Graeci Interpretis respondebitur figmentum , multis annis matrem gestasse in utero Saloninum Pollionis filium, λυκαοαίας dicit textus Graecus, & Latinus Virgilii versus sic sonat Macri longa decem tulerum fastidia mensis.
Iudicet nunc Lector, an Constantinus non immutarit Poetae mentem& sensum: Parentes Salonini filio non arrisisse; Addit etiam Constantinus alia multa sutilia, quibus refutandis tempus male tereretur. Notat porro Johannes Ludovicus dela Cerda, infantes statim natos nonnunquam risisse, illudque veteribus habitum pro bono omnine. Catullus
Dulce rideat ad patrem Se miti ante labello. Nemesan. III. Ecloga. Ubi infantiam bucc canit enut Iti Sileno, sic ait: Diis ct Silenus parvum veneratus alumnum , Aut gremio fovet , aut resupinis sustinet ulnis , Et vocat ad risum digito, motuque quietem Allicit, aut tremulis quassat erepitacula palmis. Hoc cum sciret Virgilius, inquit de la Cerda, puerum Invitat, ut rudeat, & ita det omen reliquae vitae. Verum errat de la Cerda, Poe tam de infantis risu loqui existimans, cum de matris ad insantem risu mentionem faciat, uti dictum superius.
477쪽
Augustinus se moribus fuisse obnoxium fatetur. Crassetus refulatus. O. Cur Gallisis appellantur , an a γάλα l Udorus Hillatensis refutatus. S. Hieronymus refutat Udorum. S. Augustinus dubitanter scripsi, Sibyllam Cumaeam de Christo fuisse vaticinatam. Servii expositio. An Sibyllarum Oracula non sint ἀ Christianis conficta ἰ etiam Pontificii S. S. Patribus contradixerunt. Nonnulli Papisti contemptim de S S. Patribus loquuntur. S S. sbi invicem contradixemunt. An Sihlla propter initum Matrimonium exhorrumi Pudicium extremum. Fabella de S. Catiarina. Deras mi Testimonium. D tarchii observatio. Actenus de Rumore, de Rege venturo inter Par ganos disperso, &quo pacto inter illos disseminato, ac de quarta Virgilii Ecloga, qua nonnulli probare conantur de Christo Vaticinatum fuisse Poetarum Principem, sed quo iundamento ex supra dictis constat. Audiamus porro esuitam Crassetum,testimoniis B.Augustini5 Hieronymi sententiam suam probare annitentem: p. IV. Loyolita recenset laudes Sancti Patris Augustini, quas nec nos illi denegamus, verum an inde sequitur, quaecunque Sanctus
478쪽
sanctus scriptor in chartam coniecit , esse mera oracula. Certe ipse se erroribus suisse obnoxium sitetur, libro suo Retraetitionum, ideoque nec ipse scripta sua ad examen revocari, recusat. Liceat igitur cum bona Iesultae venia examinare, quid & quam bene de Sibyllis argumentatus sit Sanctus Pater : primo dicit, libro XVIII. capite XXIII. de Civitate Dei: eodem tempore Ezechiae) non1 ulu Sibilam Eothraeam Vaticinatam ferunt. Sibyllo autem Varro prodit plures fuisse, nou unam: e sane E thraea Sibila, quaedam de Christo manifesta eo ripsit, quae nos etiam in Lingua Latina versibus male Latinis ct stantibus legimus, per nescio cujus Interpretis imperitiam, 'iapost cognovimus. Nam Vir Clarissimus Flaccianus, qui etiam proconsul fuit, homo facillimae facundiae,
multaeque Doctrinae, quum de Chrso colis ueremur, Graecum nobis codicem p tulit, earmina se dicens Sibi in Er braeae, ubi ostendit, quodam ideo in eapitibus versuum ordinem litrearum ita se habentem, ut haec in eo verba legerentur: Xυώς Θελιος eo τὰ , quod est Latine: Jesu Christus Dei filius Salvator. Versus autem illos nunc heic non addimus, quoniam antea, capite de Sibylla Erythraea, ad quod Lectorem ablegamus γallegavimus. Antequam autem ad aIia transeamus, hoc unum tantum addemus, quod supra referri debuisset, nempe ex his vocum literis initialibus, I ῆς XO ς Θεκ viis Σι - , antiquos formasse vocabulum pisi, atque hinc extudisse mysterium quod nulli bifundamentum habere poterat nisi in illorum cerebello: nempe quod Jesus Christus solus esset piscis Salutaris , & quod Christiani essent pisciculi quos in aqua & piscina Baptismi vivificat. Confitemur quidemnaec esse plane vera & certa, Jesum Christum esse vitae nostrae Spiritualis scaturiginem & sontem , Baptismum esse lavacrum Regen rationis secundum S. Scripturam, at vero iundamentum cui innitebantur , erat plane stramentitium. Quis enim Prophetarum aut Apostolorum ullam talia comminiscendi ansam aut occasionem suppeditavit, ut ex quinque hisce verbis vocem di e sermarent i Gentiales olim Christianos per contumeliam pistolos vocabant, nec eo si castico nomine se indigetari aegre serebant Tertullianus in lib. de Baptismo Cap. I. Sed nos pisciculi secundum nostrum risium Chri- sum in aqua sicimur, nec aliter quam in aqua manendo salvismus. Augustinus lib. XVIII. Cap. XXIII. de Civitate Dei etiam saec habet rhorum Graecorum quinque verborum quae sunt i ῆς Συπς Θρου νιος Σωτηρ,
479쪽
s primas literas jungas dis , id est, pisiis: in quo nomine mUice intelligitur Christi, eo quod in hujus mortali satis alasso , velut in aquarum profunditate viscis, hoe est, e peccato esse potuerit. . Haec autem Sibi Ea sve EIthis , sue, ut quidam magis credunt, Cumana, ita nihil habet in toto carmine sua , cujus exigua ista particula est , quia ad Deorum falsarum
csctorum cultum pertineat, quinimo ita contra eos custores eorum loquitur , ut in eorum numero deputanda videatur, qui pertinent ad Civitatem
Dei. Apud Basilium Seleuc. Orat. XVII. Apostoli vocantur, οἱ sT ar cs σύγ UλυμCA M: ύιο. Spiritus Sancti piscinae fui. Hinc cuivis constare potest, quam creduli exstiterint veteres Christiani, ut non solum ambabus manibus arripuerint Acrostichidem fictam, verum etiam ut ex initialibus literis illius carminis vocem ridiculo modo extuderint: haec ως ξ. - οδω sorte alias Plura hac de re dicturi) a notamus. Multa porro addit Sanctus pater tum de hac Sibylla Erythraea cum de Acrostichide, quae quoniam supra expendimus, non opus cst plura nunc addamus. Verum inquit Jesulta Crassetus hinc Sanctus pater concludit, Sibilam G thraeam in eorum numero deputandam, qui pertinent ad Civitatem Dei. Sed hoc falsum esse supra suit ostensum, &postea patebit latius. Allegat porro Loolita Crassetus nonnulla alia ex Sancto Augustino loca, quae proculdubio ex Biondello, monstrantevlam, hausit: expost. inchoat. Epist. ad Rom. circa finem Tomi quarti p. m. 8 sq. ubi dicit Sanctus Pater, non facile crederem Sibilum de Chrsos isse loculam, nis Poetarum quispiam in lingua Romana nobilis us, ant quam diceret ea de siculi innovatione, quae in Domini nostri Pese Christi Regnum satis concinere ct convenire videantur, pr sit versum, dicens: Ultima Cumaei venit jam Carminis aetas.
Cum tum autem Carmen Sibylginum esse nemo dubitaeterit. Sciens ergo Apostolus, ea in libris Gentium inveniri testimonia veritatis, quod etiam in
Actibus Aristolorum loqueus Atheniens s mani estissime ostendit. Non selum ore per prophetas suos, ne quis a udos phetas por quasdam veritatas confessumes , in aliquam impietatem seduceretur, sed addit etiam insiripturis Sanctis: volens utique ostendere litteras Gentium seperstitiose idololatriae plent simas , non ideo Sanctus haberi oportere , quia in eis aliquid quod ad Christum pertinet invenitur. Item de Civitate Dei lib. X. cap. XXVII.
De ruo nempe Christo etiam Poeta nobilissimus, Poetice quidem, quia
480쪽
m asterius adumbratapesna: veraciter tamen, s ad ipsum referas, dirus:
Te duce s qua manent sceIeris vestigia nos ri, Irrita perpetua solvent formidine terras. Ea quippe Zixit, qua etiam multum proficientium in Virtute Pustitiaepse sunt, propter hujus vitae infirmitatem , es non felera , steterum tamen manere vestigia , quae non nisi ab illo Salvatore sanantur, de quo iste et ersus est expressus: nam hoc uti ue non a se ise dixisse Virgilius in Eclogae ipsi quarto ferme versu indicat, ubi ait: Ultima Cumaei venit jam Carminis aetas. Unde hoe 2 Cumis Sibita dictum esse incunctanter apparet. Item Epist. CLV. quam ad Martianum scripsit, hoc modo loquitur Sanctus Pater: Nam omnino non est cui alteri praetσ Dominum Christum dicat genus
Te duce si qua manent sceleris vestigia nosiri, Irrita perpetua solvent formidine terras.
guia ex Cumaeo, id est, ex Sibilino carmine se fassim est transtulisse mi et
Iim , quoniam fortassis ilia Vates aliquid dae unico Salvatore in Spiritu audierat, quod necesse habuit confiteri. Citat porro Crassetus S. Augustini Testimonium ex Tom. VI. contra Faustum Manichaeum, lib. XIII.
cap. XV. p. m. I99. Sibylti porro, vel Sibilae ct Orpheus senescio quis Homes, ct s qui alii Vates vel Theologi , vel Sapientes, vel Philosophi
Gentium de Filio Dei, aut de Patre Deo vena praedixise perhibentur , -- let quidem aliquid ad Paganorum vanitatem revincentam, non tamen ad istorum Authoritatem amplectendam, cum illam Deum nos colere send mus, de quo nec illi facere potuerunt, qui seos congentiles populos, idola se Daemonia colenda, partim docere ausi sunt, partimprohibere a nonsiunt. Ex his verbis ut argumentum intentioni suae accommodum extundere queat Lorolita Crassetus, addit hanc observationem suam , notandum esse nempe Augustinum disputasse contra Manichaeum, Legem antiquam, Prophetas & Filii Dei Incarnationem contemnentem. Haereticus autem ille Manichaeus Catholicorum argumentis pressus, probantium Domini nostri Adventum Prophetarum Testimoniis, re-