장음표시 사용
451쪽
Sibylla , an non enim aliunde , Uti reliqui Pagani , ex commercio cum Iudaeis, vel exsparso generali rumore de Rege venturo , &Flicitate maxima sub illius Regimine futura, vel etiam ex Sacris codiciabus in Graecam linguam translatis, & in omnium manibus versantiabus haurire potuit' Certe hoc pro valde probabili & veri simili habemus. Viros undiquaque doctissimos consentientes deprehendimus, inter alios doctissimum Episcopum Armachanum Jacobum Userium in suis Annalibus ad A. p. Jul. 467 . ubi silc scribit: Videtur ea deseri- ρ:ioni seculi aurei Poeta inseruisse, qua vel δ Judaeis, quos Romae cinco tradus Aurelios simul habitavisse in Oratione pro Flacco docet Cicero , Ea Mesa suo pradicata au iveraτ, vel in Prophetarum o acutis quae Graece passim tum extabant de eodem scripta ipse legerat. Sic etiam inter Pontificios Baronius, Appar. Num. XXIII. Potuit Maro ab Hebraeis aliqua accepisse; nam Herodes Rex Iudaeorum cum Romam venit, De Pollione, ut se,ubit Jo eptas, utebatur hospite Hirgilii amicissimo. Concludimus igitur, neque Virgilium , neque Sibyllam Cumaeam sex cujus scriniis Poetam depromps se suam quartam Eclogam putant potuisse vaticianari de Messia, quandoquidem ille non nisi ex Divina Revelatione cognosci potest. Videamus nupc , quid porro addat Imperator Con
452쪽
terius progressus est, quasi necessitas ipsa testimonium sus requireret. igitur Heu ἐMagnus ab integro siclorum nascitur ordor Jam redit & Virgo: redeunt Saturnia Regna. maenam est ergo Hrgo i a quae redit ' πο- illa quae mena ct gramida fuit Spiritu Sancto ' Oblim, quo minus ea quae Spiritu Divino praegnans est , semper se Virgo permaneat. Redibit etiam optabilis Rex, ct orbem terrarum Adventu suo sublevabit. Sic enim addit poeta:
Tu modo nascenti puero, quo ferrea primum Desinet, ac toti surget gens aurea mundo, Casta sive Lucina. Hoc duce, si qua manent, sceleris vestigia nostri, Irrita perpetua solvent formidine terras.
suae quidem aperte smul ct ob re per algegoriam dictae esse intestimus.
Nam iis quidem qui versuum vim ac sententiam altius scrutantur, Divinitatem Christi oculis quodammodo subiiciunt. Ne vero quisquam ex Regis urbis primoribus, poetam criminari posset, quod contra patrias legesseribere esset ausus , ct traditas olim a mavoribus de Diis opiniones everteret, Heritatem de industria occustat. Norat enim . ut equidem censio , Beatum se Saturare Serviatoris nostri mrgerium. Itaque ut immunem hominum reud Atatem evitaret, audientium animos ad inolitam ipsis consuetudinem δε- duxit: aitque recens nato, Altaria ac templa es. exstruenda ct Socras cienda. Caetera quoque eonsentanea subjunxit in gratiam eorum qui ita sentirent. Ait eniM. Respondemus ad magni Imperatoris effata , primo
recedit plane a Latino Virgilii textu Graeca Constantini versio, quod . C c c quivis
453쪽
quivis Graecae Linguae gnarus facile perspiciet , si collationem cuni Latino Poetae carmine instituat: observavit autem bcne nostro quidem iudicio) Doctissimus Blondellus, si recte vertere voluisset Constantinus, sic haec verba, redeunt Saturnia regna, ἄγουσα Κρονον εα - ληα vel βααλέαν , fuisse vertenda. Certum est Poetam allusisse ad Magni anni Platonici revolutionem, & Saturni Regnum, vel f culum Aureum: haec quam incongrue ab Imperatore sint reddita, nemo est qui non videat. Secundo observamtis, Imperatorem non potuisse dare carmini Virgiliano sensum Christianum, nisi misere in alium sensum , a scopo Poetae prorsus alienum detorquendo. Videantur tantum, ut hoc cuivis pateat, versus quos e Latino in Graecum sermonem traductos credi voluit Contantinus. Latini versus siesonant:
Tu modo nasienti puero quo ferrea primum De et ac toto surget Gens Aurea mundo, Casta fave Lucina, tuus jam Regnat Apollirique adeo decus hoc aevi, te Consule , inibit Pollio, se incipient magni procedere mensis. Te duce se qua manent sceleris vestigia nostri Irrita perpetua solvent formidine terras. Hos autem septem versus hoc modo Graece reddidit:
Τον 5 νεως; πω φαεσφορξ μ . - mΚαὶ ς κχοει τε κατὐνάζον άλ'ζων. Hoc est: Luna praebe lucem, adora recens natum, qui sequifacit Gentem Auream loco ferreae , illa dominante consipientur dolor omnium ulcerum mortalium, o gemitus impietatum. Quis hoc credere aut divinare pos sit, nisi monitus, inquit D. Blondellus, quatuor hos versus Graecos exprimere sensum & mentem septem Latine supra citatorum ἶ &Virgilii sermonem posse deduci ad Christi Adorationem & Reconciliationem mundi cum Deo per ejus sanguinem, quoniam applicantur recens nato
454쪽
ero, qui a Poeta Pollioni sunt attributa, si Salonino applicare intendisseti; & si Imperator hoc intellexisset, oportuisset vertere Graece,
e ου 'α χοντ . Notandum porro , Constantinum , votum illud, quod ad Lucinam pro favore erga Saloninum dirigit Poeta, convertere in praeceptum ad Lunam de adorando Servatore Iesu , ac referre ad pacem Spiritualem conscientiarum per peccatorum Remissionem , id quod conceperat Virgilius de restibilienda pace temporali, per reditum Regni Saturni , succedentis sub Augusto criminibus saeculi serrei. quod ex suppositione) locum dare seculo aureo debebat, nascenti sub Pollionis consulatu , imo etiam omittere illa , quae tum de illo consulatu cum de Regno Apollinis a Poeta commemorantur, sub cuius nomine intellexit Maro Caesarem Augustum, non solum quia Pagani sic notante hoc Macrobio Saturn. lib. I. cap. XVII. ut resere Doctiss. Blondellus , omnes quotquot sub caelo crederent Deos, ad Solem vel Apollinem reserrent, verum etiam quoniam Augustus Imperator , Apollinis cultui esset addictissimus , cui etiam postea, testibus Historicis, magnificum in monte Palatino , exstruxit Templum , unde etiam Apollo passim Palatinus vocatur. Hinc Horatius Epist. lib. I. Ep. III. Privam ut quaerat opes, ct tangere vitet Scripta, Palatinus quaecumque recepit Apollo. Et tanto convenientius se Appollinem colere debere existimavit, quandoquidem ipsius beneficio victoriam Actiacam adeptum esse credidit.
Imo etiam adeo Appollinis cultui fuit addictus, ut & ipse pro Apolline haberi voluerit in magnifico quodam convivio: Suetonius in Octav. August. Cap. LXX. Coa quoque ιVus semitor in fabula fuit, quae vulgo
δωδεκαἰθε ' vocabatur: m qua Deorum Deanumque habitu d sicubiisse eonvivas , ct ipsium pro Apolline ornatum, non Antonii modo Episto estgulorum nomina amarisime annumerantis, exprobrant, sd ct sine Auctora notissimi versius, utam primum istorum eonduxit mensa choragum,Sexque Deos vidit mollia, sque Deas. Impia dum Phoebi Caesar mendacia ludit,
Dum nova divorum carnat, a ulteria:
455쪽
Omnia, se a terris tune numina declinarunt:
Fugii ct auratos Puniter ipse thronos. Dicit porro Constantinus, ad haec Virgilii verba, Pam redis ct Hirgo, &c. Quaenam ergo est Virgo illa quae redit, nonne illa quae plena & gravida fuit Spiritu Sancto i quid autem obstat quo minus ea quae Spiritu
Divino praegnans est, puella semper& Virgo permaneat ἰ Verum cum bona Magni Imperatoris venia , dicimus, etiamsi credamus perpetuam B. Mariae Virginitatem , eamque concepisse Servatorem n strum operatione & virtute Spiritus Sancti, etiamsi eius reditum ad Judicium extremum confiteamur omnes, an igitur Virgilio innotuit
Mysterium hoc Conceptionis miraculosae' An ille de Virgine Maria, de qua nec Virgilius nec Iudaeorum quisquam unquam inaudiverat, prophetavit ἰ sic Paganus Poeta clarius & distinctius Mysterium hoc percepisset quam vel ipsi Hebraei, vel Prophetae. Esaias qui de con-ccptione Servatoris nostri fuit vaticinatus, non dicit, Virgo Maria concipiet , sed simpliciter Virgo. Quid porro ineptius dici potest quam
Virginem Mariam in mundum rediisse, cum illa ν operatione Spiritus Sancti filium concepit ' An igitur mulieres omnes, quando concipiunt, in mundum redire sunt dicendae Quid stolidius sustineri possit, non videmus. Numquid ergo Virgo Maria per nativitatem in mundum intrans, postea E mundo suit transata, ut circa plenitudinem temporis rediret ' Vel an hoc potius dicendum, primo in mundum inu ductam Virginem suisse, postea ex hominum oculis sublatam , ut tandem altera productione manifestaretur sed aeque insulse haec sustinetur opinio. Dicimus igitur, per Virginem hanc, de qua Virgilius, non posse intelligi Deiparam , & Poetam ad illam non potui ste alludere, quandoquidem ne fando quidem unquam de illa quidquam inaudiverat, nec rescire potuit, siquidem ne ipsi quidem Judaei, imo nec ipsi
Prophetae spiritu Divino amati, hoc norant. Hoc tantum ex revelatione Divina , Virginem parituram constabat , sed Mariae nomine designandam, nemo mortalium hoc sciebat. Si vero regeratur, Virgilium etiam non loqui in particulari de Virgine Maria, verum in genere de Virgine quemadmodum & hoc Prophetae praedixerant, respon-
456쪽
demus Poetam Paganum & infidelem non potuisse scribere de Virgine Deipara , quam nunquam novit, & etiamsi daremus , illum intendisse sermonem instituere de Virgine Dei para , . tamen inde non sequeretur, Gentilibus innotuisse Mysterium incarnationis filii Dei.
.mque enim rumor percrebuerat per totum orientem, Virginem pariaturam, ac ille qui de Rege venturo erat dispersus. Ac sic corruit erronea illa opinio , Gentiles de Christo suisse vaticinatos; Mens igitur Virgilii est, quando redirent Saturnia Regna, tum etiam Virginem Paganorum, hoc est, Uraniam vel Astraeam de caelo, ad quod sessculo ferreo receperat, descensuram. Hinc Ovidius lib. I. Metamorph. Fabula V. . Victa jacu Pietas: ct Hirgo caede madentes tima caelestum terras Auraa rebruit.
Sic & Juvenalis inprincipio Sadrae VI.
Paulatim deinde ad Superos Ap a rece sit Hae eomite, atque duae pariter sugere sorores.
Virgo itaque de qua Virgilius hoc loco', est Astraea , testibus sere omnibus interpretibus: de qua similia testatur Seneca in Octav.Nglecta terras fugit, se mores feros
Hominum cruenta caede pol tas mantas
Apro Virgo siderum magnum demsia Vult igitur Poeta adulatorie referre Delicissimum statum Imperii Romani sub Consulatu Pollionis & sub Regimine Augusti, cujus aevo seculum Aureum rediisse scribit: ideoque, quia suti supra ostendimus homines juste vivebant, nunc itaque reversam esse Iustitiam, Astraeam Virginem , ita ut deinceps homines Justiorem vitam sintacturi quam sub seculo ferreo. Concludimus ergo cum DoctissBlondello in hac Virgilii Ecloga non aliam quaerendam es Virginem ,
praeter Astartem a Graecis Latinisque Scriptoribus sic vocatam, Hebraice , L Regum Cap. XI. vers. V. & XXXIII. dicitur n'r foreth, Sidoniorum Numen quod a Salomone cultum fuisse legimus , loco jam citato , Chaldaice M arata vocatur, & hinc contracte C c c 3 Λ' t: -
457쪽
arte. Hanc Veteres Hebraei, multique inter Gentiles. celi Reginam nuncuparunt, haec Urani filia suisse perhibetur a Philone Biblio, apud Eusebium de praeparat: Euang. lib. I. atque hinc secile conjici potest , .cut coeleste illi domicilium assignetur. Tertullianus illam vocat Apol. Cap. XXIII. Virginem cessempluviarumpolluit atricem. Et Augustinus Hirginem ea testem. De hac Atarte plura legere qui
volet, adeat Pet. Fabri Semest. lib. III. p. m. II. &c. Selden. Syntag.ILCap. II. de D IS Syris. Et Beyeri ad Seld. additamenta p. m. 272. OuZel. ad Minuc. Foelic. Ex iis quae hactentus proposuimus luquido constare credimus, quam imbecilli nitantur fundat Anto, qui de Virgine Maria cum Imperatore Constantino, cecinisse volunt Vi*ilium. Quando porro Constantinus ex Virgilii verbis, redeunt Sarim iaRegna , concludit Servatoris nostri Regis optabilis reditum , quo orbem terrarum sublevabit , '.quis non videat valde inepte intribui
Servatori Jesu Christo, id quod de Regno Saturni vel Augusti scripsit
Poeta. Nunquid Saturnus est Christus Z vel vice versa Christus est Saturnus ' Scio quidem aliquam comparationem Regni Jesu Christicum Saturni Regno posse institui , verum praeterquam quod similia ludo illa valde claudicaret, dicimus eam non fuisse Virgilii mentem, quippe Christum ej usque Regnum plane ignoravit, ideoque hoc cum
illo comparare nullo modo potuit. Deinde quid hoc ad rem faciti Redibit Rex optabilis is ot bem terrarum adventu suo sublevabit, an igitur adventus Servatoris ad Judicium extremum est Regnum Saturnii Vel an hoc intendit Imperator, Christum rediturum in hunc Orbem at mille annis Regnet in hoc mundo,quidquid dicat totum quantum e hSed hoc ut euhet telum Impcrator , addit , ne vero quisquam ex Regiae urbis primoribus, Poetam criminari posset, quod comtra patrias leges scribere 4 et ausus, ct traditas olim a Miaribus opiniones cineret, vemitatem de Industria occultat. Sed quis genius Constantino hoc Revelavit, Virgilium illis rationibus motum occultasse Mystemium
Beatum ae Salutare Servatoris nostri quod norat. Nemo mortalium reperitur qui Mon videat hoc ab Imperatore gratis dici, atque esse tantum meram conjecturam, & negari posse eadem facilitate qua illud asserit. Nullibi enim Poeta hoc indicavit, nec, talem suis e Virgilii mentem , unquam probabit ullo idoneo testimonio Constantinus. Dicimus porro salsissimam esse Imperatoris sententiam, Poetam de in-
458쪽
dustria meritatem occultasse. Certe cuivis legenti hoc carmen luce meri . diana clarius patebit, Virgilium nihil occultasse aut voluisse occultare: Liserte enim & expressis verbis Asinium Pollionem nominat,
Posito amat nos,am quamvis sit rustica, musim , POLio O ipse facit nova carmina , &G.
Imo & ipsi Augusto satis manifeste adblanditur, & per totam hanc
Eclogam tam clare & distincte loquitur, ut nullus dubitationi locus relinquatur, quin scopum quo collimavit, planis verbis expresserit.
Deinde supponit Imperator, Virgilio notum fuisse My sterium Euangelicum de Persona Servatoris & Salute per illum procuranda, imo ut refert Jesulta Crassetus , nonnulli existimant Poetam Divino Spiritu amatum Poemet hoc conscripsisse; cui opinioni nihil opponit Loyosita, sorte ipsi arridenti, sed haec quam sint salsa& supra
ostendimus, & sorte postea uberius demonstrabimus. Non enim Deus se aequaliter Gentilibus patefecit, ac populo suo, nisi Naturam cum Gratia confundere velimus. Deus enim, inquit Apostolus, Actorum Apostolic. Cap. XIV. veru XVI. praetetitis aetatibus sivit omnes Gentes suis ipsarum viis incedere. Et Cap. XVII. vers. XXX. Deus temporibus istius ignorantiae connivendo dissimulatis , nunc mandat omnibus
hominibus, ut res fiant. Et David Ps CXLVII. vers. XlX. & XX. Indicas Deus verba sua Pacobo, statuta sua ctyuras Israeli, non fecit
ita ulu Genti, ideoque Jura ista non noverunt. Et Paulus Apostolus I. ist, ad Corinthios Cap. II. vers. VII. & VIII. Loquimur apte tiam Dei in Mysterio occultam illam, quam priae finierat Deus ante secuti ad gloriam nostram, quam nemo Principum seculi hujus cognovit. Ut autem porro clarius innotescat Constantini hallucinatio: observemus Imperatorem sic scribentem introducere Virgilium , recens nato Astaria ae Templa esse e ruenda ct Sacra facienda. imploramus licic imperatoris Fidem , ubinam haec legerit apud Virgilium, nec vola nec is stigium illorum exstat in tota hac quarta Ecloga , ideoque ignoscat Imperator, si illa pro conficiis & additis praeter Poetae mentem habeamus. Atque vel hinc constat. evidentissime Constantinum deflexisse , &contorsisIe in alienum sensum Eclogam hanc ut instituto & praeconceptae suae opinioni adaptaret. Sequamur porro magni Imperatoris
459쪽
vestigia. Ait enim, quid Pocta dixerit; citatur illud apud Eusebium Capite XX.
Hoc est Isse Deum vitam accipiet, Divisque videbis i
Permissos heroas ct ipse videbitur illis, Justis scilicet.
Pacatumque Reget Patriis virtutibus M lam. Ac tibi prima puer nullo munuscula cultu, Errantes hederas pacim cum baccare tellus , Missaque ridenti colocasta fundes acan1ho. Tallit salliturque Constantinus Imperator, putans versum hunc, Illi Deum tam accipiet, &c. applicandum Salonino recens nato Pollionis stio. Sed hoc magis cum Poetae scopo convenit, quando de Augusto Caesare dictum intelligimus. Sic etiam Ascensius in commentariis adversum hunc Augusto attribuit illam laudem. Scio quidem heic variare interpretes, Servius enim de Augusto & Salonino dictum putat: Turnebus&Germanus de Salonino capiunt, quoniam illius natales inciderunt in principium Aurei saeculi, in quo homines vivebant Deorum vitam , scribente hoe Hesiodo lib. I. , hγ. Lὶ BO: ἔζωον, ακηδέα θυμον ἔχοdες. Hoc est,
O mi vivebant, sicuro animo praedim i
460쪽
Notandum etiam Constantinum Christiano more locutum , sia Dei vitam accipiet , cum tamen Virgilius Pagano modo scribat, Ille Deum vitam accipiet, &c. Addit porro Imperator ex Virgilio. OGε θερος ταροειν βλοσυροῦς ἀγέλη ri λέρύας , Ἀληθῆ λάγων. H' g mpς ὐ βο nλiκῆς αυλῆς τὰς δ άςας ου ψοζη
Vera utique dicens. Neque enim fides ovilis Regii proceres sormi
I si tibi blandos Iundent eunabula fi res. Occidet O serpens , di fallax herba veneni Occida: Aglirium πιλο nasiamr amom m.