Servatii Gallaei Dissertationes de sibyllis, earumque oraculis ..

521쪽

lam tum fuisse Delon, non quod velit plane terrae motu absumptam fuisse Delon , sed tantum quoad Incolas & aedificia fuisse Delon

vastatam , adeoque nullam et alioquin & hoc nostro tempore sub Turcarum Imperio superstites restant hae Insulae :.ideoque etiam Tertulliani tempore extitisse credendum est. Lubet etiam heic ad examen revocare Antonii Possevini Jesultae super hac re sententiam: etiamsi hic conspexerit Sibyllinorum oraculorum fraudes, maluit tamen corrupta esse haec pseudo-Sibyllina Oracula asserere, quam in-

genue fateri, uti res est, esse supposititia r de illis praecipue intelliagimus Oraculis , quae de Christo sunt praedicta , tota enim quanta illa plane esse ab otiosis & malae fidei hominibus conficta , & nu quam a Sibyllis dictata , constanter asserimus, atque aliquatenus nos jam demonstrasse existimamuti Ne autem patres Jesultae conquerantur injuriam ullam fieri Possevino , ejus opinionem ipsus verbis ex Apparatu sacro descriptam , prout sub titulo Si l. reperimus, reseremus. Hoc modo loquitur Jesulta et Ex patribus vero di reliquis rael asticis Scriptoribus nultam Sibilam Muste fuisse veteriorem ut inusitatin , s quid in oraculorum Sibyllarum nomine evulgatorum , octo libris comprehenssorumscriptis , reperiatur quod Mnsis aetatam antecesserit , id commentitium , falsem fuisse , nimirum d Satana invectum , ut Her tali immixta fastas , eandem Heruatem aliorum temporum suspectam redderet. male id lib. III. vers. et 36. uod Siblia de Moyse Haticinanti, ct Diluvium praedicenti tribuit. Ωuum item siriptum 'sam Sibilam, una cum suo coniuge , secero , sera , leviribus se aliis in undis tempora, Diluvii fuisse jactatam, atqui ct Me ipsi, quae sub nomine oraculorum prolata sunt in lucem, patet ipsa fuisse e cripta mille quingentis annis post

Graecorum Imperium, cujus mitium, sive ab Argivorum, με δ Sis niorum , sive ab Athenienseum Regno , de Muste , de Regno Salomonis,

de Imperio Macedonum , de quatuor Monarchiis sumatur , vana erunt

atque post res gestas haec , quae Vaticinia die lin. Minus quoque vera agnoseentur, si post Mystem Graecorum Regnum inceperit. Ab exitu enim Musii ct Ise aeris G AEDpto, usque ad eversionem administrationis, sue Reipublicae Judaeorum sub Hes sano , numerantur milli octoginta duo anni. Ouid quod lib. v. p. 332. asperit Sibylla se alterum incendium aedis

Vestalis vidisse. me autem, Eusenio in Clonicis teste, contigat ramo cen simo nometesimo nam sub Ingerisse C modo :. tunc enim ea aedes Resta

522쪽

ia is Palatium, dr plurima pars uris configravit: eum primum imosndium aeriderit olympiade CXXXIV. mamobrem non ante Christum . natum, sed multa post talis inter ω Hates dicenda st , Varisinina es,nque vero ultra Commodum metendimr, qu peps Adrianum, tres Imperatores filicet Antoninum Pium, Amoninum nil optam , ct C-- modum Regnaturos dicit p. 3o . lib. VIII. Praeterea eum constet ex

unius tamen credi, quoniam Sibylia nomine circumferumetur, neque discem

ni , ae sum cuique profer eonfisionem assignari posse , nis Erythraeae,

quae er nomen sium verum, carmini inseruit, er Erythraeam se nomi- t: Emythraeae autem G est, qui in libru i is tertium locum tener. Pri

libri Author se finxit nurum Noa fi isse. Secundum er Septimum adser bres,i sonum impudicissmum p. 36o. Cum alioquin ve Siblia ea ct Deo plenae fuisse is Hereribus Aurboribus foramur. Id imum ubru bimendi ι νώ f. r. Caeteri sub incertu Auilaribus rems sunt. Hactenus Ant. Possevinus t ad haec ejus verba praeter Doctiss. Blondelli observationes heic adseremus nostras. Recte certe Judicat Possevinus, nec Sibyllam nec ullum alium Scriptorem , Moyse antiquiorem esse. Hoc asseruit olim Iustinus Martyr in cohortatione ad Graecos , aliique tam Veteres quam recentiorest & si curiosus Lector plura de Antiquitate Mosis legere desideret, praeter Ioli Henrici Ursini Irooemium ad lib. de Zoroastre Bactriano, legere poterit quae etiam abet Christophorus Arnoldus in suo specilegio, in principio. Dein- 'de non Moyses ; uti scribit Posserinus sed ipse Noa introducitur

Diluvium praedicens , quod multo audacius est,'uti bene observavit D. Blandestus. Qui etiam de hunc Posserini notavit errorem. Dicit enim ab exitu Moysis di I eis ex AEnpto usque ad eversonem ad--mistratim, , sive Reipublicae Iudaeorum sis, Hegastiano , numerantur musae octoginta duo a mi. Imo , inquit Doct. Blondellus ab exitu Israelis ex gypto usque ad captam Hierosolymam per Titum male sexcenti anni completi numerantur, quingenti &octodecim plures iam existimabant nonnulli. Putat Possevin multi etiam alii hanc invent sententiam) Sibyllam assirmare se vidisse secundum incendium aedis Vestalis, at vero Blondellus putat debere illud incendium intelligi de ultimo'incendio Templi Hieroislymitani. quod bis com

523쪽

Sibyllae versus sic sonant lib. V. p. m. b 2. Romam autem an

quitur.

Augustum , a Sanctis structum, semperapue futurum. Hanc supponit cinquit Blondellus Christum e coelo venturum reinstauratum; cum ipsa urbe Hierosolyma, ut in illa gloriose Regnetrmanifestum hoc est argumentum, etiamsi minitans Romae totalem& finalem ruinam scribat eodem loco citato r

Non jam perpetuo servaras finite flammis Virgineae invenient in te, Diasque puellae. ) 'iNon tamen vidit nec praevidit incendium , quod Commodi anno duodecimo accidit, qui erat annus is I. Domini nostriJesu Christi, sed collimavit ad Sancti Johannis Vaticinium , quod dicit Apoc Iypseos cap. XVIII. vers. VIII. Δια τοῦτο , w -ώπληγώ -τῆς Ἀνίος ' πέδεος φ υμος' 6 ειν πνυ - καιΝGI. Ides una die mentem ejus plagae, mors ct luctus o fames: ct tine exuretur. Adeo ut crediderit quod frustra ibi quaererentur ignis Vestalis, aliaque sui Paganismi monumenta. Imo prosequitur porro Blondellus si designare intendit incendium quod sub Commodo accidit, vere non potuisset nominare secundum , quoniam praeter primum , cujus Dionysius Halicarnassaeus meminit , lib. II. quod accidit sub consulatu Grachi & Faltonis . anno tertio centesimae trigesimae quintae olympiadis, & Romae quingentesimae decimae sextae, & aliud secun-

524쪽

dum extitit, cuius mentionem facit Tacitus lib. XV. Annalium p. m. 361. Sub consulatu Bassi & Crassi , anno quarto ducentesimae & decimae Olympiadis, qui erat Romae octingentesimus decimus septimus, Servatoris nostri sexagesimus quartus, & Neronis undecimus. Addit itidem Blondellus, non tum ultra Commodum non extendit se Sibyllinorum oraculorum Auctor, verum manifeste subsistit in Marco Aurelio & Lucio Vero, quem ultimum rema surum, utpote septem annis natu minorem , existimavit: post illum, cujus nomen incipit per T nota numeri trecentenarii Traianum, alius regnabit, homo cujus caput erit Argenteum , vel uti loquitur lib. VIII. qui erit mλιόκρονας hoc est canis obsitum , illiusque nomen de mari, scilicet Adriatico, sumetur. Audiamus ipsim Sibyllam: o. ri rores ritu κερλς λαγρον ἔντυνπν θχlta Κελῶς ὀρειοζα- ατίδων Γὰ δῆριν ἐωα,. a

Atque haec, eaeruleis sub te insignite ea Lis Optime , subque tuis excellinetissime ramis omnia tempora erunt. Tres remm summa tenebunt , Omnibus ae tandem patuetur temus Age. Item lib. VIII. p. m. ue D. τον se πῶς αρξουρο σπου 'ον ημερ' ἔχον7ες, Ουνραα ο ρύσω ς ἐπουρο νίοιο Βοῖο , O. τι κω τρο νω, 6 Q. τλ αμωνιας απανῖ.

525쪽

Post hune regnabunt tres, ultima tempora habentes, sti plebuntque Dei caelestis nomina , cujus Imperium nune est, ct tempus m omne manebis . . Haec ut melius inrelligantur, hoc modo exponit Blondellus, subque tuis excellentissme ra1nis, hoc est, sub filiis tuis adoptivis. Tres rerum summa tenebunt, scilicet, Antoninus. Marcus & Lucius, ac tamdem terrius , nempe Lucius&lib. V Π I. post hunc, id est Adrianum, implebuntque, Bec. hoc est vocabuntur Antonini, vel nostro pronuntiandi modo, Amsi- nisi , scilicet a nomine Adonat & Adonim, nempe Antoninus Pius, Antoninus Philosophus, & Lucius Verus Antoninus. Quem , utpote minorennem , duobus prioribus supervicturum putavit , atque illorum facultates possessurum, & vitam prorogaturum usque ad Romae annum 9 8. vel ad Servatoris nostri I93. quo aetatem D. annorum attigisset: non praevidens Lucium Sanitatis adeo prodigum suturum ut in flore aetatis moreretur, medio Hyemis tempore inter annos I 69.& iro. Quod vero Doctiss. Blondellus illam secundam conflagrationem, non intelligendam esse de templo Vestae, verum de templo Hierosolymitano existimat, per nos licet, gaudeat suoJudicio, s tamen hac de re Pol vino litem movere nollemus , quoniam aliquomodo de illa loqui velle videtur Auctor horum oraculorum. Dicit

enim, uti ante notavimus,

Non iam perpetuo sim sas fomite flammas

Virgineae invenient na te, diasque puellae.

Dcinde concedatur , Sibyllam vidisse secundum aedis Vestae incendium , certe nihil mali inde orietur , imo tanto splendidius eius apparebit mendacium. Dicit enim se suisse cum Noa in Arca tempore Diluvii, & vidisse se secundum Hiero lymitani templi incendium non solum , secundum Blondcllum, verum eliam alteram aedis Vestae conflagrationem conspexisse, secundum alios, atque hoc pacto tanto evidentius patet illam mentitam esse, cum asserit se secundam Vestae aedis de Dolationem vidisse. Ad illa quae ex Lactantii libro primo cap. VI. citat Possevinus, annotavit Blondellus, etiamsi praejudiciis sui temporis abreptus suerit Lactantius, ab Antiquis, adeo' . V. si . inter

526쪽

inter Gentiles celebribus Sibyllis, prosecta sitisse haec quae nunc

extant Oracula existimans, misere tamen fuit deceptus, uti dilucide constat ex eo quod illas putat fuisse Castas & Virgines & etiam pro tali.bus habet, cum hae fateantur se adulterii & sornicationis vitiis conspurcatas, uti fusius supra notavimus. Putat etiam fuisse Divinitus inspiaratas, quae opinio quam bene possit talibus Sibyllis applicari, quae praeter iam notata scelera etiam multis haeresbus & sententiis insulsis, Idololatria , &c. suere inquinatae , Lectori perpendendum relinquimus , & hanc opinionem de illis non posse severi, ex iis quae postea adducemus, luce meridiana clarius probabimus, Deo dante. Notandum etiam, tertii libri Auctorem, nolle se credi suisse Erythraeam

Sibyllam , sed Noachi nurum , Babylone in Graeciam prosectam, haec sunt ipsius verba, in sine libri tertiit

Haec sint quae moneo Assyria Babylone prosecta, &c. Et paulo postr

Κῶ καλέουσr βροπή με καθ' Eελάδα πατe δο αελης , E ξ E vritis κροῶα , πινοειδέα , &c. Et tamen ex alia patria me Graecia dicit, Ex Erythra natam, postique pudoris - Fallitur porro Possevinus, solum librum primum adtribuens nurui Noachi, cum certum sit ex iis quae jam attulimus, etiam tertium illi assignandum , imo putamus octo omnes a fraudulentis impostoribus promanasse. Lib. secundo & septimo in fine, describuntur sic-lera & speciatim sornicationes & adulteria quibus sus illa impura, se pollutam fatetur, haec autem tanquam nurus Noachicae quibus dignoscatur libro tertio recensentur: mναδέα enim me dicent, vocabunt. inquit illa. Hisce itaque, aliisque quas podia allegabia mus ,'rationibus moti, asserimus constanter , non uti vult Posi vimus, fuisse, interpolata & corrupta oracula haec quae sub Sibyllarum nomine circumseruntur, sed esse plane supposititia & ab otio-v Μ m m di sis

527쪽

sis hominibus conficta , praesertim illa omnia quae de Christo alii que Religionis Christianae mysteriis, mentionem faciunt. Falsissimum enim esse contendimns, a Sibyllis Paganis scedere Dei excluss, potuisse proscisci talia quae nec Apostoli ipsi post rerum eventum, clarius conscribcre potuerunt: praecipue vero displicet illa sententia, Sibyllas illas Dei Spiritu suisse actas. Et quam futilis illa sit, cum

bono Deo, ostendemus: lubet & haeic nonnulla addere quae Sibyllas in genere spectant. Dicunt sere omnes Graeca Lingua suisse scripta haec Oracular quamvis etiam reperiantur nonnulli qui Latine scripta asserant , quoniam Romanis, Latinis , inserviebant. Inter alios &Xystum Betuleium illius opinionis patronum deprehendo. In pra satione epistolis suis ad Oporinum praefixae quasi vero Lingua Graca Romanis non fuerit familiaris, hac etiam existimamus de causa B. Apostolu in Paulum ad Romanos & ad Hebraeos exarasse suas

Epistolas Lingua Graeca , quandoquidem Romanis tum temporis Lingua illa est et maxime familiaris, uti & hoc multis ostendi posset, si Instituti nostri hoc foret: imo & inter Judaeos ipsos varias Regi

nes incolentes, magis erat recepta Lingua Graeca quam ipsa Hebraea, ut testantur Historiae. Iudicamus nos non opus esse ut operose i quiramus, qua Lingua spuria haec Oracula sint conscripta, Gentiles enim & Christiani qui nonnunquam eorum meminerunt, Graece illa allegant. Supponemus itaque nos , ea Lingua suisse conscripta, qua nobis nunc apparent i attamen illam Sibyllam Graece scripssisse in Arca Noae, vel ante sun datum Graecorum Imperium, pernegamus , imo nequidem potuisse , affirmamus contanter. Tempore Noachici Diluvii unica tantum erat Lingua duravitque hoc usque ad constructionem turris Babsonicae hoc nos sic docente Mose GenesXI.

vers. I. quae certe non crat Graeca, utpote multo tempore posterior.

Unicam tantum hominibus Linguam suisse ante Babylonicam sic dictam Linguarum confusionem , docent nos praeter Patres, etiam Rabbini Jucaei, imo ctiam ipsi Centiles.;Augustinus de Civitate Dei lib. XVI. cap. XI. in principio: Nam ct ante Diluvium una erat Lm- tua. Et paulo post : Non domi domus Heber, ubi ea, 'uae antea fuisomnium, Lingua remanerer. Item quia ergo in ejus familia remansit haec Lingua , divisis per ali in Ling cineris Gentibus , quae Lingua prius humano geucri non immerito creditur Disse communis , ideo deinceps Ho

528쪽

braea es nuncupata. Etiam paulo post: Rando autem erat una, nihil aliud quam humana Lingua, vel humana Iocutio vocabatur quama un versum genus humanum loquebatum. Indicat autem interpres Hierosolymitanus Linguam illam unicam sui sie Hebraeam. R I anna

ct consuli unius , quippe Lingua Sancta loquebantur , qua est creatus mundus a principio. Eadem sere , dicit Jonathan in Paraphras. Et R. Shelemo Jarchi: Labium unum est Lingua Sancta, sic etiam Aben Ezra : Labium unum , significat Linguam unam , quin mihi videtur fuisse Lingua Sancta. Abydenus autem Ethnicus , apud Eusebium Chron. p. m. I . Eiusdem rei mentionem injicit: Tεως θον ς μο-

homines unias Linguae fuissent , Linguam diversam ipsis a Diis esse immissam. Lubet & heic addere locum ex Josepho , quem nonnulli

lib. I. contra Appionem reperiri scribunt , cum inveniatur lib. LAntiquit. Judaic. cap. V. In nostra quam habemus versione Latina, in Graeco autem nostro exemplari legitur cap. VI. hoc modo: Πε-O-5 ύ πυργου τουτου s P αλοφωνίας π άνθ ρωπων, μέμνηI 6 Σιούλλα,

μους - ανέα, αν τ πυργον , Ui- ἐκ Ψ Φων M. ἔδωκαν, ' Pis τουπ Εαουλωνα G ἔζη κλεινα τίω σπλιν. De Turri autem hac, deque linguis hominum mutatis, meminit se Sibila his verbis. Cum universa homines uno eloquio urerentur , Turrim excelsedimam quidam adi caverunt , quasi ad caesum per eam adscensuri. Dis vera ventis immi turrim everterunt , ct propriam unicuique Linguam attribuerunt , unde

factum ut urbi Babyloni nomen Usa. Videtur Fl. Josephus respexisse ad locum Sibyllae qui reperitur Oraculorum lib. III. p. m. 222. Verum ut ut citaverit Sibyllam testem, de quo tamen dubitandi locus r linquitur, potuit enim illud testimonium Sibyllae huic Scriptori ab alio inseri, quemadmodum & alia ipsi attributa legimus, quae tamen ab illo conscripta suis e non credimus:) neque ab hac opini ne alienos nos profitemur e semel enim tantum , quod scimus. Suhyllae mentionem sicit Scriptor sedulus , quod si legit haec quae nune habemus Oracula Sibyllina, cur non etiam ex illa teritur, i,

529쪽

lam Diluvii tempore vixisse, una cum Noacho fuisse in Arca, atque illam Homero fuisse priorem , utpote quae de illo sit Vaticinata, illum mendacia scripturum, &c. Imo locum hunc, Jos pho attributum , non esse genuinum sed supposititium , vel hinc quiviέ facile Judicet , quod Deorum meminit , quis credat, Judaeum scrinsisse, Deos tempestatem ad destructionem Turris immisisse. Quid' an putat dum est Josephum credidisse, Deorum pluralitatem' absit hoc. I signem super hac re invenimus locum , quem etiamsi longior sit adscribemus, quoniam evidenter docet Sibyllam mentiri,'illamque H mero esse posteriorem. Extat autem apud R. Joseph. contra Appi nem lib. I. in principio p. m. 916. Atque ex eo quod probe n tandum patet illum Sibyllae contradicerer Τα - ' se ἀλ

530쪽

dicam nuperque facta regno : hoe est fabricam Cimitatum is adinventumes artium, consi tumesque legum , eunetarumque rerum junior apud eas est. Historiae conseribemia diligentia. Apud AEgyptios autem atque Chali eos se Phoenices desino enim nos i u conumera J scut i, fatemtur , res gestae Antiquisnam Ar permanentem habent memoriae traditi nem e nam ct locis omnes inhabitant , qtiae nequaquam acris corruptioni subjacent cor multam providentiam habuere, ut nihil horum quae apud eos aguntur sine memoσia relinquernur, sed in publicis conscriptionibus semperis viris sapienti u dicerentur. Grecorum vero Regionem innumese com ruptiones invasere , rerum memoriam delentes. Os autem novas constituenus conversationes, omnium se primos esse credidere, sciant quia etiam sera vix naturam patuere agnoscere Merarum : namen Antiquissimum e

rum usim habuisse creduntur ἁ Phaeniciis , O a Cadmo se didicisse ,

riantur. Sed neque sita te are poterit ab uas demonstrare servatam em- scriptionem , neque in Sacris , neque in publicis anathematibus , quando citam de Trojanis riam, ubi tot annu mi natum est, postea multa quipio atque eontentio facta est , inrum litteras us sm ct magis meritas o tinuit, quod usius modernarum heterarum illis fuit incognitus: constat autem quod apud Graeeos nuda inmemtur eonserviso, poemate Homeri vetustiar, o

hunc etiam post bella Troiana tui se manifestum est. Et aiunt neque hunc literas serum prema reis Me , sed eantibus memoria restem tum , postea Diffse compostum , ct propterea multam m eo comperiri Asnanetiam quia rem taporias apud eos eonseribere tentavere . id est Cadmus Milestus ct Aciniam Argium , ct post hune alii quicunque fuisse referuntur, paululum tempus Persarum contra Graecos expia tionem princesere. Ex his luce meridiana civius patere judicamus, unica cum tempore, Diluvii, imo usque ad tempus exstructionis turris Babylonicae, Lingua in mundo 'extiterit, uti di hoc testatur Sibylla lib. III. p. m. 222. atque illa cum fuerit Hebraea, salsum itaque esse Sibyllam illo tempore Graece sua oracula conscribere potuisse. Dicit cnim loco iam statim laudato, unicam illo temporelin mundo Linguam extitisse, quis vero non videat splendide mentiri Sibyllam , unica tantum fuit Lingua cum aedificaretur Turris Babylonica. & tamen ipsa Sibylla Graecam Limmam callebat, pudeat hoc sceminam Divinitus se inspiratam jacti. tantem. Sin autem immediate post linguarum confusionem , illam Gnece scripsisse creditur , saltem tum dicendum est , illam Graece