Sphaera mundi. Add: Georgius Purbachius: Theoricae novae planetarum. Regiomontanus: Disputationes contra Cremonensia deliramenta

101쪽

auge deferentis fomitantis. Itide ite*erit iii maxima cinotioca centro mulidi sicut primo. rursu' deinde similis ut a dicta est ianitatio redibit G ex bis primo vidc in anno tantu semel corpdeserentis esse idecu centro equantis. alias aut sempicisciatis centrum a centro mundi distantius esse q3 quantis emp. lasse sequitur cottania ei qs in supcrioribus et venere accidit viscue quanto centru cpicycli vicinius augi equamis fuerit tanto velocius aquanto vicinius eius opposito tanto tardius mouea . Occudo ii cet cent* epicydi tantii scindi in maxima ronotione fucrit in annos esuro mundi:bis tame in maximi. inquatione qΠa babere solet ipsum esse contingit. Eimiliterqmq3 bis in anno siti maxinia accelsone. tame tantii semel in anno in opposito augis deserentis reperit Tertio necesse est ut oppositu augis destinuis centro epicydi exara augem Nuantis aut oppositu eius existcnte inter coxepicydi et oppositu augis nitantis semper versa : aliquando quid iversus tant*cpicycli aliquado ab eo tam p ς edendo q3 caucudo sese deuolucs. Quarto sicut aiax deserciuis ad certos limitcs utrint ab auge quantis remones ita cita se babet oppositu ue augis de ferentis respectu oppositi augis quantis malostanicae arcus buisiusmodi motus augi, saetitis q3 arcus motus opposui ci mi de motus unius motu alterius velocior crit. Quinto si centrimacpicscli cotingat esu in puncto deserentis a centro mundi cmotissimo nuq tam vi in puncto deferciuis quem como nandi vici Iilissimu esse cotingit .alam dic r* epic aeli lacri in augodestre: tis talis est babitudo deferentis ut oppositu angis eius sit coetro mundi ita vicinuin i quacunt alia deserentis quatici babitudine nullus puctus eius vicinior aut tam vicin cetro naudi reperiat

In tali aut puncto que vicinilsimu ceu tingit cent* epicycli no cst eoape quoipinquis simu eu celotingit:sed in eius opposito Pexto ex dictis apparet manifestomu cpicyclia I bcrcuris icr motus supra dictos novita alijs planctis sit : circii semitia dc rciuis

circulare sed potis figuribabentia simili iudinem cuin platia ovali

102쪽

periuria describere.Epi si in longitudine niouet sicut epicyIctus Heneris reuolutione in una in quattuor meso solarib fere sup cetro suo psicit.Termini aut tabula; bic sicut in supiorib MI claran insi*diuersirasi minutis avortioalibus aliqlis existit. Requationes enim argumentorum DBcrcurii quς in tabulis scri/buntur sunt quς contingunt dum centrii epicycli fuerit in medio m eius a terra remotione. D autem accidit centro epicycli ab au ge quantis per duo signa quattuor gradus et 3o minuta distante. sed in aliis planctis centro epiciat in longitudine media descretis existente fiebat.3te minima centri epicycli Onercurii a cetro inun

zbeorica minutorum proportionalium.

103쪽

dira tio sit duleiat epicmi ab augesqualis ei quattuor signis

distiaent. Dς aut in aliis centro epilicli in opposito augis quan Iris existente cdtingebat. DiJinuta igitiportionalia longiora iunt cxcessus remotionis centri epicycli maxim super nacdiocrem eius remotione in sexaginta partes quales diuisus. Ocd minuta xportionalia xpiora dicuntur excessus remotionis centri cpicycli mediocris sup remotione eius minima .similiter in .so particulas quales diuisus. Et lacundu hoc duplcx diuersitas diametri diffiniatur uom tame a loco maxim acccssionis centri cpicycli versus oppositu augis quantis minuta opportidalia xpiora minuunt quipri' a loco mcdiocris remotionis usque ad locu maxime accessionis continue augebant io dicit in mercurio minuta xportionalia triplici ter se babere: qu tame i vcncre atque tribus superiorib dupliciter: in luna vero simpliciterit manifes c patuit se babere latcnt.

se passionibus planetarum diuertis.

J1aneta dici directusqnando linea veri motus eius secundu successione signox progredit. Retrogradus: aut contra. Otationarius vero dii bG lincantare vi

idci Gotatio prima in prima significatioci puncti mi epicycli in quo dii sucrit planeta incipit retrogradari Otatio lacuda in prima significatioe e punct cpicycli in quo tu planeta lacri incipit dirigi Deio stationcs cxistere centro cpic Icli in codem situ deserentis utrinq3 ab opposito augis vergipic Icli quidistant. Otatio prima in secuda significatioci arcus cpi cycli auge vera epicyclia puctu stationis prim interiaces. Ota Ilio lacud a in lacunda significitione est arcus cpicycli ab auge vera per oppositu eius usque ad punctu stationis secundς G Arcus di reclidis arcus cpicycli statiqnc securida per augcm '3 adsta Ilionein prima in prima significatide. Arcus aut retrogradatidise arcus cpi inli a puncto statidis primς p oppositu augis ad puctii

stationis secitdς. Di vero arcus maiorantur et minorantur propter predicto; punctorum variationem. quanto enim centrum epicycli

104쪽

vicinius fuerit opposito augis quatis tanto pucta stationii vicianiora sunt opposito vere angis epichii. Docide tanto naagis cuc nit quanto planetacitatorem epicrctum et motum argumenti tardiorem babet. Inde et tempora directionum aut retrogradationum in quantitatibus suis variantur.Exit enim tempus alc cum arcus eius per motum arguinei planas in uno die diuidit. Ex dictis sequitur si statio prima subtrabitur a toto circulo remanet statio lecunda sed subtracta statione prima a statione secuda arcus retro gradatiois babebit.q si de toto circulo demit nanet redirectoru

105쪽

1ud: oqinque epic clii habeat: siciat alijs quinque statio siue refirograclitio no accidit ppter velocitate motus centri epicsili cius. sempini ccntru cpicycli inaiore arcu odiaci quolibet dic lacundu succcssione rescribit 3 sit arcus odiaci corrcspondes a ui epicr inque centru corporis 1unς quocunt die lacundia succcia ioncm in suptori parte epicycli pambulat. 1 Icrutam ea dum in supcriori medietate epicycli fuerit tardam in inferiori vero'cloce cursu ficti necesse . Tardi dicitia planet et minuti cursu cu Inca cri motus copiardius que linea medii motus: aut contra succession incedit. Gaecloces vero et aucti cursu quado velocius secudia succcssionem mouens. Iucti numero quado quatio addi supinedimi motu . minuti vero quado minuit. Aucti lumine cu recedunt a Oole vel Pol ab cis. Di3inuti vero luminc cu accedunt ad Oolem vel Pol ad eos. Oricia tales et matutini cu ortu ante solcm occidentales vero et inpertini cu occidunt post sole. orientes orstu matutino sunt qui de sub radiis occvntes propter remotion eorum a Pole vesperi post solis occasu apparere incipiunt. Dc 'cidentes occasu matutino sunt qui radios Oolis ingrediunt et propter accolium coru ad Oole mane occultati incipiunt. GOcciden res aut occasu vespcrtino sunt qui solis radios ingrcdiunt apicraccessu cop ad Oole aut Polis ad eos vespcri post Oolis occasum

incipitit occuliari. Tres supcriorcs no occidunt occasu matutino: nccoriunt ortu vespcrtino: sed Icnus et Oncrcurius atque Iuna. GTriplcx aut cro cur 1una post colunctione sua cu sole qua doque citius quandoque tardius appareat. via dcclinatio siue obliquitas

3odiaci et bon3ontis. Nam si sit colunctio sub eclipticii medictate tame a fine Bagittarisad fine gemino g tunc cu sol occidcndi hori3onte fuerit plures gradus erunt in circulo reuolutionis 1une luna ad bon3onte' de odiaco a luna ad sole. Unde in climatib'septetrionalibus citius videri poterit quesilaissct in altera 3odia i

106쪽

mouetur in latitudine septentrionale item cilius idcri poterit

si mouerctur in Laumduae incridiana. Tertia vero e velocitas ino rus 1uns cri rham si velox cst motu citius apparet si tarda foret fit igitur quandoque vices betatis cocurrat: tunc eode die et verus et noua apparet quandoque. aut dia tantia: tunc secunda die post diunctione quandoque vero una sola tunc in tertio die vides quadoque cria otii co; oppositu accidit: tuoqrto die 'tingitia apparere. Si pectus planera pirinus e cus tertia parte. Quadrat' cu st quarta. Oextilis holu se sexta eclipticiparte eopvera loca di iliterint. Γίdiunctio media planeta ksitrii lincinaedio p motuu

zbeorvi aspectuum et radiorum.

107쪽

mistoni longitudine odiaci coiugii . aera aut quilace ero*motuu siccovcnitant Ecd visibilis quado linc ab oculo nostro se centra corpox suomeduci colungunt in unu Uimilit de oppou tione media et vera dicendu . Ei utcndunt bG in eisde gno gradu et minuto Ex isto patet sepe pilictione va aut futurai.*pe etia vera ecquan visibilis no e alim mi in bile vera cedere:quadoque ho sequi.G1ocus vertistris pnc fir

mameti linea a cetro inudi pse astritici j I 'g' ' visus siue appares punca ab oculo psci xy 'stri ira Id beorica covinctionis et oppositionis luminarium.

108쪽

G uersitas astrii arcus circuli magni: eniti, et veru locu astri transcuiuis iliter loca astri verum et apparente interceptus. 3nde manifestu est quato vicinius astru centro mundi et bori onti fi e rit tanto maiore babere diuersitate aspectus Danc quoq, maxima inauna reperiridi Dissarteio no bene perceptibile. Dabet nan q3 semidiameter errς sensibilem ad semidiamet*r orbis luneriton multu aut pceptibile ad semidiamet* orbis DIJartis magnitudine Diuersitas aspectus astria longitudiet arcus eclipticς iter duos circulos magnos interceptus quo* unus se polos ecliptic et locu

eorica diuersiitatis aspectus colunctiois visibilis.

109쪽

'ear procedit:alter autes cosia polos et locu astri visu GDiuersi/tas astri4 latitudine est arcus circuli magni se polos odiaci trans eritis et locu astri ve*.uucroepi in duos citantos eclipticς qui distantcs quo divitiis; locu ve* astri a reditur alter per locu civisum. Naute quod debis circulis sciuidistantibus ecliptice in Itercipitur inter circulos magnos p polos odiaci transeuntcs simile est diuersitati aspcctus in longitudine unde diuersitas aspectusqsi linea diagonalis uuadranguli cuius latera sunt diuersitates a spectus i longitudie et latitudine GDiuersitas aspectus Iuniis

110쪽

Oole est excellas duacrsitatis aspectius uia super diuersitate spei

crus solis Oi vcra coniunctio luminatium sucris in e gradu citi pius asandente et nonagcsimu cius abas endente visibilis eorum couinctio prscessit vera. Obaute intcicunde nonagcsimia et gradu occidente fuerit visibilis vera laques. dii in codcui gradu nonagesimo accidcrit tunc simul visibilis comactio cu vem fictis ullaqj diuersitas aspectus in longitudine cotinget. Ilonagesimus nanq3gradus ecliptic ab ascindente scilip est in circulo per 3ciaiti, et po/sos odiaci a cedente. 1atitudo uia visa est arcus circuli magnip polos odiaci et locu tun veru aut visum transcinatis inlc ccli stica et circulum sibi quidistante incedentcic locu visum inici ccpriis. Digiti ccliptici dicunt duodecimidiamciri corporis solaris aut lunaris eclipsatς. 1 Dinuta casus in clipsi lunari sunt minuta odiaci qΠς luna perambular Oole superando a principio eclipsis 'Madmcdium cius si particularis lacrit aut uniuersalis sine mora. vel a principio τ' ad initium totalis obscurarionis si univcrsalis cumora lacrit. IVJinuta more dimidi sunt minuta

3odiaci quς luna Oole supcrando a principio totalis obscuratioisust; ad natatu cius pcrambula G2ηJinuta casus in eclipsi solari sunt minutaquς luna a principio cclipsis '3ad mcdiu supati sua ultra Oolcm perficit. Quare si minuta ista per superatione tu

ns in hora dividantur tempus quo ea patransit oeciatet. Dianae ter Oolis visualis in alige cccentrici. 3 .minuta chordat: sed Lor

posito triginta quattuor.sempcriam rius est proportio quinq; ad sexagintalax cacst motus Oolis in bora ad diamctrum Da vi sualcm .lun vero in auge ccccntrici ecpicycli. λ' minuta sed i au ge ccccntrici et opposito augis epicycli. triginta sex lamper tameis quies proportio quadraginta octo ad quadragita septem Gai motus lime in bora ad diametrum suam visualem. Quare sequitur in possibile sit vi ctiam quandoque solis eclipsis accidat uniuerstili m