Sphaera mundi. Add: Georgius Purbachius: Theoricae novae planetarum. Regiomontanus: Disputationes contra Cremonensia deliramenta

71쪽

Γcnctis. Bi igitur ex toto arcu. a. c. d. qui constat ex medio solis motu et argumento liciacris equato subtraxerimus arcu .a.b .capitis: relinquetur arcus.b. d. ςqualis distantis capitis ab ipsa tala iuxta mente huius viri. ponat itaq3 stella secundum veru eius motum in puncto. f. ita ut arcus. c. f. sit similis quationi argutarenti

quiquidem quatio argumenti neccssario semper minor e ipso argumcnto quato. sitque arcus. b. e. squalis arcui. d. f. atque idcirco pcomuncin animi conceptionem arcus. Lb. e. squalis arcui. b. f. d.

oportebit igitur caput draconis nunc esse in puncto. e. quod prius erat in .b. puncto. caput crgo draconis Teneris motum est cotra signorum ordinem pcr arcum. b. e. differetia st arguinciui quati et quationis eiusde argumenti.illud de in quarta parte anni solaris quod est incoueniciis maximii Oed ne totia cramus diem in istis somnis,anilibus: ad seques capituluipere traiiscamus C. Ita faciundu censeo. Vidistin obsecro aliquas ad Arim composi eas tabulas. N. 4Jullas unq3 vidi sint ne aute an no incertus sum

C. D Sirandii tot suis e copositores tabula* ut asserit ille ad Stimet nusq3 earum offendi exempla. . Ocio ego tolcmςum qui

dem suas instituisse tabulas ad Alcxandriam: que non est sub equilioctiali sita iam media inter orientem et occidentem Sibatcgnisi autem ad aratam ciuitatem quemadmodum ne capitulo primo ii Ibricius trabitur. Ocd neque Arata ipsa inmcdio mundi consistit: cum sit oricia talior Alexandria deccm gradibus latitudinemque ba beat ab quinoctiali graduum triginta sexα. O placci audiamus opinionem buius bominis de harictate altitudinii Oolis in dor is astrolabi et in facie eius acceptarum ac tisuper de motu augis eius .ci. Audiat. C. Quadiu inquit Bol fuerit in mcdietate cc centrici sui quς maxime remouehatcrrassi in longitudine logiori

magis leuas allidadii dorso astrolabisi meridic' grad soli reti posti' sup almicatarat,i meridie. et es fici alia mcdietate cccetrici

72쪽

et in quacuq3me maior erit distantia inter has duas ludisius in

eadem crit Ool in auge cccctricidii mcdictate prima prςdicta quia quata cst distantia tanta cist ccccntricitas et est duota graduu stre. Ti. Dcsine i csine oro tot huius hominis prostri e nugas. Nonne si astrolabili rite factii lacrit: punctus ccliptice glis in quo Boi diciturisse tantii proportionalitcrileuatur in linea meridiana strumcnti: quantum et punctus ille c6m is qui per prςdicti represcia latur in meridiano babitationis. C. Quid ni-Lentrii autem Oolis cst in linea recta que cx ccntro mundi ad prςfatum clipticς punctu cxtenditae. Lonfitcor .ci. Omnia vero puncta eiulacinlinc cxlccntro bori3ontis ad sublime egrediciatis. eandem ab ipso horisonte sortiunt altitudine: ccntro tantii bori3ontis sccluso. C. fcrtu cst .ala huiusmodi linea unicii complectitur angulu cii lacli onc comuni bori3ontis et circuli altitudinis per ipsa incinoratam lineam transeuntis .ci. sciatrii rgo Bolis cana qua punctus ecli

plicςcςlestis sub quo existit: babet altitudine. atq3 idcirco tantae altitudo solis in veritat quanta ostcndit punctus ecliptic instrumcntalis in linea meridiana. C.44emo inficiabitur: quecunci eniunt et idem sunt equalia inter se quoque pcrbibentur qualia. Oed i dorso astrolabisvera dcprebendis. Oolis altitudo nisi quantum distantia ccntro p mundi et instrumenti: aut fractio nidissola/ris variari potest. quo sic quide pro nibilo reputatibilosopbiq terra ad orbcm Oolis insensibile semchabeat magnitudine es terii vero prope insensibile cile certis ostenditur rationib'. Qua obirem duas Oolis altitudines in dorso et facie astrolabis prebe fas insensibilitc disi crre: atq3 idco tanque qualcstabcri oporte bitae. Aperte dclirante hunc homine confutasti. U. Cuicquid igitur littere su reliquia est corruere oportet.Na applicatio Oolis ad augem ccccntrici sui baud quaque hoc cognoscctur indicio neq3 ccccntricitas innotestat: neq3 motus augis in anno percipiet quasta doctissimu arabe Sibategniti boc pacto aniaduertisse sonumt

73쪽

astrolabi, id licet trinibit ali usum crinatorio rixamans pia

nescio qiicin tumultu audir videor. 3. obsecro viliana rei'. ego intcrca si qici deinceps notada situ quantocius cn lorabo. CIbo ac lubens iti . Id pauculum quod clamcctibus planctarum sonat talia etsi parum in susu hodie rccte traditur prelartim astronacridianu obtinctare: nam si in boriueonte lacrit vel pcrasccnsio ncs obliquas vel pa descensioncs cςtcri astronomi ubcnt nucstigari aspectus. Jn locis automcdijsic asccnsiones vel defccsioci promiscuas id cificiunt. Ocd redit amicus nos cr. Cuid sit quid agitur: C. concurrit undique . domini sunt abituri. ci .Et nos igitcςpto ludo modum statvcntcs cxlcmplo sequamur oportes. C. Cuicomode tempus illud nostris respodebat colloquijs adcivinibit pcne intentatum reliquerimus cum nihil etiam amplius ocis supersit. A. bicraq, remissius dicta silciano prςtcriuimus no tanq3 onmino probata sed ut facile moderanda: vci non satis digna de quibus strino baberetur quod et co consultius accre libuit ne alicia,quslibet dicta nidius mordere que critate inquirere vidcrentur. Jamrcliquum cst suum uterque lar 'oelix revisat. Oaluusic itur sis amiconain dulcissime. c. Et tu rccte valeto.

convcxam e mundo cocciatricus: se cunduco tua aut ccccntricus. Jn fimus vero lacudii cocaua cocciatri'cus: sed secudii conuexam ecccntnc'Tcrtius aut in horu mcdio locatus tam fecitdu supficie ua couexam que

74쪽

mite mundo concentricus orbis cui 'tant*ccetrii inmidi. Ec Itrictas cro nuis centrui aliud a centro mundi. Duo itaque primi situ occanti ci scdna quid et vocant orbes augem soli, scientcs. Ad nidi j cni conina aux solis variatur. Tcrtius vero est eccentric 'st plicita et vocat orbis sol icserens. ad motu eni ci 'corpus solare minium sibi mouet Di tres orbes duo cetra tenci. 14 a superficies connexa suprςmi et cocaui insim idem centrum habet quod ei inundi centrum. Unde tota spb a Boiissicut et alten' cuius/

75쪽

cunq3 planet tota sphera concentrita mundo dicitur esse. Oue sufpcrucies concaua supremi atque ouexa infinii una cuni viri' su perficistus nitati unum aliud quod centrum eccentricia Dabet GDDouent aut orbes defercntcs auge Oolis . ni mosib aro porti lib' ita op scinius frictior ps supiono sit supra latiore ullarioris. νς cito circueut secudiaue mutatione motus octatas spbςsς de quo post 'hiccndia crit. boli in binus mot suns eclipticς octasus spbsN.Aux eni caetrici Oole deseretis istiplicide iis de cclipsi H sinuercvoluiξ. O3 orbis solare corp'desere motu Iprio sust

Theorica apum et polorum.

76쪽

iuoicturo scue caeeutrici regul anter secundum succelsionein siano ruin quotlidie. sq.minutis et octo secundissere de partibui circulasciuis periciarruin corporis solario una reuolutione copicta de scriptς mouetur. Luius motus polia polis prio*orbiu distant: et suiu retinim ius illius orbis sci linc cuntis se centrum cccentrictra orbiti augem deserentiu quidistantis. Ex bis apparer q pro p crmosu orbium augcm deferentium qu babent virtute motus octau splo rgans orbis Bolem dcferentis cu muro circuli cccentrici atque polus ciusdeni circa axcin orbium augem deferentiu paruorum circulorum circumserentias describant secundu ecccntrici raris quantitate. Lum aut centrusolarc ad motum orbis ipsude

strentis regulariter super centro cccetrici moueat uccella sit ut super quocunq3 puncto alio irregulariter moueat. Quare sol sup ccntro inundi in temporibus qualibus insqualcs angulos et de circularentia odiaci nequales arcus dcscribit.firculus itaque eccentri cus vel egrcss cuspidis aut egredientis centri dici circulus cuius centrum est aliud a centro mundi ipsu tamen ambiens. IJ magisnamur autem in soloeccentricu circulum: linea a centro ccccntrici viri, adiciatrum solare cunicin super centro eccentrici regulariter mota una reuolutionc facta dcscribi qui scin cit pars superficiei ecliptice orbis signoru octavi*bςrς.GBux soli, prima signi ficatione siue longitudo longior et iunctus circularenti eccentrici maxime a centro mundi remotus. Et deserminatur pcrdincam a centro infandi, cens*ccccntrici utrinque ducta: quς lino augis dicitur: GOppositu augis siue longitudo propiore punctus circu krcuti cccctrici maxime ccntro mundi .ppinquus et senapccauaidi. anactralltc opponit. 1ongitudo media e punctus arcularcu lis iucrauge et oppositum augis. Et in sole dctermina per meaque acciri ro inundi c)acus facit rccs angulos cum augis linta. Talia duo tantum in codcin eccentrico reperiuntur.

77쪽

linc:a ccntro ccccirici adacto solare pcrtrme quidistatas. De filiis linc bi uia almo sunt una vi cu Pol in auge cccctrici vel op posito sucrit Oicut aut una capsupictro suo regulariter voluitur ita alia cita super suo alam scinpiu differutinatu augis inca qles angulos faciunt. Di Jedi' mot Oolis e arcus odiaci ab arte re incipiens scom signo* successione usque ad linea mcdisinoi' o putat'. Aiax solis in scda significatione e arcus odiaci ab ariete din successione signox usa; ad augis incam. Argumetu Bolio

78쪽

cst arcus odiaci inter augis litica et linea mcdismot'solis se

dii igno a successioneaalolampist similis arcui eccentrici intc augeat eccetricia centrii solis secudia successione cadenti. Ex illo pa terrazion subtracta auge Bolis in secunda significatione a Oolis motu medio aut ab colit toto circulo argumentii Oolis remaneat 1inea veri uiolus Bolis est linea a centro mundi, cricia tru corporis solaris ad odiacu extenta. Qua Oole in auge vel opposito exilicia te tandem cum linea medij motus esse contingit. Gherus motus Oolis est arcus a principio arietis vri ad veri mot' linea Tantu aute existem Boic in auge et opposito medius motus et verus idem sunt Alibi nanquelamydifferunt. Acquatio Polio est arcus odiaci inter lineas medii motus et veri cadens Dac nullam esse accidit cum sol in auge vel opposito uerit. Di Jaior vero quipotestisse Oole in longitudinibus medijs collituto cotingit. In alijs aut locis secundu argumeti variatione crescit et decrescit Quanto nanque vicinior Bolaugi lacrit vel opposito augis tauto

minor est.quanto vero victilior est longitudinibus medijs tanto maior . Dum argumentu minus sex signis comunibus lacrit lineamcdij motus linea veri prsccdit . quare tuncςquatio subtrabitur. Ocd dii maius sex signis e fit ccovcrso. quare runc quatio mcdio motui colungitur ut crus motus Oolis exeat. Tina babet orbes quattuor et unam spbgrulam. bri mo enim habct tres orbcs sicut Ool in figuratioe dispositos scilicci duos cccentricos secundum quidet qui vocant orbes augem ccccntrici tun defaciates et tertiit eccentricii simplicitcr in bookmcdio locatu3 qui ocscrcns cpicyclii appcillas. Dcindo abct orbe naiado conccn tricii ggregalia cyliabus alijs ambiente qui deseres caput draco

nis dicis. Tistimo babet pberula quivoca epi scius 13sundita

79쪽

ti orbis tati j iiiiincisani in quo indem epicrito corpus lunare fi gitur G noucia aut dclarentes auge ccccntrici cotra succcssionc signorum simul regulariter sup centro inlidi ultra motu diurnii ii die naturali gradibus. ii .et. i2.minutis lare Erans motus iss ius axem odiaci in centro mundi interfecit unde et poli cius a polieueodiaci declinant. et quantitas talis dcclinatiois est quinq3 graduit invariabilis scinp. Orbis vero epicyclii deferes moue scdiiiiiicccssione signo; regularit lapictro nitidi itala omni die naturali tali motu murum cpicycli. 13.gradusii .minuta fac perambulcs.

Theorica orbium Lunae.

80쪽

laa cohue notus per coit huius orbis ij cci cccciri id c quidist aliter axi auge dclarentii simia. Italide e. ia poli motus istius a polis orbiu auge deserentin distab alis secudii ccccnt citatis quantitatc. I existis sequi primo in eccciriciis c icyclum deserens sup axe atque polis suis moucatur mon tame supercis de regularitc mouci. Oeclido quato epicaelu: tuns agi oc/ferentis v vianior suctit tanto velo ius et prius movcr. et quan/ro viciniora igis iusde opposito tanto tardes Oignatis cui aliquibus angulis qualibus super centro inudi versus auge et oppostria qui versus auge e maiorem arcu eccetrici', alta versus oppo itu coplccti . GTertio tautrii ccccntrici unς circa tan trimund axis ciusde orbis circa axem augem reserentiu et poli cius de circa poloaillo et volvunt regularitc circularciuias corra successionein destri

belido. Eo Iario aux ccccntrici unisiliis dira successione signorum progredicndo regula cilc moucti et ccliptica prςteribit. vii Ide quandoq3 in in acie cius quadoque vero ab ca aut versus austrii aut veri us aquiloti reperici Tnde sit vi ctia cent; ccccirici similiter a lapsicle cclipticς in partes oppositas udoq, recedat. G cuito no senip lapsicles ccliptice lapsicle cccctricies equalia secabit . fuenim VI ccccntricidii latitudine lacritnitiator portio superficiei ccccntrici versus augent crit. perficies nanq3 ecccii tricis supersi cicin coliptice iii diametro ecliptice per clatrii iuuirdi rant cunicsecatur. GHocatur aut lapacies eccciitrici circulus per inta a centro eccariciisq3 ad celitrii epicm protelisa una reuolutionc facta descriptus. Dui circularenti partes aux et oppositi augis t. logitudines medie sicut iii sole vocialis Dicti vero orbcsauit ei uiotu suo tale ii babent ad solis nioru ait:aecione nit sema linea inedij motus solis sit in mcdio intericus cpic cli 1une et augelii tacti

trici ius rei simul cia cis vel in opposuo nibo a siniti cxistentiuJtiqn in omni media Oolis et 1im pinnctio cciii ipi sicli iunget iliaca viedij motus solis et au3 ccccntrici 1une sint in via pucso