장음표시 사용
21쪽
i. An ahquando extiterit eruat tam pin
quoniam Dei charitas dissuta j sordibus nostras, robustus alacres nos reddit ad te renuum illud. Constat etia, quod tempore legis antiquae dabatur exi grati/i uitilicans .adiuuans ad Ont rum pricepturum ob tritatio ita hani
te inimicos nostros entilabimus cornu emin nomine tuo spernemur insurgentes in nobi τηon enim in arcu meo perabo, π,iadiu meu nonsa uabit me salaesti enim nos Has
strentiburno ,σodientes nos confudisti: in Deo laudabimur tota die, C in nomine tuo
confitebimur insciuia. Id est, non viribus aut virtutibus nostris,sed diu in is po-xiu egregia quaeque peregimus: quapropter non nobis, sed nomini Domini danda gloria est. Conlac vens ergo st, ut si propter spiritualia subsidia Eua Selicum V sum, alias graue,factum est straue eleue,quod etiam propterea te adminicula legis scriptae onus leue redderetur,& seret &Proinde immune ab inscriptione& nota literae occidentis et Hanc igitur calumnia patitur ratio ista: sed eodem ovo praecedens pote ti 'rit subterfusio muniri dic edo utique,quod quia auxilia ratiae uberiora sunt edite hin novo, qua in veteri testamento, ideo onus Euangelicum eximitur a nota otii hs 'oneris glauis: non vero onus Mosaicu licui quaelibet ponderosissima sarci hi '' -- na eximitura hora ponderis,quando vegetioribus humeris aiulatur.
reliqui etia Patres Sensus ergo nos ri te si imonis est. Te ita metu nouudicitur iden, nouum, est;quia non continet Vetustatem iterae,ia antiquata&mortifera: msed potius nouitatem stiritus,quo artim vivificatur: rc nouatur. Sertem
Gi astinatius ut ego existimo maxime permanus huius loci senta , Videli tia aut hoc et, literae cortex&super scies occidio spiritus autem ei ias, hoc es, se iri tua ii eue oris D , ἡ li sensu in illa ec Ondi tu , Viuis cari vitam consert. Pro quo di o m , i mei sani ἔ- C isuri , ,εῖ, notanda sunt Primi' est id quod Ox penes observa usi,videlicet corticem . Ea
oratii. ii superficiem perscium py in literaIuir sacrarum mortem potius in horti in iri . . .. '- bus quana vitam 'pe rari xt Patet i 2 illo vel bu Hic iidicant ipirat Rh ecm tu i vh- i. Optixit tim spηJirie tῆμeraei. Qui id materialiter .gran a i ea liter sum ii oeeiptum Lut sumitur a Iudaeis inimi rum de instrues ibi, e ciuitatis de redu- dei, ibi ictione captiuo u , prout communiter chritas ct reductio sumitur apud fram. maticos, mortem quidem in sext siquidem infert caligine nam et rorem in intelle u .lumptum ver iuxta pias urn Spuitu sancti, utique de Christo seruatore aut hore nouae Hierusalem in hominum a seruitute peccati redemptore Vitarn praebet. Propter quod scriptura sacra appellatur mensa, iuxta
tionem C in scandalum. obscurentur Huti eorum ne, ideant. Vtiq; quia Scriptura sacra superlicietem accepta praecise prout exteri u sonat gignit exitiales erroreis, piqinae mortiferos, qui morte ministrant interpretibus, auditoribus aut ei a alii: ut et experirnito coprobamus in quibuscunque haeretici
super sciet: nus explicatibus Verba sacra, tensum Vero illoruio penetratib . 3 Audiamus Originis verba Latera occidit spiritui iviscar,ubi literam numi nauit, quum iuxtas sum diuinas literas accipimur .spiritum, er), cum iuxta intellectum orige Ira ouod ad Deum spiritum attinet quoniam Samaritani, Iudaeiq, corporaliter σiuxra m ver- Rura mandata legis obseruabant . dixit si ruator ad Samaritanam Venit bora quando ba ad senne Hierosol nec in bo monte aio bunt poneri meum, Deus Spirι tu σst,t qui adora Lentiam
22쪽
D. r. au aliquando exilierit era aliqua Scrpura acre 1 ro
rant eum, inspirit e tritate ἐrbent adorare. 4ribus vel bis cccui. Dcum nor carinalibus sacrificiis colendum, neque in figuris, sed in spiritura veritate. QRomo Itaque praterquam quod liter ponet dici occidens, cuia corrcae illius do liter seorsim degusatus sumptus insuauis es' ad eum modis quo contra ol- occidit Iam insuauem clamauerunt filii prophetarum,s Mora in olla trici. Maxime it thalis est dum sensibiliter tantum, non vero intelligibiliter sumitur pe- Qnetratum, quia tunc accipitur corpus velut cadauer sin e nientc d spiritu. Explica . . Secundum notatu dignum, ipse contextus testimoni est, quod hic explitura a candum desunt psimus. Etenim integra Pauli verba ita habent. Non siniussi si Pite lose lentes ceritare aliqui ex nobisqua lex nobi vi sed suffetentia topra ex Deo est;qM reo sus Pau neo no fecit ministro Abu testamenti nonattera ,sed spiriti . iter enim Occidι,, piruarii. autem, iuificat. Cuius sensus est: licci viriti nostrarii obtentu, nec nacte aliquid concipere possimus euangelicae praedicationi dignis, dono tamen Dei leneplacito illius sufficientia: idoneitate nacti sumus ait euangelica tunctione:& hoc non tam quoad literae corticem, qui durus molasius eir, sed quo ad medula literaei eius mentes spiritu,qui vivificus vlu: rical tuus existit. Fauelli et s. Et fauet interpretationem istam Iccito Graeca,quae non in ablativo l. . dtera Graecingenitivo legit, uteram e spiritum ita enim habet: Iad alium fecit 'uxiliis c expo noui testament non literae,sed spirιtes Secundum qua in cito ni hae viti nastioni si verba administror refcruntur, ita ut lenius iit, Apostolo Si. ii ne idoneos mini-
praedictae stros Euangelii,ad petriendam quidem, non tam literam exterius simantem, quam literae mentem in litera re et onditam an Ausim ut sic verum asseque rentur aut horis literae sensum,& illum nobis liquido propalarent cita duriti literae, materialiter sumptae suauitate spiritus de inirent de auditores suos
mirifice possent recreare. Vt igitur api id homines non rar,videtur qui externa corporis specie rti des a leo deforme' , inueniantur, ut acuminis' in
genii nullam spem considerantibus repromittant, cum rei pra maximo inge nio polleantavi vel de Cicerone, Virgilio , Asopo in similibus, literis proditum est: sic sacrarum literarii quam plurima e 'rant testimonia, quae nullum sngulare mysterii in umbrare videntur,cu tam an re: psa contineant potiora nostrae fidei arcana. Vnile merito de illis dici potes, quod Litera occid 't, Vt potet quod inspecta illi taxat literae superficie, atq; pecie, taciti negotio decipimur, sicut inspecta deformitate horribili hominu praedictorum, Ilico animo despodemus, Scomnino fillimur, iudicium ferente , quod stolidi ac rudes nimium homines illi sunt, cum tamen re ipsa sint aquilae mente per callentes omnia a ri .ee prae ri P Sed siue iste siue alius sit praedictorumve borum sensus, perspicut messi tu /nib. cap.;9. ad yS' η' ' quod illis nihil detrahitur sacris literis,cum non sit sermo deicripturae ratio finem. ne, sed de rebus scripto traditis, quatenus obligationem inducunt, Vires au In prauoli I.
tem ad exequutione non praebet. Hoc aute comune est omnibus 'mnino prae cap. ceptis siue scripto, siue verbo traditis; imo etia interno luminec cepti S,Vt pa Lib. s. rontra
teid praeceptis decalogi , iuxta dicta ab August. in expositione priori stationis. crrfer.
i JΠk Amplius explieatur quomodo latera occidit. M.ti h TR geret a me potest aliquis literam adhue in rationaliterae esse revera oc ecio tr/Ar o sy q/ς Y cillente quoniam Tertul. ita scripsit . Ne periclitor dicere ipse quos , scri r/tione . e s V qV0 plura, sle esse ex D i, oce dispo ita, ., ibereticii materiam subministrarent,c et Iearo in s. oMil.
I 0 g π; portet heresei esse,quae ineseripturis esse on possent. Si igitur scripture, qua o tribrret. 0 tenus scripturae sunt ..iuxta dispositionem illarum, sunt saltem causa per g a.de Trim t. π
h g accidens hoc est causa sine qua haereses non essent, consequens es,ut scripturio. ι Codit .RVM y ra ipsa, in ratione seripturae oecidens sicio Oecilionis causa δε proinde in hara r. i. s. in
P digna, ut contineat verbum Dei. Io η. π APDia ς' - ur Ad decu Serarios quod omnes haeretici, ad veritatis oppugnationem, H yς νς solent scripturas dense admodum coaceruare, illis q. abuti prout expiar: etia i Epist co later RVVxutu monstrat,&olim Patres testati sunt; utiq, Irinaeus,e Origenes, Ath nasus, Epistoici. ς ip tu e Chrysostomus JHilarius g Augustinus, Epiphanius,i Hieron. ac&alii. Dan. IDe 3 Imo non solum abutuntur haeretici scripturis sacris Afrequentes ad ros. xlier iam .
23쪽
modum sunt in ab usu illarum: verum omnessuum patrocinium ab illis in a- IIaereticitum extorquent dicente ipso Arrio haereticorum sacile Principe apud An omnia id sust si quid de ἐiuinis Scripturis pratuleris,quo commae est cum omnibυ n celsi Hic Qt o est.,t .udi.mui liae, ery,ocer,duae extrascripturam unt, nullo cas a nobiis stipN prae t V. Arrio consonant sui semiarriani,dicentes apud sanciam Epiplianium, in Scriptu- I heim.ι,ο cereo mousion ,,oluti alienam . diuina scriptura. ras. .. Ha de causis refertosius Card.n quod Lutherus non fuit veritus scribe Scriptu
re quod omne, haeretici praesidio scripturae nituntur,quodq; ex tuis haereses ra dictis
''Ut IDr pt omne, originem habent. Imo non erubuit frequenter dictitare scripturam rurab haer ς' 't η βης 4bee l in haereticorii. Luthero cosonat Caluiniis .in litiens ita a m pro reticishq - Τεῖ ' δ7, uesbio eis uaferturis riptura esse sum erem: quia conuertitur in omne forma/: id retico si est,qilia ad libitum issectitur inodo incisa sententiam modo in alia. Literaur liber, go ut litera, scriptura quatenus scriptura, occidenses utpotE tantoria erro nasus curum occasio & proinde consultius suisset tale scriptura non esse, ut siccosu reus.leretur melius vel malitiae, vel stultitiae hominu deprauantit Scripturas sacras Teipsos,in alios tali mucrone iugulantiu .Vndecu facto Deus conducibilia praestiterit,videt tir consequens;quod se ipsum a tali scriptui condi-- tione abstinuerit; proinde quod numquam Scripturam sacram ediderit. L V 4ς γηρ vel uvi Athanasiu, o in simili casu contra Iudaeos&haereticos prauὀstri Eluditur i ' ' σμ plura, interpretantes dixit iv 5 scri pili raef. attulis ausos proprii ipsoru mali argum e
tia, ue animi peruersitas: MAus ulli. pDiuin diti libroru aut boritatibus nullo modo qui tum nu. uiri tribuit in multor e varios errores hareticorum eam omnes ex diuini scriptu meri T. ria falsas eorum opiniones conentur defen/ere :&iterum, id icta haereticos intelli e tripli
' IDp Ps 7 gelidos iri per illi verba Psalm. V02-ρνm: quia ex eodem arcu,id est,ex scri catur quapturis, venena transmittunt clatransfundii in animas. Et rursum Aper illud, liter ci-r Pluit Iuper pectatorei ιιqueoi: ait Scripturam sacraria esse imbrem coelitus de tra im-rIιεμp. Psio missam quo fidelium pectora Recundantiir: esse vero laqueos, quibo pecca Perinctio M/ ν. s. i. torum pedes irretiuntur. Et ponit exempla in illo Christi elogio A Nunque nis nota intrat ρε os coinqui vatic minῆJed ποι exi ab ore. Circa quod inquit August. D Scriptud: hoe peccator, gu a para thoracit/H: .udit boeiastus roria ciborum decernendo, rasit oc- superstitione munitur, e hinc eadem scripturae xhbe pro suo cuique merito expectato casio e ri pluuia laqueor me ili' pluvia critatis Uvsa est. Noergo Scriptura,sed pra randite tie tenentiet intelliget illa culpa tribue dies cuiuscunq; erroris, in quo per nebrionisi sunt haeretici bus.
Addo, quod si eo qliod scrἰptura occasio errandi est praut legentibus Ab ins
intelligentibus ea,de medio esset tollenda ,autnsiqua constitu eda in rerum alicujus tura: perinde Deus luce istam solis demedio amouere deberet , mo&miseri rei no arcordiam sua a seipso reiicere, hominibus penitus denegare quoniam tam pultara Iuce creata, quam misericordia infinita pas, im abutuntur homines. Constat uitatem autem hoc nefarium esse;&proinde antecedens in ea. Idctib. 4 6 In se si sacra scripturari dic eda veniret liber i aereticorii, taliae retici ab Impiade, De rescrip. c. utuntur illa,similiter dicenda veniret liber diaboli, tu quia ipse diabolus co ter ppelηo. initio. tra chrisum abusus est ea tu quia ut inquit Tertullianus, Nuritis ra quo in saluti critellectar interpretetur eorum,suc adscrtse faciunt, a diabolo scilicet, euiuisunt par plura lite, interuertendi veritatE. Vt ergo blasphemum esset his nῆ, obstantibus dicere, de haerequod sacra pasina est liber diaboli, ita etiam insensuavi heri erit manifesta ticorum blasphemia appellare scripturam sacram librum haereti coria, sed potius C a Non it tholicorum sanctorum,di ipsius Dei culpati, a Lice tergo sacra pagina sit diuinitus ita disposta,ut materiam haereticis terarum D prcs r. c. subministret: iuxta quae Tertul. x notauit: quia tamens ipsa per te ipsam sed sacrato, 39.ή p ii haereti eoru malitia haeresum causaesti ideo per se ipsam non est scriptura ne scd ani cidens sed per haeretica prauitatem. Ad eum modii quo ad ij solares, eo diti irro tu da alias ad illustrandia omnia, omnemque caligine depellenda, obducere silent pravato calisti ne vel in ipsis oculis,qui aperta fronte volunt in te de re in eos vera i ta ii, quod men non perse,d ex natura lua talem obducunt cali pine, sed intcrueiunia haeres ut ibe cilitatis ec aegritudinis oculona, quos ipsi perlitansui. Et idco i Scriptur e causalia
24쪽
ας Deus est potissimus hominum Doctor, ni inisteriales vero plu-
sacrae, quatenus scripturae Lot possunt dici literi occidetes, bo per accides illis conuenit, utiq; ob legentium deprauatum iudicium & deprauata men-.tem:nam ipsae per secipias ad omnem veritatem docundam insututae Iunt.
Resp. a. a. argumento primi capitis.
secundum argumentum p rrimi capitis rei p. omnia illa te si- monia probare, Demnest e primum' potissimum praeceptore
mi omniti, maxime hominu: sicut de cuso,d conditor fine, cuius ope magisterio nullus potes vel luminis labiis summas veritates attingere. Verum tamen magi serium hoc miret sale cunicum non unico tantum, leo pluribus solet me dij. exerceri: utique per signa vitionis intellectualis,d visionis imaginariae, Scati iri visionis corporeae,quar prior immediate pertinet ad iste liccium: secunda adsentias internos: tertia ver ὀ ad exteriore F;&ralis si,quae Vel Per sentibiles oculos a scripturis, vel etiam per auditum aurit m a verbo, vel vo p. i. 46 Christus
digito Dei lex Icr. praEx his patet ad tertium de ultimum argumentum , quatenus inducit lo, quutionem Des ad homines per varia media designa. Ad id autem quod Ohiluit de Christo non scripto, sed verbo docentea tradente Euangelium, rei p. verum esse,quod Christus nihil scripto tradidit per te ipsum acti tamen per ministros, utique per Apostolos aliquos Quangeli has, qui honota utili posterorum contulentes necessari uiti duxeruiit Euangelium Clara si scripto illis tradere iuxta illud Ioannis, Haec Atim Icripta sunt , ut credatis, da οπη. Io. t r. l. Elin e i Dei, cretenses, ita babeo tu in nomine ip ur. Et tantum ab eliquod Christus literas descripturam aufugerit, quod pol id via in exsacris cognomini bos suis,quod ipse per se ipsum atq; ibi ipsi delerit, fuit literarum cognomen, dum disit in Apocalypsi ad Ioannem 44ι sum. pha r ς -ος l. r. omega Utique principium inis alphabet Graeci. Literae ergo in maximo honor e habendae sunt, te dignae prorsu , ut verbum Dei exaretur illis, siquidem vel aeternum ipsum aeterni eatris Verbum latera de literarum si Cmen adaptauit sibi
An Scriptura sacra aliquando interierit3SVM MARIUM.
25쪽
Dubium . Utrum ser tura sacra aliquans interli in
bνοι omnino interjsp . ιurio. I Esdrae seculum. 18 ώθcitis c. i. praedi Lese obia-x o leniitor redi tarum sententia cti μ' hu iam consensus Erconcursia. O te νum ρν .e 1 no biectio diluitar. Nullom integrum sacrarum litera pyenuixt.tius dubii. Oliquam praecedenti dubio abunde cons tutum eli, Deum scri- pturam a quam condidisset,sequitur, ut in praesentiarum discutia, nus,an scriptura ista aliquando ob fortunatum aliquena,in cal
Authorcsa,argumenta partis affirmatiuae. h.
N Hoc autem dubio iunt duae extremae lententiat, prima est res atho
bri . . olla. Feuardentilis caliorum aflirmativam partem quaestionis de parte ita n. . A. fundentium &omnino asscrentium aliqualido ripturam sta firmati crani penitu ante Hlisse. - uam e Lib. i. Κ, Prasidia sectionis uri silla in primis sunt,que Irin us e&Tertullianus f umbi fol. s.cν ι .r .fol. demonstrant dum primus expresseas erit,quod in captiuitate. 3puli, Quae cum en- es a Nabi: cho de noli re, Scripturae sacrae penitu irier sunt Sccudus tum eo-d Anniat. . ιν etiam dicit, quod Padi lonicae, pus natione omne mi ruinc niui Iudaicae: fu n au cap. 2s.lιb ;. Iri teraturaeir, remit iides, omnis Scriptura lacra. qua dic Hur a Dauid scriptu hostiara popi lotum. Et satient his Basilius, Clemens Alexan. Hi ercn. t rco te Patrue 3. coatra lares cs alii Dcciores, quatenus asserentes,quod Fidias integram res aurauit φήp. scripturam,uel expresse e dicunt, et taci retiit m si 'pponunt, quod aliquan- si te babitum . do interierit alias instaui rationi illius noni utiliat locus quod non squam ωρ. 7. interiit, usquam reparari non viter. Arg. a. apistre.. ecbili a D nile muniunt factionem suam testimonio illo,quod habetur, Lin quo alte asen m. aifirmatur quod tempore Rcgis Antiochi combiu i sunt' concisse libri te firmati Lib. stronor. amenti Domin: ita enim habet Libros sert m os erunt In , Ondenter ua ex lib.
Ei bit v. Aliquado ergo absumptari igne ren ara per It mni sacra pagina. I l. 6. et imo I. Tertio fulciunt positionem suam te istimoni i lusumpto ex uarto libro Arg. i. adcνp. l. Theud te sp ra; isquo resertur,quod inrassicesia status Am nuntii γα osm me' iden: ie- tu praefat. in D se ultim in te Aebrii. G pi habitant in eo sine lumine ovoniam lex ua incet Ia st. Id simonioli. Machab. i. t est igne conssa grationis ablortipta,&omnino deperdita talia seculum in te Esdrae.1 3 4. nebris ii ii maiisset,sed ad summum aliqua pars seculi;illa videlicet, ubi laxn Praefoc in .li Domini ignibi is deperdita est. Et licet ille liber Esdras canonicus reabse noλId. sit,utpotὰ reiectus Hieronymo tamquam ob cum incerti aut horis, ε 4 Tit b. de bo numquam ab Ecclesia receptus:&modo incorrectioribus Bibliis Sixti V. Patrocino mortis cap. i. extra canonicorum seriem positus: est tamen maximi ponderis laut hora nisi pro Cr b. in Luc. e tatis, maxime pud maximum Ecclesiae Mediolanen Antis item , videlicet, lib. iusia Epist. I.ad Idoro . Ambrosium, qui variis in locis multa ex huiuimodi libro te illinc nia in drae. ι μ' trepide mutuatus et ;&aliquando in eius commendationem ita loquutus, 'tra Deme xt odiet uando dixerit: uo errari spo potu iant ilicst Onia ex eodem libro de-0ι in promEhrit
26쪽
D I i. crvm Scriptura saera aliquando rore sit it
yrmpserit. D. erram Cyprianus,pab huiusmodi libro verba uentutias destia Motra Deme-pat: de quod maius est Ecclesia Catholica non pauca depropsit ab eo. Etenim rium.
inter alia deprompsit introitu missae Nae tertiae Penthecostes, quod habet. υμ cipite iociauate gloria νestrerratis alites Deo, 3 hi hos ad coelestiarer avocavit. Quae A
verba habentui in praedicto libro, qin pro sole nitatibiis triartyrum canit etiam Ecelena, ex eo de libro mutuatii, Modo σονο antur crac ιipioni p/ιφε ,Vc b is pCιν. i. n-tur relata in fauorem huius sententiae, licet non praebeant fidem inconcussam, 'faciunt tamen fidem magni ponderis, utpote inuenta apud scripturam magni apud magnos iactam.Vndo optatus ille uita nuc intrepide ausus est affirmari tare Antiochi temporibus nec apicem sacrorum librorum reman Isse.
' - Lia sententia per extremii praecedenti opponiacit, omnino negat tua: qua Autho tis Plerique ex recentioribus omni laude dignis Aquutiir, videlicet, Genebrar Lib. a. chra .res tu , Bellar. b Pere ira,cAugust. Torniellus, hi alii ablolut ε negantes iactu tholici lacrorulibroru etia in excidio illo Hierosolymniano .lmo Caru Bellar, eau Pro par sus est cotraria sententia improbabilitatis danare,&eam improbabilem dicere M. ερ, ωας nega Pori lunati huius sententiae fundamentu est,quod nullu in iactas lueris tuita insessotiua monium habetur huiusmodi librorum iacturaeci nam si alib: cubi uinx: mea '- 'T δε g. i. pud Machabaeos,ubi huiusmodi libri reserui ut obuiii iuxta quae in se cudo prae di ' libra ad Parto D iidio contraria sententia induxit praecedenti capite a testimonio istolatu ha - M v ΦSatiua in belur,quod volumina,quae potuersu reperiri,t lammis cccessa: combusta lint; sirin ad no Vero quod o innia, quae ex abat, igni tradita suerint. Non ergo ex sacris lita
Praendii ris colliguli uniuersalis sacrae paginae iacui ra. isecundu Confirmatur i. ex eo, quod in praedicto testimonio habetur videllare, iussuram a Antiochi Regis omnes illos morte danatos fuisse, apud quos sacri inueniebatur 1irmati libri: signit ergo est, quod apudpriuatas kom priuatasq; personas eliqui et mobau nu. . tu libri:&proinde quod n5 omnes collecti fuerint, ut una cure limiis periret. Pr.Micbabie. . Idum Confirmesur x. ex eo, quod in eo de libro refertur de filiis Israel f videlices,
firmatur quod ν enerviat in Maspha ui erat Iotu Periti nis .e ieiunantes de tinere copi tib M μιν
PDm' imp te expans Ant libros legis. Reliqui ergo erat teporibus illis aliquot libri: MI de eo proinden omnes co flagratione ac persequutione Antiochi absum P i. o. his sis in ' Vr ' Confirmatur i. ex eo,quod e aliquibυ post ad 1ia .nρsti, triplit Saeirdos Iona Sy με - 'sccud Q. th /simus ei in senioribus gentixo as Sparta j quos sibi blatio erant sacri libri. Iaa Idc colebant igitur tunc teporis filii Isael libros: sacros&proinde non omnes polo firmatur runt in exterminio illo Regis Antiochi.
orcio. Quod si argum etatur Pere ira, M teporib Machabaeo tu iussu Resis Antiochi VBμ.
crudelit sinio odio Iudae persequetis, omniaq; facta detestantis, non potuer ut omnes sacri Codices de medio deleta extirpari: cosequens es, ut nullo nqua tepore de medio sublati fuerui, ita ut uniuersa sacra pagina funditus . deleta. Antio io. Adde eum Genebrardo tantam suisse impiis an ii Re Ris in omnes res fa - - . . . ςhuβ e cra saeuitiam&attro tua tem, ut propterea merito appellari meruit vetesia ςk 'tera te restamenti Antichrisus:&cum proprio sub nomine appellaretur Antiochus '.' g. '2mςn i Epiph-ne ;ob insania tameni furore,quibus ,gebatur, dicitis est a Graecis Fri 'Antichri manti, id ςs, furiosus. Si igitur se omne in sacrorum Biblici cm supelleti iteruitu Pςrdere non potuit, consequens e P, qtuod nullus amor quam perdiderii &Proinde quod neque hactenus tota sacra pagina E medio sublata suerit. Arg. a. ac secundum piaesidium est praecedentis eorroboratio uetioue illud, quod
parte ne Genebrardus, i erexit, dum obseruauit Antiochi perdere nor potuisse, hi Zib. z. chrea.ῖ tiuae uersos codices iactos, et ii, ii perderet omnes illos, qui in Iuda orum prouin ad otii Macat.ς , quod is retenti erant. Cum enim saeuitia illius pertingere non potuerit ad omnes M. δει, DP nona duodecim tribus, sed tantum ab duas illas, quae manserant sub dictione illorum Det sacri David, coni equens es, quod perdere non potu et it cc, dices sacros sud alias 'ς dices tribus retentos. Ipse enim tantii indixit bellum Hierosolynrita his, hon abiciuinx Ur resiquis, qui apud se retine hant legis Domini libros. Quare nCn extirpare ii cpia tuc dolere potuit uniuersam sacrorum codicum literaturam sed tantum illam, in . quae apud tribus IHiero: Olymitanas recondita seruabatur.
27쪽
tu 3. Inrum Scripturas sacra at Iuando interis A
ii Tertium praesidium consistit in euersonesundamenti allati pro sente Terti δtia contraria, idelicet saeculurumantisse in tenebras quonia lex Domini iacit gutturmis absumpta fuerat. Ad hoc sinquiunt salibassertum esse, Vel ex eo cor uin pio par- .. icitur, quod si aliquando lex Domini flammis. donata esset,maximὸ in con te nega- flagration Chaldaica, facta per Nabuzardan, temporibus Nabuchodono tiva. - . . t. ori , do qua quarto Reg. M apud Hieremiam 4 satis scriptum est;cum tamet
n. . - neque ibi neque alibi aliqua de sacrorum Bibliorum combustione mentio
' ' ' sit, etiamsi distinet in particulari reserantur omnia,quae Chaldaei in Ver in F ' ' sione illare exterminio. vel secum in patriam abstulerunt, vel ignibus con crem arunt. Quare propositio illa de legis combunione inter reliqua figmenta illius 4 Esdrae numeranda videtur.
Confirmatur primo hoc, vel ex eo,quod si tune temporis chalbi petr cistis .
de me valuialent volumina sacra, nulli dubiu esse potest, qui Hieremia re mi ue condere suduisset,&aut publice, aut clanculu deferreiecit alique libruae G ii Asiue: sicut d di facio abstulit,& secum detulit arcam tes ameti, altare incensi mihi uim tabernaculi,&lacra alia cultu diuino inseruientia; iuxta ea, quae habentur istume. in 1. Machabaeoru libro . Non enim altare ineensi conducibilius erat libro I. Igis:&proinde non potius curasset de custodia illius, quam de conuersatione istius cli Deus cuius iussu nutu seruauit,& secu abstulit omnia ista Hieremias)minoris taciebat libros legis suae, quam altare incensi, tabernaculi r& proinde non minus eurasset decuit odia libri, quam de custodia altaris: at cum expresse curauerit de custodia altaris taliorum,quae praedicto loco reseruntur,& nulla de sacrorum librorum conseruatione mentio fiat. signum
est,quod in euertione illa nullum libris sacris periculi imminebat: quia non erant res unica ingularis in domo Israel,sicut arca tectamenti,altare incei: I umilia.sed potius uniuersalis supellex uniuersorum domibus condita,&recondita, ut apiad Theologos viros singuli inueniuntur libri sacri. a Confirmatur secur: do ex eo, quod temporibus illis praeter Hieremiam, Confir- adhuc supersites erant Eaec mel, Daniel, Aggaeus ,raciarias .i alii Piophe matur se taediuinani ero Zelatcies eximii, qui tanto ante tepli ciuitatisque ruinas udo ter praeuidentes si tantisperde sacroiu voluminu interitu dubitassent,iam graui tium ar malo quanto tius occurrere non omisissent, siue occultando alicubi aliquot pume
exemplaria sue mittendo illa ad aliquos illorum,qui in euersione illa trans tum.1ati fuerant a Salmanasaro in Assyrios,vel a Pharaone Nichao in Egiptum cum Ioachin filio Iosiae,&a Nabuchodonosore in Babiloniam.Et dato,quod omnes isti,& singuli Prophetae neptigere rotuissent sacrorum voluminum transmissione , non videtur credibile, quod apud se ipsos codices aliquos noretinuissent. Ex quo sequitur, quod etiam si per ijset incendio scriptura in te pio recondita, non tamen periis et scriptura omnis, saltim illa, quam apud se ipsos Prophetae clanculum retine Mat. confirma ur Iertio ex eo, quod septuaginta annis posconsa gratiore Convris, aes a daeii fatiami ocul inta&eo arriplius ante Esdram natum,Da matur . niel, secit ex prcisi Emertionem libri Ilae remi*α librorum Moysi 4, trim ead cpars φD '-'- π quam qui tunc salui libeti essent, atq; adeo integri.Et Ioseph uinam at, nos si a Lib. nilq 3 quod Cyrus P ex Persarum cognouit prophetias,quae de illo erant exlecstione libri continentis Esaiae prophotias ducentis decem annis ante ipsius
aetatem scriptas. No ergo a te napore Nabuchodonosoris omnia volumina sacra euersa 1 unti&igne consagrationis absumpta.
Dubi resolutio per tres conclusiones.
HI L Itaque pro utraq; parte collatis ac productis agminibus sequitur,
ut per conclusiones aliqua, litem dirimamus, quarum prima lit.
28쪽
Duuetum . Vtrίim Scriptura sacra erit 1 . latcrkiit i 3 Prima conclusio.
. . . 'π' Ernporibus Antiochi Epiphanes Regis non omnia volumina racra interiere. Haec est demente omnium,in habet efficacissimam probar' tionem. Tum in priori secundae sunt eritiae praesidio.Tum qilia Vesar urit his Pamzntaxuriere ira a ri omnes codices iterar si Cacrarum inccndio periis a Praefationei '' 'lent temporibus illis: unde lacri libri, oui erat temporibus Christi Domini, Genes mi. 7. P - ς' apo solorum eius extitissent An finget quispiam alteruta Esdram, quouinem. sint iterum illi refecti, dc reparatiλ
Pro Sahi Fntentia prior de iaci ira uniuersae docirin sacrae, id est, Scripturaele elio in sacrae. temporibus Nabuchodonosoras, ob sauit iam N attrocitatemriem cri Nabuzardan, Principis exercitus sui. probabilis valde est. Haec conis Plui. la clii in direcie militat contra B.l Lirm nobilem aliis , iuni en com rodignucram te in scriptorem pro secunda sententia citatam Est tanu ita certa, ut est certum, P. rem quod sente tui sanctorum attum, maxime grauissim runt probabilitate buzarda Don carent. Constat autem sententiam istam elie grauissim si inita: rum. vii Puris illa que Irin Baslij, Hier. Clementis Alexand. Per tui.&ali Orura e quibu, tu . Pr Ex recenta oribus etiam grauissimi aut horus iunt, otii palae, uia turn t tu rur patet ex his, quos induximui initio prioris captais, qui bi: cti/m sub iris ut Eunt aliqui Rupertum, e ac Rabanum 4 oltros, eximiae laud: c. Utho res ut meraci ad probabiti ratem cujuscun)que Iententiae fati sit probabilis ra a
tior ultae munita aut noritate Ociorum, qui in honore nabentur. ac vene-r- n: consequens est, ut sententia ista valde probabilis si cum valde pro - μ' i p sqqbabiles rationus obtineat,d magni ponderis authores habeat, iuxta quae videri possunt hic cap. I. Stra it me inde probatur ex eo, quod .. Regum testatum habemus in hune - se Odum e Nabuzarἐas succendit domum Dei, O- domum Retis, e domo Himsa - ' i'9'rna per Iem, omnesque doris combustu igne,c muro statici utilem in circuitu destruxit id est, Nabuzar 'mnes domos a minima usque ad maximam,iam sacras, quam profanas exu dan sit,& omnia aedificia subuersit. Ergo signum,es quod nullam domum relique. it, ira in Prophetarum,quam penitus non destruxerit,ac ipsam domum Domini ,δ proinde quod si quia ista destruxit domum Domini,prpbabiliter con . l .iicitur, existimatur, quod omniho nam is absumpsit Scripturam sacram, in illa seruatam de inclusam, etiam probabiliter ,rationabiliterque coniiciatur, eod. I exterminio ablumplisses innes sacros codices, seruatos, de inclusos, tam in domibus particularibus: priuatis, quam etiam. inacriniIs tk latibu-
natione. T rato, si propter aliquid improbabilis videretur sententia de iactura autho Vniversa Scripturae 1. erae maxime quia ut aduersarii obit crimi incredibileritatem apparet,quod tunc temporis .ilaut nunc, non circumteirentur ni ulta, ea astenditur iri quavio uinina sacra .aut aitem aliqua prae manibus, do in busve Propheta secunda rum. Simon tantam titilla sacroriam Vi Jum mim eo tempQ sopi λm Vel ex s.. ain. i. t. coclusio sto coli igitur, quod ,vescriptum est: Inmporibu Reti Iosiae II ubi frontis ae
in s. ill a. an audierunt patre nostra, ba libri hu/us , t facerem etnne, quod scri uri
est natae adlate ibi habentur. Si autem inquiramus, quomodo delituit liber iste legio responde id nod is Lyra ex Rabbi Salomon quod cum Acha Z quaereret dio, librum legis Domini ad comburendum , iste suit absconditus in muro te pli, Rarim sic in reparatione illius inuentus. Signum ergo est quod temporibus illinolim co rari admodu,& minime vulgares sacri codices habebantur; imo quod, mus dices i. tum; in cupia esset quoniam alias aegre omnes simul ab uniuersorum oculis cra euanescere potuissent,6 inutiliter prorsus Achae de interminio unius codici
29쪽
ili et eositasset, cum reliqui eiusdem rationis multi remansissent; proinde
non nimis certum est, quod temporibus Nabuchodonosoris tanta supererat sacrorum librorum copia, ut incendio consumptis, qui publice seruabantur in templo, alii in Prophetarum latibulis delitescerent. Maxime quod alias temporibus Regis Iosiae, destemporibus maiorum suorum, tanta diuinae legis ignorantia non superesset e defectu sacrorum voluminum , si ubique irae manibus Prophetarum saltem haberentur.
, T IIS Tamen non obstantibus longe probabilior apparet sententia o Probabi-LI posita .hoc est sententia neganspuniuersae Scripturae iacturam. Haec tu, est conclusio satis roboris habet ex dictis pro secunda sententia. Denuo viqua sa- etiam accedit id quod eatenus sancti Patres, de Doctores prioris sententiae cros h-- adstruut,scilicet Scripturas sacra Chaldaico exterminio deletas;quatenus bros om- similiter adstruunt easdem reparatas fuisse beneficio memoriae a sacro Scri nino ui iaptore Esdra , ut patebit legenti singulos: at si scriptura omnes illa conflagra teriisse. tione periissent,nullatenus temporibus Esdrae Scripturae extarent,ut illas, et summis ocου lis attingere posset, nedum euoluere aegere, vi sonaelici suae memoriae tenaciter infigeret, ut fideliter postea redderetin recitaret. Ergo excidio illo Chaldaico non omnes sacrae Scripturae periere, sed saltim illae abdita ira . tap. I. excidio liberatae sunt,quas legit, perlegitque Esdras Dde quo scriptum est, ιιιι n. I i. ouod erat in lege doctissimus ieritii simus Consequentia is a patet ex eo, quod citra specialem reuelationem non potuiti id ras peritus euadere librorum legis, nisi ex frequenti vis,lcciso neque. Quomodo enimine illis possetsbi tantam doctrinam comparare, omnino fideliter reddere.Minor autem patet ex eo quod, ut August. Torniellus b chronographice ostendit, Eld as h Adian nummu de Perside in Iudaeam transmissus est , anno septimo ne sis Arthager sis LonM. 394 . . . si mani: hoc est, post annos ab initio Babilonycae captiuitatis circiter , c l. ad tinem in Anna ut supputari potes in tabulis. Si ergo libri sacri omnino exciderunt extermilibo I. ris,' mo. Cha Idaeis inducto: consequcnses, ut Dei populus expollia ius omnino Πofanum maneret libris canonicis, cis citc c. l. r. nos, ante hidiae natiuitatem in
proinde qued Esdras nullos habuit codices sacros, eluc rei currere posset.& perlegere. α et Ilis fauent quae nos ea ite praecedenti initio itinae confirmati eris in Esdrae is p .s.fIbi si ollax in usi .r quae ex Benedicto Pere ira i deprompsivus Faventetiae, par culum. C. h. L. hi Ie quae a Pud Genebras dum N habemus videlicet, Nabu et ardan ad annum y '' mundi itis. d. ix. viii templum concremasse, proinde Sc rapturas Esdratuti, et . . . veroso ruisse ad annui lib. dc. xxxvii l. in qua supputatione saltet xx. anni ef- ' ' lti. e Hierosolymitano excidio,vsque ad ortui E1diae. Conlullus praeter eo optatum Mille uitanum, sequi ex ignoratione temporum dixit Esdram 'r' post Machabaeos extitisse, eorumque libros ins aurasse Longe enim ante Machabaeos Esdras sortiit; vixit tamen post Hierosolymitanum excidium, irrio longe poli illud natus es. Si erpo in euersone illa omnis sacra pagina nauis fragium pertulit: consecuens est,quod nil at eius remansit, quod Eidras euolDere potuerit Nisi velimus dicere non omnino detrahamus probabilita. ti oppositae sententiae quod non sis ut omnes sacri codices periete,sed seo sim N per partes: adeo potuit Esdras sensimi per partes omnia exempla ria percurrere. Sed praeterquam quod de hoc dicemus capite equenti iniis rum videtur, si apud Esdram tantopere literatum sacrarum studio. sum volumina legis interirent, ita ut illorum nihil te mane
30쪽
Due iam . Vt uia Scriptura sacra elicia uinde tirierit si
Conciliantur sententior, i triusque partis argumen-
Ostendi i f. 'Raentas conclusiones produxi,veste cundum utramque sente tiri iraedi t in , sententino meam dicerem utique tribuendo cui oue et miseri y . quod uum est, aut ei Ie videtur. Quia tamen aegre animus t eritentiarii ta et in re tam graui ac diuina dissidium inter fideles versari ideo
comen adieci studium, ut non sulum litem Per sententiam dirimerem, sed etiam sus ex co quoad fieri possit per concordiam componerem' nimirum reuocando in cordia. concordiam discordiam, quae inter extremas istas videtur esse sententias Ida rem nos assequuturos polliceor, si semel aduertamus utriusque facitonis te Nulli in Cias irram mentem Prinia enim sententia dum asserit iacturam uniuerse scriteurti si Pturae ex illimo quod tantii m agit de in iura e Xeniplaris intesti. omninqcrarii li absoluti, ita ut sensu, fi quod temporibus illis nulli sacrae pag nae exemplae rarum inteSrum retinebatur, quod vere pessit dici tacrum volumen. Petiam Ui- volume ita sacra, aut si maius sacra Scriptura Secunda vero dii natara n riter saeetntutem Scripturae racturam, non procedit nil de partibus,aut particulis eius , ita ut pora Es sensus sit, quod in illo excidio adhuc remanserunt codices sacri, saltim per drae suo partes: membranas. Const.1 autem v amque sententiam iso modo exposipersitu tam ver consonare posse, neque unam ait eri repugnare. Nulla enim cotra, dictio cct, quod cor tu pri polluta Scriptura sacra impliciter silpta maneat Omnia nutila de trunca quantum ad partes suas. volutila Hoc aut rari non ego, sed ante mequ)mplurimi omni lauda celebre pis t 6,ὸ ni tina saera mant. In primi Athanas uri in ita inquit Narratur in hoc de EsdrM.cμmti in i, sta is antiquae crip iocoria tu populi, cruituar iram captiuitatem perirint, ipsum, cum esset vir indu legis sal strora cructior perduirent, erique ac ricti studiosissimus,eοι inaes libros apud se cute in par stodiuise e postea eos in communi protuli e , ita ab interitu quodammodo conseru: - ticulis in Deinde Chryso si inquit Esdram ex reliqui ι Scripturaeiti rura Dueempo. in Nomitas p rhinc in s Mife Hilarius similiter asserit o Esdram omne Psalmos olire se,c ex ei conse h da disper i scistuc sera librari. Similiter Theodoretus dicit: p Scripta rari veterem d.pra l-υ si rema at ratempore aptiuitatis ab Esdra fuisser pitui cm. 'hserunt Habemus ergo exprobatissimis aut horibus maximum dispendium pertu I. tio i .lii se temporibus illis literas sacras adeo, ut opus fuerit,non solum illas hinc Ig Ex facti, indu colligere, ut in unum pyisent volumen coalescere; sed etiam castigare
Patribu, corrigere, ob depraumonem,qua in contraxerant vel iniuria temporum, ossendi vel curiast barum. Quod si ita est, utraque sententia relata verum contiis tu prae net. Prima quidem in eo, quod asserit omnem Scripturam sacram interiisse, dicta coit ad hoc enirn est nullum Scripturae sacrae ab lutum, integrumque volu-ciliatio men plenam &cerram fidem iaciens remansisse, sicut soluta compage cuius. Σ cumque hominis1ion manet ille homo, nec manet aedificium corrupta gluti Epito me ni mam. Ad vera ratem ver3 secundae satis es, quod fragmenta sacrorum,o- praedi et luminum seruata fuerint quantumuis dilacerata, dissuta, sordidaque, ac de-rum. Pr uata mendi js: nam q*amdiu partes coni ponentes permanent, licet con- cssseditu vitiatae non censetur compositum omnino deperditum quia com-tio. politione partium facili negocio resarciri potes , e . seri idem quod fuerat.
Et per aere fit ratis argumentis utriusque sententiae. Praeterquam elogio Opta ti Mille uitani dicentis: me a puem sacrorum librorum tuu tempori remasse P .is' pr .
In quo tamen deceptus eii, sicut in alserendo,quod Esdras vixit post ac bin
νυ V Qui od si obiicias id, quod nos supra, induximus de libro legis inuento Cap. i. inula.d 'R, d duod specialem difficultatem continet in omni sententia: siquidem testimo probat secundino ''io io illo comprobata videtur, raros omnino fuisse codices sacros: proinde comta AAD.