장음표시 사용
101쪽
Omab Augusto hon fuisse adulteris constitutam i. Diuus quoq; August. lib. 3. de Ciuitate Dei c. s. scribit ueteres Romanos tintelligit aute ante Christisdesuscepta)adulteros aliqua pgna sed no morte mulctasse.
.: Postremo accedit ratio, nam si poena mortis adivo Augusto statuta fuisset,frustra & ociose Conllantinus hanc poenam noua lege lata repetijsset. Unde hqc opinio firmissimis legum auctoritatibus atque etiam antis quis auctoribus communita uidetur. . inaeda tame in contrariu urgent, quae nostroru hominu metes animosq; turbarunt,ac primos.ite lex Iulia Insii.d publi.Iudi .ubi traditur temeratores nutriaru gladio fuiste punitos lege Iulia. Sed no in couenit dicere Ddulteros lege Iulia petna gladij damnari,& Augustu haepetna no statuisse, pol enim intelligi de lege Iulia stippleta a Constatino Principe, semper enim legi ullae noua remedia S capita addebantur legis Iuliae nomine retento,cum illa celebri lege contra adulteros situitu fuerit.&ita Tiraq.exponere uidetur in I 3.lege Connub num. c. & poli eum Couarru. in dic. r. parte.cap. 7s. 7. qua in eerpretatione aenea columna co firmo, na in eo des. pariter masculorii concubitus gladio fuisse punitos lege Iulia dicitur,cum tamen Nicephorus auctor sit lib. 7. cap. c. primum Constantinum detestandum illum concu
bitum legibus latis de grauiore poena intelligens J coercuisse: ut apparet in l.cum uir.C.de adulta. Secudo in cotrariu affertur lex trasigere C.de uasaeti
ubi cu dicatur licere de capitali delicto trasigere excipitur adulteri; crime,ex qua exceptio e collisitur olim p
102쪽
ram capitale huic delicto imposita,de ne quis calumnio tur non intelligi de paena mortis, subditur aduersaliua, quae priorem Orationis partem interpretatur, in alijs uero quae sanguinis paenam non ingerunt,ex quo intelligietur paenam capitalem,& eam quidem sanguinis fuisse costituta, ut non immerito Salyc. ibi tradat nullibi melius in iure probari paenam adulterij mortem esse. Ego tame.Praeter coeteros arbitror ex mente noui iuris illa uerba
luisse addita praeter adulterij crimen, postquam adulte
rium capitale caepit esse,& ne hoc nouum uideatur pro hamus exemplis, ac rationibus. Fuit enim usiarpatum ii iure a Compilatoribus. ut aliqua ex mente noui iuri adderent l. si non mortis Ede in off testa. Miril. r. ff. de inius &mp. tella. & in utraq; lege id glossa nptat. Rarioque est nam ita necesse est fateri, ne tot leges, atq; antiqui auctores dissentire uideantur,qui ante Constantinis& Alexandrum de exilio non de morte meminerunt. Iustinianus aute Compilatoribus hanc facultate tradiadit , ut etia uerba &sensum transformarent l. 23. tanta C. deuet. i .enucl. & alibi in l. I. C. densu. Cod. facidata auctoritas est,ut additis detractis & mutatis uerbis, etiam sensum constitutionii immutarent, prohibuitq; ex ueteribus Costitutionibus collationem heri. Tertio affertur in contrarium lex castitati C. de adult. quae fuit Alexandri, ubi de capitali paena sit mentio, Nec conuenit exponere capitalem paenam id est perpetuum exili qum,cum non sit proprie capitalis paena, recteque illa respolio a Didaco Cotiumuias in lupracitato loco refelli ur, Quamuis ea quae ipso afferuntur uitio no c areat , tradit
103쪽
radit enim hoc ab Alexandro illius legis auctore sta, tutum fuisse,sed non est uerissimile rem tam grauem gladij ultionem ita obiter filisse statutam. Accedit etiam illud grauissimum, quod ex responsis Vlpiani & alioru . qui A lexandri tempore floruerunt in stipra citatis legibus indicatur tempore Alexandri exiiij tantum poenam in usu fuisse contra adulteros. Vlpianus autem cuius es lex. I .f. miles E de his qui not. infam.fuit magister scrixiorum Alexandri, ut L ampridius refert, & ab eo parrens quandoque appellatur. l. ex diui Pij C. de locat. Rectius est igitur respondere illud uerbum a Compila.
toribus additum ex intentione noui iuris. Ex qui bus omnibus colligitur no recte sensisse Corasium lib. r. Misceli. c. I. diuum Ain gustum contra adulteros capita
lem poenam statuisse, nec Didacum,qui hoc ab Alexandro in
factum suisse tradit,cum primus Constantinus gladij
104쪽
νθ hodie dotem amittere, d, olim ante Ius Fontificium, , quo nunc utimur idem iusfuisse, excutiturq; C milli Plauti, clarissimι Iurisco ultra
CAP. XXXVI LEMO unquam ex ueteribusIurisconsultisdubitauit, quin mulier ob adulteri; crini en do. tem amitteret, Camillus Plautius illustris Doctor, qui Romae summa nominis celebritate ius ciuile proiitetur nouam opinionem inuexit, hodie muliere amissione dotis non esse puniendam, nec Olim propter crimen adulterii, sed propter diuortium dotem ambsisse, cuius opinionem eius fere uerbis expressam refe- Io. Plautius ad rub. C. de eden. prima parte. ararus nunquam ob adulterium lucratus fuit dotem, se adulterium erat iusta causa repudij, stes propter repudium ex cu pa mu lieris missum uir lucrabatur dotem, quod diuortium cum horissublatumsit. c. a. transi. presa. cessante diuortis, cessabit pa
Nee obctat, quod separatio threisuerit subrogata in totum diuora , quia hoc negatur , Funt enim paenae diuerse factorum, aliae diuortio imposita, aliae parationi thori, immos aratio in iasure Canonico inuenta non fuit, cum fuerit a Iustiniano cognita, ut in auth. ut nulli Iudicis si quando. Deinde siparatio thori non dirimit mat rimonia. adultera
105쪽
me iure Tontisicis mulier amittet dotem, nec probatur me. plerum , de don. int. uiri sty uxo. intelli tur enim quod mulier non repetit dotem , quia adhuc matrimonium consistit, non quod mulier eam amisierit. Deinde sisedit idem auctor respondendo contrarijs fornicationem esse causam impulsivam separationis, ει causam remotam non proximam. Haec tradit Plaurius,quae nos omnia summo quidem ingenio inuenta sed ut a ueritate aliena refellenda duximus, d quod i re ciuili propter adulterij crimen, non propter diuo tium dos amittatur ostendimus his rationibus. e Poena imponitur delicto, at diuortium per se non est delictum l. uitricus. ff. de donat. int. uir. 5 UXΟ. cum seq. poena igitur amissionis dotis adulterio impolita est,non diuortio. Secundo quod luctum dotis ob causas fiat, non ob diuortium, probatur in auth. ut lic. mat. & auiae , quia uero, uerti. causas, ibi causas pro quibus pote i repudium mitti, ex quibus pote i, dotem recipere, o donationem propter nuptias exigere. Apparet igitur lucrum dotis ex causis descendere& ut diuortium sit ob illas causas. ita lucrum dotis ab illis causis pendere. Probatur idem ins. mitiores in auth.de nup.ibia uir probauerit licet uxorem abjcere, 6, dotem lucrari non ergo unum ex altero consequitur, sed tamquam ex uno fonte utrumque pariter fluit. Tertio uehementer haec opinio probatur in s. si quado uero auth. ut nul. Iudic. ubi mares puniendi sunt in
crimine adulterij poena mortis, quae a Constantino imposita
106쪽
posita suit l. quamuis C. de adult. dos uero & donatio
propter nuptIas simpliciter cedunt lucro uxoris,nec de diuortio fit mentio, adulteri u igitur causa lucri est,non diuortium . Augeturq; hoc argumentum,nam pro adulterio uxoris duplici uia agi potest,ciuiliter, & criminaliter,qd ipsum indicat tex.in l.sii miles s. sacer. ff. de adulta thadunt Imo.Alex in i cum mulier ii sol .matr.Couarru. in a.Par.EpitO.decretaeap.7M L num. q. at lucrum,quod tunc erat agedo criminaliter qualecunq, cedebat absolibello de diuortio, quid enim opus erat libello repudij statim moritura adultera igitur fateri necesse est lucruuiro cedere ob culpam adulterij non propter diuortiu. - Quarto a Graecis quoq; antiquis auctoribus haec res ita declarata ibit.Leo constitutio. I 9.tradit dotem uiro fuisse applicata, ut uir solatij loco pro tanta iniuria d
tem consequeretur,refertq; Hermanopo lib. Dcap.a.
Et licet saepe de diuortio mentio fiat in l. consensit C. de repud. ocini. Luciussi. solui. matri. illud est, quia misso repudio colligebatur uirum nolle indulgere,uel parcere uxori,sed reuocare iniuriam ad animum, & ulci1ci uelle:& ita ad contraria respondemus,& quod reco-ciliatio impediret lucru,ostenditur in s.ii quando auth. ut nulli Iud.&in l. ii uxor ff. de adult. Nec dicat Plautius, immediate uenit ex diuortio , ergo illa cauta inspicienda est, ut immediata dc proxima: quia dicimus ex adulterij crimine pariter fluore dc diuertendi facultatem & lucrum, ut supra ostendimus. Deinde etiam quod diuortium esset causa immediata quod tame diffitemur) quado secunda causa N a pendet
107쪽
pendet a prima, tus ascribitur primae caus, Litem eo rum s I .st. quod cuius.uniuersi nom.& quando secunda causa in amentia primae nihil agit, nec Operatur, primma causa consideratur, Bal. in J. non eo minus C. de accusat. num. 3. Vnde colligitur lucrum dotis adscribe dum esse crimini adulterij. Et ex his primum disputa tionis caput absolutum est. Hodie uero iure Potificio dotem propter adulteriuamitti his argumentis, & rationibus ostendimus. Primo auctoritate cap. quod proposuisti 3 a. q. 7 .ubi uir propter infirmitatem uxoris diuertens opem subsidij non debet subtrahere idesh dotem, ut glo. recte ex
ponit, subditq; rex. quam infirmitas praepedit, non damnab dis culpa excludit.Hincque aperte colligitur etiam Ponti-ficio iure mulieri propter adulterij culpam dotem ademptam fui sti.
Secundo probatur hoc in c. plerumq; de donat. int. uir. dc uxo. Pramuelenduinq; eii duas retentiones dotis in viro considerari posse, alteram lucrativam & perpetuam, alteram ad tempus pro matrimoni j nondum so- luti iure, & quod in eo cap de retentione dotis perpetuae&qucrativa agatur probamus ab absiardo quod sequeretur argymentum a contrario colligendo, quod esset tale, igitur ii recociliata sit repetit, quod abs irdis simum estnam si exaeo. quod matrimoniti adhuc stat,idcirco negat Plautius do te repeti posse , ergo uxore recociliata multo minus repetet, quia pariter matrimoniustat, & consolidatum manet, unde debet intelligi de re
108쪽
Augetur grauius argumentum, inquit Pontifex nee dotaliciu repetere potest, si dotaliciu intelligitur quicquid praeter dotem datum et , qua ratione in illo capite prohibetur dotaliiij repetitio 3 nam illius dominium non transit in uirum l. si ego fi de iur. do t. ideo non debuisset apud uirum remanere, nisi uir lucraretur, uel si de donatione propter nuptias intelligas, quis tam inc plus dubitasset an potuisset repetere mulier constant2 matrimonio adhuc, nisi de lucro propter adulterium
Instamusadhuc acrius. Pontifex simpliciter, &generaliter ait. A Ire dotem repetere non ualebit, ergo nullo te pore nec mulier mortuo uiro, nec eius haeredes repetere poterunt:at secundum interpretationem Plautijdiui, narrIce, mulier mortuo uiro repetere posset, quod Asellium est, nec in tex. traditur.
Nec sunt contraria illa argumenta, quae firma & grauia primo aspectii uideri possent, & a Plautio asseruntur . Diuortimi est sublatum, quae causa erat amissionis dotis, unde cessante causa lucri cessabit etiam lucrum nam ex hoc erroris fonte reliqui omnes fluxerunt. Diuortium est illa uiri & uxoris separatio simpliciter in multis casibus a iure ciuili permissa l. consensu C. de repud. auth. de nup.& auth. ut lic. mair.-aui.I. quia uero plurimas. Putarunt enim iuris ciuilis auctores matrimonia quacunque ratione esse solubilias. disponat ina th. denup. ibi.quoniam eorum quae in hominibus subsequunt r. quicquid ligatur1olubile effat cum iuris Pontificij auctores acutiua cernerent. uiderunt in matrimonijs adesse spirituale
109쪽
male quoddam uinculum, quod extingui non potest, quasi illud auctore Deo contractum sit,itaque diuortiutemperarunt,ut reliquos quidem effectus siclueret,usum carnis, ius educationis, & reliqua onera: illud uero spis
rituale ius & uinculum remaneret, ut tanquam anima
apostata a coniugio Christi disced ens,etiam fide perdita, sacramentum fidei non amittit : sic sublatis in matrimonio oneribus,sacramentum tantum &spirituale uinculum remanet c. ult. 3 a. q. 7. Remanet igitur diuortium. c. I. 3 a. q. 7.&passim in iure Pontificio reperitur, sed temperatum & declaratum,ut supra diximus.Separatio uero thori dicitur,quia planius demonstrat usum carnis, & reliqua esse s iblata, spirituali uinculo remanente. differtq; nomine tantum a diuortio temperato,& declarato Pontificum iure:quq thori separatio ita sormata ut nunc est, iure ciuili non fuit cognita, quamuis Plautius aliud exiitimauerit. Eius
uero argumenta, ac responsiones non concludunt, posito enim quod separatio thori,de qua agitur,suerit iusti Diano cognita, nonne potuit usus eius nunc in locum diuortij subrogari, ut eosdem essectus parerer, quos con stat olim antiquum diuortium peperisse 3 Haec mihi in hac quaestione uenerunt in mentem, quae placuit scribe. re, cum ea sit Plautij modestia& probitas, ut omnes adscribendum contra hanc opinionem suam acutissimam, quasi uexillo sublato, inuitauerit: scioque Iacc-bum Menochium Iurisconsilitum clarissimum hanc eandem opinionem confutasse , alijs tamen rationibus di argumentis libro secundo, cent. 3. cas 287. de
110쪽
arbitra. praetermisiis tamen his, quibus nos uehemen
EDICTUM POR AETO VI DE TRIPLICI editione loqui, ostenditur glossam in I a.
de Hen. iniuste reprehendi, ascriptoribus non intelligi. C P. XXXVIII. et L OS. in Rub. C. de eden. tradit tripliciter dictum de editione loqui, scilicen de editione actionis, rationum, dcini umentorum. Cyn. sequitur. Bal. uero, Salyc. &Castrensis reprehendunt hoc nomine , quod quartam speciem omiserit. Nam etiam acta edenda stat, de qua editione agitur, in l. a. C. de edendo. Alexander glossam defendit, nam acta instrumen. rorum appellatione continentur l. I. Edefid. Instrum. ubi omnia,ex quibus causa instrui potest instrument rum appellatione ueniunt. c. peruenit de testi. Cogen.
Bar. in l. in fraudems. neque de iur. fisci, qui de actis in specie loquitur. Alexander ab Alexandris, cuius argumentum sibi ascribit, Iason hanc defensionem oppugnat. hincque disputationum ilias exoritur, dira aliqui glossam defendunt, aliqui oppugnant. Ego quide ita existimo nemine adhuc uerum offesensum aut intellectit percepisse, laudentur ingenia ue