장음표시 사용
61쪽
sionis l. saluius Aristo sede lega.Prati dic.Ui ex duobus s. Praeerat igitur Prςtor edicto suo interpretado,& supplendo, ubi decernere aequii uidebatur,& hae suppletiones decreta appellabatur, quia maxima deliberatione, α cosi lio decernebantur: Neqs enim constabat edicto quid statuendum esse sinec modus dic. l. si ex duobus, Mdic.LSaluius Aristo, hocq; uidetur probari in l. municipio.f .ut in possi legat.l.uentre Ede acqui. haeredi. ibi decreto succurredum est. Decretalis igitur bonorum possessio erat, in qua Iudicis arbitri u uersabatur, neq; erat expressu edicto,ut cocedi deberet,sed ea prςstari debere dictabat ςquitas, eamq; PHtor edictu stupolens, ex edicti aequitate decernebat, hincq; dicebatur decretalis, quia eius substatia a decreto magis,quam ab edicto pedebat: nome enim sumi solet a stabstantia, & origine rei. f. e go Insti. de fideicom. haered. l. 3d I. E. pro soc. accipiebat enim robur, &sbbstantiam a decreto,atque hoc primum argumento a nomine sumpto probari potest opinio. Secundo huius nostrae conclusionis Vlpianus egregius uidetur patronus in l. i. decretalis . n. de succes edic. qui me ianus in hanc sententiam traxit. Postquam
enim supra simpliciter de bonorum possessionis repudiatione loquutus est de decretali loquitur, quasi de noua quadam specie, & non posse repudiari ait, quia nondum acquisita est, & uere, cum edicto non deferatur,
alioquin, nec edictalis potuisset repudiari, quia acquisita ante decretu non est, quod cum sirperioribus pugna . retwcce quod decretalis decernitur, & tuc quoq; defer. i dicitur. Nunc quonia nonulli aiunt lese illa loqui de
62쪽
ea,quetius no tribuit,breuibus illa opinione, quae Bulgarini fuit resellamus.Primo quia cu illa ab edicto descendat aeque pol edictalis appellari l. i. E de uenu. in post.
miti. Secundo quia no semper in ea decretu requiritur. l.ubicunq; Linterdu.ffco.tit. Tertio quia lex secundu titulu intelligeda est l. Imperatores T de in die adieci. in eo aute titulo de si icce. edict. de bonoru possessionibus ordinari js tantu agitur,quae ius tribuut. Quarto quia exsuperioribus, de inferioribus, satis colligi pol illu texta loqui de ordinaria bonorii possessione,neque etia pol intelligi,utc5 muniter uidetur scribetes intelligere, ut loquatur de ea decretali, q declarat mihi ius copetere,ca edicto delata sit,quia illa decretalis appellari no pot,ne qae .n. Pedet a decreto,neq; ab eo uires suminilla delata 'dicitur,qua quis adeundo cosequi pol.l.delata Κde uer. signi. Sed potuisset aliquis adeudo Praetore cosequi hac bonorii possessione, de qua Docto. loquuntur,ergo es set delata, & per coseques cotra textu, quia tex. dicit d cretale no esse delata.Tertio,quia nego decretu olim requisitu in omni bonoru possessione, ut inferius probabitur.Q'arto quia lex ait decretalem finiri, sed secunda hanc opinione non finiretur illa, sed eius spes. Quinto uia cu supra de repudiatione edictalis dictu effet, ut Mus admitteretur,ui dedum erat de repudiatione decretatis,ut alius pariter posset admitti.Sed secundu hac opastione nihil amplius illa repudiatio decretalis habuisset effecti, quantii ad admissione alterius. Necessario igiatur Paragraphus ille debet intelligi de noua quada ip cie bonoru possessionis,q ius tribuit, in qua ludicis arbitrium
63쪽
bitrium uersatur,an insit aequitas,ut deferatur,& in qua successorium edictum possit locum habere. Superest ueprobemus, decretum olim non fuisse neces arium inoibus bonorum possessionibus, sed tantum in eo casia, ut supra diximus, quando edicti uerba desiissent. Atq; ita argumentamur. Vbi res de plano cognosci potest, ibi nec decretum requiritur, nec tribunal Iudicis l. r. E. quis ord. in bono. possess. quae expresse ex edicto competebatin ea non requirebatur cause cognitio, & sic deplano poterat cognosset, ergo nec requirebatur decrerum, probaturq; hoc in l. 3. f.si causan. de bono .posses in illa dictione, si quae conditionem ostendit, & uid
tur annuere etiam sine causae cognitione posse concedi
aliquam bonorum possessione. Si qua igitur danda est illa erit, quae edicto expresse competit, in qua nullum praeiudicium, nihilque praeter declaratione Iudicis ueriatur. Nec mihi dicas, legem illam loqui de extraordinaria, quae ius non tribuit, ut Bulgari. dicebat, quia hanc intelligentiam triplici coniectura refello. Primo, quia in illo titulo agitur de ordinari js, argum. . l. Imperatores. E de in diem adiect. Secundo, quia ubi praecodit definitio, ea quae sequuntur intelliguntur secundu definitionem praecedentem . not. Instit. de obligat . I. precedit autem definitio ordinariae. Tertio quia simpliciter appellatione bonorum possessionis, de ordinaria intelligimus, quae ius tribuit, tanquam inpotentioli significatione. L I.s. i. Esi aser uectig. Rursus decretunon semper fuisse necessarium, neque causae cognitionem in bonorum possesiionibus, quq ius tribuunt, pro batur
64쪽
ba turin l. a. ff. quis ord. in bono. posses serue . ubi agitur de bonorum possessionibus ordinarijs, &Iuxis consultus ita inquit. Dies bonorum pos sionis utiles esse palam est, sed non sesimum numerabuntur, si modo ea sit bonoi um pos io, uae de plano peti potuit . uuod si ea est, quae cause cognitionem pro trifunali desiderat, uel decretum expositi, si iones erunt nobis computandae . Accedit quod ubi de decreto fit mentio, semper intelligitur in his casib us, ubi Praetoris arbitrio Opus est. l. uentre. U. de acquir. haered. l. si infanti C. de I ur. de liber. l. si ex duobus f sin. st. de contra tabul. l. . Saluius Aristo Ede lega praest. l. emancipata is de coniungen. cum emancipa. libe. Postremo facit i. cum quidam . st de bono. posses. ibi uidetur agnouisse, si enim necessarium fuisset decretum, duae fictiones simul comvenissent contra l. l . C. de dot. promis. prima fictio esset, quod uideatur agnouisse,
qui non agnouit. Secunda i- quod uideatur r
65쪽
sura ratio , cur antiquisemo iure posthumus haeres non infiitueretur.
DAP . XXIIII. VBITARI sensi, cur posthumus olim antiquissimo iure cante Praetoris beneficium in-1titui non posset , communisque sentetia et , legem hoc prohibuisse, quae sane recentioribus displicet, qui putant nulla lege hoc cautum fuisse, sed cum
lege I a. tabul. omnibus de suis rebus testari liceret. I. uerbis legis. E de uerbo. signifi. l. i. ff. ad i. falcid.&g. disponat, auth. de nupt. quod erat naturae clispositioni maxime consentaneum: Intelligebatur hoc, dummodo institueret eum, uel ei legaret, qui esset in rerum natura:ius enim in his, quae in rerum natura producta, dc
nata non sunt homini disponere non sinit. l. cum quidam .f. quod suum, & ibi Bart. de acquir. h redi. Cum igitur pothhumus alienus non esset adhuc natus, ideo nec ei legari, neque etiam ipse haeres institui potuit, notamen hoc aliquo iure ciuili cauebatur: uideturq; hoc colligi ex g. ille casus l. Gallus. E. de libe. 5 posthu. Haec illi. Mihi quidem ita uidetur legem cessasse, sed cur celsauerit lex, planissima ratio scriptoribus incognita , uidetur ex Imperatore colligi Institur. de testam. in prin. nam cum essent tria antiquisisima genera testandi, quae ibi enumerantur calatis comitijs, procinctum, dc peras, dc libram. Illa quidem priora desierunt in usu elle. Tertium
66쪽
Tertium uero per aes, & libram diutius in usu populi Romani permansit, donec Praetoris, & Imperatorum auxilio alia genera addita sunt. In eo uero testamento, quod per aes, & libra conficiebatur, aderat familiae,hoc est haereditatis emptor, qui fictilia illa emptione haer ditatem lucrabatur. Vnde cum posthumus, qui nondum natus erat, non posset esse familiae emptor, haeres esse non poterat: haecq; eius incapacitas ad legata quoque trahebatur, quia non poterat ei legari, qui non. rat ex testamento capax L legari Institu. de legat. Rel qui uero inuentores aliarum specierum testandi haere dem uoluerunt esse similem illius antiqui se initiae emptoris s. sed neque instit. de testam. Posthumusque relictus est, fuitque haec, ni fallor huius cessationis ratio, cur incognitus esset posthumus, donec beneficio Pra toris coepit institui posses. Posthumus Institu. delegat. Scio Theophilum alia ter existimasse, in
tis. Institu. de legat. cum seq. Sed mihi non illepida haec hactenusia incognita ratio
67쪽
si 'sSTITUTIONIS DEFINITIO EAE RE
tur con utata Socini Iunioris definitione, ostenditu uomnes in Origine βό litutionis uulga-
risfiι ille deceptos. C P. XXV. v BSTITUTIO in multis sane rebus co
sideratur : Inanimae arbores sab stituuntur
in locum demortuarum. l. in fraudem in fi. E. de Iure fisci. animalia l. si grege de lega. I. Iudices i. penui. Eiudi. sol. subitituuntur tutores. l. tutores s. patruus . ff. de administ. tuto. substituitur Vicarius dam nil. eadem F. tutor. Creditor quoque l. Claudius st. quipo t. in pigno. In legatis quoque, & donatio nibus causa mortis fit substitutio. l. ut haeredibus. Edeleg. a. l. I. f. sin autem C. de caduc. tollen. Substitutionem desinit Accur. in Rub. E de uulga. secundam institutionem esse, quam definitionem eleganter defendit A lcia. ibi. Coras. in Rub. c. de impub. Fosecatu. in N ecio m. ivr.dialo. 23. Mihi tamen hoc uno nomine damnanda uidetur, quia datur secunda institutio respectu nominationis, quae substitutio no est l. ex nun-cijs . E. de haered. institui. l. Iulianus eod. tit. Nec dicat Coras. secundam intelligi ratione gradus, quia cu hoc non exprimatur, ad defendendam definitionem non
debet subintelligi. Haec enim est definitionis lex, ut nihil addatur extrinsecus, aut subintelligatur. Dies me desceret, si omnes definitiones substitutionis ascriptor
68쪽
bus traditas enumerare uellem . Socinus praeceptor
meus reliquis confutatis ita definire solebat, est subrogatio in locum alterius in haereditate directo a tellatore facta. Quae definitio hac ratione refelli posset. Substitutio enim ut consideratur a legibus, non elisubrogatio, sed deliberatio, ut uacante primo alius prioris locu ingrediatur, subrogatio uero est illa actualis su missio l. si quis in sacris C. de proxi. sacro. scri n. lib. I 2. ubi ex submtutis iam priore deficiente, unus subrogatur, praecesserat substitutio , sybsequitur subrogatio . Ego ita definire conatus sum est posterior ordinatio liqredum in priorum deficientium locum, uel est, iusta uoluntatis notirae sententia, qua in priorum haeredum locum alij desigia an tur. ina uero ratione uulgaris substitutio inuenta se
rit , non sane constat. Scio omnes ante me in hoc errore esse esse uersatos, ut existimarent substitutionem uulgarem in fraudem legis Papiae filisse inuentam, ne caducae dispositiones fierent: ita Polit. in tracta. de substitu. in quinta quaestio. uulgaris substitutionis. Idem Curi.in Rubri. C. de impub. Hoc tamen falsissima esse histor, ca fidei demonstr. lex enim Papia tempore Octaviani Caesaris lata fuit, cum bellis ciuilibus exhaustum esset aerarium, ut inquit Almarius Rivali. in historia iuris ciuilis, in uerbo lex Papia, & ex l. I. C. de cadu. toll. colligitur. Substitutionis autem uΗlgaris usus longe antiquior fuit, cum cons et Iulium Caesarem in testamento suo secundos haeredes scripsisse. Suetoniusque tradit Caesarem scriptis Seiorum nepotibus hcredibus D. B cu
69쪽
tum inter secundos nominasse. Idem Appianus inquir, quem ego libenter in hac re refero,cum uel ex hac uia i ca auctoritate pateat substitutionum usum fuisse antiquum. Is lib. a. bellorum ciuilium de tellamento Iulij Cauaris loquens scriptum reliquit. Mserandum porroines in primis id usum H, cum D. Frutum ex eius percussoribus inter fecundos seredes sicriptum apparuisset, consuetudo nempe Romanorum in testam entis fuit, primis haeredibusfecundos addere, ut si primi haereditatem non adinsent,nanciscerentur ultimi. Hactenus ille: ex cuius uerbis perspicitur Sole illustrius,nosolum hanc substituendi uulgariter consuetudinem l . Iulia Papia, antiquiorem, uerum etiam rationem h
ius substitutionis suisse ne deessent haeredes. Meminitq; etiam Appiani ex nostris Tiraqucl. in tracta. lemori declara.*.secundae partis. Ciceroq; refert Milesiam quandam sceminam pecunia accepta a secundis haeredibus fibi partum abegisse, ut esset substitutioni locus: huiusque facti meminit Iurisconsultus in l.Cicero ff. de poen. Sentio autem ex uno fonte hunc scriptorum errorem prΟ- fluxisse, nempe ex l. I I .de cad. tol.ubi uidetur annui,
substitutiones fuisse introductas in fraudem legis P piae , ibi ut substitutiones introducerent, ne caduca fierent. Sed ea lex necessario intelligenda est, quod in legatis , dc fid cicommissis,dc donationibus causa mortis, in quibus inauditae erant substitutiones introductae a testatoribus fuerunt, in haer , ditatibus uero antiquissimus
ante legem Papiam substitutionis usus. DECLO
70쪽
p. e ponitur quidsit ingruibus ordine
P. XXVI. IR V M dictu est, quomodo in quibusdam
ammantibus insita sit naturae quadam uis, Mobseruatio, ut quaedam rationis umbra ineuse uideatur. Grues in uolatu literam imitantur Y una. enim praeuia est, sequuntur reliquς ordine bipartito illius literae figuram imitantes, atque ex illarum uolatu hanc literam inuentam fuisse tradit Philoluatus in eo libro qui Heroica inscribitur. Vnde mirum non est, u D.Hieronymus in Epist . ad Russicum, a quo sumptu est illud cap. dixerit grues ordine literato unam sequi, quem interpretes in illius loci declaratione non intel- lexerunt. Hanc rem uidetur annuere Martialis in libro cui titulus est Xenia. Turbabis uersius, nec liter a tota uolabit. Vnam perdideris si Palamedis avem. Huius autem figurae in uoland o ratio est, quae a Plinio colligitur lib. I o. cap. a 3. is ita scribit. Liburnicarum more rostrato impetu feruntur facilius stafindentes aera, ei amsi recita fronte impellerent a tergo sensim dilatante si cuneo porrigi gis r agmen, large i impellenti praebetur aure,colla imponunt praecedentibus, fessos duces ad terga recipiunt.