Gerardi Io. Vossy et aliorum Dissertationes de studiis bene instituendis

441쪽

TRIDENT. DE ME τ Η o D O . 3b enumeratae sunt definitio & dl visio,utrius. que quandam etiam constituimus metho

dumo

De definitione diximus. h Quid & quotuplex sit, quia ejus sit finis dum quod ejus sit officium indieamus quae sit materia , hoc est ex quibus

eonstare eam oporreat . & quae definiri possinr, idemque secimus de divisione. Ubi exequuti sumus quae communia erant de cogitantium 8c docentium adje- Cimus etiam, quae tantum ad docendi spectant rationem. a Utque memoriae satis fieret, sub Inl- tium Proposuimus quo quidque loco dicturi essemus, nonnullasque transitionea ubi opportunam visum est interposuimus I. ,

h n. I . t uti. t . se ita faciendum esse dicemiu.

442쪽

INSTRUCTIO,

RATIONE STUDII.

THEOLOGICI.

. CAPUT L

c in adminimis salutaria Mai dormata explicantur , confirmantur , defenduntur .animo fluo eo rehensiurus, is secundum eam Deo feliciter operatuναε, ama omnia siuum sibi scopum fanmeprastitum intendat, irnpedimentasmur tollat,media prudenter eligas ct adhibeat, effecta denique huim diiisi dii ealitast desideret , ut ani mus a terrenis ad hoc veluti arissubυεctus ei

Quemadmodum enim viator , iter ingressaurua. principio de certa meta cogitar. deinde vero declinatis aviis & remoria im p*dimentia a ad eam media itineraria Or- di

443쪽

DE RAT. STUD, THEOLoc. 399 dinat ac dirigit: ita & Theologiae nostrae, quae viatorum est, studiosus se sibi currendum ducat, ut In scopum, metamque sibi praefixam perperuo prospiciat, ω , sublatis obstaculis atque impedimentis, media ad eam recta Se sine errore atque periculo ducentia circumspecte eligat.& usurpeti

12. Scorus sua finis Thrausis studiosi

Hr obiectivus, aut formalis. Illa est generalis , qui omnibuι Theologia diosis commmniter debet ego proposiem, ne a DEUS, Mquem misit . JESUS CHRISTUS rem.

cognostendin. ν is eque colendus. His vero est

speciat is, quam his via ille Theologia dispui polismum stactas, nempe, strvire DEO ad ad rationem vel juventutis in schola, vel

adultiorum in ecclesia, vel ovium Agnorum que urrobique simuι. Principio, solus Deus.abdicatiati o sinsa omnium aliarum rerum inordinatis a sectibus, summe intendendus Se consectan dus est . ut hune noveris & diligas supra omnia, caerera vero in ordine ad ipsum. Matth. ό. I. Iob. 3Α. l. 3. I 6. 1 Tim. q. 13. 2 Timc Is.1 Cor. IO. v. . Θ h. 3. v. 18. 2 P. 1 . Ad quem summum finem aecedit alter, ut . instramur nates νia ν reum cognitiona, quae facit ad intelligendam dextere explicandam doctrinam coelestem, di guber-

444쪽

oo Lun. CROCI I D. Ius r R. nandam parrem regni Christi Be tertius, ut in communi vitae Christianae curriculo mores regamus, cupiditates Ze affectua nostros frenemus, ut publicis aliquando muneribus adhibiti, ipsi tolerari ab aliis, aliorumquo nos vicissim infirmitates ferre possimus, nostroque exemplo, Christianis virtutibus, modestia . fide, spe, charitate, mansuetudine, humanitate, beneficentia .gratitudine, justitia, candore, moderar que linguar usu, aliis facem praeseramus

ad pium is bonum publieum. Qui fines crebro serioque cogitati sua dignitate excitant discentes, tu spe ingentium praemiorum urgent ad praestandam diligentiam Se . vincendum difficultates, cum quibus divinum hoc studium conjungitur. Qui vero hos fines supinε praetereunt aut protervae rejiciunt & hoc studium alio transferunt, illudque faciunt vel instrumentum volup tatis & nequitiae, vel dominatus , vel divitiarum 8e honorum, hi rem sancti ssimam nefarie profanant & 1 Christiana sapientia absunt quam longissime. Vide sis Erasinus Rotterodamum . decus illud Belgicum, methodo compendio perveniendi ad vel, ram Theologiam . f. Illud mea sententia magis ad rem pertinet, &c. Et praeciare in Enchridio militis Christiani. canone q.

Deinde, Deo servire studiosua Theologiae

445쪽

DE RAτ. STUD. TII E L G. 4o potest aut in Ecclesia , aut in schola, aut, pro donorum mensura, utrobique : 8e velle quidem deber. Cum enim alii sint pastores in Ecelesia, alli doctorea in schola; h. q.v. I l. necesse est, ut studiosus Theologiae prudenter cogitet, mature deliberer, M sancta praestituat , an aliquando in Ecclesia, an in schoia, an in utraqae D E O se vocanti servire velli: quia nori est eadem per omnia utrobique doeendi ratio, ac perinde etiam alia atque alia dona Se doctrinae instrumenta in docente res quiruntur. Vide Doct. Lut herum tom. A.

sanctὲ prasiluit . u impedimenta fortiter tollat, divina serim gratia: qualia fer/

DIA, CONFUSIO.

Principio obstat quidem nonnullis , parte rei troanula, dissicultas: Sed haec non est tanta. quin eam superare possint, qui operae & labori non pepercerint, praeser rim quibus ab ineunte aetate recta instillitione frui contigerit, si modo ex consilio Praeceptorum legitima studioru rario ineatur,

446쪽

ηo2 Lun. CR I cII D. INSTR eatur, ut recte arbitratur doctissimus D. Georgius Callaim , Proseor Theologus Helmstadiensis, praefatione in Epitomen Theologiae. Secundo obstat nonnullis, exp-e modi, quo res tractatur , vel prolixi. rudo. vel nimia brevitas , de qua vide eximium Theologum Lucam Trelcatium F. epistola dedicatoria scholasticae & methodicae locorum communium S S. Theologiae institutionis conquerentem , aC reme. . dium ostendentem. Tertio obstat multis ex parte νυmmemtorum , quibus res tractanda est , inopia multiplex. Nam multorum.

ἰ- Vistinibus obstas Res antina domi. 'vide sis Iohannem Brentium in Postita contione de dedicatione re Ii , laon der 'Et D. Andream Κesseis rum prudentia Chrsiana parte I. c. a luna. a. num a-6. de ingratitudine Magistra ruum erga ministerium: Et punct. 3. Num. l. ct seqq. de ingratitudine patrumfamilias ergammiseratum. Quarto denique obstant hismuiro periculosius ex parte di,ccentium,quae hoe aphorismo tollenda suadeo. II. IMPI ET Aa est in neglectuprecum, o

Gravissimum hac de re testimonium est ipsius Sapientiae, sap. I. v. q. s. 6. Hos .

447쪽

B E RAT. STUD. THEOLOG. η δ. xi. Hinc Apostolus Jacobus I. s. 6.

Quod si cui vestrum deest sapientia ; postulata Deo , qui dat eam omnibus benigna, nos ex-noMae : ct dabitur ei. sed postulet eum fide, nihil disereptam: nam qui dissutat, similis es fluctus qui υentis agitatur dr iactatur. Quam

vero sapientiam ρ Non terrenam, insernam & secularem: sed supernam, sed di . Tinam, cap. 3. T. qua autem superia est sapientia , primum quidem pura es, deinde pacifico . modarata, obsequens. plana missericorodia ct fructuum bonorum atque discept elone , Da simulatione. Et Servator noster disertim air: Ioh. 7. t 7. Si quis voluerit ejus patris mei) voluntatem exsequi, cognosset de doctrina, utrum ex Deo sit, αn ego a meipso loquar. Exemplum vide Syrach. st. 8. 29. f. Ex adverso est impietas Iob. 3. 29. 3. 66. 47. Hae propter Paulus Titum

suum vult esse loculpatum, cap. t. v. 8.

Tametsi enim , ut recta notat doctissimus Alstedius eo end. Theolat pari. I. c. h. impii quidam homines eg egle videntur callere - Νολογουμοι et re vera tamen illa cognitio rerum Theologicarum est όλον : quia fieri non potest ut cognitio

vere Theologica habitet in corde non Theologo. Quamvis enim talem vim margneticam non habeamus naturaliter insitam, qua mena nostra scripturam sacram . ejus-

448쪽

D E R AT. Pr u D. THsoLOG. sosco via ordinaria , hodieque ustata la-choandum, inde ad philologicum pergendum , in Theologico demum persistendum. 2. Quidam partea cujusqne studi leonturbant sic , ut in disputationes & declamationes sese immerganx, priusquam luphilosophia apprehenderint principia της ἔγκυκλογωδεί- , singularumque disciplinarum . quae vel res tradunt docendas ac discedas, vel modum docendi ac discendi: in philologia ad bisorieam & omne genus classicorum autorum festinent, priusquam technicam attigerint, nedum devorarint: in Theologia vero quam plurimi in polemita Sc panegyrica se praecipitent, antequam vel Catechetica, quibus pura de in Ecclesia, cujus membra sumus & in qua degimus.

eerra minimeque controversa veritas continetur , ex ipsissimis scripturae textibus& symbolo Aeostolorum imbiberint; vel ideam locorum communium, qua universum Theologiae corpus h sacra scrIptura delineatur, comprehenderint , ipsasque imprimis sacras literas perlegerint, in quibus tamen cum Timotheo permanendum est, I Tim. q. . Iq. I. 6. , Σ Tim. 3. Iq. I S. 16. i T. 3. quidam judicit quardam προπιτέα bonorum autorum dele -- ctum insuper habent, ut ex vero dicas de

plerisque si modo in illorum bibliotheca a

449쪽

4o6 Luo. CROC I D. INRTR. te familiarius penetres; Similes habent Iabra lactucas. Et

Pro captu lectoris habent sua fata libelli. Huius is afectu singula verba valent.

. Quidam studiorum sacrorum curriculum non satis ad aetatem & conditionem suam aptant, ut singulis illorum partibus idoneum de sum ciens tempus tribuant . captusque, vocationis, & mensurae, scientiae, fideique suae rationem habeant, iuxta prudentiam Pauli I Cor. 3. I. a. 3. 14. 2. Verum enim vero optimum confusionis antidotum est AMOR ORDINIs , qui in dida ctica sacra sequendus est, N. hisce regulis veluti tacticia sere continetur.

s. Regula tactica Fne das, secundum quas in studio Theologico sine noxia confusio - proceditur, sunt icta. s. Postquam ad paedagogei sive scholae trivialis fastigium deventum est , ante omnia discenti probh inculcetur technologia Theologica, ut totum finem sibi pro-POsitum, totumque ambitum rerum discendarum animo suo comprehendat, ac

veluti praeguster. 2. Analysis principii , hoc est, sacraescripturae isagogica cognitio a teneris unis guiculis inculcara praesupponatur, & per

450쪽

DE RAT. ST uv. ΤΗΕΟLOG. ΑΟΤomnem seratem horis quibusdam eonti

nuetur, atque augeatur.3. Mens vero elevetur philosophiae Meatecheticae adminiculis, quae eo usque in- eulcentur in principio , ut deinceps παρLνου ad instar in studii Theologici cursa

comi rentur.

q. Neque E vestigio, ut primum vestibulum Academiae adspexeris, ad Dium la- periorum facultatum , quas vocant all- quam per saltum festines, ne caecos parias catulos: sed unde venias , & quid eruditionis tecum adseras, probe cogites , ne que quae in paedagogeo degustavisti, ut vulgo perperam fir, abjicias, cum jactura operae tot annorum, siquidem perpetua res, bene positae. s. E re .suerit, si eum precibus praemissa quotidie lectione Biblica, studiosus certum aliquod doctrinae genus , certum que auctorem a capite ad calcem per dies aut menses aliquot continue evol var,dum

id quod semel discendum suscepit , probe

didicerit , animoque suo fideliter commi serit : nisi forsan temporis & Ioel ratio dissuaserit, ut fit in Academtis,ubi publice docentium ratio habenda est, nequid laoccasione propositum negligarur. 6. AEque noxium est, sine certo ora dine in studiis vagari, & uno eodemque

annos