장음표시 사용
181쪽
menta omnium legionum ad a Atuatucam eonis tulit i id castelli nomen est . Hoc fere est in mediis Eburonum finibus, ubi Titurius, atque Auruneuleius hiemandi causa consederant. Hunc cum reliquis rebus locum probabat Caesar; tum quod superioris anni munitiones integrae manebant , ut militum laborem sublevaret . praesidio impedimentis legionem xxv. reliquit , unam ex iis m. quas proxime conscriptas ex Italia transduxerat. Ei legioni, castrisque Q. Tullium Cieeronem praefecit , ducentosque equites attribuit . 3 Partito exercitu , T. Labienum cum legionibus m. ad Oceanum versus in eas partes, quae Menapios attingunt, proficisti iubet. C. Trebonium cum pari legionum numero ad eam regionem , quae Aduaticis adjacet , depopulandam mittit :ipse cum reliquis tribus 9 ad flumen Maldi m . quod influit in Mosam, extremasque Arduennae partes ire constituit ; quo cum paucis equitibus profectum Ambiorigem audiebat Discedens post diem v et r. sese reversurum eonfirmat : quam ad diem ei legioni, quae in praesidio relinquebatur, deberi frumentum sciebat . Labienum , Trebo niumque hortatur, si Rei p. commodo facere pos. sint, ad eam diem revertantur', ut rursus Com municato consilio, exploratisque hostium rationi
bus, aliud initium belli capere possint .
a in meam 3 postea urbs ex eastello facta adsumpsit gentis nomen Tungri. Tengem. h ad stumem saliam , quod insula in Μofam J Interpres 2, salis, nunc Sambre. atqne ita expeditae rationes sunt . QIi Fcatim tuentur . vel emasse Caesarem dicunt . vel aliam nunc faciem horum fluminum . mersa forte rem me parte, per quam Scaldis ad Mosam decucurrerit.
182쪽
LIBER H. 1ν3 CAPUT IX. Milites di persi vallem quamdam , s silvestria
loea ad praesidium , s defensionem ocovant . Caesar nuntios ad finitimos dimittit, quos con--eat ad diripiendos Eburones. ERat, ut supra demonstravimus , manus cer- 33. ta nulla , non praesidium , non oppidum , duod se armis defenderet , sed in omnes partesispersa multitudo. Ubi cuique aut vallis abdita, aut locus silvestris, aut palus impedita spe in praesidii, aut salutis aliquam offerebat, consederat. Haec a loca vicinitatibus erant nota , magnamque res diligentiam requirebat, non in sumisma exercitus tuenda nullum enim poterat universis ab perterritis, ac dispersis periculum accidere in sed in singulis militibus conservandis equae tamen ex parte res ad salutem exercitus
pertinebat. Nam ct praedae cupiditas muItos longius evocabat, ac silvae incertis, occultisque itiis neribus confertos adire prohibebant . Si neg tium confici, stirpemque hominum sceleratorum interfici vellet, dimittendae plures manus, diducendique erant milites. Si continere ad signa manipulos vellet, ut instituta ratio, & consuetudo exercitus R postulabat, Iocus ipse erat praesidio barbaris, neque ex occulto insidiandi & dispersos circumveniendi singulis deerat audacia . At
in eiusmodi dissicultatibus , quantum diligentia
Provideri poterat, providebatur : ut potius in nocendo aliquid omitteretur , etsi omnium animi ad ulciscendum ardebant, quam cum aliquo de trimento militum noceretur. Cauar ad finitimis Civitates nuntios dimittit . Omnes evocat spe praedae ad diripiendos Eburones, ut potius in ulvis Gallorum vita, quam legionariorum periclitetur: simul ut magna multitudine circumfusa,
R Dca vicinitati in noto a victas, accolis, μετωνUώκων ε
183쪽
pro tali facinore , a stirps , ac nomen civitatis tollatur. Magnus undique numerus celeriter convenit
Germani intelligunt , Eburones diripi . Sicambri
Rhenum transeunt, oe Eburonum fines adeunt , inde ad Atuatucam contendunt , tibi sunt impedimenta Romanorum. Germani in Ciceronis ea ira irrumpunt , ex quo magua perturbario , o timoν in castris coorituΥ .HTe in omnibus Eburonum partibus germbantur , diesque appetebat ura. quem ad diem Caesar ad impedimenta , legionemque reverti constituerat . Hic , quantum in bello fortuna possit , & quantos asse rat casus , cognosci potuit. Dissipatis, ac perterritis holi ibus , ut d
monstravimus , manus erat nulla , quae parvam modo timoris causam afferret . Trans Rhenum
ad Germanos pervenit fama , diripi Eburones , atque ultro omnes ad praedam evocari . Cogunt equitum Q. millia Sicambri, qui sunt proximi Rheno , a quibus receptos ex fuga Tencteros , atque Usipetes , supra docuimux . Transeuntes Rhenum navibus ratibusque, xxx. millibus passuum infra eum locum , ubi pons erat imperfectus , praesidiumque ab Caesare relictum, primos Eburonum fines adeunt, multos ex fuga disper fas excipiunt, magno pecoris numero, cuius sunt cupidissimi barbari , potiuntur . Invitati praeda longius procedunt. Non hos palus in bello, latrociniisque natos, non silvae morantur : quibus in locis fit Caesar , ex captivis quaerunt : profectum longius re periunt , omnemque exercitum discessisse cognoscunt . Atque unus ex captivis pQuid vos, inquit, hanc miseram , ac tenuem sectamini praedam , quibus jam licet esse fortuna
a Rirps ac nomen cisitatis eoiarum I Civitas , gens . popuIus Eburnuum. quorum ne nomen qindem superstes mausit. 8M ex stirpe reliqui. in Tangrorum nomen concesserant.
184쪽
t issimis ' Dr. horis ad Atuatucam venire potestis : huc omnes fortunas exercitus Romanorum contulit. Praesidii tantum est, ut ne murus quidem cingi possit , neque quisquam egredi extra munitiones audeat. oblata spe Germani, quam nacti erant, praedam in occulto relinquunt: ipsi ad Atuatucam contendunt, usi eodem duce , cuius haec indicio cognoverant . Cicero , qui per 3 I. Omnes superiores dies praeceptis Caesaris summa diligentia milites in castris continuisset , ac ne calonem quidem quemquam extra munitionem egredi passus esset : vis. die dissidens Caesarem de numero dierum fidem servaturum, quod lon-sius eum progressum audiebat, neque ulla de eis ius reditu fama afferebatur, simul eorum permotus vocibus, qui illius patientiam pene obsessionem appellabant, siquidem ex castris egredi non liceret, nullum hujusmodi casum eXpectans, quo xx. Oppositis legionibus , maximoque equitatu ,
dispersis, ac paene deletis hostibus, in millibus
passuum et Q. offendi posset , v. cohortes frumentatum in proximas segetes mittit, quas inter & castra unus omnino collis intererat. Comis plures erant in castris ex legionibus aegri relicti , ex quibus , qui hoc spatia dierum convaluerant , circiter ccc. sub vexillo una mittuntur e ma8na praeterea multitudo calonum , magna vis lumentorum, quae in castris subsederat, iacta potestate, sequitur. Hoc ipso tempore, &easu Germani equites interveniunt, protinusque eodem illo, quo venerant , cursu ab Decumana porta in castra irrumpere conantur nec prius sunt visi, obiectis ab ea parte silvis, quam e stris appropinquarent , usque eo ut a qui sub vallum tenderent mereatores, recipiendi sui non haberent facultatem. Inopinantes nostri re nova perturbantur , ac vix primum impetum cohors
in statione sustinet. Circumfunduntur hostes ex
a cris fus vallum stenderent a tentoria habetrent. Virgil. Ita
... Bie saevus rendreae Aehilles. Curtius R. p. extr. excedere tires, oe tendere in camp . -
185쪽
reliquis partibus , si quem aditum reperire possent. J re nostri portas tuentur. Reliquos aditus locus ipse per se, munitioque defendit. T iis trepidatur castris, atque alius ex alio causam tumultus quaerit; neque quo signa ferantur, ne-Jue quam in partem quisque conveniat , provient . Alius iam capta castra pronuntiat , alius deleto exercitu , atque imperatore victores har haros venisse contendit e plerique a novas sibi ex loco religiones fingunt, Cottaeque, & Titu- .rii calamitatem , qui in eodem occiderint ca stello , ante oculos ponunt . Tali timore omnibus perterritis , confirmatur opinio barbaris , ut ex captivo audierant , nullum esse intus praesidium. Perrumpere nituntur, seque ipsi adhortantur, ne tantam fortunam ex manibus dimittant .
Publius Sextius Baetilus aeger in praesidio relicturinimieorum impetum susinet. Adυentu eorum , qui frumentatum ierant , barbari ab oppugnatione des iunt, sed cognito parvo numero, ite Viam impetiam sciunt: sed tamen desperata ex
pugnatione Rhεnum transeunt, remanente magno in castris terrore, quem tamen Caesaris a ventus aufert., DRat aeger in praesidio relictus P. b Sextius 37' La Baculus , qui primum pilum apud Caesarem
duxerat , cujus mentionem superioribus praeliis fecimus : ac diem iam v. cibo caruerat. Hic diffisus suae, ac omnium saluti, inermis ex tabe naculo prodiit videt imminere hostes, atque in summo esse rem discrimine r capit arma a proximis, atque in porta consistit. Sequuntur hunctenturiones eius cohortis , quae in statione e rat. Paulisper praelium una sustinent. Relinquit
186쪽
animus Sext Ium, gravibus acceptis vuIneribus: deficiens aegre a per manus tractus servatur .
Hoc spatio interposito, reliqui sese confirmant,
tantum ut in munitionibus consistere audeant , speciemque defensorum praebeant. Interim, confecta frumentatione , milites nostri clamorem exaudiunt , praecurrunt equites : quanto res sit in periculo, cognoscunt. Hi e veto nulla muniistio est, quae perterritos recipiat. Modo conscripti, atque urus militaris imperiti, ad tribunum mil. centurionesque ora convertunt: quid ab eis praecipiatur expectant . Nemo est tam sortis , quin rei novitate perturbetur . Barbari , signa
procul conspicati , ab oppugnatione desistunt et
redisse primo legiones credunt, quas longius duscessisse, ex captivis cognoverant . Postea , despecta paucitate, ex omnibus partibus impetum faciunt . Catones in proximum tumulum pro- 3s, currunt. Hinc celeriter deiecti se in signa,m nipulosque conjiciunt ; eo magis timidos perterrent milites . Alii, euneo facto, ut celeriter perrumpant , censent ; quoniam tam propinquasnt castra, etsi pars aliqua cireumventa cecide rit, at reliquos servari posse confidunt: alii, ut in iugo consistant, atque eundem omnes ferantea sum . Hoc veteres non probant milites, quos
sub vexillo ana profectos docuimus. Itaque i ter se cohortati, duce C. Trebonio equite R mano, qui eis erat praepositus , per medios hostes perrumpunt, incolumesque ad unum in e stra perveniunt omnes. Hos subsecuti calones , equitesque eodem impetu militum virtute se vantur. At ii, qui in iugo constiterant, b nulla etiam nunc usu rei militaris percepto, nequo in eo, quod probaverant , consilio permanere , ut se loco superiore defenderent , neque eam , quam profuisse aliis vim , celeritatemque viderant, imitari potuerunt , sed se ita castra recupere
a μν manus maf- 3 quia aeger R Urneratus se recipere non
maerat. manu 'rehensum retraxerunt socii e periculo
h ntilis ista rei misitaris pereepto a Ciaeconio & Scaligero DHDMMum est percepto, di ab aliena manu additum.
187쪽
pere conati , iniquum in locum demiserunt . Centuriones, quorum nonnulli a ex inferioribus ordinibus reliquarum legionum caussa virtutis insuperiores erant ordines hujus legionis transdu-Eti, ne ante partam rei militaris laudem amitterent, fortissime pugnantes conciderunt. Militum pars horum virtute summotis hostibus , praeter spem incolumis in castra pervenit : pars a. barbaris circumventa periit. Germani desperata expugnatione castrorum , quod nostros iam constitisse in munitionibus videbant , cum ea praeda , quam in silvis deposuerant, trans Rhenum sese receperunt . At tantus fuit etiam post discessum hostium terror , ut ea nocte , cum C. Volusenus missus cum equitatu ad castra venisset fidem non faceret , adesse cum incolumi
Caesarem exercitu . Sic omnium animos timor praeoccupaverat , ut b paene alienata mente, dein lectis omnibus copiis , equitatum tantum se ex fuga recepisse dicerent , neque incolumi exercitu , Germanos castra oppugnaturos fuisse contenderent. Quem timorem Caesaris adventus sustulit aa ex inferior in oedini us reliquarum temonum 3 Inseriores ordines opponuntur primis Drdinibus. de quibus saepe dictu in . Descendebant ordines usque afl decimum pro cohortium n mero . Nec promotio centurionum semper in eodem genere per saltum & ex legione in legionem , ex cohorte in C hortem aliam. Lipsitis de RI. R. lib. D. 8.b paene at en ri a me ate 3 ita commota . ut vix compotes sui
essent. I f. sae Celsus IV. B. DcNiorum caligo . mentis alim
natio . Et Ulpianus lege Is. D. de iniuriis . principio : Si quis mentem alicujus messicamento alienaverit. Laetantius dixit r. 4. 3. quis emotae mentis, id est furiosus: & xv. 1'. a. θο--. menter emotas is protinos senstis reponebat.
188쪽
Caesar eonquestus , eobortes missas e statione fuisse, ad vexandos hostes parum felici eventu progreditur . Concilio indicto, de coniuratione Senonum , ct Carnutum quaesionem habet. Supplietum de Accone sumptum . Caesaris iter in Italiam a REversus ille, eventus belli non ignarus, u- 4 T. num, quod cohortes ex statione , & praesidio essent emissae, questus , ne minimo quidem casu locum relinqui debuisse, multum fortunam in repentino hostium adventu potuisse iudicavit: multo etiam amplius , quod paene ab ipso val-
Io , portisque castrorum barbaros avertissent . Quarum omnium rerum maxime admirandum vi
de batur, quod Germani, qui eo consilio Rhenum transierant, ut Ambiorigis fines depopularentur, ad castra Romanorum delati, optatissimum Ambiorigi beneficium obtulerant . Caesar ad vexan- dos rursus hostes profectus, magno coacto numero ex finitimis civitatibus , in omnes partes dimittit. omnes vici, atque omnia aedificia, quae quisque conspexerat , incendebantur : praeda ex omnibus locis agebatur a frumenta non solum a tanta multitudine iumentorum, atque hominum consumebantur, sed etiam anni tempore, atque imbribus procubuerant , ut si qui etiam in praesentia se occultassent, tamen iis, deducto eXercitu , rerum omnium inopia pereundum videretur . Ac saepe in eum locum ventum est , tanto in omnes partes diviso equitatu , ut non modo visum ab le Ambiorigem in fuga eaptivi, sed nec plane etiam abisse ex conspectu contenderent: ut spe consequendi illata, atque infinito labore suscepto, qui se summam a Caesare gratiam inituros putarent , paene naturam studio vincerent .
semperque paullum ad summam felicitatem defuisse videretur: atque ille latebris, ac silvis , aut saltibus se eriperet, & noctu occultatus, alias regiovi
189쪽
Liones, partesque peteret, non maiore equitum praesidio, quam a v. quibus solis vitam suam comis 43. mittere audebat. Tali modo vastatis regionibus, exercitum Caesar, duarum cohortium damno, D rocortum Remorum reducit: concilioque in eum
Ioeum Galliae indicto, de coniuratione Senonum , ct Carnutum quaestionem habere instituit , ct de Accone , qui princeps eius consilii fuerat , praviore sententia pronuntiata , more majorum se inplicium sumpsit . Nonnulli iudicium veriti profugerunt, quibus cum aqua, atque igni interdixisset, et x. legiones ad fines Trevirorum, Q. in Lingonibus, vi. reliquas in Senonum finibus Agendici in hibernis collocavit, frumentoque eXercitui proviso, ut instituerat, in Italiam ad conventus agendos profectus est.
190쪽
COMMENTARIORUM. DE BELLO GALLICO LIBER UILCAPUT I.
Caesar eognita cladii eaede delectum fabet . Gaiatiae principes inito eonsilio contra Caesarem com
t Uieta Gallia, Caesar, ut constituerat, in Italiam ad conventus agendos proficistitur, ubi cognoscit a de P. Cloe. dii eaede r de Senatusque consulto eertior factus, b ut omnes Italiae iuniores conjurarent , delectum tota provincia habere instituit. Eae res in Galliam Transalpinam celeriter perferuntur . Addunt ipsi , & a iungunt rumoribus Galli , quod res poscere videbatur , retineri urbano motu Caesarem, neque in tantis dissensionibus ad exercitum venire posse . Hac impulsi oecasione , qui iam ante se populi Romani imperio subiectos dolerent , liberius , atque audacius de bello consilia inire incipiunt . Indictis inter se principes Galliae conciliis , sI- vestribus, ac remotis locis queruntur e de Acconis morte : hunc easum ad ipsos recidere posse demonstrant: miserantur communem Galliae fortuis
a de P. Clodii eaeda a Nota res ex Ciceronis Orat. pro Milone ab is omnes Italiae itiniores emimarent 3 In bonam partem hieconiurare . id est simul inrare e cum enim per perieuli vicinitatem non liceret singulos lacramento rogare , omnes simiai jurabant. edicto in unum locum convocati , quae militia eoniuratio dicta . Ritum Servius scripsit ad principium Kneid. VII . C ae Areonis morte 3 quem Eaesar. auctorem rebellionis, sudiplicio. adfecerat, lib. VI. . di 43. cxtr.