장음표시 사용
201쪽
mentaria Boios, atque Κduos adhortari non de stitit: a quorum alteri , quod nullo studio agebant. non multum adiuvabant, alteri non magnis facultatibus , quod civitas erat exigua, ct infirma, celeriter, quod habuerunt, consumpserunt. Summa difficultate rei frumentariae affecto exercitu, tenuitate Boiorum, indiligentia Eduorum, incendiis aedificiorum, usque eo , ut complures dies milites frumento caruerint,'pecore et longinquioribus vicis adacto , extremam famem sustentarent: nulla tamen vox esh ab iis audita
populi Romani maiestate, & superioribus victoriis indigna. Qui ci etiam Caesar, eum in opere singulaa legiones appellaret; & si acerbius incipiam ferrent, se d imi ssurum oppugnationem diceret: universi ab eo, ne id faceret, petebant et ise se complures annos illo imperante meruisse , ut nullam ignominiam acciperent, nuz quam infecta re discederent i hoc se ignominiae laturos Ioco , si inceptam oppugnationem reliquissent ;praestare omnes perferre acerbitates , quam non
civibus Romanis, qui Genabi perfidia Gallorum
interiissent, o parentarent . Haec eadem centurionibus , tribunisque militum mandabant , ut per eos ad Caesarem deserrentur.
Caesar a risum petit, insidias 'νeingetorigi syrm
e urtis, ad cuius ad nium arma utrinque 1 M-
13. Um iam muro appropinquassent turres , eTM eaptivis Caesar cognovit , Vercingetorigem
cona morum alteri. - . alteri 2 illi sunt AEdui, opulenti . sed Ianguido studio et hi sunt Boii . exigua civitas . Unde sequitur in. 3. ten rate Boiorum. indiligentia AEduorum. id est, per vel propter tenuitatem. indiligentiam. interprete Gronovici Observ. lib. IV. cap. 17. P. X Iob pecore e lavinquioribus vicis adacto 3 bene adacto omnes Iibri. Puta, In castra ex vicis . non abacto. Adigere vero ea adducere. C parentarent 3 caedem illorum ulciscerentur . sie & Livius xxv. xx. & Curtius. Florus, alii.
202쪽
tonsumpto pabulo castra movisse propius Avaricum , atque ipsum cum equitatu, expeditisque, qui inter equites praeliari consuessent, insidiarum causa eo prosectum, quo nostros postero die pabulatum venturos arbitrabatur. ibus rebus cognitis , media nocte silentio profectus , ad ho-llium castra mane pervenit . Illi celeriter , per
exploratores adventu Caesaris cognito, carros impedimentaque sua a in arctiores silvas abdiderunt; copias omnes in loco edito , atque aperto instruxerunt. Qua re nuntiata, Caesar celeri ter , sarcinas conferri, arma expediri iussit. COI- 1ν. Iis erat Ieniter ab infimo acclivis. Hunc eX Omnibus fere partibus palus difficilis, atque impedita cingebat , non Iatior pedibus L. Hoc se colle , interruptis pontibus , Galli fiducia loei
Continebant , generatimque distributi in civitates, omnia vada , ac saltus ejus paludis certis custodiis obtinebant; sic animo parati, ut si eam. paludem Romani perrumpere conarentur haesitantes premerent ex loco superiore: ut qui propinquitatem loci viderent , paratos prope aequ marte ad dimicandum existimarent: qui iniquitatem conditionis perspicerent, inani simulatio ne sese ostentare cognoscerent. Indignantes milites Caesar, quod conspectum suum hostes ferre possent, tantulo spatio interiecto, & signum praelii exposcentes edocet , quanto detrimento , RIot virorum fortium morte necesse esset conare victoriam : quos eum sic animo paratos videret, ut nullum pro sua laude periculum recusarent, summae se iniquitatis condemnari debere , nisi eorum vitam sua salute habeat cariorem. Sic milites consolatus eodem die reducit in castra, reliquaque, quae ad oppugnationem oppidi Pertinebant, administrare instituit.
a in moressisas Idensiores. Graecus ως δασυτεβα ab socium eo erri a Bene adjecit Interpres αεενα τόπον, in uniam locum, quod fiebat ante pugnam.
203쪽
Vercingetorix proditionis insimuIatus, quod eastra propius Romanos movisset, se purgat . Deeem millia hominum in oppidiam Biturigum mi runtur. Deseribitur forma muri Galliei. αo. IL Ercingetorix, cum ad suos redisset , prodi- tionis insimulatur, quod eastra propius Romanos movisset , quod cum omni equitatu discessisset , quod sine imperio tantas copias reaiquisset , quod ejus discessu Romani tanta Opportunitate, & celeritate venissent: non haec omnia fortuito , aut sine consilio accidere potuis se : regnum illum Galliae malle Caesaris concessu, quam ipsorum habere beneficio. Tali modo accultatus ad haec respondit: Quod castra movisset, factum inopia pabuli, etiam ipsis hortantibus: quod propius Romanos accessisset, persuasum loci opportunitate , qui se ipsum muniti
me defenderet r equitum vero operam neque in
loco palustri desiderari debuisse, ct illic fu i sse utilem , quo sint profecti : summam imperii se
consulto nulli discedentem tradidisse, ne is multitudinis studio ad dimicandum impelleretur: cui rei propter animi mollitiem studere omnes videret , quod diutius Iaborem ferre non possent. Romani fi casu intervenerint, fortunae; si alicu-3us indicio vocati, huic habendam gratiam, quod di paucitatem eorum ex loco superiore cognoste re, & virtutem despicere potuerint, qui dimicare non ausi turpiter se in castra receperint. Imperium se a Caesare per proditionem nullum desiderare , quod habere victoria posset , quae iam esset sibi, ae omnibus Gallis explorata. Quin e iam ipsis remittere , si sibi maais honorem tribuere, quam ab se salutem accIpere videantur. Quod ut intelligatis, inquit, sincere a me proin nuntiari, audite Romanos milites . Producit ser- VOS, quos in pabulatione paucis ante diebus excepetrat, ct fame, vinculisque excruciaverat. Ii
204쪽
iam ante edocti, quae interrogati pronuntiarent, milites se esse legionarios dicunt; fame, & in pia adductos , clam ex castris exisse , si quid
frumenti, aut pecoris in agris reperire possent. Simili omnem exercitum inopia premi, nec jam vires sufficere cuiusquam, nec ferre operis lab rem posse . Itaque ualuisse imperatorem , si nihil in oppugnatione oppidi profecisset, triduo exercitum deducere. Haec a me , inquit Vercingetorix, beneficia habetis, quem proditionis insimulatis , cuius opera sine vestro sanguine tantum exercitum victorem fame paene consumptum videtis; quem turpiter se ex fuga recipientem, ne qua civitas suis finibus recipiat , a me provisum est. Conclamat omnis multitudo, ct suo , imore armis concrepat , quod facere in eo consueverunt, cujus orationem approbant: summum
esse Vercingetorigem ducem , nec de ejus fide dubitandum , nec maiori ratione bellum administrari posse. Statuunt, ut decem millia homi- num delecta ex omnibus copiis in oppidum submittantur: nec solis Biturigibus communem salutem committendam censent, quod penes eos, si oppidum retinuissent, summam victoriae a constare intelligebant.. Desunt nonnulis. Singulari militum nostrorum virtuti consilia 21. cuiusque modi Gallorum, occurrebant, ut est summae genus sollertiae, atque ad omnia imitanda, atque efficienda, quae ab quoque traduntur, aptissimum . Nam & b laqueis falces avertebant, cduas cum destinaverant, tormentis introrsus reisucebant , ct aggerem euniculis subtrahebant;
a eonsare iotelligebant I Recentiores putant hic quaedam inter caput xx.& aa. deesse: sed nullum In vetustis codicibus, neque in Graeco lacunae indicium. D. V C. h laqueis falces avertinam 3 -rales falces , de quibus lapra
C quas cum destinaverant 3 Destinare hoc Ioco est, quod petis attingere. Timebo interprete AdUers. XIV. II.d amri eos maguae feriariae 1 Rutilius Itinerar. lib. I. vers. 3s . insulae Iluae laudans chalyhem. addit: asa nihil tiberius Norica meis tulit .
205쪽
rariae , atque omne genus cuniculorum notum , atque usitatum est. Totum autem murum ex Ο
mni parte turribus contabulaverant , atque has coriis intexerant. Tum crebris diurnis, noctu nisque eruptionibus aut aggeri ignem inserebant, aut milites occupatos in opere adoriebantur, ει nostrarum turrium altitudinem , quantum has a quotidianus agger expresserat , b commissis suarum turrium malis , adaequabanv ; de e apertone uniculos praeusta, de praeacuta materia, & picae fervefacta , & maximi ponderis saxis morabantur , moenibusque appropinquare prohibebant 23. Muris aurem omαibus Gallicis haec fere set maeest. Trabes directae perpetuae ia longitudinem, paribus intervallis distantes inter se binos pedem
in solo collocantur. Eae revinciuntur introrsus, S mul, aggere vestiuntur. Ea autem, quae diximus , intervalla grandibus in fronte saxis eia farciuntur . Iis collocativ, ct coagmentatim, alius insuper ordo adjicitur, ut idem illud intervallum servetur , neque inter se contingant trabes, sed paribus intermissae spatiis, singulae sin-pulis saxis interiectiς , arte contineantur ia Sicideinceps omne opus contexitur, dum iusta muri altitudo expleaturia Hoc eum in speciem, varietatemque opus deformae non est , alternix trabibus, ac saxis , quae rectis lineis suos ordines servant, tum ad utilitatem ,. S de sensionem v hium summam habet opportunitatem , quod Scab incendio lapis , S ab ariete materia defendit , quae perpetuis trabibus pedes quadragenomplerumque introrsus revincta neque perrumpi, neque distrahi potest. CA-Non Bim tarao potior Ibinum eamino. Nec piae V Moo reisue massa guis. a quotidiantis agger expresserat a craecus ἡ σον 'ransvUμαῶσι αν Φοῦν. h eommiss mmam pinritim malis 3 Nee atis. nee aliis . nequae salis aliorum placet . Μali sunt arbores grandiores , instarearum quae in manibus eriguntur.e apertos cuniculos a opponuntur tectis. Hire. . 4ll. An Uer miles obliquis ductibus . quos syyroctes vocant non vid tur tam antiquus illorum iuus fuisse. Ad appropinquatione eamen & irruptionem videntur hoc loco ram esse.
206쪽
3 Caesar aggerem exstruendum eurat. Hostes inrenso
aggere e turribus erumpunt . Narratur cuiusdam Galli satum, surpionis ictu extincti.
ΙIs tot rebus impedita oppugnatione , milites a cum toto tempore frigore , ct assiduis imbribus tardarentur, tamen continenti labore omnia haec superaverunt , ct diebu xxv. aggerem latum pedes cccxxx. altum pecies Ixxx. exstruxerunt . Cum is murum hostium poene contingeret , ct Caesar ad opus consuetuatne excubaret, militesque cohortaretur , ne quod omnino tem pus ab opere intermitteretur , paulo ante tertiam vigiliam est animadversum , fumare agge rem , quem cuniculo hostes succenderant, eodemisque tempore toto muro clamore sublato, duabus portis ab utroque latere turrium eruptio fiebat. Alii faces, atque aridam materiem ae muro in
aggerem eminus iaciebant: picem alii, reliquasique res, quibus ignis excitari potest, fundebant, ut quo primum occurreretur , aut cui rei ferretur auxilium , vix ratio iniri posset . Tamen, quod instituto Caesaris duae semper legiones pro Castris excubabant, duaeque partitis temporibus in opere erant, celeriter factum est , ut alii eruptionibus resisterent , alii turres reducerent, aggeremque interscinderent , omnis vero ex ca-Bris multitudo ad restinguendum concurreret. Cum in omnibus Iocis , consumpta iam reliaua Parte noctis , pugnaretur, semperque hostibus spes victoriae redintegraretur , eo magis, quod a deustos pluteos turrium videbant, nec facile adire apertos ad auxiliandum animadvertebant , semperque ipsi recentes de te Ilis succederent, omnem
a deussos plateor tunsum 1 ta Ias & asseres et id enim pise Latinis. quamquam v machinae sie dictae . quibus oppugnatores tegebantur. etiam qui turres admovebant. v in isιο vctigio temporis a Sic di infra Civit. aa. M. Ninis io ν Cooste
207쪽
positam arbitrarentur : accidit inspectantibus nobis, quod dignum memoria vis iam , praetermittendum non existimavimus . Quidam ante portam oppidi Gallus, qui per manus sevi, ac picis traditas glebas in ignem e regione turris projiciebat . a scorpione ab latere dextro traie- eius , exanimatusque concidit: hunc ex proximis unus iacentem transgressus. eodem illo munere fungebatur: eadem ratione ictu scorpionis exanimato altero, successit tertius , & tertio quartus: nec ille prius est , propugnatoribus vacuus relictus locus, quam restineto aggere , atque omni
parte submotis hoitibus , finis est pugnandi fa
Galli ex Oppido profugere meditanter a matribu fa milias detinentur, quae Romanos de Dorum fuga certiores facιunx, cIamoribus stibiaris., Mnia experti Galli , quod res nulla successerat, postero die consilium ceperunt ex o Pido profugere, hortante , ct iubente Vercingetorige. Id silentio noctis conati, non magna jactura suorum sese effectaros sperabant, propterea quod neque longe ab oppido castra Vercingetoripis aberant; & palus , quae perpetua intercede-hat, Romanos aci insequendum tardabat . Jamque hoc facere noetu apparabant , cum matresis milias repente in publicum procurrerunt, flentesque projectae ad pedes suorum, omnibus precibus petierunt, ne se, & communes liberos hostibus ad supplicium dederent, quos iud capit dam fugam natura, ct virium infirmitas impediret . Ubi eos perstare in sententia viderunt, quod ple-
a notatone 3 Tertulliano principio libri de hoc nomine dicti.
machina est hellica . quae cum spiculo & virus in vulni Seffundit. Ceteris nulla mentio est veneni. Posteriores mura est nam curare teste Vegetio.
208쪽
plerumque in summo periculo timor misericordiam non recipit, conclamare , & significare de fiiga Romanis coeperunt . Quo timore perterriti Galli , ne ab equitatu Romanorum viae praeoccuparentur, consilio destiterunt.
Caesar propositis praemiis milites hortatur, ut ho Ilium murum ascendam, quod illi prompte -- eiωnt . Μagna pars hostium interficitur . Nonnulli ad Vereingetorigem fugiunt, quos ille po- sero die alloquitur. Galli castra muniunt. Ver eingetorix necessaria ad bellum parat .
Ρostero die Caesar, promota turri, perfectisque
operibus, quae facere instituerat, magno Cois
orto imbri , non inutilem hanc ad capiendum eonsilium tempestatem arbitratus est, quod paulo incautius custodias in muro dispositas videbat , suosque languidius in opere versari iussit,& quid fieri vellet , ostendit . Legiones a intra vineas in occulto expeditas cohortatus , ut aliquando pro tantis laboribus fructum victoriae perinyciperent , iis , qui primi murum ascendissent, praemia proposuit , militibusque signum dedit.
Illi subito ex omnibus partibus evolaverunt, murumque celeriter eomplerunt . Hostes re nova χαperterriti, muro, turribusque dejecti , in foro, ac locis patentioribus cuneatim constiterunt; hoc animo, ut si qua ex parte obviam contravenire tur, acie instructa , depugnarent. Ubi neminem an aequum locum sese demittere, sed toto undique muro circumfundi, viderunt , veriti , ne Omnino spes fugae tolleretur, abiectis armis, ultimas oppidi partes continenti impetu petiverunt : parsque ibi , cum angusto exitu portarum se ipsi premerent, a militibus, pars jam egressa portis ab equitibus est interfecta . Nec fuid quis
u inera vineas I machinas . quibus oppugnatores tegebantur a Graecus 'Psessis
209쪽
quisquam, qui praedae studeret . Sic & a Genabensi caede S labore operis incitati , non aetate Confectis , non mulieribus , non infantibus pe- Iercerunt . Denique ex omni eo numero , quiuit ei rei ter XL millium, vix DCCC, qui primo clamore audito se ex oppido eiecerant , incolumes ad Vercingetorigem pervenerunt . Quos ille , multa iam nocte , silentio sic ex fuga excepit, iueritus, ne qua in castris ex eorum concursu, & misericordia vulgi seditio oriretur ut procul in via dispositis familiaribus suis, principibuscue civitatum, b disparandos, deducendosque
ad suos curaret, quae euique civitati pars castro- Σ'. rum ab initio obvenerat . Postero die concilio Convocato, consolatus, cohortatusque est, ne se admodum animo demitterent, neve perturbarentur incommodo: non virtute, neque acie vicisse Romanos , sed artificio quodam . & scientia oppugnationis , cujus rei fuerint ipsi imperiti rerrare, si qui in bello omnes secundos rerum eventus exspectent: sibi nuinquam placuisse Au ricum defendi , cuius rei testes ipsos haberet et sed factum imprudentia Biturigum,& nimia obsequentia reliquorum, uti hoc incommodum acciperetur: id tamen se celeriter maioribus commodis fanaturum . Nam quae ab reliquist Gallis civitates dissentirent , has sua diligentia adiuncturum et atque unum totius Galliae construm effecturum , cujus consensui ne orbis quidem terrarum possit obsistere : idque se prope iam effectum habere. Interea aequum esse, ab iis communis salutis caussa impetrari , ut castra muni-ra instituerent , quo facilius hostium repentinosa o. impetus sustinere possent . Fuit haec oratio non ingrata Gallis , maxime quod ipse animo nori defecerat, tanto accepto incommodo , neque saein occultum abdiderat, neque conspectum muta
si facto agmine in castra moenisicia. sitaria.
210쪽
LIBER VII. Eo titudinis fugerat: plusque animo providere, Apraesentire e Iistimabatur, quod re integra primis incendendum Avaricum , post deserendum cen- fuerat . Itaque ut reliquorum imperatorum res adversae auctoritatem minuunt sic hujus ex con-rrario dignitas, incommodo accepto, ita dies augebatur . Simul in spem veniebant eius affirmatione de reliquis adiungendis civitatibus , primumque eo tempore Gai Ir castra munire instutuerunt et & sic sunt animo consternati homines in et i laboris , ut omnia , quae imperarentur, sibi patienda existimarent . Nec minus , quam 3Iω est pollicitus, Vercingetorix animo laborabat, ut reliquas civitatex adiungeret, atque earum princides donis, pollicitationibusque alliciebat. Huic rer idoneos homines deligebat, quorum quisquae aut oratione subdola, aut amicitia facit Iime capi posset . Qui Avarico ex grato refugerant, armandos vestiendo sique curat . Simuὲ ut dimi. nutae copiae redintegrarentur , imperat certum numerum militum civitatibus; quem,& quam ante diem ita castra adduci veIit; sagittariosque mnes, quorum erat permagnus numerus in GaIlia , conquiri , & ad se mitti iubet. His rebua celeriter id , quod Avarici deperierat, expletur o
eutomatus Rex Nitiobrigum Vercingetorigem eo venit . Eduortim testati Caesarem adeunt ora
res , ατ 0sr auxilio sit. Caesar ad Eduos proinsectus eπum rebus opportune succiarrit: inde μxertarum in duas partes dividit, alteram Labi no in Senoner , ct Parisos ducendam eommiserit , siseram seeum dueis in. Aνυernos iuxta flumen Elaveris
Ιωerim Theutomatus ollavieonis filius rex Nitiobrigum, cujus pater ab senatu nostro amicus erat appellatus , cum magno equitum su rum numero, & quos ex Aquitania conduxerat,