장음표시 사용
591쪽
cturno tempore per fallaciam in oppidum esset receptus, jugulationem magnam facit. Principibus, qui sibi contrarii fuissent, interfectis, oppidum in suam potestatem recepit . Hoc praeterito tempore, servi transfugae nunciaverunt, op- idanorum bona vendere , ne cui extra vallum iceret exire , nisi discinctum : idcircoque ex quo die oppidum Ategua esset captum, metu conterritos complures a profugere in Baeturiam , neque sibi ullam spem victoriae propositam habere; di si quis ex notiris transfugeret , in levem armaturam conjici, eumque non amplius Xv1. Rccipere .
Magna adυersariorum turba Caesar eos brachium ad Salsum dueentes aggreditiar . Acre praelium committitur vario eυentu . Pompeius oppido Aspavia excluditur. Antistius T tirpio , s si Pompeius Niger singulari certamine inter se dimia
a 3. IN sequenti tempore Caesar castris castra contu--λ lit , & brachium ad flumen Salsum ducere coepit. Hic dum in opere nostri distenti essent,
complures ex superiore loco adversariorum decu rerunt. Nec detinentibus nostris, multis telis injectis, complures vulneribus affecere . Hic tamen , ut ait Ennius, nostri cessere parumper. Itaque, praeter consuetudinem , cum nostros animadversum esset cedere , centuriones ex legione v. flumen transgressi duo restituerunt aciem , a criterque eximia virtute plures cum agerent, e T superiore loco multitudine telorum alter eorum concidit. Ita , cum is compar praelium facere
coepisset , ct cum undique se circumveniri animadvertinet, parumper ingressus pedem offendit. Hujus concidentis viri casu passiim audito, cum
592쪽
complures adversariorum concursum facerent, equites nostri transgressi interiore loco adversarios ad vallum agere coeperunt . Ita, dum cupidi intra praesdia illorum student caedem facere, a turmis, & levi armatura sunt interclusi . Quorum nisi summa virtus fuisset, vivi capti essent. Nam ct munitione praesidii ita coangustabantur, ut equites spatio intercluso vix se defendere possent. Ex utroque genere pugnae complures sunt vulneribus affecti, inque is etiam Clodius Aquitius: inter quos ita cominus est pugnatum, ut
eX nostris, praeter II. centuriones, sit nemo desideratus, gloria se efferentes. Postero die a ab a
Soricaria utraeque convenere copiae . Nostri brachia ducere coeperunt. Pompeius, cum animadverteret, castello se excludi Aspavia , quod ab Ucubi millia passuum v. distat , huc res necessario vocabat , ut ad dimicandum descenderet. Neque tamen aequo loco sui potestatem faciebat,
sed ex Grumo excelsum tumulum capiebat, uiaque eo, ut necessario cogeretur iniquum locum subire. Quo facto, cum utrorumque copiae tum uintum excellentem petissent , prohibiti a nostris sunt, deiectique planitie . Quae res secundum no stris essiciebat proelium . Undique autem cede libus adversariis , nostri magna in caede versiain bantur : b quibus mons , non virtus , saluti fuit; quo subsidio tunc, nisi advesperasset, a pauci tibus nostris omni auxilio privati essent . Nam
ceciderunt ex levi armatura cecxx Iu , ex legio- Nariis cxxx X , praeterquam quorum arma , &spolia sunt ablata . Ira pridie II. centurionum internecio hae adversiariorum poena est litata.
Insequenti die pari consuetudine, cum ad eumdem locum ejus praesidium venisset, pristino illo suo utebantur instituto . Nam praeter equites nullo loco aequo se committere audebant. Cum n
a ab soricinia 3 Ignotum nomen loci: nee divinare licet, O pidum an villa aut simile fuerit. Infra cap. a'. sect. I. Tomitia vocatur. Adeo pravata & incerta sunt omnia. h qui us mons, non virtus 3 quibus resertur ad eos, in quorum caede Cariariam versabantur . Goduinus hos us iubstitvut.
Bene, si quis codex vetullus suadcre L.
593쪽
.liri in opere essent, equitum copiae concursus facere coeperunt: smulque vociferantibus legionariis, cum locum efflagitarent, ut, consueti insequi, existimare possent se parati mimos esse ad .dimicandum: nostri ex humili convalle bene longe sunt aggressi, S planitie iniquiore loco constiterunt. Illi tamen procul dubio ad congrediendum in aequum locum non sunt ausi descendere, praeter unum Antistium Turpionem , qui fidens viribus, ex adversariis sibi parem esse neminem Cogitare coepit. Hic, ut fertur, a Achillis, Memnonisque congressus fuit. Q. Pompeius Niger eques Romanus b Italicensis ex acie nostra ad congrediendum progressus est . Quoniam ferocitas Antistii omnium mentes converterat ab Opere ad spectandum , acies sunt dispositae . Nam inter bellatores principes dubia erat posita victo-xia, ut prope videretur finem bellandi duorum dirimere pugna. Ita avidi , cupidique suarum quisque partium , expertorum virorum , faut rumque voluntas habebatur. Quorum virtute alacri eum ad dimicandum in planitiem se contulissent, scutorumque laudis insignis praefulgens opuS Caelatum opponerent , quorum pugna esset prope profecto dirempta , nisi propter equitum concessum, ut supra demonstravimus , levis a matura praesidii caussa non longe ab opere eastrorum constitisset . Ut nostros equites in receptu, dum ad castra redeunt, adversarii cupidius sunt insecuti , universi clamore facto impetum dederunt . Ita metu perterriti cum in fuga es. a 6. sent, multis amissis, in castra se recipiunt. Caesar ob virtutem turmae Cassianae donavit millia NI II, & praefecto torques aureos xx, ct Ievi a maturae millia x.
a Achillis Μemnonisque eongressus 3 Horum singulare certa men quo Memnon periit, copiose scriptum est a Quinto Calabro Smyrnensi lib. ii. a versu 44r. Attigit etiam Dictys Cretentis lib. Iv. Cay. VI. seq. 3 Italicensis a ex Baeticae coloiva, quae Italica dicebatur et de qua supra B. Civ. 11. M.
594쪽
a. Baebius eum duobus aliis ad Caesarem fugit.
Pompeii litterae deprehense recitantur. Quorundam servorum fuga in Caesaris castra .
ΗΟe die A. Baebius , ct C. Flavius , & A.
Trebellius, a equites Romani Astenses , argento prope tem , ad Caesarem transfugerunt, qui nunciaverunt , equites Romanos conjurasse omnes, qui in castris Pompeii essent, ut transitionem facerent : servi indicio omnes in custodiam esse conjectos, e quibus, Occasione capta, se transfugisse. Item hoc die litterae sunt deprehensae, b quas mittebat Ursaonem Cn. Pompeius : S. V. G. E. V. Et si, prout nostra felicitas, ex sententia adversarios adhuc propulsos habemus : tamen, si aequo loco sui potestatem facerent, Celerius, quam vestra opinio est, bellum confecissem . Sed exercitum tironum non audent in eampum deducere, nostrisque adhuc freti praesdiis e bellum ducunt : nam singulas civitates circumsident: inde sibi commeatus capiunt. Quare & civitates nostrarum partium conservabo, Sebellum primo quoque tempore conficiam . Cohoristes in animo habeo ad vos mittere . Profecto nostro commeatu privati , necessario ad dimicandum descendent. Insequenti tempore eum nostri temere in a . pere distenti essent, equites in oliveto, dum liugnantur, interfecti sunt aliquot . Servi transfugerunt, qui nunciaverunt, ad i. Non. Maria
tii praelio, d ad Soritiam quod factum est , ex
eo a equites Romani Assenses 3 ex celonia Assa , ad ostia versus fuminis Baetis sita . Vela lib. III. cap. 1. casellum Eso in t itore. . procul a litore A Ionia . Adde infra nostri
h was mittebat Ursaonem J In libris plerisque Ursaonem: vet.
Ven. & Gryph. raonem mutile, tamen cum Ar Plinio lib. 111. cap. I. Urso dicta colonia. quae cognominata sit Gentia Ursanorum. Et Grui. Irascr. p. ass. n. a. RESP. URSONEN
SIUΜ. Sita inter Hispalim & Mundam. e Miltim duelint 3 Vide lupra cap. R. sect. I. o ad soritiam J Non puto alium locum esse, quam qui supra cap. 24. dicitur Soricaria.
595쪽
eo tempore metum esse magnum, &Actium Uarum circum castella praeesse.
Pompeius circa Hispalim eastra ponit . Caesar in Carrucam iter habet, s contra Pompeium ca-sra ponit . Descriptio loci , in quo pugnatur. Numerus occisorum, quibus iuua persolvuntur .
Eo die Pompeius castra movit, a& circa His
palim in oliveto constitit. Caesar priusquam eodem est prosectus , luna hora circiter v x. Visa est . Ita castris motis , Ucubim praesidium quod Pompeius reliquit, iussit, ut incenderent, ct deusto oppido, in castra majora se reciperent. Insequenti tempore , Venti sponte oppidum cum oppugnare coepisset , deditione facta , o iter fecit in Carrucam , contraque Pompeium castra posuit. Pompeius oppidum, quod contra sua prae sidia portas clausisset, incendit: milesque , qui fratrem suum in castris jugulasset , interceptus est a nostris , ct fuste percussus . Hinc itinere facto, d in campum Mundensem cum esset venia ag. tum , castra contra Pompeium constituit. Sequenti die cum iter facere Caesar cum copiis vellet , renuntiatum est ab speculatoribus , Pompeium de xxx. vigilia in acie stetisse . Hoc nuntio alia lato , vexillum proposuit . Idcirco enim copias eduxerat , quod Versaonensium civitati fuissent fautores. Antea litteras miserat, Gesarem nolle in convallem descendere ; quod majorem partem
exercitus tironum haberet. Hae litterae vehementer confirmabant mentes oppidanorum . Ita hae
opinione fretus totum se facere posse existimabat. Etenim & natura loei defendebatur, & ipsius
a m eirea Hispalim 3 urbem nobilem ad Baetin , quae nunc Sevilla est. h Ventisponie oppidum a inter Hispalim & Μundam . Cetera
e iter feeit in Canticam I ignobilis Iocus eiusdem tractus. o in eampum Munde em mnda oppidum Baeticae haud lon- Re a mari positum, quod ultimum Caesaris praelium , cum Pompeii filii. conuuiuum, nobilitavit.
596쪽
psius oppidi munitione , ubi castra habuit conis lituta. Namque , ut superius demonstravimus , loca excellentia tumulus continet, interim nulla planitia dividit. Sed ratione nulla placuit ta- 26. ceri id , quod eo incidit tempore . Planities inter utraque castra intercedebat, circiter millia passuum v, ut auxilia Pompeii duabus delenderentur rebus, oppidi excelsi , & loci natura. Hinc dirigens proxima planities aequabatur, Cuius decursum an recedebat rivus, qui ad eorum accessum summam essiciebat loci iniquitatem . Nam palustri , ct voraginoso solo currebat ad dextram partem : & Caesar , cum aciem directam vidis et , non habuit dubium , quin media planitie in aequum ad dimicandum adversarii procederent . Hoc erat in omnium conspectu . Huc ac cedebat , ut locus illa planitie equitatum ornaret, & diei, solisque serenitas : ut mirificum, Soptandum tempus prope ab Diis immortalibus illud tributum esset ad praelium committendum. Nostri laetari, nonnulli etiam timere , quod in eum locum res, fortunaeque omnium deducerentur, ut , quidquid post horam casus tribuisset, in dubio poneretur . Itaque nostri ad dimicandum procedunt: id quod adversarios existimabamus esse facturos . Qui tamen a munitione Oppidi ou passibus longius non audebant procede re , in quo sibi prope murum adversarii constiis tuebant . Itaque nostri procedunt. Interdum aequitas loci adversarios efflagitabat, ut tali conditione contenderent ad victoriam . Neque tamen illi a sua consuetudine discedebant, ut aut ab excelso loco, aut ab oppido discederent. Nostri pede presso propius rivum eum appropinqua D sent, adversarii patrocinari loco iniquo non desinunt . a Erat acies xis r. aquilis constituta, tiquae a lateribus equitatu tegebatur, cum levi aria β' matura millibus v I. Praeterea auxiliares accedebant prope alterum tantum. Nostra praesidi lxxx.
a Erat aries XIII aquilis 3 tredecim Iegionibus . signum prasignato. Supra cap. r. noster ad eliadem modum . dolita
597쪽
cohortibus, ct xxx. millibus equitum. Ita, eum in extrema planitie iniquum in locum nostri a propinquassent, paratus hostis erat superior , ut transeundi superius iter vehementer esset periculosum. Quod eum a Caesare esset animadversum, ne quid temere culpa sua secus admitteretur , o eum locum definire coepit . Quod eum
hominum auribus esset obiectum , moleste , &acerbe accipiebant , se impediri quominus praelium conficere possent. Haec mora adversarios a
Iacriores essiciebat: Caesaris copias timore impediri ad committendum praelium. Ita se efferentes iniquo loco sui potestatem faciebant, ut magno tamen periculo accessus eorum haberetur.
h Hie Decumani suum locum cornu dextrum te nebant, sinistrum in , & v. legio, itemque caetera auxilia, & equitatus. Praelium clamore facto committitur. Hic etsi virtute nostri antecedebant, adversarii Ioco superiore defendebantur acerrime, & vehemens fiebat ab utrisque clamor, telorumque missu concursus; sic, ut prope nostri dissiderent victoriae. Congressus enim , & clamor,
quibus rebus maxime hostes conterrentur, in collatu pari erant conditione . Itaque ex utroque genere pugnae , cum parem virtutem ad bellanis dum contulissent, pilorum missu fixa cumulatur, ct concidit adversariorum multitudo . Dextrum demonstravimus Decumanos cornu tenuisse; qui etsi erant pauci , tamen propter virtutem , magno adversarios timore eorum opera assiciebant, quod a suo loco hostes vehementer premere Coeperunt, ut ad subsidium, e ne ab latere nostri occuparent , legio adversariorum traduci coepta sit aci dextrum . Quae simul est mota, equitatus Caesaris sinistrum cornu premere coeeit . At ii eximia virtute praelium facere incipiunt , ut i cus in acies ad subsidium veniendi non daretur.
a eum Ioctim definire eoe it a determinare , quousque milites progrediantur: & prohibere, ne quis ultra pergeret. h dactimani a legio decima. quam maximi Caesar faciebat, ut ex hello Gallico liquet. t ne ab latere nos ri occuparem I Ex Thuani duobus Μ T. eme gatur G innus, etiam sensu postulante. Vul SO occaearcuturo
598쪽
Ita, eum clamori esset intermistus gemitus, gladiorumque crepitus auribus oblatus , imperit rum mentes timore praepediebat . Hic , ut ait Ennius, pes pede premitur, armis teruntur arma, adversariosque vehementissime pugnantes nostri
agere coeperunt : quibus oppidum fuit subsidio. Ita a ipsis Liberalibus fusi , fugatique non superfuissent, nisi in eum locum confugissent, ex quo erant egressi. In quo praelio ceciderunt milialia hominum circiter xxx , ct si quid amplius rpraeterea Labienus, & Actius Varus: quibus occisis utrisque funus est factum : itemque equites Romani partim ex urbe , partim ex provincia ed millia III. Nostri desiderati ad hominum in partim peditum, partim equitum, saucii ad D. adversariorum aquilae sunt ablatae XIII. ct signa, ct fasces. Praeterea duces belli XVII. capti sunt. Hos habuit res exitus.
Caesarei e reumυallant asiersarios , qui oppidum quoddam ad praesidium occuparant ; hujus rei
ordo refertur. Valerius Sex. Pompeio rem gestam narrat. Cn. Pompeius Carteiam contendit . P. Calυititis lecticam a Pompeio petit, qua in oppidum deferatur .
EX fuga hac cum oppidum Mundam sibi constituissent praesidium, nostri cogebantur ne incessario eos circumvallare . Ex hostium armis, pro cespite cadavera collocabantur , scuta , & pila pro vallo, insuper occisi , ct gladii , & mucrones , ct capita hominum ordinatat ad oppidumb hostium conversa universa timorem , virtutinque insignia proposita viderent,& vallo circumis
cer dies, xvI. Kal. Aprilis. Ovidius Fast. 1ix. vers. 7 3. Tertia post idus lux en celeberrima Baccho. Cicero lib. xu. epist. xxv. ad Cornificium: Liberalibias siti ras accepi tuas.
h hostium timorem virtutisque inrigma a MutiIa haec di vicina asteritas notata a criticis.
599쪽
eluderentur adversarii . Ita Galli tragulis , iaculisque oppidum ex hostium eadaveribus comin lexi, oppugnare coeperunt. Ex hoc praelio Va- . erius adolescens, Cordubam cum paucis equiti- us fugiens, Sex. Pompeio , qui Cordubae fui Det , rem gestam refert . Cognito hoc negotio, .
quos equites, quod pecuniae secum habuit . eis distribuit,& oppidanis dixit, se de pace ad Caesarem proficisci , & secunda vigilia ab oppido
discessit . Cn. Pompeius autem cum equitibus paucis, nonnullisque peditibus ad navale praesidium parte altera a contendit Carteiam ; quod oppidum abest a Corduba millia passuum CLXX. Quo cum ad octavum milliarium venisset ; P. Calvitius , qui b castris antea Pompeii praepositus esset, ejus verbis nuntium mittit, cum minus belle haberet, ut mitteret lecticam, qua in oppidum deferri posset. Litteris mimis, Pompeius Carteiam defertur. Qui illarum partium fautores essent , conveniunt in domum , quo erat delatus : qui arbitrati sunt clanculum venisse, ut ab eo , quae vellent , de bello requirerent. Cum frequentia eonvenisset, de lectica Pompe-jus eorum in fidem confugit.
Caesar Cordubam petit. Fugitivi quidam de ponte . . cum Caesareis dimicant. Duo servi iussu Scapu- ilia intereunt. Dissenso orta inter oppuanos. Cum isar oppido potitus castra ad oppidum Hispalim iponit . 111. Hsar ex proelio, emunitione circumdata , Coris
dubam venit. Qui ex caede eo refugerant, a Fontem occupaverant . Cum eo esset ventum , Conviciari coeperunt , nos ex praelio paucos superesse : quo confugeremus t Ita pugnare coeperunt b
600쪽
runt de ponte. Caesar flumen itans iecit , ct c stra posuit. a Scapula totius seditionis familiae, di libertinorum caput, ex praelio Cordubam cum venisset, familiam, S libertos convocavit; pyram sibi exstruxit , b c cenam afferri quam opimam imperavit : item optimis superadditis vestimentis, pecuniam , ct argentum in praesentia familiae donavit. Ipse de tempore coenavit; resinam, e vinum , & nardum identidem sibi infudit . Ita novissimo tempore servum iussit , ct libertum, qui fuisset ejus concubinus , alterum se jugulare, alterum pyram incendere. Oppidani autem , simul Caesar castra contra oppidum posuit , discordare coeperunt usque eo , ut clamor in castra nostra perveniret , fere inter Caesarianos , ct inter Pompeianos . Erant hie legiones, quae ex perfugis conscriptae, partim oppidanorum servi, qui erant a Sex. Pompeio manumissi , tunc in Caesaris adventum descendere coeperunt. Legio XIII. oppidum defendere coepit: nam cum iam repugnarent, turres ex parte , ct murum occuparunt . Denuo Iegatos ad
Caesarem mittunt , ut sibi legiones subsidio intromitteret. Hoc cum animadverterent homines
fugitivi, oppidum incendere coeperunt: qui suserati a nostris sunt, ct interfecti hominum milia XXII. praeterquam extra murum qui perie runt . Ita Caesar oppido potitus, dum hic detinetur ex proelio, d quos circummunitos supe iusdemonstravimus, eruptionem fecerunt , ct bene multis interfectis, in oppidum sunt redacti. Cae
sar Hispalim cum contendisset , legati depreca- - '
tum a Scaptiti emitis seditionis familiae eaput a scapula hic Treb
nium . Caesaris praesectum, expulerat , omnemque Baeticam perduxerat ad seditionem. Cicero lib. IX. epist. XIII. ad D labellam : Mutim commottim a napula. vide quae nos ad illam epistolam notavimus ex Dione , qui lib. Xl . P. 22M haec persequitur . . h coenam aberri quam opimam a sic morituri quidam faciebant, ut inter lautitias exirent ex vita . De Iuba & Petre,o idem tradidit Florus IV. Σ. Q vinum oe natatim a Sic in tribus Μs Goduinus invenit: sie& veteres impressi. Posteriores. resnam ω nardum. a quos circ&mmunitos stipeνitis demonβr. a Mundenses munitio.