Disputatio critica de carminibus Horatii sex quae dicuntur odae romanae

81쪽

Ratio igitur silentii alia inveniri nequit nisi quae est in

impediendo ne quotidianis sermonibus immixta arcanum Suum plendorem amitterent sacra facileve ab impiis hominibus in ludibrium verterentur uti postea revera accidiSSecertum est ij. Recta igitur Horatii interpretatio fert ut secundum illam quoque rationem verba eiu intellegamus. Illi enim qui inter Romanos serio antiquum Cereris cultum Continuabant, summo rea lonoroe semper labebant ut

Tunc igitur temporis plus triginta millibus virorum initiatorum simul esse congregatos non erat absurdum. Addit praeterea Herodotus VIII S, , καὶ α βτῶν τευ βουλομενο καὶ τῶν ἀλλων maηνων ιυεεται. Etiam vide risi Rohde Psyche I pag. 2s8:,wir haben trotet mancher hyperbolischen Angaben aus dem Alterium, hein Mitte 1 heurtheilen, te ei in ah rhei sicli die Thetinamean de Eleusini schen Mysterien in Eleusis selbstren spaterii in auchi den ahlreichen Filialen vo Eleusis avsgebreitet haben mag. Immeritin is es glaublicii das grosse Schaaren vo Athener nichiallein sondern vo Griechen alter tamme in de Eu Eleusis ver-heissenen Gnadensian et trete sich beei ferten. I Vide apud Plutarchum-Alcib. C et apud Lobeckium .l. pag. T. 2 Hoc ipsum in dubium vocare videtur doctissimus P. Stenget Die gri echi schen Sacralalteriumer 8so, pag. Ia ubi habet haec: Si hestande Jahrhunderi fori, aber ahren sie inst irklichdem edurmis luger anne genugi atten, urden Sie hauSSEr- lichen Ceremonien die trot alles linen ei tweise leder aulaeiragenen aussere Glanges line Inhali und Leben aren Cicero, de selbsteingewellit ist, scheint war nocti it Achiun undaeewunderung onthnen et sprechen, docti si inter den lingende Phrasen wohi nichiviet metir u suchen. Facilius autem id asseruit vir doctus quam probavit. Ipsorum initiatorum numerum decrevisSe concedendum, probitatem fortasse negandum est. Qua ratione ex Ciceronis verbis eluceat quod contendat vir doctissimuS, equidem non video.

82쪽

Tullius quis simulta inquit, eximia divinaque videntur

Athenae tuae peperisse, atque in vita hominum attulisse, tum nihil melius illis mysteriis quibus ex agresti immanique vita exculti ad humanitatem et mitigati sumus, neque Solum cum laetitia vivendi rationem accepimus Sed etiam cum spe meliore moriendi. ' Eosque Porro Graeco Semper ritu initiatos esse, Graecorumque igitur Praecepta quoque ESSE SECUtOS, PerSpicuum est ex eodem Ciceronis libro Lubi leges suas proposuit de religione ac dixit inter alia multa si neve mulieres initianto, nisi, ut assolet Cereri Graec SACro. 'Rectissime igitur poeta silentium quod iis deorum cultoribus tanti aestimabatur per μεταφοράν POSuit Pro ipso

cultu deorum. C. De oenia. Altera quaestio est de Poeni quae Sequuntur. Haec

autem iam non praebebit dissicultatem, quia si poeticum valde Graecosque imitatum genu dicendi nimis ieiune non spectas, ad verba Singula poteri interpretari strophas has neque ulla res mira tibi videbitur. Saepissime enim viri deos neglegentes iisdem fere nominibus nominantur apud antiquos Scriptores, eaedemque Poenae iis indicuntur j.

CONCLUSIO.

Summa igitur carminis est haec Laudatur coram virginibus puerisque Romani Hirtus Romian cuius quasi Partes praecipua Singulae CantantUr a Poeta Hae partes sunt tres continentia, fortitudo, deorumque cultus fidelis.1 Cf. De Legibus XIV.

a Cf. h. cap. IX. 3 Vide e. g. locos aruiesstingto-Heingio laudatos Eurip. El. 33 h. 8 8 N. - Aesch. Sept. 6oa. - Cyropaed. VIII I as, et alios

permultoS.

83쪽

II S. ADDITUR HI US SENTENTIAE NOVA CONFIRMATIO. Hoc unum velim addere Impugnet quispiam hanc explicationem dicendo Attamen in ceteris odis Romanis alio laudavit veri viri propria. Omnibus igitur simul cur unum

carmen non constituituri Agunt enim singulae de virtute. Sed respondeo Primum, tres illae quas laudavimus non Solum Sunt praecipuae, sed alias in se continent deinde animadvertendum duco, quod quantum Scio, nondum est animadversum Horatium in altero tantum carmine virtutem SpectaSse a sensibus euocatum, ut ita dicam ctbstracrum , - cum contra in Ceteris his odis, ipSum Semper proponit bum vel eum qui virtutibus singulis sint ornati. En brevissimus carminum conspectus ipsius Poetae verbis Servatis:

II. auferies, oro patria mori, F irtus, i silentium I

Nil concreti ' quod vocant hi reperitur. Contra I. irrabo latius etc. somnus agrestium, doctis Sabino. III. iustum et tenacem trum. Pollux et alii umeto IIV m fabulosae etc. I o Caesarem altum etc. I una Excipitur stropha: IU S-6s. Vis consili expers. I Sed statim sequitur Incontinεntis Tibi iecur. U. tonantem Ioυε- miles Crassi i mens provida Retuli. VI donec Romane, templa refeceris his tauυεntus ortasiarentibus. Notatu illa sunt dignissima, quia argumentum Praebere mihi videntur sat firmum ad demonstrandum id quod

credimus Horatium voluisse unitatem, voluisse cantare virtutem Romanam.

84쪽

CARMEN III.

I Iustum et tenacem propositi virum Non civium ardor prava iubentium, Non voltus instantis tyranni Mente quatit olida neque Auster,

Dux inquieti turbidus Hadriae,

Nec fulminantis magna manus Iovis: Si fractus illabatur orbi S, Impavidum ferient ruinae.

Hac arte Pollux et vagus Hercules Io eniSUS arce attigit igneas, Quos inter Augustus recumbens Purpureo bibet ore neCtar, Hac te merentem, Bacche pater, tuae

Uexere tigres indocili iugum Is Collo trahentes, hac Quirinus Martis equis Acheronta fugit,

Gratum elocuta consiliantibus Iunone divis Ilion, Ilion Fatalis incestusque iudex et Et mulier peregrina vertit In pulverem, ex quo destituit deos Mercede pacta Laomedon mihi Castaeque damnatam Minervae Cum populo et duce fraudulento.

85쪽

as Iam nec Lacaenae splendet adulterae Famosus hospes nec Priami domus Periura pugnaces Achivos Hectoreis opibus refringit, Nostrisque ductum seditionibus 3, Bellum resedit protinus et graveSIras et invisum nepotem, Troica quem peperit SacerdoS, Marti redonabo illum ego lucidas Inire sedes, discere nectari S 3 Sucos et adscribi quietis Ordinibus patiar deorUm. Dum longus inter saeviat Ilion Romamque pontus, qualibet exsules In parte regnanto beati; o Dum Priami Paridisque busto Insultet armentum et catulos ferae Celent inultae, stet Capitolium Fulgens triumphatisque poSSit Roma ferox dare iura Medis: Horrenda late nomen in ultimas Extendat oras, qua medius liquor Secernit Europen ab Afro, Qua tumidus rigat arva NiluS. Aurum irrepertum et sic melius Situm so Cum terra celat, spernere fortior

Quam cogere humanos in usus omne Sacrum rapiente dextra, Quicumque mundi terminus obstitit, Hunc tanget armis, visere gestienS,s Qua parte debacchentur igneS,

Qua nebulae pluviique roreS.

Sed bellicosis fata Quiritibus

Hac lege dico, ne nimium pii Rebusque fidentes avitae 6 Tecta velint reparare Troiae.

86쪽

Troiae renascens alite Iugubri Fortuna tristi clade iterabitur,

Ducente victrices Catervas Coniuge me Iovis et Sorore.

6 Ter si resurgat muru AeneUS Auctore Phoebo, ter pereat meis Excisus Argivis, ter uxor Capta virum pueroSque ploret. Non hoc iocosae conveniet lyrae.

o Quo, Musa, tendis desine pervicax

Referre sermones deorum et Magna modis tenuare ParviS.

I. DE PRIMA CARMINIS PARTE SENTENTIARUM COGNITIO. REFELLUNTUR SINGULAE. a. Spectatieritne foeta laudes Augusti. Solet inscribi: Ad Augustum'. Rectene id fiat an secus mox videbimus. Recte intellego non quasi ipse Horatius Suam dam nomine Augusti principis inscripserit; sed investigandum est nobis spectaveritne poeta hoc loco laudem

praecipue Principis necne. Clarissimus omnisenus, a Iove enim incipere iam docuit nos Horatius, primos huius Carminis Uersu non Primo loco posuit neque eos est interpretatus, nisi in media Iunonis oratione, quod caput esse ducit totius odae . neque solum uti postea dicendum denuo erit ante omnia opinari videtur, Horatium vel magis fortasse contra Antonium et Cleopatram quam ad laudem Octaviani hos verSu Com-POSutSSE, Sed primam Poematis partem totam Suam rationem nonnisi ex sequenti habere plane, ut opinor, significat. Omnino haec sunt praemittenda ut de priorum quattuor Stropharum interpretatione Monamseni iudicare possimus Antonium in animo habuisse existimat vir praeclarus, ut Troiam tranS-

87쪽

migraret ibique totius imperii sedem collocaret. At impedivit tali OctavianUS. Primam carminis partem sic vertit fere Ommsenus i :ώDas endet abbon Rom de gerechte undinischlossene Mann welcher mi festem Sinn, unbeirri urch die Uer-kehrthei irregeleiteter iurger, ungeschrech durch die Mach de Tyrannen, uber die turmischen oge desadriatischen Meeres in die Romer nach Actium ultrieun es claraus wagie das de Erd kreis uber lim undien

Alteram vero partem ' hoc loco omnino neglexit Neque commode eum credo potuisse explicare eam eadem ratione. Etenim enumeratione illa notissimorum Heroum inter qUOS nominatur Augustus, non ut aequalis quidem, Sed tantum ut OStea aequalis futurus, me iudice ostendit poeta Se non agere de solo Principe. Non nego poetam singulariter laudaSSe quoque Augustum, sed singulis eum verbis quasi depingere voluisse minime concedo . Denuo enim si nullo praeiudicio ipsos versus spectamus, statim apparet Saltem aliqua nequaquam omniseni interpretatione explicari posse. Praeteriit silentio ipse vir doctisSimus nec fulminantis magna manus Iovis ' quod utique si cum eo facis, mirum valde videri tibi debet. Nam Augustus, vir religionis neque Superstitionis non plenus di magni Iovis fulmini Superbe resistere procul dubio noluit lHaec itaque omisit ominsenus alia vero vix plausibili Commentatione instruxit. Voltura enim instantis tyranni quis nisi putide et moleste Antonium putet significari e Ideo

88쪽

Praecipue in suspicionem inducor, quod poeta aliis locis

pluribus tyrannum simili commemorat Uerborum contextu, ubi nec de Antonio nec de certo quoquam Uiro Sermo ESSE

possit. Rectissime idem iudicasse et elegantissime protulisse videtur mihi Rosenbergius i nes geliore fur ewisse Urteile geruisse Rethen vo Gedanken ud orte gleich-Sam o selbst usammen' - verissime in ipsis Horatii carminibus id fieri nemo non fatebitur, sodas si imeingetnen gar nichi meli emplande Nerden undio gehortder Tyrann ' mitra de Schrechnisse de Alteriums . Idem porro equidem dicendum esse censeo de si duce inquieti Hadriae atque insulsissime sane poetaque Prorsus indigna ratione enuntiasset Horatius hoc loco Augustum Romanos duxisse Actium nuber die stiirmischenmogen des adriatischen Meeres in . Quasi hoc reputaretur caput illius proelii gloriosi Minime vero ipse Hadria apud Oetam, geli Ortinit u de Schrechnisse de Alteriums' neque hercle si Actium Hispanicum fuisset non Graecum tacuisset de Hadria, ut opinor. Quid quod Carm. II, Id eundem Commemorat Austrum eiusdem rauci Hadriae: UIn venustissima illa da quae incipit Donec gratu eram tibi reuellam suam horridius nil utique inveniens cum ipso Hadria comparat:5Quanquam sidere pulchrior Lle est, tu levior cortice et improbo Iracundior Hadria,

Tecum vivere amem, tecum obeam libens.

At sit insulsa dicat quispiam, significatio a Mommsenoe versibus hausta, quid inde concluditur Insulsa atque inepta inveniri non raro apud hunc poetam, ostendit nuper aeum sua elegantia, Thilologus nostras plus quam

89쪽

octogenarius a in Epistula sua ad amicos 3 ' Sed animadvertere velim dignissimum illum si elegantiae arbitrum carmen hoc libri tertii tertium verbo ornasse si nobilissimo' ' . Plane igitur sententiae eius satisfacere mihi videor defendendo Sanum sensum ac vere PoeticUm. Haec hactenus.

Deinde multum temere conicere videntur mihi scriptores qui hanc eandem tuentur opinionem. Atque ipse reppellus' licet neutri sententiae favere se fingat dum exquirit veram Poematis vim magi tamen quam par est in alteram declinat. Videamus argumentationem eius. Quia omnia transscribere utique longum est ut iusto ac non tenaci ' propriae sententiae viro liceat mihi seligere ea quae maioris sunt momenti j. Hanc priorum stropharum proposuit significationem: Ner gerech und eharrlicli si den an nichis

auch dem Augustus balinen erden. - Hactenus quiS

quidquam infitietur Hat j a docti Quirinus de Grunder de Stadi, sein orbild , in gweiter Bacchus, en egdorthin gelanden. ' Haec minus fortasse perspicua alicui videbuntur. Atque primum quod vocat Quirinum Augusti exemplar libentissime facio cum eo: etenim paulo tantum antea senatus dubius haeserat utrum Romulum eum an Augustum vocaret hi. Erat igitur in promptu ut nomen istud Quirini Principis memoriam apud lectores Suscitaret.

I CL S. A. Naber Epistula ad amicos de clausula' pag. ZO Sqq.a Cf. b. Pag. S. 3 De Zyclus de Horagischen Romeroden II eil. I a. Libellus integer 63 pag. in uno carmine tertio verSatur. CopioSissime igitur singulas tractat quaestionES. si CL I.l Pag. o. 6 Cf. Cassius Dio 33, I ubi narratur ipsum Octavianum nomen Romuli praetuliSSE.

90쪽

Sed aliter se habet quaestio de uirino qui alter Bacchus hic dicitur. Ubinam, roges, talia leguntur Atque licet

digressione parva sit opuS, Perae tamen retium est inspicere viam qua vir doctissimus huc pervenerit. Singularem enim significationem tribui debere docet acute vir doctus ipsi ordini quo proferuntur heroum Uari nomina. , Zwei amen aus de Griechi schen Mythologie ero endie Rethe, linen olgi de grosge Romer Augustus. Undobvioli nocti die Uerse II und 2 en man si Oh ne Rucksich au das migende est, gena so arstellen, alS habe amit de Dicliter ei ne gewisse Abschlus erre icht,greis e nun urchonsulirun de Bacchus leder au die Griechen Euruclitan lassi an abermal et Romer folgen, Quirinus. U Equidem sic concludam: ergo Praecipuum quod secutus est consilium poeta non fuit laus Augusti solius,

verum rationi suae inseruit eum honoris causa, nam alioquin multo melius extremo loco eum laudasset.

At contrarium perhibet vir doctus, sive potius dicam eum aliud quid reiciendo obviam meam interpretationem Subterfugere. Merkwurdig, das Augustus de noch lebi mitte in die Reth gesetEt si Schmeichelei an das nichi sein den die alte es a gerade vertangi, denPrinceps an das Ende Zu Setgen, um ilin o ais das Zielerscheine Z lassen, au das e bei de gangen EntNichiungabgesehen St. ' Recte quidem. Adulatio=rem nec ego hic

agnosco Augustu enim artem callere hic maxime laudatam, Satis ostenderat ut plurimorum cum assentatione inter viros praestantissimos atque adeo heroas a Poeta OmPUtaretUr.

Fateri autem videtur quamvis inscius rePPelius, Cum Mommseni tum suae ipsius interpretationi melius convenire ut post ceteros tantum extollatur ipse Augustus Atque ita sine dubio egisset Horatius, si in prioribus strophis principis non laudem tantum sed descriptionem et noθεωσιν