장음표시 사용
201쪽
r. feretrusi: MARTEM E lib. III. e. is. In proe essione . quae sit in Domini ea Palmarum, etiam Corpus D. N J. C. olim feretro impositum , delatumque suisse patet ex statutis L ANFRANCl . Interim cantore incipientea ηιψboηam , occurrunt turbae, exeant duo Sacerdotex albis induti, qui portent
feretrum , quod parum ante diem ab eisdem sacerdotibus illve debet esse delatum , is quo corpur christi debet esse reconditum. FERIA. Opinatus est S. AUGUSTINUS, Feriae appellationem profanorum nominum loco invectam fuisse , ut alia esset in Eeelesia ab Ethniea superstitione loquendi ratio : nihilominus Ethni ea nomina ad hodiernam di inem supersunt; atque Ecclesia pluribus Feriis eorum Sanctorum nomina inis didit, quorum Festum celebratur. Quoeire a Feriae vox, quae ab Ethnicis ad Christianos translata est, dies, qui s ab opere vacandum erat, apud illos denotabat. Hine Christiani primum, ut Dominicam, eeterosque dies Domino sacros signifiearent, eo vocabulo usi sunt ι paullo autem post singulos hebdomadae dies ita appellarunt . Unde decepti sunt, qui appellationem hane Feriis a S. SILVESTRO impositam existimant, ut profanorum Deorum nomina, a quibus denominabantur, aboleret; quum Feriae denominatio longe ante S. SILVESTRUM fuerit inter Christianos recepta , ut liquet ex TERTULLIANO, qui quartae O sextae feriae meminit stationi , de 1ejunio destinatarum . Scriptura autem saera habito ad Sabbathum respe Au , singulos hebdomadae dies, Dominicam unam Sabbatbi, Feriam vero secundam& tertiam, Deundam, oe tertiam sabbatbi appellat, Eeelesia vero sabbathi Ioco, Festi, vel Feriae voeabulo utitur, atque diem, quam Ethnici Lunae, Iudaei primam post Sabbathum vocabant, ipsa secundam Feriam dicit, & fiede ceteris diebus. Una Sabbathi dies dominlius est , inquit S. AUGUSTINUS in Psalm. XCIII. Secunda Sabbathi, quem Saeculares Luηae diem vocant , tertia Sabbathi , tertia Feria, quam diem illi Martis vocant. Existimat autem S.ISI DORUS Hispaleam Iib. II. de N at. eap. appellationes istas Feriae, vel Festi a praeeedente Sabbatho adceptas esse , atque Dominicam, primam sextam , diem Lunae secundam seriam dictas fuisse , quod primus sint , vel
secundus post Feriam dies: Primus aut secunda dies a Feria, aut a Sabbatho. S. vero AUGUSTINUS lib. I. de ferm. Dom. in Monte opinatur, ad Paschalis hebdomadae formam, quae tota festis constabat, ceterarum hebdomadacrum dies Feriaram nomen adcepisse : In celebratione Octavarum feriarum , quasia regeneratione novi hominis relebramur. Porro exinde aliarum hebdomadaiarum diebus Feriarum nomen inditum est , quemadmodum Dominiea prima dies appellatur, licet id soli Paschatis diei demonstrando primum inserviis ret. Si tamen seriae apud Ethni eos dies Festi erant, adfirmandum , Christianos eam denominationem singulis hebdomadae diebus adcommodasse, quia nulla est apud hos dies , quae Deo saera non siti Omnis dies etiam vulgata εοηθeratione βι, adnotat TERTULLIANUS. Demum juxta alios Feriarum appellatio inde derivata est, quod Clari eis Festorum loco sint singuli dies .
quum ob institutum suum omnibus saecularibus negotiis abrenuntiare , atque
a rerum ei vilium tractatione vacare debeant. Feriae de exceptato ritu Ambrosiano voeantur omnes illi dies, qui ab ultima Adventus Domini ea usque ad Nativitatem Domini de eurrunt, & majori solemnitate celebrantur. Feriae
202쪽
ἰε Authent ei iuxta eumdem ritum, sunt tres illi dies post Domin Ieam Palmaarum usque ad seriam quinctam, in quibus color tubeus adhibe inr. Porro fetia . quod ad ossicium divinum spectat, definitur dies, quo nullum officium de Sancto, aut alicuius Festi octava, nec de Dominica ritu dupli ei, aut semidupli ei celebrata, nec denique de Vigilia, ac Beata Virgiae in Sab. hatho recitandum occurrit. Porro Peria dividitur in majorem, te minorem a de ea semper fit in ossicio saltem eommemoratio, uti de seria qualibet Adventus , Sadragesimae, Quatuor Temporum , & secunda Rogationum. Maiores Feriae iterum subdividuntur in privilegiatas, O ηοη privilegiatas rillae, Feriae nempe Ir. cinerum , Feriae omnes majoris bebdomadae , Feriae omner i raoctavam tam Paschae, quam Pentecostes , nulli alteri ossicio , aut festo etiam primae Classis eedunt, postulantque, ut transseratur saltem in chorot nam in foro, seu quoad obligationem audiendi Missam , & abstinendi ab opere servili, Festa sori in hujusmodi Feriis, ae diebus privilegiatis occurrentia non transferuntur, si tamen exeipias sestum Adnunciationis B. MARIAE Virginis, quod occurrens in Feria sexta Paralaeves, aut Sabbatho Sancto, tam in choro, quam in foro transfertur. Ceterae Feriae majores, quae festis duplieibus, aut etiam semiduplieibus in iis occurrentibus cedunt, dicuntur non privile eratae , nimirum respectu Festorum novem Lectionum; nam Festis simplicibus, ae Vigiliis etiam, hae non cedunt, saltem quoad ossietum. Denique feriae minores per annum, qualis est etiam Feria III. Rogationum, cedunt cuicumqu*festo etiam trium lectionum, ita ut in ossieto oecurrentis in ea festi smplicis, de prat dicta Feria III. Rogationum, & multo magis de aliis seriis ne
fiat quidem commemoratio. Eaedem feriae minores per annum cedunt etiam
ossieto B. MARIAE in Sabbatho, item Vigiliis . nec non diebas infra octavam aliquam, ae a sortiori ipsis octavis. Hactenus ΛZEVEDIUM exseris
FERlΑ V. in corea Domini, quae de alicubi dier viridium appellabatur
FERMENTUM. De sermento extant MELCHIA DIS, SYRICII, & INNOCENTII Romanorum Pontificum decreta. De MELCHIA DE haee in eis ius Vita leguntur . ,, Ille fecit, ut oblationes eonsecratae per Ecclesiis ex se eonis eratu Episcopi dirigerentur, quod declaratur sermentum. M Et de SYRICIO. ,, Hic constituit, ut nullus Presbyter Missas celebraret per omis,, nem hebdomadam, nisi consecratum Episcopi loci suseiperet de elaratum, M quod nominatur fermentum. ,, INNOCENTI Us denique in epistola ad DECENTIUM ita scribit cap. s. , , De fermento , quod die Dominico petis Titulos mittimus, superflue nos consulere voluisti, quum omnes Ecelesiae ,, nostrae intra Civitatem sint constitutae r quarum Presbyteri , quia dieri ipsa propter plebem sibi ereditam nobiscum eonvenire non possunt, idcir- ,, eo sermentum a nobis consectum per Acolythos adelpiunt, ut se a nostra is communione, maxime illa die, non iudicent separatos. Quod per Pa- ,, rochias fieri debere non puto, quia non longe portanda sunt Sacramentaris nec nos per coemeteria diversa constituris Presbyteris destinamus, & Preri sbyteri eorum conficiendorum jus habent, atque licentiam . , , De hoc ferinmento variae sunt sententiae, aliis Eucbaristiam esse negantibus, probantibus
203쪽
bus aliis: BARONIO son adsentitur MABILLONI Us, qui Eucharistiana
esse negat, sed tantum Eulogias in signum mutuae communionis a Pontifice missas . Nam fermentum istud & panis eo eeratus, Ee sacramentum dieitur s& solis Presbyteris eius conficiendi jus atque licentia tribuitur. Denique panis consecratus diciture quo nomine Eucharistia voeatur a JUSTINO in Apο-
logia prima, ab IRENAEO apud EUSEBIUM in lib. R eap. x ., tum in lib.
V. eontra haereser lap. II., & apud CLEMENTEM Alexandrinum in Stromate
priis o pag. II . uti Henrisur VALES IUS vir clarissimus in EUSEBIUM adnotavit. Et quidem Eucharistiam in signum Ecclesiasticae eommunionis antiquitus mitti solitam, testes sunt JUSTINUs in eadem Apologia prima, ELISEBIUS in lib. V eap. 1 ., tametsi id fieri per paschalia festa vetuit Lao diceni Concilii Canon I . Nee quemquam movere debet, quod per Aeolythum Eueharistia transmitti dieatur, quum per puerum ad sERAPIONEM senem directa perhibeatur apud EUSEBIUM lib. VI. eap. 4 ., & Aeolithi ipsi ad initium Missae solemnis Eueharistiam ex praecedenti Sacrificio serva istam deferrent. Duplicem vero ob caussam Ponti sex per Titulos Urbis Eucharistiam mittebat , nempe in signum tum auctoritatis, tum Ecclesiastieae eommunionis. IGNATIUS Antioebenus Epise. ia epistola ad Smyrnaeos ra tam jubet Eucharistiam, quae sub Episcopo fuerit, vel eui ipse concesseritis Et LEO M. in epist. ad Galliae & Germaniae Episcopos ait, non licere, Episcopo praesente, nisi ipsius jussu, Sacramentum Corporis & . Sanguinis Christi conficere. Itaque pontifex, ut testaretur se Presbyteris titulorum urbis Romae potestatem facere Eueharistiae eo agetendae , Eueharistiam ipse mittebat, quae etiam symbolum mutuae vitionis erat. Id a MELCHIA DES SYRICIO sane itum dicitur, explieatum ab INNOCENTIO. Postea loco Eucharistiae missae sunt eu logiae, seu oblatae non eonsecratae. Hi ne in Vita JOHANNIS Papae III. eonstitutum legitur, ut oblationes er amulae vel Iumiis
naria in eoemeteriis per omnes Dominicas de lateranis ministrarentur. Et in vita CREGORII III. ut oblationes de Patriarchio per oblatio rium deportarentur ad
celebraηdas Missar: oblationes , inquam , panis & vini, quales GREGORIUS II. Ecclesiae S. PAULLI quotidie mitti eonsti uit. Sabbatho quoque ante Domini eam Palmarum dabatur fermentum in eoURorio Lateranensi, ut Iegitur in Kalendario FRONTONIS, aliisque liturgi eis libris a GEORGIO indi- .catis T. III. p. xys. Hoc etiam fermentum Eueharistiae particulam significare, quae ad titulares urbis Ecelesias e Lateramensi Patriarchio per Subdiaconum oblatiouarium mitteretur, post THOMASIUM censet GEORGIUS. Verum ut id verum suerit antiquiore aevo, vix tamen putarim morem il- Ium mittendi Eueharistiam per titulos eo tempore servatum fuisse, quo huiusmodi nomina , nempe eonsistorium Lateranense, usurpari in Romana Ecclesia coeperunt. Itaque nomine ser menti hoe loco nihil aliud significari iure suspieabatur Cl. ANTON ELLIUS in hol. ad Μου. vet. Rom. p. 76., quam pane rubenedictum, qui eo die eulogiarum vice pauperibus a Ponti fiee solemni ritu distribuebatur. Et quidem e Patria rellio rateranensi distribui consuevisse panem, seu eleemosynam pauperibus suaderi potest ex iis, quae narrantur ia
ita ΗΑDRIANII. Romani Pontificis in hunc modum t decerneην. . . . ut omni
die ceniam fratres nastri chrisi paxperes, etiamsi plares fuerint, aggregentur
204쪽
in Lateraneψι Patria rebio , O eox stiιuaatisr in porticu, qtiae en jaxta scalamis quae ascendii in Patriarchio , ubi γ ipsi pauperer depicti sunt, quinquaginta panes pensantes per unumquemque patem libras duas, simulque o decimatas vini du- a1 pensantes per unamquamque deeimatam Iibras sexaginta, er caldaria pleηa de
pulmento eruentur o-lli die per manus unius fidelissimi paratellarii eisdem pauperibus , accipiens κη quisque eorum portionem panis , atque portioηem vini. Quuia autem mos ille vocandi panem benedictum sermenti nomine in desuetudi n- paullitim abiisset, vel panis loco nummos, vel alias res e largiri plaeuisset, ideo fortasse in aliis codicibus legitur: Dominuε Papa eleemosyηam dat ratque ita sublato speetali nomine fermenti, generale eleemosynae vocabulum adhibitum est; postea vero rubrieae hujus sabbathi addita sunt verba illa ad F. Petram, quum scilicet Romaηi Pontifices habitare coeperunt apud Basilicam S. PETRI, ibique residentes pias illas elargitiones, quas in Patriarchio Lateranensi Leere solebant , apud S. PETRUM peragere instituerunt. FERRAMENTUM earacteratam, serrum illud, in quo eoquuntur hostiae, seu oblatae pro saerificio Missae. UDA LRICUS lib. I. cap. I s. In quisquagesima, quia de cetero nec easeum , nee ova eo medimus oee. si forte sunt is promptu cruda ρ ma, vel ea , quae in ferrameηto earacterato de conspersione farinae tenuissimae fiunt, edi ab hominibus Romanae linguae 2 obulae , a NAAratibus apis peιlaκtur oblatae m. Unde etiam discimus hostias non consecratas, seu oblatas Monae his in refectorio adponi consuevisse, certis tamen diebus , illis qui non communicaverant. Vide MABILLON. de a ymo cap. 8.FERRUM OBLATORIUM . Vide supra Fε AMEN Tu M CARA TSRATuM .
FERTUM, dieitur , inquit s. ISIDORIS Hispalensis etIm. lib. n. ς. Is, , oblatio , quae altari offertur is sacrifieatur a Pontificibus ι a quo ossertorium nomi-ηatur , quasi propter ferrum. Videtur scilieet verbum ero habuisse plebejo i lino sermone apud Hispanos supinum fertum. Hi ne oblationi, quae ad alta.
FERULA. HONORIUS lib. I. Gemm. eap. xx7. hae etiam nomine b eulum Pastoralem denotari ait. olim usque ad XII. saeculum Mmano Pontifici in ejus inauguratione serula tradebatur , quae en sii Iaum regiminis σcorrectionis, inquit CENCIUS, quo eum conserenda sunt, quae de Ponti fiet a ferula eruditissime disserit Cl. Praesul GARAM PIUS in GamVη. Sigil. pag. Ios. seq. Verum aliud hoc erat a baculo Episcoporum pastorali retorto, aearcuato. Nam Romanus Pontifex baeulo pastorali non utitur in signum, inquit D. THO M. in η. dist. 14. q. s. ad 8., quod non habet coarctatam patestatem , quod eurvatio baculi significat. Ferula etiam appellabatur poenitentium auditorum locus in Eeclesia, quia ibi erat poenitentium statio sub Ecelesiasticae eensurae ae disciplinae ferula. Ferulas in publicis supplicationibus Romae gestabant Arehidiaconus, & Prior Subdiaconorum, ut idem CEN-CIUS testatur apud MABILLON. Ord. Rom. XII. p. 2 3.
FESTORUM DENUNCIATIONES plerumque fiebant diebus Dominieiss Romae quidem ex GELASIANO sacramentario post haeem, & ante Communionem; in Gallicanis Eeelesiis post Evangelium, ut LEBRUNUS animadvertit T. II. di I. IH art. 4. I in Ravennate Ecelesia, lecto Evangelio, er offer aris cantato, ut synodus Ravennataasa II. a. Is II. praetarit X. Forma
205쪽
las in Festor. in annuntiat Ioire eum eommunes . tum peeuliares Codie ibus Aquiloensi di Forojuliens inter se collatis erudite percenset Cl. P. de RUBEIS dist. II. de Saer. Foroqui. Ritib. p. 18s. seqq. Ut ut vero aliqua disciplinae varietas notetur, id tamen ratum apud omnes, fixumque fuit, ut sacrae Festivitates, quemadmodum & jejunia, a sacerdotibus populo indicerentur. Id sane praeter Ravenηatensem, quam laudavimus, Synodum. Concilia passim inculcant, ut Foro alie e S. PAULINI a. 7ss. celebrat. ean. 13. , Lugd eUe , de quo GRATIANUS dis. s. de consecr. cap. I. , dc IVO P. IV. cap. I A., &
FESTUM de ΑGI S. Anno MCV. septimo idus Maii Mediolani inventae sunt pretiosae Reliquiae in Eeelesia S. MARIAE ad Portam. Quare
ordinarii cardiruiles sanctae Mediolanensis Ecclesiae , nec non Primiserius eum iverso Sacerdotio , O ciero MedisIamin, Omaisque populus , o omnis ordo Latia eorum scripserunt epistolam, qua statuitur sestum solemne celebrari in praedicta die in eadem Eeelesia. Rem totam exponit PURICELLUS par. 3ao. ex quo haec tantum refero. In praedicto autem fesso ab Eeaesia aestiva uoque ad praedictam Ecclesiam S. MARIAE ad Portam, ordinarii hebdomaiarii Mediolanensis Ecelesiae processonaliter vadunt semper praere&ηtibus visisse , erParochianis ipsius Ecelsae S. MARIAE eam viridibur frondibus, o ramis arborum , eandelis accensis alligatis eisdem , O cantantibas . ior . egios
quod est nomen Dei et propto quod dieitur festum cliud de ortos. Reliquiae posero ibi inventae sunt, pars de Sudario Domini , de de Sindone ejus, de de lapide, ubi sederunt Angeli nuneiantes Resurrectionem D. N. I. C., & de probato ligno salutiferae Crueis Salvatoris Nostri, di de Veste S. MARIAE, de de ossibus sanctorum CASTI & POLIM II. FESTUM ARCHITRICLINIi Ritu Ambrosiano Dominiea secunda post Epiphaniam, hi qua ex S. IOHANNIS Evangelio eap. a. nuptias in Cana Galileae factas Mediolanensit Eeelesia recitae. Testatur se vidisse illud altare a potum idest aureum in Basilica S. AMBROSII 3 in quodam die ArchitriclisisPURICELLUS pax. Iora. & infra et Midis enim, quod viventibus Imperatore FEDERICO, σ ejus fio in festo Arebitriclini cinor Oaοηicoram portavit
FESTUM LUMINUM. V. Epipu AsrA. Dies etiam Purifieationis B. M. ita appellatur ι in ea enim die benedicuntur Candelae. FRIDERICUS in villa, quae vocatur .autimiaeum, Festivitatem luminum celebraas σε. PURI-
quae ungulae. Diversas ab ungulis, nerveas itines fuisse, quibus sontes equuleo adligabantur, SUETONIO in TIBERII vita, & riserio MAXIMO lib. III. cap. s. praeeuntibus, docent sIGONIUS, TURN ELY, HALLOIXI Us, de si anus Evodias ASSEM ANUS. Vide quae pro hac sententia dixi ia
FIDES CATHOLICA . In antiquo psalterio , quod USSERIUS GR
CORII I. tempore recentius non esse conjecit, ita vocatur Symbolum, quod
s. /TyΛΗΛsII nomisse circumstrtur, Nec dubito, quia idem Sym
206쪽
holum s. Petrus DAMIARI intertexerit, dum opust. XR .ap. s. ait: Hir
etiam non neglictis , quae in fiηe psalterii videntur adjecta, videlicet Te Deum laudamus , Huηe dimittis , Gloria in exeelsis , Pater abster , eum fide catholiea Incertum porro est , quo primum tempore hoc symbolum in osseio Romano fuerit recitatum; nam in Regula S. BENEDICTI nulla fit ejus mentio. In Breviarium tamen illatum est ante aetatem A MALARII, quum ipse testatur , asio suo illud ad Primam decantari consuesse . Ex testimoniis quoque
HINCMARI R semensis, in Synodo saeculo o favo habita statutum suit, ut ea fidei confessio , quam S. ATHANASII Symbolum appellant, in officio
perlegeretur . Quidam altius repetunt consuetudinem illud pereurrendi ad rimam, ex quodam videlicet Concilio Augustodunensi cirea annum septuage fimum supra sexcentesimum celebrato. Et quidem HONORIUS AQUOsianensis ιι b. II. cap. I s. refert, idem Symbolum eadem hora, singulis diebus in quibusdam Eeeles is cum hae oratione: Omnipotens, qui dedissi famulit tuis verae Fidei Trinitasir . . . . reeitatum suisse . Qii in longe ante tempus ΗΟ-NORII Auginodunensis , explicationem symboli S. ATHANASII ab Abbate THEODULPHO eompositam , ad Primam quotidie lectam esse, plane lique e
ex eatalogo Abbatum Floriaeensium ad Ligemim Tom. I. Misceli. Batur. ExpIanationem Symboli S. ATHANASlI , quod ad Primam quotidie eanitur . Idem legitur in ordinario S. APRI Tulle sis , nee non id Consuetudinibus cluni eensibus ab UDA LRICO collectis lib. s. e. s. Quicumque, seu Umbolum Athanasianum nullo die omiιtiιur a nobis , sed privatis diebus simul eum aliis Natamit in Dominica pos preces .... Illi videlicet Monachi psalmis quotidie hoe Symbolum subjiciebant; diebus vero Dominicis, ipsis preeibus. Verum hunc morem penitus antiquavit novum Breviarium Cluniacense , expuncto ex officio eodem Symbolo . carthusiani vero , x Ecelesia Senonensis illud post Psalmos Primae singulis diebus pereurrunt. In Capitularibus autem ATTONIS Basileensir praeseribiturr in fides S. ATHANASII a Sacerdotibur dicatur, o ex eorde die Dominico ad Horam Primam recitetur. Quod ad usum Romanum spectat, is exposcit, ut in Dominicis per annum paucis exceptis post recitatos psalmos ad Primam dieatur Symbolum S. ATHANAIII. Am- ονψani vero quotidie recitant. Vide infra TExTus FIDEI, ET SΥMEOLuM IN
FILIOLA. Hoc nomine Morarabes donant velum, quo sacrum Calicem
cooperiunt. Sie enim eorum rubrica post Sanguinis consecrationem et Hie et vetur calix conpertus eum Filiola.
FIN lo, finire, finitur: Morior, mori, mortuur g mors enim finem vitae saeit. Uerum pro defunctis nee in vigilia, nee in die agatur, nisi breOis deforis asseratur , vel frater in monasterio Diat. LAN FRANCUS cap. I. g. s. de Consuetud . cluniaeens. Tuηe si frater nondum finitus fuerit, current omne
cantando praedictam Symbolum .
FISTULA , Cannula aurea , sive argentea , qua Sanguis Christi olim e Calice hauriebatur. LOTHARIUS Imperator Monachi vitam in Prumiens Coenobio a. DCCCLV. professus, Basili eae ejusdem monasterii sacra donaria
obtulit , inter quae eatieem aureum eum patena aurea in erueis modum compositumἰ alium item gemmasum eam cochleari aureo, gemmatoque, Dala nihilomi M. Tom. I. T aare
207쪽
4area cum gemmis. Eius pistulae usum se explicat Ordo Romamιν. Diaconus tenera calicem , er fissulam stet ante Episcopum , usque dum e satauine Cbxisti , quantum voluerit , sumat , o sic calicem , in fistulam Subdiacono eommendet. Mivionenset Consuetudines cap. 21. Mox ut Subdiaeontis pacem accepit , fistulamcnm qua Sanguis Domini ebibi solet, in sacculo ex paηηo mundissmo
facto ree ditam de armariolo Diaeono defert. . . . Sacerdo vero accipiens praefatam Malam , O longiorem e gibbo partem deorsum ιη Domini Sanguinem miserens , breviorem vero , quae o superior, ori immitisar, pineaqώam de sanguine 'Domini sum ex t, eamdem calicem cum Sanguiηe oe sula dat Diacono , qui arripiens Dalam fabius digitor sacror σe. Fistula utitur Summus Potati sex solemniter celebrans, ex illa hauriens quantum vult de sanguine, reliquum ministris relinquens, qui eadem fistula illum absumunt. Hie usus adhue viis mi in Monasterio S. DIONYSII in Francia Ord. S. BENEDICTI, Congregationis S. MAURI: ibi enim ministri veteri more sub utraque spe eiecommunieant, & Sanguinem e calice eum fistula hauriunt. V. CALAMus . FLABELLUM. Apud Graecor flabellis duo Diaconi ex utroque altaris latere muscas abigunt, ne sacra eontingant. Sacra Ripidia vocant Graeei. Antiquissimus porro in Orieatali Ecclesia eorum usus est , quum eorum fiat mentio in constitutionibu/ . Octolteir lib. s. e. a1. , in Liturgiis BASILlI , CHRYSO STOMI, aliisque eum Graecis , tum Driacis. Manubrium habeat ligneum satis longum, cujus extremitati faeies Cherubini sex alia circumdata adfigitur , ejusque motu ventilant Diaconi sancta doca certis temporibus , quae in ordine Liturgiae notantur. Marotatae porro orbiculatis sabellis ex argenteis, seu cupreis laminis utuntur, ac circum circa ei aliunabula addunt, quae a duobus Clerieis hiae inde post Celebrantem tremulo motu agitantur. Etiam in oceidentali Ecelesia olim adhibita flabella invenimus. Ut alia mitin tam, quae BONA lib. L eq. as. S. c., & SALA ia eum T. II. p. pro serunt, in Coeremoniali Ponti fieio Biblioth. Barberinae , quod NICOLAI U. temporibus in usu fuit, praescribitur , ut Episcopo Cardinale Missae solem innia celebrante deferant quoque aestivo tempore flabella ad viciendas muscar aministerio. Quare a nonnullis flabellu in Muscarium appellatur. Flabello Ecclesiae Trenorehiensis apud MABILL. .ana. Benedictis. Tom. In pag. hoc distichon inscriptum erat. Sunt duo , quae msdicum eo erι aestate flabellum a Inferias abigit musas , o mitigat aestMm . Rodie in Romana Ecclesia, quum suminus Pontifex solemniter celebraturus proeedit, duo fabella ex pennis pavonum compacta hinc inde deferuntur ssed intra Missam nullus eorum usus est . FLECTAM Us GENUA . Certis diebus dicto a sacerdote Oremur, Di tonus subdit Flectamus genua t post quam Diaconi monitionem olim fidelese exis genibus aliquantulum orabanti tum ab ipso Diacono c nune Subdia eo nus id praestat monebantur, ut surgerent, dicente Levate, de Sacerdos il-bi stantibus Collectam recitabat.
FLENTES. Vide POENITENT Es . FLETUS. Vide Por NITENT EI.
FLORES solebant in altari collocari, euius moris testes sunt AUGUSTINUS Dissilirco by
208쪽
quod de floribus super altare inseribitur. Ubi autem veri flores deessent , fictis altaria ornabantur. Flores porro simul eum Palmarum , & olivarum ramis benedictos fuisse colligitur ex LANFRANCI statutis cap. I. S. A. Postea aecedeηs Abbar , aut Sacerdos, benedicat palmas, σ stores, o froη es. Et ex libro Ustium Beeeensium . Ponetur rapetum uate altare , O desaper foreso' frondeν , O palmae , quas beneditu Sacerdor. FONTES in atrio Eeelesiarum positi, ut interius saerarium ingressuris copiosos latices ad abluendum ministrarent. Ubi autem sontes , seu putei haberi non poterant, fodiebantur eisternae teste S. PAULLINO Natali s. S. FELIC. Suecessit his vas aquae lustralis ad Eeelesiarum fores, qua fid , Ies frontem inspergunt, se figno Crucis munientes. Vide CANTHARus. Fonistes sint etiam urcei aquae , seu Amulae eontinentes aquam pro Sacrificio Missae . ordo Romaηus t Deinde destendis Subdiatonus sequras scholam, O a eipit fontem de manu Areb araphonissae, ct defert Archidiacono , o tile ex amula i undit, faeiens Crucem in calicem. Fontis quoque nomine venit fons baptismalis, ad quem ex s. DUNSTANI COηeordia procedere debebat Clerus in die sancto Resurrectionis. Debine eatur ad Dater , psalmum Laudate
pueri Dominum eum antiphona canentes, quem sequitur coliecta. Inde vera revertenter chorum , vel Oratorium, quod eis competent videbitur, aseant, psalmum In exitu Israel det toto, quem propria sequitur collecta. Hunc ritum pro cedendi ad fontem baptismalem adhue observat Clerux Metropolitanae Me diolaη sis 3 per totam enim Pasthae octavam post Vesperas processionaliter ad sontem procedit, in cuius eircuitu plures tunc accenduntur lampades: eumindemque ritum aliae quoque Eeelesiae observant. Vide ExoλcisMus, ubi de sontis Baptismalis Mnedictione. FONS LATORIUM, Cathedra. Ord. Rom. XII. inter Mabillon. p. I 68. FORCEPS. DURANDUS inter saera Latinorum ministeria lib. I. Ra-
Ioη. cap. s. n. 29. numerat sorei pes, eos scilicet . quorum gemino dente ignis componitur. Forei pem quoque voeant ferrum , quo Ecclesiasticus panis
efformatur. Vide Cocutis R. Adde seret pes , quae adhibebantur ia Carnifieinis sanctorum Martyrum . Triplex earum genus BARONIUS ad d. as. Junii distinguit; quarum aliae erant ad incidendum, aliae ad comprimen dum & eontorquendum; aliae ad eutem tribus ferreis aculeis perforandam compositae. Sed de quartum ex Vita S. PELAGII Martyris Cordubensis a RAGUELE Presbytero seripta adjieito. Nimirum RAGUEL refert Habda rethmanum, quum PELAGIUM in fide Christi retinenda eonstanter perseverare , atque iη suis se desideriis spretum esse intelligeret , ira nimulatum ἰsatellitibus suis dixisset Appendite illum in foretper ferreas , atque strictim tamdiu sursum deorsum visisim levanter depoηite, quousque aut animam exhalet, auxcbrisum esse Domiηum deneget. Apparetorripes istas ferrear, quas SANDO
ALLIUS hispanice dixit lis tarrueba de hierro, supplicium fuisse illi haud absimile, quod Itali chesiam, sive nominant, quq noxii passim p niti solent. T L FOREN,
209쪽
FORENς Is Episcopus, presbyter, Diaeonus. Scribit in V Ita S. GREGORII M. JOHANNES Diaconus: Item cardinater violenter in Parochiιs Ordinator Forensibus is pristinum e.udinem revocabat. In Concilio quoque STEPHANI III. Lateranensi CONSTANTINUS Pseudo papa dicitur I. Diaconas forensis in Oratorio Patriarebit Lateranensis consecratus. Hinc enimvero Presbyteros, Ze Diaconos Forenses fuisse , qui cardιηaler non erant , seu alicui Eeclesiae , ut tune loquebantur, incardinati. Itaque Episcopum quoque Forensem non alium suisse crediderim, quam Episcopum gentium, seu regionum , nulli peculiari Ecclesiae ineardinatum , eujusmodi VIII. saeculo fui es. BONIFACIUS Germanorum Apostolus, antequam A. DCCXLV. Moguntinae Eeclesiae adligaretur . In alia omnia abit GARNE RIUS in lib. Diurni cap. I. Tit. 8. p. 6. ; sed falli virum doctum nullus dubito. FORMAE, sedilia erant plicat ilia canentium in choro: eae autem tapetibus in solemnioribus Festis eoopertabantur . Vide Heterem Disciplinam M
nasticam par. 49. 2 ., & alibi passim . FORMALIUM, FIRMACULUM , FIRMALE , vulgo Rationale . Caeis
remoniale lib. I. c. 7. Super eo Fluviale tempori eongruum, sine tamen formatio. Formalium ergo est illa lamina aurea, sive argentea deaurata, gemmisque ornata, & distincta , quam Episeopi a ate pectus serunt ad Pluviale
DON. ep. g. lib. n. distinguit. Nam Clerici aut in aliam dioecesim transibant, ut in ea manerent, & Dimissoriae dabantur, quas synodus in Trullo XVII. -ολυτικας proprie voeat, sine quibus inter Ecclesiae alterius Clericos non cooptabantur; ejusque generis sunt formatae omnes, quae apud BUR CHARDUM, IVONEM, & GRATIANUM leguntur: aut non penitus migrabant, sed ad tempus, privati seu publici negotii caussa , ut A MANTIUS, de quo in indicata epistola SIDONlUS, & qui ad comitatum ibant ratque hie commendatitiae tantum dabamur, quas Graeci promiscue nunc Wυςατικας nominant, nunc - ωικῶ , id est paei fieas. Et si enim pacificas a eommendat itiis aliquando distinctas doceat Canon XL. Synodi calcedonensis , constat tamen neglectum ab aliis e serimen id fuisse. Quare Graeci ipsi, quum harum litterarum formulas tradunt, de binis tantum quaerere solent, πλ γυάυιοι αρχιερως - ητικω ς πως ἀπολουτικὸν γραμμα : Latini vero utrumque genus forinatarum nomine complexi sunt; ita ut formatae litterae universim respondeant Canonicis , c quo etiam modo appellantur in Synodo MeldeassCan. L. , & ab HINC MARO in Formata ad ΛENEAM Episcopum Parisienissem a dividanturque in dimissorias, & commendat itias, sicut illae εις τοNTriae s s συροσικας , quamquam dimissorias , quia sine commendatione aliqua , pacisque syinbolo non fiebant , commendat itias quoque interdum &pacifieas appellabant: at non contra dimissorias , quae commendat ille tantum essent. De formatis ergo plena sunt Concilia, ut d :xi ; & nota est
pto edidit ATTICUS Coinantιηopolitanus , ex ATTICO GRATIANU .eeterique Canonum collectores, qui formatarum etiam exempla sub ieiune' Nec
210쪽
di Teile est eui vis, qui modo litteras Graeeas, & numeros, quos singulae significant, non penitus ignoret, totum illarum artifieium conatis praeseristim exemplis perspicere . Sunt porro qui ab his numeris, di quod certa quadam formula texerentur, inde nomen Formatis factum putent. Verius est Formatam a sigilli sorma dictam, qua muniebatur. Sic enim veteres Gloffae Vaticanae formatam episolam, sigillatam interpretantur; & eertum est sigillum apponi solitum formatis. Conei lium Cabillonense II. Can. XLI. ιitteris , in quibus sint nomina Episcopi σ civitatis plumbo impressa. RATB DUS Episcopus Trevirensis in Formata sua apud IVONEM: Halle epistolam Graeeis litteris hine inde muηire decrevimus, ein anulo Milesiae nostrae burrare censuimus . Bullare illius saeculi verbo usus dixit, ut βουλλευ- , βουλο δα. Nieetas Choniates, bullam, idest sigillum, ac τυπον seu formam imprimere. BERNARDUS epist. CCXXX. Extaηt litterae integrae est' bullatae. Denique sicut Imperatorum eonstitutiones inferioribus saeculis non 'solum τυπικα quasi formales, sed etiam τυτορ . sacrae sermae, uir que lingua vocitatae sunt, ae post etiam Caesarum, de Pontificum diplomata bullae vulgo a sigillis nuncupatae r se formatam epistolam a forma dixisse videmur, velut a bulla bulla ram. FOSSA, Sepulcrum. Rituale Corbejenser Tune ad Missam debet fieri commendatio corporis .... in debemus omnec ire ad I sam , sive sepulturam de Dacti. FosSARII. Vide CopIATAE . FRACTIO panis, frauere panem m. Missam celebrare , Synaximagere &c. FRATRES PLUMBEI, seu de Humbo voeabantur duo Fratres cistereten. ses Conversi , qui ad cudendas Romano. um Pontificum Bullas plumbeas olim
FRONTALIA, idest Pallia, seu amieula anteriora altarium ab antiquis Hesset nuncupata. Observandum est , ut mensa christi . . . . mundi mi 3 ιi reis, oe Palliis diligenti me eooperiaιαν . IVO caraotens a. parte decreti c. Is 1. ex quodam Concilio Ru emosi.
FUNDATUM. Cl. HEN SCHEN Io in notis ad PASCHALIS I. Vitam.
a vulgato ANASTASIO seriptam vestis de fundato ea diei videtur, quae auro intexta est 'aper fundum holoseri eum, aut e contra, nempe quae fundi aurei texturam habet ; idque GEORGIO lib. 1. de sit. Rom. Pont. c. o. a. s. vero simillimum visum est. FUNUS . Vide SspυLTυRA .
FUSCINA . DESIDERIUS Maii olorensii basilicae suae una cum aliis donariis dedit fusci.am unam praescriptam di habet eaput leoηir, pensat lib. III. Erant autem in tridentis figuram e rmatae ad aliquem divinorum mysteriorum usum , fortasse ad Eulogias cultello sectas honestius , quam si maiii bus adtrectarentur, distribuendas. GABAm